4
4
Steunt het
Verkiezingsfonds.
r
r
Ditjes en Datjes.
A
A
A
A
A
k
Vlaardingsche IJzerkoekjes
Helden. Omdat die dronken schreeuwers de
nuchtere „rooien14 niet in de „harington44 durfden te
stoppen, hebben ze uit haat weer een ruit van ons gebouw
stak geslagen. Zulke lafaards
Zon het een „bak" zyn Men vertelde ons
dat op den avond van den Ble Aug. het politiebureau
vol zat met dronken arrestanten, zoodat men er terug
heeft moeten sturen.
Als bet waar is, is het teekenend.
Vrouwenarbeid In de stembureau's.
Maandag werd door Ged. Staten van Zuid-Holland be
handeld het bezwaarschrift, door onzen Schiedamschen
partijgenoot De Bruin tegen de toelating van de bij de
algemeene verkiezingen gekozen raadsleden ingediend,
op grond dat door den burgemeester personen (vrouwen)
uit het stemlokaal waren verwijderd om andere dan
door de wet genoemde redenen.
Mr. Krap, als rapporteur, gaf een uiteenzetting van
het geschil, en gaf als zijn meening te kennen, dat
art. 82 der Kieswet alleen kiezers in het stemlokaal
toelaat en de definitie van publiek van art. 69 zich tot
de kiezers beperkt.
De Bruin memoreerde het verloop der kwestie. De
Burgemeester had büna een uur de vrouw toegelaten,
maar toen de „niet-kiezers44 doen verwijderen, omdat
een kiezer zich bezwaard had gevoeld door de aan
wezigheid dier vrouw. Dat was een rare manier om
de wet toe te passen, een manier die den weg opende
tot de grootste willekeur. Door den voorzitter der
commissie van onderzoek der geloofsbrieven is in den
Raad gezegd: wat is gemakkelijker dan de vrouw, die
geen kiezer kan zijn, te weren De wet is echter voor
allen gelijk, of moet dat althans zijn. Te Schiedam
laat men geen vrouwen toe, maar wel kinderen van
ten hoogste 12 jaar, die óók geen kiezer kunnen zijn.
De burgemeester, Dr. Brandts, die de gemeente als
tegenpartij vertegenwooodigde, had weinig te vertellen.
Hij vond de zaak van niet zoo groot belang.
Een lid van Gedeputeerden gaf nog als zijn meening
te kennen, dat, waar de wet zegt: „de kiezers ver
schijnen ongewapend, het vanzelf spreekt dat anderen
geen toegang tot het stemlokaal kunnen hebben, omdat
deze dan wèl gewapend zouden mogen zijn. Alsof het
dragen van wapenen in het algemeen niet verboden was
De uitspraak van Ged. Staten volgt later. Indien,
zooals te verwachten schijnt, de houding van den burge
meester wordt toegelaten, zal het de moeite waard zijn
van hetzelfde college niet-verklaring fe vragen van een
verkiezing, waarbij, gelijk overal in de stembureau's
geschiedt, niet-kiezers, tot kinderen toa, worden geduld.
Dan zouden Gedeputeerden héél wat te vernietigen
Uit onze „christelijke" maatschappij.
Geen plaats voor hen. Voor de Rotterdamsche
rechtbank stond de vorige week een viertal landloopers
terecht. De eerste deed zijn droef levensverhaal aan
zijn rechters. Hij was een 67-jarig, gebogen baasje,
op den kalen schedel hier en daar nog wat dunne
grauwe haren, ingevallen het hoekige bruine gelaat.
Met onzekere korte pasjes strompelde de ouwe de
trapjes op tot voor de groene tafel, vertelde, dat hij
niet had gebedeld, alleen had aangebeld, omdat de
dorst hem kwelde en hij om water wilde vragen, maar
de meid had hem een halfje in de hand geduwd. Zijn
levenlang was hij zeeman geweest, als jongen van nog
geen negen jaar al begonden, maar nu ging het niet meer,
kon hij niet meer werken. Vergeefs had hij moeite ge
daan geplaatst te worden in het oude-mannenhuis te
Delft, waar hij woont, en in een rijkswerkinrichting
kon hij natuurlijk niet komen. Zijn vrouw had hij al
lang geleden naar 4t kerkhof gebracht.
De veldwachter, die dezen man verbaliseerde, noemde
hem een lastigen bedelaar, die de menschen dikwijls
uitschold. Wie zon na zulk een leven een gemoedelijke
oude heer zijn
De volgende was een heel ander type, stevige 32-
jarige boerenarbeider met een eerlijk maar onnoozel
gezicht, den grooten mond steeds open. In zijn ge
vangenispak zittend in de beklaagdenbank zag hjj ver
wonderd alle aanwezigen één voor één aan, keek overal
rond. Met een militair saluut gat hij den president ge-
ljjk, toen deze zijn naam noemde en kwam er rond
borstig voor uit, dat hij te Hillegersberg had gebedeld,
omdat hij al heel lang geen werk meer had kunnen
krijgen.
De juffrouw, die hem grootmoedig een cent had ge
geven, vertelde, dat de man haar niet om iets had
verzocht, zij had het zoo maar dadelijk uit eigen be
weging gegeven.
Tegen deze beiden werd 12 dagen hechtenis ge
vraagd. Als zij ter hunner correctie 12 dagen in de cel
gezeten hebben, dan kunnen zij opnieuw kiezen tusschen
den honger en het bijeenscharrelen van wat bedelcenten
voor brood en onderdak.
De derde was zoo gelukkig voor een jaar naar een
rijkswerkinrichting te worden opgezonden. Hij had betere
dagen gekend. De versleten pandjesjas, de pantalon van
twijfelachtige kleur droegen de sporen van den tand
des tijds. „Jawel meneer de president44 was zijn ant
woord, toen de voorzitter hem vroeg of hij te Overschie
aan een juffrouw een aalmoes had gevraagd. Hij was
toen geheel zonder middel van bestaan, zonder goed,
zonder geld, zonder gereedschap om zijn schoenmakers
vak te kunnen uitoefenen en daarbjj zonder vooruit
zichten. Gedurende twaalf en een half jaar was hij als
colporteur werkzaam geweest bij een firma, wier zaken
fout waren gegaan en die hem daarom had ontslagen.
Hij verlangde nu in een rijkswerkinrichting geplaatst
te worden, dan kon hij sparen, zich van zjjn nitgangs-
kas gereedschappen koopen en trachten zich iu de
maatschappij weer op te richten.
De vierde verschijnt, een 63-jarige stakkerd, geleund
op een kruk, in de linkerhand tot steun nog een stokje,
het ouwe hoofd bedekt met grijze haren, op het gelaat
een stoppelig peper-en-zout baardje.
Waarom hij gebedeld had te Nieuwenhoorn
„Omdat 4k honger had, mijnheer, 4k had gebrek44, en
ter demonstratie maakte hij met de rechterhand de ge
bruikelijke beweging naar den mond. Ook hij, kleer
maker van beroep, had nergens aan werk kunnen
komen.
Tegen de misdaad, oud en arm te zijn, werd in dit
geval wederom 12 dagen hechtenis geeischt. De zondaar
schijnt geen beterschap beloofd te hebben en zal dus
voortgaan ondanks zijn straf oud en arm te wezen.
De Oranje-lolDe laatste oranje-fuif is weer
achter den rug. Van 't jaar blijven we (uitgezonderd
buitengewone omstandigheden, je kan soms niet weten
verschoond van het mooie feest, wat ze believen de
arbeiders voor te zetten met de bedoeling hun te laten
ver- en bedrinken in dien oranjezwijmel. Door de regels
door leest men dan ook in onze beide Schiedamsche
bladen de oude en de nieuwe, dat het feest niet zoo
goed van stapel geloopen is als men wel gewenscht
heeft, 't Is ook niet te verwonderen, dat elk niet door
al de opzwieperij en gevemei verblind mensch zich
afkeert van het zoogenaamde „volksfeest". We hebben
ook hier weer fijne staaltjes gezien en gehoord van de
diep gevoelde oranjeliefde welke in het volk (is t-ie
zoo goed leeft.
Blerrende meiden en jongensdronken mannen en
vrouwen verhoogden de feestvreugde.
Jammer, dat wij nog zoo vele arbeiders mee zien
doen aan dat jammerlijk gedoe. Begrijpen ze dan nooit,
dat deze feesten alleen maar gebruikt worden om hun
af te houden van den strijd hunner klassegenooten. Zjj
moesten zich toch afvragen hoe het komt, dat in de
laatste jaren deze feesten zoo opgeschroefd worden.
Toe arbeiders, laat je toch niet van de wijs af brengen,
door die dingen welke het kapitalisme gebruikt voor
zijn voordeel.
Een gemeentelijke broodfabriek. In ons
artikel over „Grond-kapitaal tegen industrieel kapitaal"
voorspelden wij, dat onze gemeente in verband met haar
bevolkingsontwikkeling, in de toekomst zelf voor de
levering van brood zon moeten zorgen. En wjj voegden
daaraan toe, dat in het buitenland zooiets reeds voor
kwam. Toevallig verscheen nu in de Nieuwe Eott. Courant
van 27 Augustus het volgende artikeltje, dat wjj onver
anderd overnemen.
Gisteren zoo schrijft ons onze correspondent te
Boedapest d.d. 25 dezer heeft de nieuwe gemeentelijke
broodfabriek voor het eerst gewerkt, en één uur nadat
de wagens het warme brood in de markthallen gebracht
hadden, was alles verkocht en moesten drommen men
schen weggezonden worden, met de belofte dat vandaag
grootere hoeveelheden voorhanden zouden zijn.
Maar om en bjj de tafels waar het brood verkocht
werd, vochten de menschen om een broodje machtig te
worden, zoodat de politie er bij te pas kwam, die de
koopers slechts in groepen toeliet. Dat kwam, omdat
de bevolking al sedert jaren niet goed te spreken is
over de bakkers, die de prijzen niet alleen verhoogden,
maar tevens de afmetingen van het brood en van de
kadetjes verkleinden. Dat is dan ook de oorzaak dat
't, gemeentebestuur eindelijk zijn toevlucht tot dit radicale
middel nam en een bakkerij liet bouwen, die dagelijks
25,000 K.G. zal afleveren, hetgeen nog al wat beteekent,
daar de stad met hare 800.000 inwoners hoogstens
125.000 K.G. noodig heeft, terwijl vele families ouder
gewoonte nog eigen brood bakken.
De bakkers waren dan ook niet weinig gebelgd over
dezen maatregel, en toen de commissie van toezicht uit
den gemeenteraad voor eenige dagen publiceerde, waar
voor het brood geleverd zou worden, gemiddeld 25 pet.
lager dan die van de winkels, toen besloten zij in hun
eerste woede te staken, hopende zoodoende de stad te
kunnen dwingen, haar voornemen te laten varen. Bij
eene bespreking, die daarna op 't stadhuis plaats had,
verklaarde de burgemeester evenwel dat, volgens nauw
keurige berekeningen van den directeur van de fabriek,
ook bjj deze prijzen nog een behoorlijke winst gemaakt
wordt en dat, voor 't geval de bakkers mochten staken,
de stad onmiddellijk tot uitbreiding van de fabriek zou
overgaan en intusschen door de militaire bakkerijen er
voor zou zorgen dat er geen gebrek aan brood zou zijn.
En sedert gisteren hebben de bakkers nu ook hunne
prijzen verlaagd en zoodoende zal de bevolking voortaan
in de gelegenheid zijn goed en goedkoop brood te eten.
VERKIEZINGSFONDSWij moeten niet
door geldgebrek belemmerd kunnen worden
in onzen strijdNiets deden de burgerpar
tijen tegen de werkloosheid. Wel knevelden
zij de arbeiders nog sterker door de Wet
op het Arbeidscontract. Vergeet dat niet
één oogenblik en steunt ook ons
Behandeling van schipbreukelingen.
Een Londensche korrespondent van Het Volk schrijft
De klacht, inzake de behandeling van Scheveningsche
visschersschipbreukelingen, ondervonden van den vice-
consul te Grimsby, ook opgenomen in De Moker
van voorgaande week bracht ik ter kennis van den
consul-generaal.
Onmiddellijk na kennisname van de ingebrachte klacht
is door hem een onderzoek ingesteld en het resultaat
is vervat in een mij gezonden schrijven, waarin de
consul-generaal, de heer Maas, de klacht geheel onge-
grond noemt. Het schrijven bevat de volgende mede-
deelingen en inlichtingen
De bemanning van de K. W. 28 werd gered
door de trawler „Porpoise" en te Boston geland.
De reeders van de „Porpoise" hebben de man
schappen zoolang zij in Boston waren gehuisvest
en gevoed. Zij vertrokken van daar een morgen
na hun ontbijt te hebben gebruikt en elk kreeg
toen 1 shilling voor ververschingen. Bij aankomst
te Grimsby nam de vice-consul aldaar hunne klee
deren goed op en hij bevond, dat elk hunner
behoorlijk gekleed was in gewone visschersdracht
met klompen. Allen meenden echter recht te hebben
op geheel nieuwe kleederen, een eisch, die niet kan
ingewilligd worden, omdat de -nce-consul alleen
gemachtigd is in zulke gevallen kleederen te ver
schaffen, waarin het noodzakelijke ontbreekt om
de reis naar Nederland te maken. En aangezien
de mannen hun werk konden doen in de kleeren
die zij droegen, konden zjj daarin ook de reis naar
Rotterdam maken, die slechts 11 uren duurt, zonder
van nieuwe kleederen voorzien te worden. De
mannen verteerden ieder de 1 shilling die zij voor
voedsel ontvingen en werden ongeveer 6.80 's nam.
aan boord gebracht van de stoomboot, aan boord
waarvan zij wederom voedsel kregen. Ook is er
niet om meer voedsel gevraagd, maar het is moge
lijk, dat de vice-consul, die geen Hollandsch kent,
zich daarin vergist. In elk geval is hij zeker, dat
de mannen geen gebrek aan voedsel hebben gehad.
Misschien is het goed in herinnering te brengen,
dat schipbreukelingen geen recht hebben op ver
schaffing van nieuwe kleederen voor rekening van
den staat. Zij krijgen alleen het allernoodigste
om hen tegen koude te beschermen en om hen
fatsoenlijk te doen uitzien en waar ze dit zelf
reeds hebben, krijgen zij niets.
Meeting voor <AlgcmKiesrecht
kv
