No. 16.
ZATERDAG 19 Juni 1909.
9e Jaargang
ORGAAN der Afd. Schiedam en Vlaardingen der Sociaal demokratische Arbeiderspartij,
Stukken voor 't eerstvolgend nnmmer moeten uiterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
De Moker
Vlaardingen.
Partijgenooten en geestverwanten.
De Uitslag.
Na den slag.
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal
franco per post 30 cent
Losse nummers 2 cent.
hij vooruitbetaling.
Bureau van Bedaktie
Gebouw „CONSTANTIA", Boterstraat 30.
Bureau van Administratie
Rhoonschestraat Tboren
ADVERTENTIEN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
is eiken Zaterdag verkrijgbaar
Te Schiedam Nienwsticht N. Z. 32.
Zalmstraat 22.
„Constantia", Boterstraat 30.
Te Vlaardingen W. de Gast, Callenburgstraat 58.
Aan bovengenoemde adressen worden ook abonne
menten aangenomen.
De abonné's worden verzocht bij adresverandering
daarvan kennis te geven aan de Administratie.
De leden der afd. Vlaardingen worden attent
gemaakt op de in dit nummer voorkomende
afd.-advertentie.
Zooals ge weet, krijgen wij binnenkort de verkiezing
voor den gemeenteraad, waarbij wij zullen probeeren
een paar partijgenooten gekozen te krijgen. Hiervoor
is sinds eenigen tijd het verkiezings-cimité aan het werk,
maar het zijn alle handarbeiders, dus kunt gij begrijpen,
dat zjj weinig tijd hebben en zij uw aller hulp hard
noodig hebben. Wij roepen n daarom voor het vol-
'gende op
le. Alle partijgenooten en geestverwanten komen
in Constantia" bij het comité inzage vragen van de
kiezerslijst, om de hun bekende kiezers met de hun
toekomende kleur aan te stippen.
2e. Alle partijgenooten en geestverwanten moeten
van nn tot de verkiezing alle repetitie voor Muziek of
Tooneel achterwege laten en zoo min mogelijk vergaderen,
zoodat zij eiken avond disponibel hebben voor hnisbezoek.
Denkt er om, dit is noodig, ons comité zal u voorzien
van adressen.
Be. Verzoekt het comité partijgenooten en geestver
wanten, die zich vrij kunnen maken om te werken op
den Verkiezingsdag, zich op te geven (liefst gratis).
Hiervoor zijn vele personen noodig en het comité rekent
dan ook vooral op hen, die in het genot zijn van jaar -
ljjksche verlofdagen; laten die er een van opofferen.
4e. Vragen wij geld. Veel is noodig en wij zitten
er krap voor. Dit stuurt men maar aan een der be
stuursleden oi in een papiertje waarop geschreven staat
Verkiezing" in de bus van „Constantia".
Niet twijtelende, of velen zullen aan dezen roepstem
gehoor geven,
Namens het Verkiezingscomité,
M. Gytenbeek Jr.,
Secretaris.
Noorderstraat 34.
Het Afdeelingsbestnur ondersteunt met alle nadruk
de oproeping van het verkiezingscomité. De stad Schie
dam heeft zich bij de Kamerverkiezing flink geweerd.
Ze moet nu bp de Raadsverkiezing nog beter voor den
dag komen en nog meer roode kiezers leveren.
Dns mannen en vrouwen, aan het werk en gezorgd
voor menschen en geld.
Het Afd. Bestuur.
De uitslag der verkiezingen bevestigt volkomen de
juistheid der sociaal-democratische opvattingen aan
gaande den te verwachten ontwikkelingsgang der
politieke partijen.
De kerkelijken stegen van 294.000 in 1905 tot 300.000
nn, das met G000 stemmen of 2 procent.
De vrijzinnigen daalden van 210.000 in 1905 op
192.500 nn, gingen dns met 17.500 'stemmen of 8.3
procent achteruit.
De sociaal-demoeraten stegen van 65.000 in 1905 tot
82.500 nu, dus met 17.500 stemmen of 25 procent.
In verhouding tot het totaal uitgebrachte stemmen
stegen de kerkelijken van 51.7 tot 52.2 procent, daalden
de vrijzinnigen van 36.9 op 33.5 procent, en stegen de
sociaal-democraten van 11.4 tot 14 3 procent.
Terwijl dns het aantal kiezers met 12Y2 procent
steeg, kwamen de kerkelijken maar 2 procent vooruit,
gingen de vrijzinnigen 8 procent achteruit, doch ver
meerderden de soc.-dem. stemmen met 25 procent.
Dat klinkt 1
Het halve procent vooruitgang der kerkelijken in de
verhouding van hnn stemmen tot het totaal, is in wer
kelijkheid een leelpke achteruitgang, omdat in 1905
het Kuyperspook, zooals wij op een andere plaats in
dit blad voor Schiedam aantoonen, de kerkelijken op
heel wat stemmen te staan is gekomen.
Feitelijk is de heele burgermacht dus aan het zakken
en daartegenover de arbeidersmacht aan het stijgen
Dat is een bemoedigend, krachtwekkend feit, waarmee
het Nederlandsche proletariaat zpn voordeel zal weten
te doen.
Met buitengewone scherpte heeft de S. D. A. P. bij
deze verkiezingen het klassestandpnnt van de arbeiders
klasse en de klasse-eischen der arbeiders naar voren
gebracht. De ontwikkeling der toestanden en de bedrie
glijke lenzen van sommige burgerpartijen maakten de
scherpst mogelijke onderscheiding noodzakelijk. De
stembus heeft ons schitterend in 't gelijk gesteldde
klassemacht van het proletariaat groeit hoorbaar en
de klassemacht der bonrgoisie neemt af.
De verovering van de meerderheid in de Tweede
Kamer door de kerkelijke partijen, door iedereen ver
wacht behalve misschien door een paar onnoozele
vrijzinnigen, is eveneens een teeken, een bewijs, van
verwording van het kapitalisme ook op staatkundig
gebied. Er is nog nooit in de geschiedenis een periode
van verval en aftakeling van het een of andere voort-
brengingsstelsel en dns ook van de daarbij behoorende
regeeringsklasse geweest, waarin de machtbegeerende
kerk en de nog machtlievender geestelijkheid, ten allen
tijde vastgeklonken aan de heerschende klasse, niet
haar kerkelijke macht en den invloed van den godsdienst
hebben gebruikt, om tegelijkertijd eigen macht te ver-
grooten en de aftakelende regeeringsklasse op te bergen
in haar tempels, zich noodzakelijkerwijze tevens kee-
rende tegen de 'zich omhoog werkende, zich vrij makende
klasse van verdrukten. Hoe zon het dan anders kunnen,
dat in deze pas begonnen periode van aftakeling van
het oppergezag van het kapitalisme op ieder gebied,
de kerk en de geestelijkheid, beantwoordende aan haar
clericale heerschersinstincten, van den Bgbel een mom
bakkes maken voor het kapitalisme?
Maar de geschiedenis leert ons ook, dat de opmarsch
van de eenmaal in beweging gekomen klasse van ver
drukten niet te stuiten is en dat op den schijnbaren
vooruitgang van de clericale macht een geweldige
ineenstorting daarvan volgt.
In dat licht verschijnt ons het kerkelijk regeerings-
gezag als de onvermijdelijke nacht, die aan den mor
genstond van het socialisme voorafgaat.
Zoo is dan verleden week Vrijdag weer de groote
politieke slag geleverd en zooals de lezers van De
Moker wel al weten, is bij de eerste stemming aan
het Ministerie Heemskerk een voldoende meerderheid
geleverd. De vrijzinnigen van alle gading hebben klop
gehad. Het liberalisme, dat al lang dood is, dat al
lang geen kracht meer had om te regeeren, dat liberalisme
heeft zijn streken thuis gekregen. In 1905 zijn ze ge
komen met groote beloften, militaire bezuinigingen, ënz.,
maar toen ze weer de macht in handen hadden, hebben
ze al die beloften aan hnn laars gelapt, ja er zelfs den
gek mee gestoken. Nu zijn ze verslagen en het is de
groote vraag, of ze wel ooit weer de meerderheid
zullen krijgen.
De opstuwende kracht van het socialisme drijft
langzaam maar zeker de politieke partijen naar een
nieuwe stelling. De leugenachtige antithese Geloof en
Ongeloof, waarmede èn Kuyper én Borgesins zoo
handig weten te goochelen, moet en zal worden ver
vangen door de ware leuzeKapitaal en Arbeid.
Zoover zijn we nn nog niet. Maar zoover zullen we
komen, want langzamerhand zullen ook de Christelijke
arbeiders wel moeten inzieD, dat de burgerlijke partijen
onmachtig en onwillend zijn iets voor den arbeider te
doen. Om de arbeiders te lijmen, doen ze zich demo
cratisch voor, maar de practjjk zal wel uitwijzen, dat
er van al hun schoone beloften niets verwezenlijkt wordt.
Onder de vrijzinnigen heerscht natuurlijk overal ver
slagenheid. Ze verloren Enkhuizen, Gorkum, Kampen,
Amsterdam II, Amsterdam VII, Amsterdam VIII,
Amsterdam IX en Den Haag I. Hun nederlaag is
gevoelig geweest, maar verdiend.
Onder de klerikalen is algemeene vreugde. Maar
zouden ze zich wel zoo onverdeeld prettig gevoelen
Ze zjjn nu weer tot het regeeren geroepen. Het
ministerie Heemskerk kan zijn „hoogst nuttigen" arbeid,
zooals onze vrome broeders in Schiedam schreven,
voortzetten. (Die hoogst nuttige arbeid bestond trouwens
tot hier toe in „niets doen"). De kerkelijke partijen zullen
echter ook onmachtig zijn om in de sociale nooden, die
om voorziening roepen, te voorzien. Ze hebben nn de
macht, maar hnn daden zullen duidelijk bewijzen, dat
ook de kerkelijke partijen niets anders zyn dan ver
dedigers van het kapitalisme.
Trots domperij en verdachtmaking is gegroeid en
blijft groeien de macht van het proletariaat. Nog is
bij eerste stemming geen sociaal-democraat gekozen.
In Amsterdam III is dat de schuld van Wijnkoop,
maar in elf districten staan we in herstemming. Ons
stemmenaantal is gegroeid van 65000 in 1905 tot ruim
82000 in 1909. Wat zal dat aantal roode stemmen door
de klerikalen en liberalen met afgunst en verbeten
woede worden aangezien. Ze dachten ons met hun
Oranje-zwijmel tegen den grond te slaan, maar hoe
anders is de uitslag! Zelfs in de residentie Den Haag
bracht de sociaal-democraat het tot de herstemming.
Toch is onze stemming niet onvermengd opgewekt.
Wij hebben Enschedé te betreuren. Daar is onze veteraan,
de onvermoeide strijder voor het Indische proletariaat,
Van Kol, gevallen.
In dat district teekent zich nn reeds vrij duidelijk af
de toekomstige antithese kapitaal-arbeid, want reeds bij
de eerste stemming zochten vele liberalen hulp voor hun
brandkast bij rechts. t'
Maar de Kamer zal van Kol weerzien is 't nn niet
met de herstemmingen, dan bij de volgende verkiezingén.
Ons stemmencijfer is ook in Enschedé gestegen en ik
twijfel niet of Twenthe met zijn industrieel proletariaat
zal weer rood worden. Daar zullen onze wakkere vrienden
wel 'voor zorgen.
Ook in Schiedam steeg ons stemmencijfer. Nn nog
de herstemmingen! In de Nienwe Tweede Kamer zal
lnide de stem van het proletariaat gehoord worden, om
telkens weer het arbeidsvjjandige karakter der burger
partijen bloot te leggen.
Kameraden, we komen nu weer onder zwart regiem.
De verkiezingen zijn spoedig achter den mg. Bjj deze
stemming is weer duidelijk gebleken, dat de stroom van
strijders steeds zwelt. Nu niet bij de pakken neer
zitten! Wij, sociaal-democraten, kennen geen rnst. Ons
wacht de strijd. Maakt steeds propaganda op fabriek
en werkplaats, onder vrienden en kennissen. Let op de
daden van dit kerkelijke ministerie. Dat zal voor ons
wel weer een goede propagandist zijn.
Put uit deze verkiezing ook weer nienwe geestdrift,
nienwe kracht, om onvermoeid den strijd voort te zetten
tegen het kapitalisme, vóór de sociaal-democratie.
Voor ons schittert de zon van het socialisme. Onver
moeid schrijden we voort, haar stralen tegemoet, telkens
nieuwe scharen aantrekkende, verpletterende wat ons
zon willen weerstaan.
Op dan, kameraden, sluit u aan en marcheert mee,
den nienwen tijd tegemoet.
B.