No. 40. Zaterdag 3 December'1910. 10e Jaargang. SOCIAAL-DEMOCRATISCH WEEKBLAD VOOR HET KIESDISTRICT SCHIEDAM. De Moker berichten. Hoe de Nederlao Ische jeugd onderwezen wordt. Tweede Kamer. ABONNEMENTSPRIJS: 35 cent per kwartaal franco per post 40 cent Losse nummers 3 cent. bij vooruitbetaling. is eiken Zaterdag verkrijgbaar: Te Schiedam: Nienwsticht N.Z. 32. Zalmstraat 22. „Cons'antia", Boterstraat 30. Te Vlaardingen J. van Driel, Oosterdwarsstr. 27. Aan bovengenoemde adressen worden ook abonne menten aangenomen. De abonné's worden verzocht bij adresverandering daarvan kennis te geven aan de Administratie. H. h. Vergadering op Zondag 18 Dec. 's morgens 0 uur in „Constautia". Openbare Vergadering op Zondag 25 Dec., len Kerstdag, 's morgeus 11 uur in „Cunstantia". J. A. Gerhardt zal de Kerstrede uitspreken. Partijgenooteneerstdaags zal u de lijst voor één unr loon voor het volkspetitionnement aangeboden worden. De ljjst van de partjj gaat vóór die der vakorganisatie Het is uw allerplicht zoo spoedig mogelijk te teekenen. Het bestuur van de afd Schiedam S.D.A.P. St. Nicolaas Kinderfeest. Kinderkaarten moeten afgehaald worden Zaterdag 3 Dec. 's avonds vanaf 7 nar. Het feestje heeft plaats op Zondag 4 Dec. 's mid dags 3Va nur. De zaal wordt te 3 unr geopend. De ouders worden verzocht de kinderen op tjjd te zenden en de kaarten mede te geven; zonder kaart wordt niemand toegelaten. Op iedereu familienaam wordt één geleider toegelaten. Zoover de plaatsruimte het toelaat zjjn er bewijzen van toegang a 10 et. den persoon verkrijgbaar. De Commissie. Extra repetitie „Excelsior". M e t h e t oog op de a. s. uitvoering, waarvoor de tjjd nog zeer kort is, heeft het bestuur ijl overleg met den directeur besloten een extra repetitie te houden op a. s. Zondagmiddag 12 uur. Het is noodig dat zooveel mogelijk alleleden present zijn. De vastgestelde repetitie op Woens dag d. a. v. (in de plaats van Maandag) bigft natuurljjk ook gehandhaafd. Het bestnur van „Excelsior", Van de Moker-Propaganda-Com missie. Deze week hebben w\j li nieuwe lezers en abonnees te vermelden. Langzaam aan gaan wij vooruit. Wie adressen weet geve die op aan ons. De Commissie. ii. Ingevolge onze toezegging geven we nu een overzicht van de wijze, waarop dezelfde geschiedkundige feiten op de verschillende sekte-scholen onderwezen worden en noodwendigerwijze óf door de een óf door de andere richting het geschiedenis-onderwijs wordt vervalscht. De lezer vergelijke en oordeele zelf De Hervorming. Schets uit de Vaderlandsche Ge schiedenis voor de hoogste klas der Lagere School, derde druk (21e les). Uiig. R.K. Jongeusweeshuis Tilburg. In deze les willen wij U een enkel woord zeggen van het outstaan en den snellen voortgang van een Redactie- en Administratie-adres GEBOUW „CONSTANTIA". Ingezonden stukken voor het eerstv. nummer moeten u i t e r 1 ij k Dinsdagsavonds 9 unr in ons bezit zijn. ADVEETENTIËN: 7V, cent per regel. Arbeidersverenigingen 3 cent per regel. Bij abonnement belangrijke korting. opstand tegen Paus en Kerk welke de verschrikkelijkste rampen en jammeren na zich heeft gesleept en milli- oenen menschen hun grootsten schat, het alleenzalig makend geloof, heeft ontroofd. Deze opstand is de rampzalige Hervorming uit de 16e eenw. Had een keizer, met name Karei, door zijn vorstelijke bescherming te verleenen aan de geloofsverkondigers, Dnitschland tot het ware geloof helpen brengen, een andere Karei heeft tot zijn leedwezen datzelfde geloof zien vernietigd worden in de schoonste streken van zijn keizerrijk. Wij zeggen „tot zjjn leedwezen", want Karei V heeft al het mogelijke gedaan om den voort gang van die heillooze hervorming tegen te gaan en bitter griefde het hem, dat de beste pogingen, daartoe aangewend, schipbreuk leden. In 1517 dan begon Luther, wjjl hij zich in zijn hoogmoedige verwachtingen bedrogen zag, een openlijk verzet tegen de Kerk. Op de honendste wijze [sprak hij over de kloosterlingen en priesters, over Paus .en Kerk en randde de heiligste wetten en verhevenste geloofs- waardigheden aan. Hij, de afvallige priester, durfde de Kerk van dwaling beschuldigen en kende in zijn waanwijsheid zich zeiven een gezag toe, verheven boven dat des Pausen. Iedereen mocht volgens hem de H. Schrift verklaren naar eigen zienswijze en dus gelooven wat hij wilde. Er waren, zoo leerde Lnther verder, geboden, die de mensch zelfs met Gods genade niet kon onderhoudenmen moest evenwel maar trachten een sterk geloof te hebben, daardoor werd men on twijfelbaar zalig, hoeveel zonden men overigens ook bedreef. Ziedaar iets van Luther'# goddelooze dwaalleerhet kon niet anders of zij moest ontzettend veel kwaad stichten. Luther was echter niet de eenige die zich tegen de Kerk verzettein Zwitserland en Frankrijk verkondigden Zwingli en Calvjjn even groote dwalingen en zoo waren weldra de meeste landen van Midden- Europa door de ketterij besmet. Maar, vraagt ge wellicht, hoe kwam het, dat de menschen, die zoolang de zegeningen der Katholieke Kerk hadden genoten, 1) zich zoo gemakkelijk lieten verleiden Wij kunnen daarop antwoorden, dat het volk, door den voorspoed verblind, slecht was geworden en zich weinig meer stoorde aan de wetten Gods en der Kerk. Ook waren de menschen veelal slecht onderwezen in het godsdienstige 2) en daardoor niet in staat de leugen van de waarheid te onderscheiden. Verder verkondigden de ketters eene leer, die de kwade hartstochten van den mensch streelde. Voegen we hier nog aan toe, dat de ketterij steun vond bij de vorsten, 3) die zeiven hunne onderdanen tot atval van de ware Kerk dwongen, dan zal ons de snelle verbreiding der dwaalleer zooveel verwondering niet meer baren Nauwelijks toch was Filips vertrokken, of de kettersche predikanten overschreden onze grenzen en begonnen het heillooze vergif hunner leering te verspreiden, (blz. 31). Een duidelijk bewjjs van de waarheid, dat God bij druk en lijden altijd weet te troosten, vinden we hierin, dat Hy, iu die voor Zjjne Kerk zoo droevige tjjden, haar zooveel nuttige instellingen en zulke groote heiligen heeft geschonken. Toen leefden o.a. de H. Cajetanus en de Hieronymns Emilianns, die beiden eene con gregatie stichtten, vooral bestemd om jjverige geestelijken aan de Kerk.te schenken. Toen ook verwekte God den grooteu H. Ignatius, den stichter van het beroemde Gezelschap van Jezns, dat zich vooral ten doel stelde overal de hervorming! e bestrijden en de zuivere leer der Kerk te verdedigen tegen dwaling en ongeloof. Ignatius' volgelingen 4) en onder dezen vooral de Apostel der Indien, de H. Franciscns Xaverius, wonnen in heidensche lauden duizenden menschen voor hetzelfde geloof, dat de ketters hadden verzaakt. Deze ongeluk- kigen bleven zich hardnekkig verzetten tegen elke poging, die werd aangewend, om hen tot de ware Kerk terug te brengen. Ook in ons land wonen daizenden van die arme afaiedwaalden. God geve, dat zij door de gebeden, welke door zoovele brave Katholieken gestort worden, eenmaal tot den schoot der H. Roomsche Kerk mogen gebracht worden. Bewonderen wjj den moed der heilige Bloedgetuigen, maar treuren wjj ook over de verblinde woede van die ongelukkige ketters. Smeeken wjj van God, door de voorspraak der negentien Gorknmsche Martelaren, de bekeering af van diegenen onzer landgenooten, welke nog tegenwoordig in de dwalingen der ketterij voortleven. (blz. 94). De \'_Jonge 'Nederlander.' Leeshoek over Vaderlandsche Geschiedenis. Uitgegeven Tilbnrg, R. K. Jongens weeshuis. Dit boekje wordt ook op Katholieke scholen hier ter stede gebruikt. Op pag. 40 lezen we Het was onder zijn bestnnr (van Karei V), dat de Protestanten overal hunne nieuwe leer trachtten in te voeren. Vele slechte en onwetende Katholieken in Dnitschland en Holland gingen tot hun partjj over, want hetj nieuwe geloof was zeer gemakkelijk. Biechten, vasten, mis hooien, goede werken do-n, in één woord, alles wat slechten katholieken gewoonlijk zwaar valt, hadden de stichters van den gereformeerden godsdienst afge schaft. Volgens hen was het geloot alleen genoeg om in den Hemel te komen. Maar keizer Karei zag zeer goed in, dat menschen, die ontrouw worden aan God, ook hnnnen koning niet getrouw zullen zjjn. Hjj maakte daarom strenge wetten tegen de nieuwe leer en hand haafde met kracht het oude, katholieke geloof. blz. 42De nieuwe landvoogdes kwam weldra in groote moeiljjkheden. De Protestanten werden met den dag stoutmoediger. Zjj predikten hun dwaalleer in steden en dorpen, ofschoon dit streng verboden was Rondreizende predikanten, mandenmakers, wevers, hoedenmakers en andere ambachtslieden, die hunne gereedschappen hadden weggeworpen, predikten met de grootste hevigheid tegen het Roomsche geloof. Zjj scholden geweldig op de priesters en den Katho lieken godsdienst en brachten de hoofden hunner toe hoorders geheel op hol. Zjj hadden het onwetende volk wijsgemaakt, dat de Katholieken afgodendienaars waren, omdat zij de Heiligen vereeren. Toen het misleide volk genoeg was opgeruid, voerden de predikanten hun goed overlegd plan uit. Onder aanvoering der predikanten en het zingen van geuzenliedjes trok het gepeupel in groote benden op en verwoestte in Vlaanderen alleen in één maand 400 kerken. Van de bakkerswet springen we nu over naar de Indische begrooting. Dat is een heele stap en dienen we ons eerst wel eens te herinneren, waar we terecht komen. Een kleine terugblik in het verledene zal wel niet ondienstig zjjn. Toen in de 17e eeuw, Nederland, op het toppunt van zjjn macht, met zjjn oorlogsvloot de zeeën beheerschte eu de koopvaardijschepen de voort brengselen van schier alle werelddeelen naar West- Europa voerden, waren ondernemende mannen er op uit om in het verre Oosten, op de beste plekken van den aardbodem, vasten voet te krjjgen. Echte handelslui als ze waren, hadden ze het al spoedig gezien, dat de Oost-Indische eilanden, voornamelijk Java en de kleinere de Molukken een schat van voortbrengselen opleverden, die op de Europeesche markt voor goed geld waren te verkoopen. Daardoor ontstond in 1602 de Oost-Indische Compagnie, een vereeniging welke zich ten doel stelde het stichten van koloniën en het drjjven van handel op die koloniën. Het kwam er nu maar op aan de bevolking aldaar zoodanig te bewerken, dat die veel van de waren voor de wereldmarkt verbouwden en voor een lagen prjjs aan de Nederlacdsche vrachtvoerders afstonden. Dat dit niet zoo heel gemakkelijk ging, getuigen de vele opstanden op Java, die in den loop der jaren hebben 1) Vergelijk den toestand waar nu de Katholieke Kerk heerscht: Spanje, Portugal, België en ge kunt u de zegeningen in 1500 voorstellen. 2) Dat klopt niet met de voorafgaande zegeningen. 3) Daar komt de aap uit den mouw. Dat zullen we zien by het fragment: Willem van Oranje. 4) De Jezuïten, werkende naar den regelHet doel heiligt de middelen.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

De Moker | 1910 | | pagina 1