No. 20.
ZATERDAG 17 Juli 1909.
9e Jaargang.
SOCIAAL-DEMOCRATISCH WEEKBLAD VOOR HET KIESDISTRICT SCHIEDAM.
Stukken Yoor 't eerstvolgeni
1 nummer moeten niterlijk Woensdag a. s. 's middags 12 nnr in het bezit der Redactie zijn.
De Moker
Soc -Dem. Leesclub.
Contributieregeliüg.
Diplomaboekjes.
f—
De staking te Maastricht.
Verkeerde voorstellingen.
Een mislukte aanval
REDACTEUR; Dr. J. VAN LEEUWEN.
ABONNEMENTSPRIJS:
25 cent per kwartaal j Uj v00rmtbetaUng.
franco per post 30 cent j
Losse nummers 2 cent.
Redactie-adres: St. Liduinastraat 38.
Administratie-adresGebouw „Constantia".
ADVERTENTIEN:
3 cent per regel.
Bp abonnement belangrijke korting.
is eiken Zaterdag verkrijgbaar
Te Schiedam Nieuwsticht N. Z. 82.
Zalmstraat 22.
„Constantia", Boterstraat 30.
Te Vlaardixgen W. de Gast, Callenburgstraat 58.
Aan bovengenoemde adressen worden ook abonne
menten aangenomen.
De abonné's worden verzocht by adresverandering
daarvan kennis te geven aan de Administratie.
De leden dezer Clnb worden er aan herinnerd dat
de penningmeester Zondag a.s. van 12—1 uur in Con
stantia zitting heeft.
Het Bestuur.
Wegens de verkiezingsdrnkte is nog steeds vergeten
te melden dat de invoering der nieuwe contributieregeling
tot nadere kennisgeving is uitgesteld.
Den nieuwen leden zy gemeld dat wegens het niet
voorradig zyn van diplomaboekjes zij deze nog niet
kunnen ontvangen.
Sedert drie maanden staken de glasblazers van de
firma Regout te Maastricht voor de erkenning van de
organisatie en om het stelselmatig ontslaan van de leden
der organisatie tegen te gaan.
Al dien tijd hebben zy met een betrekkelijk geringe
nitkeering van den vakbond den strijd kunnen volhouden,
en nog staan zy even vastbesloten als bij den aanvang.
Het N. V. V. doet nu een beroep op alle arbeiders
en arbeidersvrienden om deze kloeke strijders te steunen.
De leden van den Glas- en Aardewerkersbond hebben
zich reeds groote otters getroost, van het „publiek" is
geen steun te verwachten, daarom aan de arbeiders
den plicht te zorgen dat deze strijd gewonnen wordt.
Veel is er wekelijks noödig, maar als elkeen zijn
plicht begrijpt en een kleinigheid offert, is de overwin
ning zeker
Steunt dus naar uw vermogen
De woordvoeders der kerkelijke partpen te Schiedam
zijn begonnen, de antithese-politiek tegen de S. D. A. P.
te richten. Vroeger, zoo prediken zp, moesten zij ons
christendom en de belijdenis des christelpken geloofsin
liet openbare leven verdedigen tegen het liberalisme;
nu dit afsterft, zullen wij ons moeten verweren tegen
het „veel gevaarlijker" socialisme. De clericale coalitie
leiders, Mr. W. H. Jansen en de heer F. S. Goslinga,
in benijdenswaardig tweelingbroederschap de eenheid
van Rome en Dordt, de bpeenhoorighêid van Willem
de Zwijger en Balthasar Gerard, voorstellende, zongen
den 7 Juli in het Gebouw van den "Roomsch Katho
lieken Volksbond hetzelfde liedje van het roode spook
dat het Christendom en de belijdenis van het Christelijk
geloof wil opvreten.
Het is wonderlijk, dat menschen zooals de heeren
Jansen en Goslinga, die in 't dagelpksche leven toch
voor ontwikkelde menschen doorgaan, en van wie men
op grond van hun deelname aan 't openbare leven toch
veronderstellen kan, dat zp zich niet geheel onkundig
laten van wat door de hoofdrichtingen over de voor
naamste kwesties wordt geleerd, nog maar steeds libe
ralisme en socialisme als vader en zoon voorstellen en
nog maar steeds de sociaal-democratie als de bedreiger
van het christelijk geloof.
De verhouding van liberalisme en socialisme is die
van burgerij en proletariaat. De burgerij schiep het
burgerlijk (kapitalistisch) voortbrengingsstelsel, dat be
rust op den eisch van individualistischen arbeid en kapi
talistische rente en winst. De burgerij bouwde op die
voortbrengingseischen haar burgerlijke maatschappij
en haar burgerlijken staat, die tegelijkertijd het ver-
eischte individualisme en kapitalismo in bescherming
moesten nemen. En het zniverst deed zij dat alles in
den liberalen vorm want het clericale kapitalisme is
de mengvorm van het middeleeuwsche feodalisme en het
daarna gekomen kapitalisme, en is als zoodanig dus
onzuiver en gemaskerd.
Het burgerlijke voortbrengingsstelsel nu heeft in den
loop van zpn ontwikkeling bewezen, dat het ten gevolge
van zpn grondslagen voor de menschheid in haar geheel
onbruikbaar en nadeelig is. Want het geeft alle voor
deden ervan aan kleine, steeds kleiner wordende groepen.
En het schept ellende en onzekerheid van bestaan voor
groote, steeds grooter wordende massa's. En het zijn
deze laatste massa's, het proletariaat genoemd met een
enkel teekenend woord, die nu in verzet komen tegen
dat kapitalisme, tegen de geheele burgerlijke inrichting
van staat en maatschappij. Dat proletariaat is sinds een
paar tientallen jaren aan zpn zelforganisatie begonnen
en voert nu met zpn vakbeweging en zijn politieke
partij den strpd tegen de burgerlijke machthebbers in
de voortbrenging en in den staat:
Hoe iemand nu beweren kan, dat burgerij en prole
tariaat, dat liberalisme en socialisme hetzelfde zpn en
hetzelfde nastreven, is onbegrijpelijk, tenzp men volkomen
onkunde of volledige kwade trouw moet aannemen.
Dat de sociaal-democratie het christelijk geloof zou
bestrijden of trachten te vernietigen, is even zeer bezijden
de waarheid. Wij znllen binnenkort deze kwestie uit
voerig behandelen. Daarom volstaan wij nu met de
opmerking, dat tal van geloovigen socialist en sociaal
democraat zpn, en dat er onder die geloovigen evengoed
orthodoxe als moderne voorkomen. Dat feit alleen is
een weerlegging van de als valsch gesignaleerde be
wering.
Wie dns, zooals de heeren Jansen en Goslinga de
sociaal-democraten als „ergere" liberalen voorstelt en
liberalisme en socialisme voor hetzelfde uitmaakt, bewijst
óf niets van de zaak te weten of valsche voorstellingen
te geven. En dat zelfde geldt de bewering over de
vermeende vijandschap van christendom en sociaal
democratie.
En toch probeeren de clericale kapitalisten te Schiedam
dat spulletje te spelen. Wp zullen wel de gelegenheid
hebben, de heeren te ontmaskeren, en den wezenlijken
strpd bloot te leggen, die der clericale kapitalisten en
der georganiseerde proletaren.
Mr. W. H. Jansen heeft in de Gemeenteraadszitting
van verleden Dinsdag getracht een politiek fortuintje
op ons te veroveren en speciaal op onzen partijgenoot
Van Leeuwen. Hp deed dat door gebruik te maken
van een alinea uit het verslag onzer partijvergadering
op 6 Juli in Constantia, verschenen in de Schiedamsche
Courant van 7 Juli. In die alinea staat het volgende
Ten slotte wees spr. op het verschijnsel, dat bij
de laatste inschrijving voor de lagere school ge
bleken is, dat er voor 150 leerlingen geen plaats
was. De reden noemde spr. heel begrijpelijk, nl.
geen gelden toestaan voor een openbare school en
daardoor bevorderen der bijzondere school.
Het kostte Mr. Jansen geen moeite, dat feit door
den wethouder van onderwijs vierkant te doen tegen
spreken, want dat feit heelt zich niet voorgedaan, en
daarmee den indruk te vestigen, dat Van Leeuwen
een leugen had gedebiteerd.
De Bruin wees er op, dat Van Leeuwen zpn bron
er bp had genoemd, nl. den Voorzitter van de Comm.
v. Toezicht op het Lager Onderwijs. Daardoor werd
deze erbp gesleept en de indruk gevestigd, dat óf van
Leeuwen óf die voorzitter aan het liegen was geweest.
Het vermakelijke van 't geval is evenwel, dat Van
Leeuwen heel wat anders heeft gezegd dan dat verslag
hem zeggen laat. In de plaatselijke dagbladen heeft
hij meegedeeld wat wèl door hem gezegd werd. Wp
nemen dat ingezonden stuk over met een onderschrift
van de Red. S. C.
Lichtzinnig.
Geachte Redactie,
Wilt U onderstaande, regelen in Uw blad op
nemen Bij voorbaat mpn dank.
Mr. W. H. Jansen heeft het noodig geoordeeld,
in de gemeenteraadszitting van gisteren te inter-
pelleeren naar aanleiding van een vermeende uit
lating van mp, zonder zich eerst er van te ver
gewissen, dat die uitlating werkelijk door mp is
gedaan. De lichtzinnigheid van een dergelijk ge
drag wordt alleen geëvenaard door de lichtzinnig
heid van de vreugde der „christelijke" raadsleden
over de kans op een politiek fortuintje.
Ik heb in de besproken vergadering in Con
stantia op 6 Juli o. a. gewezen op de slechte
verzorging van het openbaar lager onderwijs door
de clericale meerderheid. Behalve andere voor
beelden haalde ik dit aan: dat zelfs tot 100 a 115
kinderen geen plaats hadden kunnen vinden op de
openbare scholen omdat de rechtsche meerderheid
niet voor voldoende schoolruimte had gezorgd. En
ik voegde daaraan toen toe de tegenwoordige
voorzitter van de comm. v. toezicht op het L. O.,
de heer Bitter, heeft mp verzekerd dat dit geschied is.
Iets anders heb ik niet gezegd. Welnu, datzelfde
feit staat vermeld op blz. 320 van het Gemeente-
raadsverslag van 1908 en werd in de zitting van
12 Mei 1908 door den wethouder van onderwijs,
den heer Honnerlage Grete. erkendalleen sprak
hp van 100 a 118 en niet van 100 A 115.
Eerst gisterenavond kwam mp ter oore, dat de
„N. Sch. Ct.", waaraan mr. W. H. Jansen zijn
onjuiste inlichtingen ontleende, mpne woorden zoo
verkeerd heeft weergegeven. Anders had ik ze,
begrijpende dat men in dezen verkiezingsstrijd van
die onjuistheid misbruik zou maken, even recht
gezet.
Het doet mij intusschen genoegen, dat mr. W.
H. Jansen dit nieuwe bewijs van antipathie en
lichtzinnigheid in zpn politiek optreden aan zpn
tegenstanders in handen heeft gegeven. Maar het
spijt mp, dat de medestanders van mr. W. H.
Jansen in den Gemeenteraad zich bij deze gelegen
heid meer hebben laten leiden door hun haat tegen
de sociaal-democratie dan door onderworpenheid
aan hun eigen beginselen
14 Juli 1909.
Hoogachtend,
Dr. J. YAN LEEUWEN.
De Nieuwe Schiedamsche Courant maakt desondanks
van Leeuwen uit voor een stinkbommenvervaardigenden
leugenaar, noemt het ingezonden stuk van van Lepuwen
een onhandige poging om het in openbare verg. ver
klaarde goed te spreken, en zegt voorts dat anders van
Leeuwen de onjuistheid van die alinea wel in 't licht
zou hebben gesteld. Daarop heeft van Leeuwen in de
plaatselijke dagbladen weer verklaard, dat en waarom
hp dat verslag eerst Dinsdagavond van deze week onder
de oogen kreeg, zoodat hp de onjuistheid van die alinea
niet eerder kon aanwijzen.
Van de heele zaak blijft dus dit over: dat Mr. Jan
sen, afgaande op een zin van een verslag, van Leeuwen
In antwoord op een door ons aan den heer mr. Jansen ge
dane vraag met het oog op ons raadsverslag heeft deze
ons medegedeeld dat hij zich bij bet noemen van de „Nieuwe
Schied. Crnt." heeft vergisthij bedoelde de „Schied. Crnt."
(Eed. (Schied. Crt.").