No. 8.
Zaterdag 23 April 1910.
10e Jaargang.
SOCIAAL-DEMOCRATISCH WEEKBLAD VOOR HET KIESDISTRICT SCHIEDAM,
Stokken voor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensdagss, 's middags 12 nur in het bezit der Redactie zijn.
De Moker
Meinummer.
Steunlijst Verkiezingseomité.
Bericht.
Op voor den wetteiijken 10-urigen
arbeidsdag
Van onze vroede vaderen.
Strijd.
REDACTEUR: Dr. J. VAN LEEUWEN.
ABONNEMENTSPRIJS:
35 cent per kwartaal
franco per post 40 cent
bij vooruitbetaling.
Losse nummers 3 cent.
Redactie-adres: St. Liduinastraat 50.
Administratie-adres: Gebouw „Constantia'
ADVERTENTIEN:
3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
is eiken Zaterdag verkrijgbaar
Te Schiedam: Nienwsticht N.Z. 32.
Zalmstraat 22.
„Constantia", Boterstraat 30.
,Te Vlaardinoen J. van Driel, Oosterdwarsstr. 27.
Aan bovengenoemde adressen worden ook abonne
menten aangenomen.
De abonné's worden verzocht bij adresverandering
daarvan kennis te geven aan de Administratie.
Bijdragen voor het Meinummer worden zoo spoedig
mogelijk ingewacht.
De Redactie.
De penningmeester der afdeeling verzoekt inlevering
van Stennlgst No. 2 van het Verkiezingseomité.
H. Erkelens,
Ptins Fred. Hendrikstraat.
De toezegging, door mij in de laatste vergadering
van den Schied. Bestuurdersbond gedaan, om in De
Moker eene uiteenzetting te geven van het bestuursvoorstel
tot oprichting van een maandblad, kan ik niet gestand
doen. Door een samenloop van omstandigheden zullen
de besprekingen dienaangaande voorloopig moeten worden
opgeschort.
P. de Br.
Op Donderdag 5 Mei a s. (Hemelsvaartsdag) heeft
te Rotterdam de nationale betooging ten gunste van
den wetteiijken 10-nrigen arbeidsdag plaats. Als sprekers
treden opJ. Oudegeest, Mr P. J. Troelstra en J. L.
wn der Voorden (Alg. Ned. Werkl.-Verbond).
Vannit Schiedam mag geen enkel voorstander daarvan
ontbreken en moet mede gezorgd wordeD, dat deze
betooging een indrukwekkend karakter verkrijgt.
In den S. B. B. is besloten in optocht (zoo mogelijk
met mnziek) er heen te gaan.
Aan dien optocht mag niemand onzer zich onttrekken.
Niet met een handjevol gaan we naar Rotterdam, maar
met Al onze banieren en al de leden der aangesloten
vereenigingen.
Het begin van elke werkelijke verbetering van den
toestand der arbeiders is: beperking van den arbeids
dag, waardoor de arbeider meer tijd verkrijgt voor ont
wikkeling, voor ontspanning en voor zijn gezinsleven.
Voor den eisch tot beperking van den arbeidsduur
mag dns geen arbeider zich onverschillig toonen maar
moet elk arbeider méédemonstreeren, opdat de eisch
luider en luider klinke, en doordringen tot de plaats
vaDwaar de wrt komen moet.
Elk voorstander van dezen zoo noodzakelijken socialen
maatregel zij den 5en Mei op zijn post en trekke mee
vanaf „Constantia" (nur wordt naéer bekend gemaaki)
naar de meeting te Rotterdam.
Het Bestuur van den S. B. B.
P. de BruiD, Voorzitter.
J. M. van Pelt, Secretaris.
19 April.
Onze vroedschap hield eerst een openbare zitting
van 2.15 tot 2.55, daarna een geheime van 2.55 tot
4.15 en toen weer een openbare tot 4.22. Belangrijk
was de vergadering alleen daardoor, dat de rechtsche
raadsfractie in haar vergadering van Maandagavond
een nienwven gedragslijn voor het „verge
ven" van postjes bleek vastgesteld te hebben. Het
spijt ons, dat wij de politieke christenen uit onze Raad
alweer niet gelukwenschen kunnen met deze „nieuwe"
uitvinding, vooreerst omdat de doorzichtigheid der nieu
we „taktiek" al te groot is en vervolgens omdat ook
deze „nieuwe taktiek" weer geheel opgebouwd is op de
„zondige" verwaarloozing van de rechten der minder
heid" en op het meest denkbaar „zondige" misbruik
maken van de „macht" dei meerderheid, waar o.a.
de anti-revolutionairen in theorie principieele tegen
standers van zijn.
Maar, wat nood? Hoe meer de christelijke heeren in
de zondige genietingen der machtswellust verloopen,
des te eerder breekt de tijd aan waarin zij aan hun eigen
wellustige uitspattingen te gronde gaan,en des te
scherper wordt liet verzet, door hen zelf tegen hun
gedragingen uitgelokt.
Het benoemingenspelletje, nu door het politieke
Christendom voor het eerst gespeeld, ziet er aldus uit.
Zoodra in de een of andere commissie, waarin de Raad
een nieuw lid benoemen moet, de politieke christenen
al zeer sterk overwegen, stemmen zij bij eerste stem
ming op een makken liberaal, van wien zij van te vo
ren weten dat hij de benoeming toch niet zal aanne
men. Aan de echt-politiek-christeljjke schijnheiligheid
is dan voldaan; zij kannen dan met het meest onware
vertoon van braafheid be werén dat zij ook den tegen
standers wel een plaatsje gunnen. Eu bij tweede stem
ming halen zij er dan een der hunnen in.
Verscheidene malen werd dit spelletje Dinsdagmid
dag gespeeld. Als eerste croupeur fungeerde het Raad-
lid Goslinga in zijn hoedanigheid als voorzitter der
a. r. raadsfractie.
Vooreerst bij de benoeming van een regent voor
het St. Jacobs Gasthuis, waarvoor door regen
ten voorgedragen waren de heeren Koopmans en A. J.
J. de Groot. Alle rechtsche heeren stemden op den heer
de Groot, zoodat deze benoemd werd. De heeren weten
natuurlijk van te voren, dat de heer de Groot voor de
eer bedanken zal. Zjj kannen dan het slot van dit spel
letje met christelijk-politieke gewetensgerustheid spelen.
Dat het ze wel bekome!
De tweede maal werd het spelletje gespeeld bij de
benoeming van een lid in de Raadscommissie voor de
Gemeentereiniging, toen de rechtsche heeren en
bloc op den makken liberaal Kranen stemden, wetende
dat deze zou bedankeD. De heer Kranen bedankte. En nu
werd de heer Smit door het politieke Christendom bij
de GemeentereinigiDg onder gebracht.
De derde maal ging het nog brutaler. Toen moest een
lid voor de Raadscommissie voor het Grondbedryf
worden benoemd. Ondanks het bedanken van den keer
Kranen voor de vorige benoeming, op grond hiervan,
dat hij niet meer commissielidmaatschappen kon aan
nemen, stemden de rechtsche politiekers weer op den
heer Kranen. Deze bedankte weer. Ei^ nu kozen de zet-
stemmérs van deken Coppens den heer Wittkampf in
het Grondbedrijf.
Zouden de rechtsche heeren hensch denken, dat hun
spelletje niet doorzien zou worden?
Behalve de heeren Smit en Wittkampf kreeg ook de
heer Evers een plaats in een der vacaturen, door het
overlpden van den heer Gouka ontstaan. Hij werd n.l.
gekozen in de Commissie voor de Gasfabriek.
Het was een goede dag voor slok-op3
klniven op één dag. Vreugdevol kwispelstaartte
het domme hondje, dat de kluifjes had aangedragen
maarzelt niks kreeg.
Verder gebeurde er zoo wat niets. De heer Evers
schommelde verlegen achter den secretaris de zaal binnen
en werd beëedigd en toegesproken door den Voorzitter
op echt onbeholpen manier. Toen schommelde de heer
Evers verlegen de ronde tafel rond tot op de stoel
naast Mr. Jansen, die met zijn meest beminnelijke lach
hem tot zitten naast hem nitnoodigde.
De heer Van Westendorp protesteerde opnieuw tegen
de benoeming van een regent voor het St. Jacobs
Gasthuis, omdat deze voor een bepaalden tijd geschiedde,
wat naar zijn meening ontvyettig was. Hjj verliet diens
volgens de zaal tijdens de stemming, gevolgd door den
heer Kranen, die als stemopnemer aangewezen was
door den Voorzitter en zich door zijn heengaan dus
aan een
ongeoorloofde staking
schuldig maakte, Vermakelijk, hè?
In de Se openbare 'zitting werd,\besloten het crediet
voor politiehonden tot f 300.— te verhoogen, ten
einde er 2 te kunnen koopen, een ren en een teef.
Gevaar voor encanailleeren is daarmee voorkomen, en
dus is ook de veiligheid te Schiedam daarmee beter
verzekerd. Dat de politieke Christenen dat niet eerder
begrepen en ingezien hebben: zelfs in een door het
politieke christendom overheerschte stad blijft een politie
hond behalve bewaker der officieele veiligheid nog...
hond. En wie weet, of er nog niet een winstje te maken
is met die 2 politiehonden, vooral indien zij door goede
technische zorgen met groote politiegaven erfelijk be
laste jongen ter wereld brengen? Zou dat geen reden
zijn voor benoeming van een nieuwe vaste raadscom
missie? Ter wille der zedelijkheid zou men dan de
oudste leden daarin kunnen benoemen. Wij geven het
denkbeeld onzen erntfeste vroeden ter ernstige overweging.
Aan 't slot kwam de brand aan de Lange Haven
nog even ter sprake, blijkbaar met bet doel om officieel
te constateeren dat èn de commandant èc de brand
weerlui uitstekend hun plicht, hebben gedaan en om
daarmee alle geruchtjes(?) te logenstraffen.
Eu dat was alles. Laat nu iemand eens beweren, dat
de Schiedamsche Raad niet van tijd t\jd ook eens een
belangrijke zitting houdt!
In de Schiedamsche arbeiderswereld begint het zelf
vertrouwen te komen, dat noodig is om terrein te ver
overen in den door liet kapitalisme geschapen klassen
strijd. Dat is een zeer heugelijk verschijnsel, een produkt
van noesten, jarenlangen organisatiearbeid.
Het zijn tegelijkertijd de glasbazers en de metaalbe
werkers, die tot een ernstige actie hebben besloten.
De glasblazers willen een eind maken aan den Zondag-
nachtarbeid in de fabrieken der beide firma's Van De
venter. Zij besloten daartoe in hun vergadering van
den 20 Maart. Het hoofdbestuur van de Ned. Ver. van
Glas- en Aardewerkers richtte zich daarop tot de be
trokken firma's met het verzoek dien Zondagnacktarbeid
af te schaffen eu verdedigde dat met krachtige argu
menten.
De heer Antoon vau Deventer, directeur van de
Glasfabriek „de Schie", zond het volgende briefje
Mijne heeren.
„In het bezit van nwe letteren d.d. 22 dezer, zij
„u medegedeeld dat wij, zooals reeds herhaaldelijk
„geschreven, niet van onze werkwijze kunnen af
kijken en zal het ons daarom aangenaam zijn van
„verdere verzoeken in dit opzicht verschoond te
„blijven."
Zijn oom, de heer J. C. van Deventer, directeur der
Naaml. Venn, van Deventer's Glasfabrieken Schiedam
Delft, antwoordde in een uitvoerig zeer gematigd schrijven
„vooralsnog geen gevolg" te kannen geven aan het
verzoek tot afschaffing van den Zondagnachtarbeid.
Het is bekend dat te Delft deze arbeid reeds niet meer
bestaat. En evenzeer is het bekend, dat de heer J. C.
van Deventer reeds meermalen te kennen gaf, ook te
Schiedam den Zondagnachtarbeid te willen afschaften,
mits dat ook aan „Schie" gebeurde.
Het feitelijk verzet komt dus van den heer Antoon
van Deventer. Verleden Zondag hadden de glasbewer
kers, na eerst afzonderlijke vergaderingen van de dag
en de nacht- ploegen te hebben gehouden, een gemeen
schappelijke vergadering van beide - ploegen, die uit
stekend was bezocht, ook door het personeel van „de
DE MOKER