Ditjes en Datjes.
Vakbeweging.
Uit VIaardlagen.
dooi' De Brain voorgestaan, met den wethouder Goslinga,
die haar bestreed. De mededeeling van De Bruin, dat
bet katholieke armbestuur zijn armen ondersteunde met
35 en 40 cents per 14 dagen, wekte nogal sensatie en
de heer Goslinga noemde zulk een onderstand wreed.
De Bruim drong er op aan, dat het burgerlijk a-rabe-
stnur wat royaler steunen zal en de euge grenzen, van
niet méér te.geveu als het kerkelijk armbestuur, zal
verlaten.
Ook over het mislukte stelsel van verzekering tegen
werkloosheid gaf De Bruin een kritische beschouwing,
maar op uitnoodiging van den voorzitter zal hij voor
de volgende raadsvergadering een voorstel tot, reorga
nisatie indienen.
Bij het vaststellen van het bedrag van den hoofdelijken
omslag diende de Bruin het volgend voorstel in
„De Raad besluit in de plaatselijke direkte belasting
baar het inkomen een progressieve heffing in te voeren
op den grondslag van het Zaandamsche stelsel".
In zjjn toelichting wees de voorsteller er op, dat
geen der gemeenteD, die de progressie hebben aange-
durft, er van teruggekomen z(jn, waaruit spr. de kon-
klttsie trekt, dat die verschrikkelijke gevolgen, waar
voor m u hier zoo beducht is, zich in de praktijk niet
voordoen. Hij stelde verder in het licht, dat arbeiders,
met een loontje van 12 n 13 gulden bijua een geheel
weekgeld aan den flccus moeten offeren en dat zulk
een druk onbarmhartig is.
Niemand bestreed het voorstel, maar het werd ver
worpen met stemmen van rec.hts tegen links 5 voor,
11 tegen.
De christeljjk-historisehe werkman Van der Meer was
natuurlijk óók tegen Alle liberalen stemden vóór.
Hetaalbewerkersactie. Vrijdag 28 Oct. had
in „Constantia" een openbare vergadering plaats, be
legd door de afd. Schiedam der Alg. Ned. Metaalbe-
werkersbond, ter bespreking der loonactie. Dinkelaar,
de secretaris der afd. en Dekkers, de bondsvoorzitter,
voerden het woord.
Dinkelaar als eerste spreker wjjst op de laksche
geest onder de metaalbewerkers, slechts als zij de
slagen voelen, evenals bij de invoering van het arbeids
contract, wjjkt dien geest.
Spr. gaat na dat de levensvoorwaarden 10 a 20
procent zijn gestegen, zoodat het een noodzakelijkheid
is dat de loonen verhoogd worden.
Doch de patroons willen geen loónsverhooging geven
en wijzen daarbij op de slapte in de industrie, welke
er op het oogenblik heerscht.
Doch trots deze slechte tijden toont spr. met en
kele cijfers aan dat de Droogdok-maatschappij en de
firma Wilton 25 procent winst maken.
Spr. gaat nu over tot het verslag uitbrengen van
de conferentie's welke met gedeelten der patroons hebben
plaats gehad. Een viertal patroons de heeren Smulders,
Tincent, Ingelse en Melchers hadden geantwoord dat
zij geen conferentie zouden toestaan.
Smulders omdat zij geen derden in hun zaken dulden.
Ik zelf, aldus spr., heb er 372 jaar gewerkt en in
dien tijd is het loon achteruit gegaan.
Al is het loon iets gestegen, de prijzen van het tarief-
werk zijn verlaagd, zoodat de loonsverhooging eigen
lek geen verhooging beteekent.
Ingelse gaf den raad aan het bestuur zich niet met
hun arbeiders te bemoeien, daar het zeker voor dezen
veel slechter er door zou worden. De verstandhouding,
1 aldus Ingelse, tusschen de arbeiders en hen, was uit
nemend.
(In het uitvloeken van het personeel zijn zij onver
beterlijk). (Verslaggever).
Melchers oordeelde het niet noodig te confereeren,
omdat er geen leden van den bond bij hem werkten.
Op 19 en 20 zijn wij op stap geweest, bjj de eerste
patroon, de Heeren Kips en Co. werden wjj goed ont
vangen op vriendschappelijke wijze werden de bespre
kingen gevoerd.
De heeren waren onmiddellijk bereid de 2 ct. per
uur yerhooging toe te staan voor hen die meer verdienden
dan 10 ct. per uurvoor hen welke minder verdienen,
1 ct. per uur, en den arbeidsdag te' verkorten met een
half uur, Zaterdags te 6 uur eindigen. Een mooi succes
dus. Spr. roept de aanwezige arbeiders van de fabriek
Kips op zich stevig te organiseeren, dan kan de bond
een collectief contract afsluiten met de firma, waal
zeer zeker nog meerdere voordeelen in vastgelegd zul
len worden.
Vandaar werden een aantal loodgieters- en koperslagers-
patroons bezocht, doch het bleek dat door de onder
linge concurentie, deze patroons zoo verbitterd tegen
over elkander staan dat het noodzakelijk is te trachten
deze heeren op een vergadering te krijgen, waarschijn
lijk zal dan met beter succes opgetreden kunnen wor
den. De bond zal hiertoe pogingen in het werk stellen.
De heer v. Dijk aan de Noordvest voelt wel wat voor
loonsverhooging, doch kon wegens de slapte in het bedrijf
niet aan het verzoek van den bond voldoen. Van een tien-
nrigen arbeidsdag zag hij het nut niet invoorzeker
wel een tegenstelling met de agitatie der katholieke
arbeiders voor den tienurendag.
Spr. eindigt zijne rede met de opwekking aan de
aanwezigen van nu af aan allen mede te werken deze
actie te doen slagen wij zijn nog slechts in 't begiu,
alle patroons zjju nog niet bezochtvan u, metaalbewer
kers zal het athaugen wat we zullen bereiken. (Applaus)
Voorz. verzoekt de aandacht voor den bondsvoorzitter
Dekkers.
Deze begon met op te merken dat we pas aan 't
begin der actie staan; zeker 3/4 moet nog gedaan worden.
De Directie der Glasfabriek „De Sckie" weigert ons
te ontvangen; dit had zij schriftelijk te kennen gegeven.
W(j zijn persoonlijk naar het kantoor gegaan en ver
zochten de directie te mogen spreken, doch geen kans,
„mjjuheer was niet te spreken" aldus het kantoor-
menschje dat ons tot tolk diende. 'Op de vraag of mijn-
hrer principiëele bezwaren had kon hjj niet antwoorden.
Met de directie van „De Sckie" zal nu verder schrif
telijk onderhandeld worden.
Spr. wees er op dat deze fabriek met geen concu
rentie te maken had zoodat dat zwaartillende argu
ment voor hen althans vervalt.
Over 't algemeen merkt men dat de heeren goed op
de hoogte zjjn van het werken van den bond, zij lezen „De
Metaalbewerker" zeer goed, blijkbaar beter dan de
arbeiders.
Wat het resultaat bij de firma Kips Co. betreft,
dit is een prachtig succes en had zeer zeker grooter
kunnen zijn wanneer er meer van het personeel geor
ganiseerd waren.
Wat de andere patroons aangaat welke bezocht zijn,
och, zooals gezegd, we zijn nog slechts aan het begin dei-
actie. Te Gouda deed ook geen enkele patroon toe
zegging aan de verzoeken van den bond te voldoen,
doch een week later kregen bij een 4-tal patroons de
arbeiders loonsverhooging.
Zoo ook bij den heer Hoek, welke verklaarde wel de
christelijke feestdagen door te zullen betalen, doch wegens
de slapte vooralsnog niet aan het verlaDgen van de
organisatie te kunnen voldoen wanneer echter het be
drijf het toelaat zal hij steeds in de lijn van den bond
de arbeidsvoorwaarden regelen.
Wat de firma Smulders betreft, zegt spr., zoolang er
nog een 4- a 500 arbeiders op hun kniëen deze ver
waten firma aanbidden is, het niet mogelijk hen tot
andere handelwijze te dwingen tegenover de organisatie,
doch onder het personeel moet flink de propaganda ter
hand worden genomen wanneer we ook daar een flink
aantal strijders hebben zal de firma wel een toontje
lager zingen.
Spr. wijst er op dat er aanknoopingspunten zijnwij
zullen patroons-vergaderingen beleggen, we verwachten
daardoor wel goede resultaten.
In ieder geval kunnen we zeggen dat het begin, want
dat is het nog slechts, goed geslaagd is. We zullen
vasthouden en terugkomen.
Van de leden verwacht spr. dat zij nu zullen aan
pakken om leden te winnen en handteekeningen ver
zamelen op lijsten waarop de arbeiders verklaren met
het verzoek van den bond in te stemmen, dan zullen de 1
vruchten niet uitblijven. (Applaus).
Voorz. vraagt of er nog aanwezigen zijn welke in
debat wenschen te treden.
Voor debat geeft een zekere Goudemond zich op,
welke voor „vrjje of te wel onafhankelijke doorgaat"
het is echter niet mogelijk eenigszins dragelijk weer te
geven wat de man in 't midden bracht.
In eenigzins rumoerige stemming werd de vergadering
gesloten.
Aan den Raad der Gemeente Schiedam.
Edelachtbare Heeren
Geeft met verschuldigden eerbied te kennen de Bond
van Nederlandsche Gemeentewerklieden, afdeeling Schie
dam, gevestigd te Schiedam, ten huize van W. Ver-
dijsseldonk, Brouwerstraat 5
dat hij Uwen Raad beleefd maar dringend verzoekt
wel te willen besluiten dat eene verordening wordt
vastgesteld, regelende de pensionneering van de weduwen
en weezen van de werklieden, in dienst van de gemeente
Schiedam, zonder dat daarvoor van de werklieden
bijdragen worden geheven
dat lijj 'ter nadere motiveering van dit bezoek de eer
heeft te verwijzen naar bijgaande Memorie van Toe
lichting.
't Welk doende enz.
J. WINKELMAN, Voorzitter.
W. VERDIJSSELDONK, Secretaris.
Schiedam, October 1910.
Het adres is vergezeld van een breedvoerige toe
lichting.
Wjj ontvingen een berichtje over den heer Papen-
huyzen, dat hij zijn personeel lang laat werken en niet
voldoende eten geeft. Wanneer er's middags niet genoeg
op tafel komt en men vraagt meer, antwoord dit
heerschap heel leuk „als ik meer geeft, blijft
er toch maar over."
Nog een staaltje D. B., 16 jaar oud, werkte 15 a 16
uur per dag. Hjj begon des 's avonds 11 uur en deed
des 's nachts het werk van een groote mau. Hij werd
door het vele en zware werk ziek en toen hij beter
was en weer aan 't werk ging, maakte hij een werktijd
van 33 uur achter elkaar. Toen hij thuis kwam was
hij nog veel beroerder als dat hij voor dien was geweest.
In het afgeloopeu jaar heeft deze bakkerspatroou
ongeveer 35 knechts en 5 winkeljuffrouwen gehad.
Toch geen uitbuiter
Veredeling van Volksvermaken? Wjj
kregen een programma onder het oog van de „Eendracht",
vereeuiging tot veredeling van volksvermaken. Het
programma is gewoon café-chantants samengesteld. Of
dit nu een soort veredeling is, betwijfelen wjj sterk.
Wanneer ouders huu kinderen aan deze vereeniging
toevertrouwen, raden wij aan, eersteens te informeeren,
alvorens daartoe over te gaan. Wjj gelooven dat de
daad heel iets anders beoogt, dan den naam aangeeft.
Het volkspetitionnement. Het Comité van
Actie heeft ons tegen morgen (6 November) opgeroepen
voor de eerste openbare werkzaamheden naar de Kies-
rechtbetooging. Er worden morgen in het land mobili
satie-meetings gehouden, waar het petitionnement nader
wordt toegelicht en de stand van het Kiesrechtvraagstuk
wordt besproken. Na die meetings worden gedelegeerden
vergaderingen gehouden.
Dit eerste sein geldt boven en vooral alles de partij-
genooten. Zjj hebben te zorgen dat zij Zondag in
Rotterdam de meeting meemaken.
Doch zjj hebben nog meer te doen. Zjj hebben ook
te zorgen dat anderen uit hun omgeving worden be
trokken bij deze actie en, zoo mogelijk, er een werk
zaam aandeel aan gaan nemen.
Zij hebben tot plicht straks te voldo n aan den
oproep van het partijbestuur en hun gave te offeren
voor de bekostiging van dit petitionnement.
Zjj hebben te voldoen aan den eersten oproep van
het afdeelingsbestuur om zich beschikbaar te stellen
voor de plaatselijke actie.
Zij hebben onder dat werk niet te vergeten de plicht
om het zaad van het socialisme te strooien met milde
hand en in menig gezin een dagblad, dat een vod mag
worden genoemd, te vervangen door het blad der
arbeidersbeweging Het Volk.
Wij, partijgenooten hebben dat alles tot plicht, ook
bij het werken voor dit petitionnement.
Want, al werken wij voor dit petitionnement aller
eerst om de verkrijging van het Algemeen Kiesrecht
zelf en in de wetenschap dat zonder het Algemeen
Kiesrecht ons land niet verlost wordt van de halfheid,
de slapheid om niet te zeggen de totale impotentie ten
opzichte der arbeidswetgeving, wij zijn nuchter genoeg
om in te zien dat het Algemeen Kiesrecht ons geen
hemel op aarde en geen andere maatschappij-vorm
brengen zal.
Bij al het vuur dat ons bezielt voor het welslagen
van dit petitionnement, vergeten wij niet dat het
kapitalisme daarmede niet is overwonnen en dat voor
den strjjd daartegen van de arbeidersklasse nog heel
wat offers zullen moeten worden gevraagd. En de vol
komen bereidwilligheid om die offers te brengen kan
alleen worden gevonden bjj hen die diep overtuigd zijn
en onwrikbaar gelooven van en in de noodzakelijkheid
van het socialisme.
Iets van die overtuiging onzen medemenschen bij te
brengen, iets van dat geloof in hen te versterken is
onze heerlijke taak bij het werken voor dit petitionnement.
Laten wij het in 's hemelsnaam niet zuchtend doen,
maar opgewekt en frisch.
Ook de vakvereenigingsmannen hebben bij dit petition
nement hun taak. De vakbeweging, voor zoover zjj op
modernen leest is geschoeid, sprak zich uit er voor en
beloofde haar medewerking. Aan die belofte moet worden
voldaan en ook zij hebben dus te brengen hun finantiëele
offers en ook zjj hebben zich beschikbaar te stellen voor
dit petitionnement. Waarom? Om het oogenblikkeljjk
belang der vakbeweging. Immers onder het tegenwoordig
kiesstelsel is ook aan haar een niet onbelangrjjken
invloed op de totstandkoming der wetten onthouden.
Zij hebben belang bij de wetgeving. Niet alleen voor
de totstandkoming van den tien-urendag, het staats
pensioen, de verbetering van de ongevallenwet en het
arbeidscontract, maar ook voor het tègenhouden van
verslechteringen in de bestaande wetten hebben zjj meer
invloed op de samenstelling der regeerende lichamen
noodig. Het algemeen kiesrecht, de behandeling dei-
bakkerswet heeft het ten overvloede duidelijk geleerd,
is voor hen de allereerste voorwaarde voor de inwilliging
hunner eischen op wetgevend terrein. Daarom en daarom
alleen werken de vakvereenigingsmannen mee aan het
petitionnement. Laten ook zij het doen in grooten getale,
krachtig en enthousiast.
Uit den Raad. Vrijdag 1.1. kwam de Raad
bijeen ter behandeling van de" begrooting over 1911.
Zoowel het algemeen verslag van de Commissie van
Rapporteurs, als de Memorie van beantwoording van
B. en W. gaven bljjk van een zeker optimisme ten aanzien
van de gemeente-finantiën, dat beminnelijk heeten mag.
Of er voldoende grond voor is, is natuurlijk een andere
vraag. De algemeene beschouwingen werden in den
Raad geopend door den heer De Witte die er op wees,
