De toestand in de partij.
Afdeelingsuieuws
De Cirensregelings-Cuiumissie.
ondernemer zelf, zegt het in deze merkwaardige woor
den „dat van het standpunt van den fabrikant, bjj
goede werkinrichting, betere uitkomsten (meer winst)
worden verkregen, wanneer men de arbeiders slechts
zooveel uren laat arbeiden dat hun geest en hun lichaam
zekere frischheid behouden, dan wanneer men om aan
loon te sparen, den Arbeider bovenmatig uitput, hem
laat werken boven zijn krachten." Dat geldt voor
arbeiders die machines bedienen. Dezelfde ondernemers
echter hebben het drieploegenstelsel ook ingevoerd voor
de sjouwerlieden enz. zonder het weekloon te vermin
deren. Omtrent deze verklaren zij, dat de uitkomsten
bevredigend waren, hoewel hier wellicht een herziening
der loonen in aanmerking zou moeten komen, wilde
men verhooging der kosten van arbeidsloon per ton
product tegengaan,
Hetzelfde geschriftje bevat nog enkele andere gege
vens, uit bedrijven die niet onafgebroken in gang zijn.
De eigenaar van groote ijzerwerkplaatsen, Sir William
Mahler, heeft een jaar lang met groote nauwkeurigheid
de uitkomsten nagegaan van een door hem ingevoerd-1,
arbeidsduurverkorting van 53 uur per week op 48 uur
dus van bijna 9 op 8 uur per dag. De weekloonen
bleven onveranderd. De kosten van arbeidsloon per
vaste hoeveelheid product stegen in het eerste jaar met
een kleinigheid, */1Q pCt. Doch deze stijging werd
ten volle goedgemaakt door besparing aan licht, slijtage
en andere fabriekskosten.
Een staal- en blikfabriek in Glamorganshire, die
de groote sprong maakte van twee ploegen op drie
ploegen, zonder loonsverlaging, verklaart dat de kosten
van arbeidsloon per ton stegen met 21/i tot 3 stuiver.
Een andere firma in hetzelfde bedrijf en dezelfde streek
verklaart in gelijke omstandigheden geen stijging der
kosten te hebben ervaren.
Het geschriftje geeft ook andere uitkomsten. Zoo
wordt gemeld dat het drieploegenstelsel voor de stokers
van gasfabrieken, eene verhooging der loonkosten met
ongeveer een vijfde deel ten gevolge had. Het spreekt
vanzelf dat de uitkomsten niet voor elk bedrijf gelijk
kunnen zijn, en dat de bizondere technische inrichting
op deze uitkomsten van grooten invloed is.
Een der ondernemers wier ervaringen in het geschriftje
worden vermeld, heeft de gevolgen van den verkorten
arbeidsduur nog van anderen kant bekeken dan haar
invloed op de productiekosten, namelijk van den kant
van den gezondheidstoestand der arbeiders en van
drankmisbruik.
De gegevens betreffen de hierboven vermelde chemi
sche fabriek. Tijdens het tweeploegenstelsel waren er
57 op de 100 arbeiders die meer dan 10 dagen per
jaar verzuimdeneen jaar na invoering van het drie
ploegenstelsel was dat aantal gedaald op 22 per 100
en een jaar later op 8 per 100.
Het aantal uit het ziekenfonds behandelde ziektege
vallen verminderde in dien tyd met de helft. Vroeger
kwam het herhaaldelijk voor, dat arbeiders na den
betaaldag dronken waren en moesten worden vervangen.
„Thans" zegt de ondernemer, „komen zij regelmatig en
nuchter op het werk." Er is in hun geheele levenswijze
eene zeer groote verbetering gekomen, die de grondslag
is van grootere tevredenheid en geluk." Het komt ook
daardoor, zegt een ander berichtgever, dat de arbeiders
by korteren arbeidsduur regelmatig in hun gezinnen
hun maaltyd kunnen gebruiken.
In de strydende arbeidersklasse geldt „tevredenheid"
niet als een deugd. Wij zijn echter bij georganiseerde
arbeiders, ten opzichte van de „tevredenheid" die het
gevolg zou z\jn van verkorten arbeidsduur, volstrekt
niet ongerust. Integendeel meenen wy dat lange arbeids
duur en daarmede gepaard gaande uitputting, oorzaak
is, zij het niet van „tevredenheid" dan toch van slappe
en futlooze berusting. De kortere arbeidsduur is eerste
voorwaarde voor den groei bij de arbeiders van goed
inzicht in de positie hunner klasse. Maar ook in de
noodzakelijkheid van den stryd, die de klasse moet
voeren, om een andere plaats in de maatschappelijke
productie te veroveren, in de wijze van strijdvoeren en
de eindelijk overwinnende macht der organisatie. De
kortere arbeidsduur in een woord, zal juist door de
daarmee gepaard gaande betere levensomstandigheden
niet enkel „ontevredenheid" wekkenmaar haar de
leiding geven en ten slotte de kracht van onweerstaan
baar verzet.
In dit licht gezien, nemen wij de door deze onder
nemers verstrekte gegevens voor wat ze zijnfeiten
waaruit blijkt dat in zeer veel gevallen, zelfs het
geldelijk „ondernemersbelang" zich niet tegen verkorting
van arbeidsduur verzet.
F. M. WIBAUT.
Nu het Partij-Bestuur in zyn laatste vergadering be
sloot, de gansche partij in de Tribune-kwestie te be
trekken door het uitschrijven van een referendum,
achten wij het onze plicht te spreken.
De partijgenooten verlangen, dat er een einde komt
aan het gedonderiaag in de partij. Op de fabriek, in de
werkplaats, bij het huisbezoek, overal en ten allen tijde
stooten onze stille propagandisten onophoudelijk het
hoofd tegen die „geschillen in de partij". Op ODze laatste
huishoudelijke vergadering zei een dier mannen„de
tranen springen je er soms door in de oogen". Zij wor
den verbitterd door dat eeuwige geharrewar. Op het
congres te Enschedé begon hettot slotverzoening.
Te Utrecht ging het verdertot sloteen verzoenende
motie. Te Haarlem werd het voortgezethet einde
samen werking-en-kameraadschap-voorschrijvende motie.
Te Arnhem ging het nog slimmer; weer tot slot: ver
zoening. Na Arnhem begon de Tribune-groep pas flink
te hakken en te houwen, tot zij in de lamp vlooghet
dreigend royement is voorkomen doornieuwe verzoe
ning. Schaper en Helsdingen vonden de verklaring van
de Tribune-redactie reeds zóó onvoldoende, dat zy als
Partij-Bestuurders bedankten. In de laatste „Tribune"
staat vlak onder de verklaring, door de redactie aan
het P. B. gegeven, op in 't oogloopende wijze gedrukt
Houdt vol en stoort u niet aan het gepraat der
menschen. Üante-Marx.
Onze werkers gelooven niet meer in de waarde en
de waarheid eener „verzoening", Zij willen, met vol
ledige handhaving van ieders recht om zijn meening
te uiten, een strenge handhaving der patijtucht en een
onverbiddelijke onderwerping van alle partygenooten
aan de eiscben van het partybelang. Zij willen aller
minst „de Marxisten" de partij uitgooien. Maar zij willen
dat deze „Marxisten", zoolang ze in de partij zijn, niet
door een desorganiseerende verbitterende wijze van
optreden de partij ontwrichten, het partijleven bederven
en den partijarbeid lam slaan. En na zoovele vergeef-
sche pogingen tot „verzoening" willen zij nu den eisch
stellen van volledige onderwerping aan het partij belang,
zooals dat door het partijpvogv&va, de besluiten der
partijcongressen en de vertrouwensmannen der partij
overal wordt gediend en verdedigd. Zijn de „Marxisten" het
met de handelinren dier vertrouwensmannen niet eens,
laten zij vrij hun meening zeggen, maar daar waar het
thuis hoort: in de organisatie zelve. En als zij over
theoretische kwesties schrijven willen en daarover anders
denken dan de officieele vertrouwensmannen der partij,
laten zij vry dat doen, maar op een wijze dat zij even
min de partij als het partijleven en den partijarbeid
benadeelen.
Dat is de eisch, die overal door de partijgenooten,
die werken voor onze zaak, wordt gesteld. Niet aan
„het Marxisme, de Marxisten, de Tribune" heeft men
't land. Niet daar tegen richt zich hun wrok. Maar tegen
den lammen geest van onderlingen haat, tegen den
onkameraadschappelijken toon, tegen zelfverheffende ge
ringschatting van anlerer meening en werk, door de
Tribune-Marxisten in de party gebracht, komen zij op.
Wy hebben ook bij onze stille dagelijkscho. propaganda
werk elkanders zedeljjken steun en elkanders kameraad
schap zoo hard noodig, even hard als onze sociaal-de
mocratische overtuiging en ons sociaal-democratisch ge
voel. En dat geldt niet alleen voor de leden van iedere
afdeeling afzonderlijk, dat geldt voor de geheele partij.
Niet slechts in zyn eigon afdeeling, in de gansche partij
heeft men dien broederschapsgeest noodig en die is
door de Tribune-Marxisten de partij uitgeschopt. En
daar komt men van alle zijden tegen op.
Het wil ons voorkomen, dat het Partij-Bestuur met
deze stemming onder de partijleden ge n voldoende
rekening heeft gehouden, toen het besloot tot het uit
schrijven van een referendum. Ongeveer iedereen zou
gaarne hebben berust in de beslissing, die het P. B.
ten opzichte der Tribune-redactie nam. En zonder
veel moeite zou men Helsdingen en Schaper hebben
kunnen bewegen, hun ontslagneming in te trekken
immers indien de verklaring der Tribune-redactie ten
onrechte door Helsdingen en Schaper wordt uitgelegd
zóó als dezen doen, dan was een wijziging in de redactie
en toelichting van die verklaring toch niet moeielijk te
vinden geweest.
Was het zóó gegaan, dan zou ongeveer iedere partij
genoot graag hebben berust, om met yver te kunnen
gaan werken voor de partij en de aanstaande ver
kiezingen.
En nu is het toch nog niet uit. Nu is er toch nog
weer kans, dat de heele partij in de zaak wordt ge
moeid, nu men al zijn tyd en al zijn werkkracht noodig
heeft voor een harden kamp tegen de burgerpartijen
tezamen en nu er meer dan ooit inwendige rust en
eendracht noodig is om den noodzakelyken verkiezings-
arbeid te verrichten. Wij betreuren dat in de hoogste
mate en wy hopen dat het Partij-Bestuur alsnog
Schaper en Helsdingen zal weten te b-wegen, terug te
komen op hun besluit van uittreding uit het P. B. en
het referendum dan met de stemming over nieuwe
partijbestuurders zal terugnemen. Want, wij moeten
nu rustig aan het werk kunnen trekken en door eem
Congres wordt dat al even onmogelijk als door de
stemming óf er een congres zal plaats hebben. In
alle afdeelingen zal de Tribune-Marxisten-kwestie dan
aan de orde moeten komen en tevens de kwestie over
het ontslag van Helsdingen en Schaper. Dan kan niet
tot iets goeds leiden, want overal overheerscht juist
onder onze beste werkers de stemming, die wij zooeven
beschreven. En al zal dan mis-chien de meerderheid
der partijgenooten tegen de bijeenroeping van een bij
zonder Congres stemmen om allerlei nevenoverwegingen,
stof is er dan toch overal weer opgejaagd, zonder dat
de zaak voor goed uit is. De kans dat een meerder
heid in de partij een bijzonder Congres wil, blijft
bovendien ook open en als die kans het wint, wat dan
Wy wekken de partyafdeelingen op, aan te dringen
op de door ons aangegeven oplossing bij het P. B. en
bij Helsdingen en Schaper. Wanneer het aanstaande
Paaschcongres dan besluit, de „Marxisme"-kwestie in
de partij ter bestudeering op te dragen aan een com
missie van 3 „Marxisten" en 3 niet-„Marxisten" onder
voorzitterschap van den Partrj-voorzitt-r en die com
missie brengt dan binnen een half jaar na haar be
noeming een schriftelijk rapport aan de partij uit, dan
kan het eerstvolgende Paaschcongres die zaak laten
rusten en het daarop volgende de zaak met kennis van
alle onderdeelen wel voorbereid beslissen.
Zoo zal onze partij zonder gevaren uit deze moei
lijkheden kunnen komen. Anders niet.
Een enkel woord nog tot slot. Wij begrijpen vol
komen, dat het P. B. uit een groot gevoel van onpar
tijdigheid en eerlijkheid tot het uitschrijven van een
referendum besloot. En wij begrijpen zeer goed, dat
de daad van Helsdingen en Schaper de andere leden
van het P. B. zéér ontmoedigde en verbitterde, omdat
het P. B. overtuigd was dat de aanhangig gemaakte
Tribune-kwestie nu opgelost was. Maar naast deze
volledige waardeering van het werk en de bedoelingen
van het P. B. staat onze overtuiging, dat de party
in haar geheel nu ook verder burien de zaak ge
houden had moeten worden en dat men Helsdingen en
Schaper had moeten trachten te bewegen terug te
komen op hun besluit.
Zondag hield onze afdeeling haar eerste huishoudelijke
vergadering in het nieuwe gebouw.
De vergadering was als gewoonlijk door ongeveer
de helft der leden bezocht en een drietal introducées.
Na opening weiden de notulen voorgelezen en onge
wijzigd goedgekeurd. Bij de mededeelingen'herdacht de
voorzitter onze int ede in het srebouw. Hij
treurde het dat door omstandigheden de inwijding was
achterwege gebleven. De vakbeweging en het Ba -
van Arbeidersrecht had hun intree al gedaan door het
huren van eenige kamers per week en per jaar. I
bracht hij nog een woord van dank aan de zaalcom
missieleden en in het bijzonder aan enkelen die zich
tijdens de verhuizing en installatie zich bijzonder ver
dienstelijk hadden gemaakt. Nog deelde hij mede
sinds de vorige vergadering zich 4 nieuwe leden hadden
aangemeld en 1 bedankt. By de ingekomen stukken
was niet een welke buitengewone vermelding verdient.
Het jaarverslag van den secretaris werd na een
kle'ne bijvoeging met alg. stemmen goedgekeurd.
Het 3-maandelijksch financieel verslag van „De Moker"
gaf weer veel stof tot uitgebreide discussies.
Het slot was dat het bestuur met defiuitieve voor
stellen zal komen.
Nadat nog eenige voorstellen betreffende de assu
rantie waren behandeld, kwam de rondvraag.
Hierbjj werden de bekende geschillen in de partij
ter sprake gebracht, en werd een voorstel gedaan om
aan het P. B. een buitengewoon congres aan te vragen,
Nadat het voor en tegen in den breede was besproken,
werd het voorstel gewyzigd in dien zin dat afgewacht
zal worden wat het P. B. zal doen en dan nog te zien
wat onze afdeeling te doen staat.
Nog werd een voorstel gedaan om de vergadering
een uitspraak in den vorm eener motie te laten doen
naar aanleiding de „Sch Courant" geschreven had over
Troelstra's optreden in de Kamer, naar aanleiding der
mededeeling over de a. s. gebeurtenis. Door het bestunr
werd dit bestreden met verwijzing naar „De Moker",
die zeker niet achter zal blijven inzake deze kwestie.
Daarna werd de vergadering door den voorz. ge
sloten, waarna de 3 introducees zich als lid opgaven.
Een welkom in onze geled-ren roepen wij hun toe,
De secretaris.
Woensdag vóór Kerstmis vergaderde de gr^nsregelings-
commissie onder voorzitterschap van den Burgemeester.
Voorat ging een besloten vergadering, waarin door
eenige 1 den, o. a. door van Leeuwen, tal van inlich
tingen werden gevraagd over al wat met de voorge
stelde grensverandering in verband stond, voorzoover
de ter visie gelegde stukken daarover geen opheldering
gaven. De onderhandelingen met de Holl. IJzeren
Spoorweg-maatschappij, de overeenkomst tot wering van
besmetting van de Maas bij den Schiedamschen Water
toren, de verlegging van de zalmzegenvisscherij naar
grondgebied vóór 't opgespoten terrein aan de Maas
bij Schiedam, de plannen voor een nieuwen haven te
Schiedam, en nog eenige minder belangrijke kwesties
kwamen toen ter sprake. Die inlichtingen benevens
tevoren ter visie gelegde stukken bleken de commissie
leden op 4 na tot de overtuiging te hebben gebracht,
dat de gemeente Schiedam zonder protest en zonder
benadeeli' g van haar zelfstandig eid of toekomst
ontworpen wetsvoorstel konden ondersteunen. Althans
in de openbare vergadering der commissie voerde alleen
Herman Jansen het woord en stemden alle leden, ook
onze 4 partijgenooten, vóór het ontwerp met, uitzoudering
van de 4 katholieken.
Het komt ons voor, dat de Schiedamsche Gemeente
raad en de Schiedamsche Grensregeliugscommissie
