Uit de Vakverenigingen
Drankbestrijding.
verschil eener gewone burgerlijke zangvereeniging en
eene als Excelsior" gewezen te hebben, deelde spr.
mede, dat huiseljjke aangelegenheden Yan Leeuwen
belet hadden, z'n medewerking te verleenen, doch dat
de heer Goemans welwillend z'n plaats had ingenomen.
De heer Goemans is, ondanks z'n jengiigen leeftijd,
een zeer handig pianist, die aan een gevoelvollen aan
slag een groote vaardigheid paart. Vooral in het groote
koorwerk van „Excelsior" Prinses Elza, kweet
hij zich uitmuntend van een zeer moeilijke taak.
Mevr. Troelstra heeft de beschikking over een stem,
die veel vermag. Haar zang is breed, volsoms klonk
't voor de zaal nog een beetje forsch, maar genieten
deed ze zeer veel. „Sandmanneken" vooral werd machtig
mooi gezongen.
En „Excelsior" zelf was op dreef. „Morgenrood",
dat mooie vers, het trilde door de zaal met dat echte
sentiment, dat „Excelsior" zoo heerljjk toonen kan.
„Prinses Elza" is met zeer veel succes opgevoerd.
De koren waren forsch en wild-krachtig, waar dit
noodig wasde solisten der vereeniging, mej. Van den
Berg—Mulder (sopraan) en mej. A. As (alt) hebben op
aitmuntende wijze hun solo's gezongen. We kunnen „Excel
sior" met zulke krachten werkeljjk complimenteeren.
„Prinses Elsa" is een stuk, dat nog niet van 't re-
pertoir van „Exelsior" mag verdwjjnen een tweedeen
derde uitvoering ervan durven we van harte aanbevelen.
Resumeerende herhalen we het beginde uitvoering
is in ieder opzicht geslaagd, en „Excelsior" met haar
wakkeren direkteur hebben ook met deze uitvoering
getoond, het symbool „Steeds hooger" getrouw te bljjven.
Metaalbewerkers. Nu wij in het bezit zijn
gekomen van een eigen kantoor worden de leden dringend
verzocht hun contributie zooveel mogelijk zelf af te
komen dragen. Het Bestuur zal dan ook te spreken zijn,
HET BESTUUR.
Op voor den 10-urendagDe actie voor
den wettelijk geregelden tien-nriaen werkdag is nu
in vollen gang. En wjj moeten de zaak warm
houden tot wij ons doel bereikt hebben. Heel de
arbeidersklasse van ons land moet in het geweer
worden gebracht voor dezen bjj uitstek practischen
eisch, die, als zij onder den invloed en tengevolge der
krachtsontwikkeling der arbeidersbeweging wordt inge
willigd, verstrekkende gevolgen zal hebben.
Verstrekkende gevolgen, niet alleen wat het onmid
dellijk resultaat betreft, doch ook wat betreft de ont-
wikkelingsvoorwaarden voor de arbeidersbeweging.
Want het staat als een paal boven waterzoolang de
Nederlandsche arbeider 12, 13, 14 uur per dag of
langer wordt uitgebuit, kan de arbeidersbeweging zich
niet zoo ontwikkelen als noodig is om paal en perk te
stellen aan de schandelijke uitbuiting, de lage loonen,
slechte arbeidsvoorwaarden etc., etc., welke nu schering
en inslag zjjn.
Wettelijk vastgestelde verkorting van den arbeidsduur,
dat is het, wat wij, onder de huidige omstandigheden,
voor alles noodig hebben.
Dat is, zou men kunnen zeggenhet eerst noodige.
Rusteloos, zonder ophouden moeten wjj de arbeiders
doordringen van de groote beteekenis van dezen eisch.
Want de tegenstand die wij te overwinnen hebben is
groot, daarvoor moet alle hens aan dek worden gebracht.
Uit alles blijkt dat onze eisch reeds weerklank heeft
Evenals nu, leefde de menschheid in zonde en ellende
Er waren vele armen en ongelnkkigen, evenals nu
er was een schaar priesters en farizeërs in dienst van
het bestaande, evenals nuer was een gezag en een
Justitie, ten dienste van de rijken, evenals nu
En hp, de verlosser, hij die kwam om de menschheid
te redden, hij wendde zich niet tot de rijken, niet tot
het gezag, niet tot de machthebbers om daar zijne
verhevene leeringen ingang te doen vinden, neen, hij
wendde zich tot de armen, tot de verdrukten
Onder hen vond hij zijne discipelen, onder hen rekru
teerde hij de eerste aanhangers van het Christendom,
van zijne leer der verlossing.
Precies als met het socialisme in onze dagen. Ook
dit vindt ingang bij de armen, bij de verdrukten en
tegenkanting bij priesters en farizeë s, bij rijken en
machtigen
Oordeelt over dit feit, gij allen die u Christenen
noemt, gy allen die eerbiedig een kruis slaat bij het
nitspreken van Jezus' naam, gjj allen die juichtet en
jubeldet bij het herdenken zjjner geboorte.
Oordeelt er over en gij zult ten slotte erkennen
moeten dat wij, de zoogenaamde goddelooze socialisten,
hem nader staan en beter zijn leer opvolgen dan zij
die zijn naam dragen en daarop zoo trotsch zijn.
Niet de naam geeft iemand eenige waarde, maar de
inhoud. En al noemt zich onze maatschappij Christelijk
en godsdienstig, zjj is in haar wezen onrechtvaardig,
onchristelijk
De voortbrengers lijden armoede, worden gehoond en
geminacht. Dat is onrecht
De rijken en machtigen heersehen, verdrukken, zuigen
uit en baden in weelde en genot. Dat ook is onrecht
gevonden in hoofd en hart van tienduizenden arbeiders.
Begin November, dus ruim een maand geleden, ver
scheen bij den brochurenhandel der S. D. A. P. de
brochure van J. Oudegeest, le. Secr.. van het Ned.
Verbond van Vakvereenigingen, getiteld: Breekt uw
KluistersEen pleidooi voor invoering van een wet
telijk geregelden tien-urigen arbeidsdag voor volwassenen.
Welnu, wij kunnen mededeelen, dat deze brochure,
verschenen in een oplage van 10.000 exemplaren, reeds
bijna uitverkocht is
Ongeveer 10.000 ex. in ruim een maand tpjds is
het geen mooi getal Blijkt daar niet uit hoezeer deze
eisch voor den 10-urendag een echt proletarische eisch is
Het spreekt vanzelf, van deze brochure moet een
2e druk mogeljjk zijn. Een 2e druk tegen denzelfden
uiterst lagen prijs. Doch dat kan alleen bij een oplage
van nogmaals 10.000 exemplaren.
Er zjjn nog tal van organisaties en afdeelingen die
tot nu toe verzuimden een flink aantal te bestellen.
Andere die ongetwijfeld van plan zijn na te bestellen.
_De Brochurenhandel der S. D. A. P. Keizersgracht
378, Amsterdam, verzoekt ons de organisaties in het
algemeen en onze afdeelingen in het bijzonder, aan te
sporen tot spoedige bestelling opdat ten naaste bij de
oplage voor den 2en druk kan worden vastgesteld.
Voor zoover noodig, voldoen wij gaarne aan dit
verzoek. De actie voor den 10-urendag moet met on
verminderde kracht worden voortgezet.
De prijs der brochure is 5 cent. Na toezending van
het bedrag per postwissel of in postzegels ontvangt
men franco
25 exemplaren voor
50
100
250
500 0
1000
f
1.—
1.875
3.50
8.125
15.—
27 50
Laat het nu spoedig bestellingen regenen. Men kent
het adresBrochurenhandel der S. D. A. P. Keizers
gracht 378 Amsterdam.
De ongevallen-statistiek op zijn kop. Niet
alle dagen is het aantal bedrijfs-ongevallen even groot.
Op Zondag is het uit den aard der zaak het geringst,
daar de meeste bedrijven dien dag stil staan. Stelt
men het gemiddeld aantal op 100, dan bedroeg dit
volgens berekening van de Rijksverzekeringsbank over
het jaar 1904voor Maandag 127, Dinsdag 117,
Woensdag 115, Donderdag 113, Vrijdag 113, Zaterdag
114, Zondag 9.
Wat men reeds in andere landen opmerkte, blijkt
dus ook voor ons land te gelden Maandag is de onge
luksdag bij uitnemendheid.
Dat kan maar niet toevallig zoo zjjn. Het werk, de
machineriën, het gereedschap is hetzelfde als op de
andere dagen. En de arbeiders zélf moesten er, na
hun welverdienden rusidag, zelfs beter aan toe zijn, dan
tegen 't einde van een week van afmattenden arbeid.
Toch is de dag, die op hun rustdag volgt, voor hen
verreweg de gevaarlijkste.
De eenige aannemelijke verklaring is deze, dat voor
velen nog steeds de rustdag een drinkdag is waarvan
de gevolgen zich 's Maandags nog doen gevoelen in
meerdere sufheid en vernieuwd verlangen naar een
borrel. Een weinig minder omzichtigheid, wat verslap-
Degenen die zich noemen volgelingen van Jezus,
stapelen schatten op schatten en zijn in den maat-
schappeljjken strijd steeds te vinden aan de zijde der
heerschers. Ook dat is onrecht
En onder al de partyen die zich tooien met zijn
naam, is er niet ééne, die onbevangen en met moed,
de hand durft reiken aan den zuchtenden arme, aan
den verdrukten werkman. Een andere partij, uitge
kreten voor oproerig en goddeloos, bleef dit overgelaten.
Zjj nam den strjjd voor den verdrukten op zich, zjj
schreef in haar program de uitspraakaan ieder het
zijnezjj streefde naar het schoone ideaalhebt
elkander liefl
De groote twistappel tusschen de menschen onder
ling, is het mjjn en het djjn. Het bezit heeft de men
schen harteloos en liefdeloos gemaakt, het heeft gezag
gekweekt dat de armen verdrukt en voor de rijken
kruipt, het heeft de menschheid verdeeld in twee
kampen, tusschen welke beiden een vreeselijken kamp
onvermijdelijk is.
Dien twistappel weg te ruimen is de taak die wjj
ons hebben gesteld en voor die taak is vervuld zal er
in de wereld geen enkele der verheven uitspraken van
den Zoon des menschen kunnen worden vervuld.
Tot zoolang zal er armoede en ellende zijn
Tot zoolang zal er slavernij en verdrnkking bestaan!
Tot zoolang zullen nijd en onderlinge haat het
menschdom regeeren
Een nieuw jaar treden wij binnen. Het is precies als
ieder vorig jaar, maarwij merken dat wij groeien
en de maatschappij merkt dat zjj langzaam maarzeker
ping van de aandacht, en het ongeval is geschied.
Maar dan als risico van den arbeid en den borrel
Wat is beter? De Wereldstrijd deelt het volgende
mede
„Een Amerikaansch fabrikant verdeelde zijn arbeiders
in twee groepen, die ongeveer aan elkander gelijk waren.
Elke groep telde twintig p-rsonen. Beide groepen
ontvingen precies hetzelfde voedsel, maar die tot de
eene behoorden kregen een bepaalde hoeveelheid bier
en wijn, de anderen slechts water te drinken. In de
eerste dagen verrichtte de alcoholgebruikende groep een
weinig meer werk, den vijfden dag stonden beide aan
elkander gelykmaar van den zesden tot den twintig
sten dag, den laatsten van de proefneming, behaalden
de waterdrinkers zeer verre den voorrang.
In een groote tegelfabiek te Uxbridge (Engeland)
arbeidden twee afdeelingen werkvolk. De eene onthield
zich het gansche jaar door van alle alcoholhoudende
dranken, terwijl de andere matig bier dronk. Aan 't
einde des jaars bleek dat de bierdrinkers per hoofd
760.269 tegels, de geheelonthouders daarentegen 795.400
hadden vervaardigd, een verschilalzoo van 35.131 tegels."
Wat is betermet of zonder drank Het antwoord
kan niet twijfelachtig zijn,
Om over te weenen. In de laatste tien jaar
bracht de bevolking van ons land meer dan f260.000.000
aan drankaccijns op. Aan blanke guldens naast elkaar
gelegd, zou hun aantal meer dan de halve oppervlakte
der provincie Friesland bedekken. Tot een toren opge
stapeld ter hoogte van den Dom te Utrecht, zou deze
van o deren tot boven ongeveer 2 M. lang en 2 M.
breed moeten zijn om dit bedrag te bergen. Zelfs aan
bankbiljetten van f 100 op elkaar gelegd, zouden we
een stapel krijgen, 2x/2 maal zoo hoog als deze bekende
toren. Door elkaar bracht ieder lid der bevolking in
die jaren ruim f 50 aan drankaccijns in de schatkist.
BI. V.
Dorststlllende dranken in werkplaatsen.
Lichamelijk zwaar werk verrichtende menschen heb
ben veel van dorst te lijden. Daar het moeilijk is een
dorststillenden drank steeds in geschikten vorm bij de
hand te hebben, zijn zij dikwijls bijna geheel op bier
en andere alcoholische dranken aangewezen, die overal
klaar om te drinken in juist geschikte [hoeveelheid te
krijgen zijn. Velen zouden echter den alcohol gaarne
vermijden, als zij slechts een goeden plaatsvervanger
vonden. De gemeente Osnabrück heeft daarom maat
regelen genomen om aan haar werklieden geregeld en
in voldoende hoeveelheid zwarte koffie uit te reiken.
Voor overdag werkenden geschiedt dit 's middags, voor
nachtwerkers in den nachtelijken rusttijd. Volgens het
laatste gemeenteverslag is hiervan, vooral door de nacht
werkers, zeer veel gebruik gemaakt. In Neuss heeft
men het in de gasfabriek gedaandaar kunnen de
stokers in den zomer, als zij het zoo warm hebben,
zooveel koffie krjjgen als zij wenschen, waaraan in één
jaar Mk. 449 is besteed. Met dit bedrag is het doel,
het gebruik van sterke dranken te beperken, volkomen
bereikt. (Oeh. Onth.)
ineenzakt. Er zijn stippen aan den horizon die ons
aantoonen dat een nieuwe dageraad nabij is.
De ijskorst die het mijn en dijn had doen ontstaan
om het hart van bijna alle menschen, begint bij zeer
velen dunner te worden. De lijdzaamheid waarmede
duizenden zich onderwierpen aan het zoogenaamde
noodlot, het geduld waarmede velen het bitterste leed
verdroegen omdat zij meenden dat het zoo zijn moest,
ze hebben plaats gemaakt voor wrevel, voor ontevre
denheid, voor haat, daar men begint te beseffen dat al
het verdragene onnoodig en onverdiend is.
En duizenden beginnen te begrijpen dat het niet helpt
te klagen, te morren, te haten, maar dat er moet
worden gehandeldde schare, die zich schaart om de
rcode reddingsbanier, wordt grooter en grooter, het
dreunen van de voetstappen der naderende arbeiders
bataljons nadert hoe langer hoe meer
En aan den anderen kant gevoelen de regeerders
zich den grond onder hunne voeten ontzinken, de domme
massa, waarop ze steunden, wordt denkend en het
„verdeel en heersch" loopt hoe langer hoe meer in den
kijkert
Ja, het daghet in het Oosten, met dit vaste geloof
gaan wij het nieuwe jaar binnen, zeker er van als wfi
zijn dat het ons nader zal brengen bij de zegepraal
van ons schoone beginsel
RECHT VOOR ALLEN
1 Jan. 1892.
(„De Volkstribuun".)
