No. 43,
ZATERDAG 26 December 1908.
8e Jaargang.
ORGAAN der Afd. Schiedam en Vlaardinger der Sociaal demokratische Arbeiderspartij.
Stukken voor 't eerstvolgend nnmmer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 nnr in het bezit der Redactie zijn.
De Moker
Nieuwjaarsgroet.
Uit den Gemeenteraad.
Een moediger tegenstander.
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal j Mj v00rmthetaUng.
franco per post 30 cent j J
Losse nummers 2 cent.
Bureau van Redaktie
Gebouw „CONSTANTIA", Boterstraat 30.
Bureau van Administratie
Rhoonschestvaat 7boven
ADVERTENTIEN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke kortiag.
is eiken Zaterdag verkrijgbaar:
Te Schiedam: Beierlandschestraat, 1.
Nieuwsticht N. Z. 32.
Zalmstraat 22
„Constantia", Boterstraat 30.
Te Vlaardingex: Markgraafstraat 20.
Aan bovengenoemde adressen worden ook abonne
menten aangenomen.
De abonné's worden verzocht bij adresverandering
daarvan kennis te geven aan de Administratie.
Degenen welken een Nieuwjaarsgroet in
„DE MOKER" wenschen te plaatsen, worden
verzocht dit op te geven voor a.s. Maandag
12 nnr. De kosten zijn 25 cent.
De Administratie.
Het waait zoo nu en dan wel eens in onze eertijds
zoo stemmige raadszaal en in de zitting van vorige
week was het zelfs een stevige wind.
En dat windje was er op z'n tjjd. Herhaaldelijk toch
blijkt het, dat de inlichtingen die aan den Raad worden
verschaft, niet op waarheid bernsten. M. a. w.
er wordt gelogen
Dat zou men in een gemeenteraad, met een christelijke
meerderheid, met een in meerderheid christelijk college,
met een christelijken gemeente-secretaris en een
allerchristelijkste burgemeester
na misschien niet zoeken, m'n lieve menschenhet ge
schiedt toch
Wij beweren dat bjj de behandeling van het voorstel
tot oprichting van een school voor zwakzinnigen, toen
de burgemeester van vóórstander
in één nnr bekeerd was
tot tegenstanderdit wondervolle feit geschiedde omdat
de goeie man meende, dat een onderwijzer, die hij voor
„rood" aanzag, hoofd dier school zon worden. Maar
toeu de Bruin de vraag stelde of B. en W. de plannen
van den schoolopziener tegenwerkten, omdat de keuze
van dien autoriteit was gevallen op een onderwijzer
van zekere politieke richting en de schoolopziener alléén
de onderwijzer, maar B. en W. alléén de politieke
richting zagen, naar de Bruin vreesde, toen werd door
den voorzitter dit ten stelligste ontkend. En toch
het was szoo seeker als 2X2 4 is!
Wij beweren, dat toen de Bruin interpelleerde over
de benoeming van
een 53-jarig man tot bevolkings-controleur,
een man, van wien het geneeskundig onderzoek zulke
resultaten heeft opgeleverd, dat ieder ander met zulk
een lichaamsgestel
nooit in gemeentedienst zou komen,
en dat terwijl honderden jonge normale krachten zich
aanboden, de heer Van Spejjk benoemd is omdat hij als
geheel-onthouder en diaken in kerk B., deugden bezat,
die voor de betrekking van bevolkings-controleur wel
geheel onnoodig zijn, maar toch den man aan de be
trekking hielpen
Toen de Bruin daarover den burgemeester onder
handen nam, heeft deze zulke
geheel buiten de waarheid omgaande
beweringen geuit, dat zelfs z'n naaste huren hun ver
wondering hebben te kennen gegeven dat onze heer
burgemeester
zulke famense onwaarheden kon zeggen
Maar die buren en vrinden zjjn natuurlijk te wel
opgevoed en te fatsoenlijk om dat in 't openbaar te
zeggen.
Dus zeggen ze 't achter de schermen.
't Is wél erg, dat het bestuur der gemeente jn
handen is van e-n man, die zoo dikwijls en zóó ernstig
zich „verspreekt".
In 't belang der gemeente moet daat tegen worden
opgekomen waarheid en oprechtheid vooral in 't open
bare leven kan niet worden gemistdat het aan de
zijde der kerkelijke niet zoo nauw wordt genomen, al
speelt men er om 't hardst den zedemeester,
wéten we nu al lang, maar dat de vrijzinnigen, dat
die menschen die den fakkel der verlichtingen van den
vooruitgang zeggen te willen hooghoudendat zij
dat bederf ongemoeid laten
dat is een merkwaardig bewijs van de inzinking der
moraliteits-begrippen ook in het vrijzinnige kamp.
Bij zijn geeseling van dat bederf stond de Bruin
geheel alléén
Van de vergadering bovenbedoeld volge hier nog een
beknopt overzicht:
Bij den aanvang had reeds een scherp debat plaats
tusschen den voorzitter en onzen partijgenoot De Bruin.
Enkele maanden terug had De Bruin gevraagd-om
de betrekking van conrector aan t gymnasium, welke
vacant was, niet meer afzonderlijk te heloonen, maai
de daarvoor bevoegd zynde leeraren afwisselend jaar
lijks als corrector te doen fungeeren. Dit gebeurt ook
aan de veel drukkere H. B. S. en aan de lagere
scholen wordt ook geen bezoldiging toegekend. Toen
was door den voorzitter geantwoord, dat men tot
Januari den tijd had de vacature te doen vervullen,
maar een week nadien werd per advertentie een con
rector opgeroepen. In de volgende vergadering inter
pelleerde De Bruin daarover, en toen was 't antwoord,
dat een conrector was opgeroepen om een ervaren
leerkracht te krjjgen. En thans werd een der aan de
school reeds verbonden leeraren ter benoeming voor
gedragen.
De Bruin hekelde de houding van den voorzitter
scherp en verweet hem onbetrouwbare inlichtingen te
geven. Het hoofd eener gemeente moet niet noodig
hebben zich te dekken met beweringen, die alleen in
zijn eigen fantasie bestaan. Herhaaldelijk merkt spreker,
dat ook andere raadsleden aan de waarheidsliefde van
den voorzitter twijfelden maar de heeren zwijgen.
Achter een grooten omhaal van woorden trachtte de
voorzitter zijn figunr wat te redden, maar dit mislukte
wel geheel. Echter een voorstel-De Bruin om de be
noeming aan te houden, teneinde de gelegenheid tot de
gewenschte wijziging nog open te stellen, weid door
niemand gesteund. De katholieken Wittkampf en
Honnerlage Grete verklaarden het in beginsel met De
Bruin eens te zijn. Alle vrijzinnigen sanctioneerden de
gepleegde misleiding.
Het indertijd gevoteerde bedrag van f 1000 tot steun
der werkloozen werd met algemeene stemmen ter be
schikking gesteld van B. en W. Grondwerken zullen
worden uitgevoerd en de werkloozen die het 't hardst
behoeven, zullen tegen f 1.50 daags aan 't werk worden
gesteld.
Een breedvoerige bespreking ontspon zich over de
vraag, waar de nieuwe openbare school geplaatst zal
worden.
De vrijzinnige wethouder van gemeentewerken, trouw
gesteund door het gros der klerikalen, riep ach en
wee over de belangen der huiseigenaren.
De heer van der Drift hief een klaagzang aan over
de vele hofjes en steegjes in de Polderstraat en der-
zelver ongerechtigheden en de heer Honnerlage Grete,
de tot nog toe vrij onafhankelijke, maar in delaatsten
tijd zeer aan
klerikale stuipen lijdende
katholiek, vond dat door van der Drift eenig bedacht
en zong nog een extra hoogen toon over het lage peil
der bewoners van de Polderstraat.
De Bruin constateerde, dat de heeren meer bezorgd
waren voor de belangen der huiseigenaren, dan voor
die der huisbewoners, herinnerend eraan, dat in de
vorige vergadering het voorstel om aan „Volkshuis
vesting" een voorschot te geven, door de heeren was
afgestemd. De heeren van der Drift en Honnerlage
hadden hun ontdekking in de vorige vergadering moeten
doen. Krachtig protesteerde spr. tegen de beweringen
aan 't. adres der bewoners vau genoemde straat. Als
ze in krotten wonen, als ze in sloppen en stegen zich
wegstoppen, doen ze dat niet voor hun pleizier, maar
omdat ze niet andeis kim'.en. Gij, mijne heeren,
weigerdet steeds iets aan de verbetering der volks
huisvesting te doen en als het volk uit die sloppen
en stegen werkelijk verwildert, dan is het kwe schuld,
omdat ge nagelaten hebt, dat volk hooger op te voeden,
door het in betere omgeving te doen leven.
Het voorstel B. en W. om de nieuwe school op de
binnenplaats der oude Stadsdoelen weg te stoppen,
werd natuurlijk toch aangenomen.
Het is bekend, hoe laf een groot aantal tegenstanders
van ons zijn: zij verfoeien den Klassenstrijd, maar
durven zelf er niet op aan om zich van klassenstrijd te
onthouden en den arbeiders een kiesrecht te geven dat
hen als gelijkberechtigden doet meespreken bij de keuze
der wetteumakers. Zij willen den arbeiders hun recht
onthouden omdat zij een talrijke klasse zijn, en meteen
verwijten zjj anderen het voeren van klassenstrijd.
Vooral de kerkelijken alhoewel zij lang niet
alleen! volgen dit laffe en karakterlooze systeem.
Een witte raaf deed zich in de Tweede Kamer daar
onder voor, n.l. in jhr. mr. De Geer, behoorende tot de
partij van jhr. De Sav. Lohmau. Een man, die zich
moedig en ondubbelzinnig op ander standpunt stelde.
Het was in een rede, gehouden den l9den November
j. 1. Hij stelde de vraag, „of de grenslijn tusschen
kiezers en niet-kiezers gedeeltelijk nog zal blijven vallen
langs de oeconomische ot sociale (maatschappelijke)
positie van de menschen."
„Nu is mijn persoonlijke" dit stelde hij op den
voorgrond „maar innige overtuiging, dat het lands
belang vordert, dat dit niet meer het geval zal zijn, en
dat wij nu eindelijk door een finale regeling voorgoed
van het kiesrecht-vraagstuk, voor zoover het althans
een sociaal-politiek vraagstuk geldt, verlost worden."
Hij bestreed de redeneering onder de konservatieve
bourgeoisie, „dat er nu juist ongeveer genoeg arbeiders
kiesrecht hebben om ook het arbeidersbelang aan het
woord te doea komen, maar dat, als er nu nog veel
meer bijkwamen, de talrijkste klasse de andere zou
overstemmen.
„In menig geschrift van den lateren tijd, o.a. van de
vroegere leden van deze Kamer prof Van der Vlugt
en mr. Van HouteD, is dit standpunt ingenomen en min
of meer onbewust schijnt dit motief bij menigeen te
werken.
„Dit standpunt schijnt mij theoretisch onjuist; van
bedenkelijke tendenz (strekking)en practisch met de
feiten in strijd. Theoretisch onjuist, omdat het standpunt
berust op de onderstelling alsof de verschillende sociale
groepen in onze samenleving een duurzaam strijdig
politiek belang hebben, welk strijdig politiek belang
hen inspireert en behoort te inspireeren (ingeven bezielen)
tot partijvorming, terwijl de waarheid mijns inzieus is,
dat de groote politieke strijdvragen algemeene belangen
betreffen, waaromtrent men wel van inzicht kan verschillen,
maar waaromtrent het verschillend inzicht niet samenvalt
met de verschillende sociale positie. Van bedenkelijke
tendenz, omdat de bedoelde stelling voedsel geeft aan
het onware en mijns inziens de politiek demoraliseerend
dogma (leerstuk) van den klassenstrijd. Practisch met
de feiten in strjjd, waar wij immers zien, dat in andere
landen, waar een zeer uitgebreid kiesrecht bestaat, die
gevreesde concentratie (samenvoeging) van alle kiezers
eener zelfde sociale positie tot één partij (welke dan