Uit de Partij.
Ditjes en Datjes.
Waarom is een motie ingediend, en geen wetsontwerp
Bij het indienen van een ontwerp, betreffende een
omvangrijke materie, verwacht men in ons land een in
alle onderdeelen afdalend stuk werk. Bevat in sommige
andere landen een wet alleen de hoofdzaken, terwijl de
détails later in afzonderlijke wetten of maatregelen van
bestuur worden uitgewerkt, in ons land wil men liefst
alles pasklaar voor zich zien en geregeld. De arbeid aan
zulk een ontwerp wordt dus zeer omvangrijk. En toch
loopt men groot gevaar om monnikenwerk te doen,
zooals dat den heer Pijttersen overkwam, wiens simpel
bakkerswetje nimmer in behandeling werd genomen.
Maar ook zelfs wanneer men verzekerd ware van de
behandeling, zou aanneming nog tien tegen één afstuiten
op kritiek nopens de wijzewaarop het geliefde denkbeeld
is uitgewerkt, terwijl misschien de Kamer de hoofd
strekking zou toejuichen. De Kamer ziet de ontwerpen
gaarne door Staatskommissiën of regeerings-ambtenaren
voorbereid en inééngezet, en zelfs dan wil meer dan
eens de meerderheid of een invloedrijke kombinatie het
technisch juist anders dan het toevallig is ontworpen I
De kwestie is thans slechts om der Kamer gelegenheid
te geven, over het koojdbeginsel te oordeelen. In het
uiterste geval is bij de beraadslagingen over eene
motie eenige wijziging mogelijk en ook kan deze den
stoot geven tot indiening eener andere motie, die in
een bepaald geval misschien aan de meerderheid meer
welgevallig zou zijn. Dit indien de voorsteller principiëel
moet weigeren om zijn motie te wijzigen, hoewel de
Kamer misschien het hoofddenkbeeld, daarin vervat,
wil omhelzen, doch op een bepaald punt iets verder of
minder ver wil gaan.
Zoo zal dan de Kamer moeten oordeelen over de
vraag of zij, naast verbeterde wetgeving tegen nacht
arbeid en den arbeid van kinderen en jeugdige personen,
voor alle volwassen arbeiders den 10-urendag in de wet
wenscht vast te leggen, opdat de Regeering daarmede
kan rekening houden en dienaangaande een wetsontwerp
kan doen gereed maken en indienen.
Zal zij deze vraag toestemmend beantwoorden f
Natuurlijk is dat niet met zekerheid te zeggen.
Wel mag worden vermoed, dat voorstanders van dit
beginsel worden gevonden in alle partijgroepen, behalve
misschien in de oud-liberale en christelijk-historische.
Zoomin de anti-revolutionaire als de katholieke partij
is naar het schijnt in beginsel afkeerig van overheids
dwang op dit gebied. Patrimonium's wenschen gaan in
deze richting en katholieke werklieden-organisaties zonden
reeds adressen ter aanbeveling der 10-urenmotie. Zélfs
van christ.-historische zijde acht men „overheidsdwang
gerechtvaardigd", daar „waar een te bereiken goed doel
niet anders dan door eenheid van handelen bereikbaar
is" (art. 8 van het Program). Misschien zullen echter de
steeds konservatiever wordende neigingen van den heer
De Savornin Lohman ten deze een belemmering zijn.
Ook het program der Vrije of oud-liberalen, voorzoover
het vervat is in het „Manifest" van 1905, geeft zoo
noodig ruimte vooi den wettelijken 10-urendag. In dit
stuk wordt Staatsdwang eerst toelaatbaar verklaard als
voldoende vaststaat, dat van staatswege iets in het
algemeen belang eerder en beter kan worden verricht,
dan door de vrije samenwerking der belanghebbenden.
Ziet echter eigenlijk iemand kans om voor alle vakken
den 10-urendag zonder hulp der wetgeving in te voeren
Doch het is waar, dat bedoelde zinsnede zeer vaag is
en dat het begrip „algemeen belang" niet bepaald vast
staat, zoodat star-konservatieve opvattingen de zaak in
dit verband gevaarlijk maken.
Dat onder de Unie-liberalen voorstanders zijn van den
10-urendag, valt niet te betwijfelen, en op de vrijzinnig-
demokraten valt in dezen vrij zeker te rekenen.
Ten aanzien van den uitslag der eventueele debatten
zegt dit alles evenwel niet genoeg. Het zal er op aan
komen de Kamer te overtuigen, dat de tijd rijp is voor
een algemeenen 10-urigen werkdag, met de eventueel
noodige overgangs-maatregelen voor die vakken, welke
zich op dit oogenblik nog in een wanhopig stadium
bevinden (b.v. het havenbedrijf), Het zal er daartoe ook
op aankomen, of uit andere parlementaire groepen
invloedrijke mannen met warmte voor de zaak zullen
in de bres springen.
Een weinigje forschheid van opvatting zal de Kamer
moeten bezielen als de motie zal worden aangenomen.
Geen zich blind staren op kleine bezwaren, door speu
rende tegenstanders.
De inspekteurs van den arbeid hebben in hunne rap
porten minutieus de bezwaren onder de oogen gezien,
te concientieus misschien. Dat was echter hun recht,
zoo niet hun plicht. Wetgevers en staatslieden staan
evenwél anders tegenover het vraagstuk, hebben tot taak,
die bezwaren te overwinnen.
Hoopt de soc.-dem. fraktie van hare zijde al haar best
te doen om de motie te doen aannemen, de georgani
seerde arbeiders dienen de agitatie buiten de Kamer
warm te houden. Een prachtig stuk werk is reeds ge
leverd in het boek over „Arbeidersleven in Nederland."
Waar mogelijk dient men alsnog op de nadeelen van
den te langen arbeidsdag te wijzen, bezwaren te ont
zenuwen, middelen tot opruiming van struikelblokken
aan te wijzen. Vooral echter dient voortdurend getoond,
dat den arbeiders de zaak ernst is en dat zij van de volks
vertegenwoordiging een daad verwachten, die in het
waarachtig belang is der arbeidersklasse en die ook het
algemeen belang in de breedste beteekenis ten goede
zal komen.
Wij leven heden in een krisistijd, waarin het belang
van een verkorten arbeidsduur niet door alle arbeiders
in dezelfde mate kan worden beseft. Te kunnen werken
is een overweging, die gaat vóór de vraag omtrent den
duur van den arbeid.
Ook nu nog is het niettegenstaande dat voor tal van
arbeiders een ernstig vraagstuk, of zij gedurende de
helft van het etmaal of langer hebben te arbeiden, dan
wel of hun den noodigen tijd zal worden gelaten om te
genieten van gezinsleven, ontspanning en ontwikkeling,
om van godsdienstplichten nu maar niet te gewagen.
Na dezen tijd komt evenwel een andere.
De krisis zal overgaan en dan komt er weer een
periode van opgang, van „bloei." Dan zal de werk
dag weer koortsachtig kunnen stijgen in tal van
vakken en mèt den opbloei der bedrijven komt voor den
arbeider dan weer het overweldigend afmattende en ver-
doovende van een extra-langen werkdag.
Moge de Tweede Kamer een lichtstraal werpen in
deze donkere toekomst. Zij kan dit, door de Regeering
een beteekenisvollen wenk te geven, door aanneming
der 10-urenmotie!
Is de motie aangenomen, dan zijn wij er nog niet.
De voorbereiding, gereedmaking en aanneming van een
wetsontwerp is geen kleinigheid in onze wetgevende
machine.
Doch dan zijn we in ieder geval veel verder en kunnen
wij er ons toe bepalen om de Regeering aan te sporen
tot spoed met dq vervulling van den wensch van volk
en volksvertegenwoordiging beide.
J. H. SCHAPER.
Onze huishoudelijke vergadering 1.1. Zondag was door
de helft der leden bezocht.
Van de ingekomen stukken lokten slechts enkele een
bespreüing nit. Bij de circulaire van de administratie
van het „Volk" had de agent St. Klepke gelegenheid,
den vooruit gang van het aantal abonné's te vermelden
begonnen met 23, werd het 56 tot de prijsverlaging en
steeg het daarna tot 118de colportageclub is nog
voortdurend in dezen werkzaam. De aanvrage der soc.-
dem. studieclub om invulling van een vragenlijst over
de organisaties van jeugdige arbeiders hier ter stede
werd ter beantwoording in handen van het bestuur
gesteld.
De flnancieele contróle-cdmmissie rapporteerende, dat
zij de boeken en bescheiden van „De Moker" over het
laatste kwartaal volkomen in orde had bevonden.
De afgevaardigde der afd. in het Zuid-Hollands
zuider-kwartier bracht verslag uit van de laatste door
hem bijgewoonde vergadering, die in hoofdzaak was
gewjjd aan het orgaan „Voorwaarts" waar onze afd.
niets mee te maken had.
De exploitatie van ons nieuwe gebouw maakte daarop
een onderwerp van bespreking uit. De huurtarieven
werden vastgesteld. Bepaald werd, welke jaarhuur zou
gevergd wordeu van vereenigingen, die de volle be
schikking over een lokaliteit hadden gevraagd. En be
sloten werd met slechts 7 stemmen tegen, dat ook in
het nieuwe gebouw alleen alcoholvrije dranken
zullen worden getapt.
Ten slotte wijdde de voorzitter nog eenige woorden
aan de gebeurtenis van onze verhuizing naar een nieuw
gebouw. Hij bracht namens de partij en de afdeeling
dank aan allen, die hun krachten hadden besteed aan
de propaganda voor de arbeiderszaak, en wekte allen,
oudere en jongere, op tot de krachtige voortzetting dier
propaganda ook in het grootere gebouw aan de Boter-
straat.
Twee nieuwe leden werden ingeschreven.
Tarief der huren
in het S. D. A. P. Gebouw „Constantia",
Boterstraat 30.
Benedenzaal
f 2.50 voor gewone huishoudelijke vergaderingen,
openbare vergaderingen,
feestavonden.
Vergaderzaal eerste verdieping
voor huishoudelijke vergaderingen,
andere vergaderingen.
Vergaderlokalen tweede verdieping
f 0.50 voor bestuursvergaderingen,
1.huishoudelijke vergaderingen.
Bij huur van een lokaal 1 maal per week 20 procent
reductie.
N. B. In de koffiekamer en de verschillende overige
lokaliteiten worden alleen alcoholvrije dranken ge
schonken. Het Bestuur.
7.50
f 1--
1.50
Zonder Alcohol. Met een paar woorden wil
len wij de afdeeling onzer partij gelukwenschen met
haar besluit, in ons nieuwe gebouw in 't geheel geen
alcoholhoudende dranken te schenken. Zoo wordt
praktisch de drankduivel bestreden, die een der grootste
vijanden is voor ieder mensch maar niet mi? der voor
iedere arbeiders organisatie. Het verheugt ons ten
zeerste, dat ook hierin onze afdeeling weer het goede
voorbeeld geeft en toont te weten, welke middelen
noodig zijn om de beweging zuiver te houden.
Drinkgelagen als in de R.-K. Volksbond, dronkemans
partijen als in het Volkshuis zullen in ons roode huis
niet voor kunnen komen.
Wij hebben strijders noodig. Een goed strijder moet
een helder hoofd en een bevattelijk gemoed hebben.
Ieder alcoholgebruik belemmert dat. In de woning der
arbeidersbeweging hoort daarom geen alkohol thuis.
Cursus te Rotterdam. Wij ontvingeu van den
secretaris der federatie Rotterdam het verzoek de vol
gende mededeeling te plaatsen, waaraan wij gaarne
voldoen
Door de federatie Rotterdam der S. D. A. P is een
cursus georganiseerd over „De gevaren van het toon
stelsel", in zes voordrachten te geven door F. v. d.
Goes in zaal II van het vereenigingsgebouw, Goudsche
weg 114 te Rotterdam, op Woensdag 2916 en 23
Dec. 1908 en Woensdag 6 en 13 Januari 1909, telkens
s' avonds halfnegen.
De inleider zal het onderwerp behandelen als volgt;
2 Dec. 1908. Kapitaal en arbeid. Het arbeids
loon. De Kapitalistische uitbuiting.
9 Dec. 1908. De arbeider als verbruiker.
Het sparen van de arbeiders. Het krediet van
de arbeiders.
16 Dec. 1908. De kapitalistische werkplaats.
De arbeid in het kapitalisme.
23 Dec. 1908. De verzekering tegen de gevaren
van het loonstelsel. De verzekering tegen invalidi
teit en ziekte.
6 Jan. '09. De verzekering tegen ouderdom.
13 Jan. 09. De verzekering tegen werkloosheid.
De prijs tot bijwoning van dezen zeer belangrijken
cursus is gesteld op f 0.30 voor de zes avonden voor
leden der S. D. A. P. en vakver- enigiugen en f 1.voor
verdere belangstellenden, terwijl ook avondkaarten be
schikbaar zijn a f 0.10.
Kaarten zijn verkrijgbaar bij
Wakkers Boekhandel, Botersloot 52Bureau Be-
stuurdersbond en Koffiehuis „Voorwaarts", Gedempte
Slaak 148 en aan 't Secretariaat der Rotterdamsche
federatieG. Kapteijn, v. d. Hilststraat 4b, Rotterdam,
Voor degene die omtrent deze zaak zijn kennis wil
vermeerderen is een bezoek aan dien cursus dringend
aanbevo'en, men verzuime dan ook niet zich eene serie-
kaart aan te schaffen.
G. KAPTEIJN,
Seer. Fed. Rotterdam S.D.A.P.
Mr. W. H.-aanbidding. Dat de Nieuwe Schie-
damsche courant het orgaan is van Mr. W. H. Jansen
is bekend. Dat de redacteuren dezer courant dus de
inzichten van Mr. W. H. verkondigen, is niet anders
dan billjjk tegenover hun patroon. Maar dat zij daarbij
zóóver gaan als in hun laatste artikeltje „In onze
vroedschap," neen, dat is toch zelfs voor de redactie
van de Nieuwe te bar, want, ieder weet dat Mr. W. H.
bij het debat over de belastingprogresie leelijk in het
zonnetje, op hetis gezet door de Bruin, en dat
zijn zoogenaamden argumenten volkomen uiteengerafeld
zijn. Verwondelijk is bovendien een zóó vèr gedreven
Mr. W. H.-aanbidding bij de Nieuwe Schiedamsche Cou
rant, omdat het conservatisme, de reactionaire arbei
dersvijandigheid, die ook is dit belasdingdebat weer in
Mr. W. H. verpersoonlijkt bleken te zijn. in katholieke
kringen hevige verbittering wekk n. Wat ons betreft,
wij houden dolveel van Mr. W, H. in den Raadmet
zijn echt reactionarisme biedt hij de Raadsleden voort
durend de ongezochte gelegenheid, zich uit te spreken
over de eischen der arbeiders, en verschaft hij ons een
onuitputtelijke schat voor onze propaganda. Zoo vullen
de Bruin en Mr. W. H. elkaar voor onze propaganda aan.
Om der bijzonderheidswille nemen wfi ten volle het
bewuste stukje uit de „Nieuwe" over. Als staaltje van
katholiek reactionarisme is het buitengewoon.
kreeg vroede De Bruin gelegenheid
zjjn progressie-voorstel behandeld te zien. Aanvan
kelijk scheen 't dat op dit voorstel „la mort sans
phrase" zou zijn toegepast, want de voorzitter trok
reeds het stemmingslotmaar mr. Jansen wildeer
toch nog wel een woordje over zeggen. Tegenover
de aanvallen van mr. Jansen, en de heeren Witt-
kampt en Lagerwey, de laatste vooral als wet-
honder van Financiën de stabiliteit van het belas
tingstelsel bepleitend, had vroede De Bruin zijn
troetelkind te verdedigen, daarbij half gesteund
door den vader der incometax, de heer De Groot,
die, hoewel voorstander van belasting naar de
draagkracht, toch voor de consequente toepassing
der progressie terugschrok, wear z(j zoovele ge
goeden uit de gemeenten drijft.
Ons komt 't voor, dat de tegenstanders der pro
gressie terecht dit laatste argument in helderlicht
hebben gesteld en vooral doen uitkomen, dat door
