FEUILLETON
Hebt ge al op de lijsten voor
de bazar geteekend
Denkt ge om het busje?
Ditjes en Datjes.
Vakbeweging.
Genezen
werk aan den winkel was en dat er aan de verschil
lende Departementen hard gewerkt werd. Naar het
zeggen van minister Heemskerk moet minister Tal ma
verbazend hard werken, want die had zijn Bakkerswet
al af en de Ziekteverzekeringswet was reeds bjj de
Kamer ingediend. Dan waren bij den Raad van State
de ontwerpen Pensioenverzekering en wijziging Onge
vallenverzekering. De pensioenverzeberingswet is ge
splitst en bestaat uit twee deelen, de invaliditeits- en
ouderdomsverzekering. Van hetzelfde idee was minister
Veegens uitgegaan, de minister die in het vorig liberaal
kabinet dit werk moest opknappen en welks baantje
minister Talma heeft overgenomen. Minister Veegens
evenwel was wat vroeger met zijn werk gereed dan de
heer Talma. Maar het mooiste van de zaak is, dat de
heer Talma op 29 November 1906 aan den toenmaligen
minister Veegens verweet, door indiening der gesplitste
verzekeringsontwerpen, de zaak te vertroebelen. Dit
staat op bladzijde 574 der „Handelingen" van dat jaar.
Dus de heer Talma doet thans precies hetzelfde wat
hij in zijn liberalen voorganger heeft afgekeurd. En
dan moest deze voorman van Patrimonium bp de ver
kiezingen van 1909 den christelijken arbeiders nog wel
bezweren om toch vooral rechts te stemmen. Is het niet
lood om oud ijzer En was het nu maar dat- de arbei
ders van Nederland, en vooral de christelijke, dat eens
goed overdachten, dan was zoo'n les nog voor iets goed.
Ik vrees evenwel dat aan die zijde nog hardere slagen
moeten vallen, dat hen nog wat meer aan de ooren
moet worden getrokken, voordat ze wakker worden.
Een ander geval. De gesplitste pensioenverzekering
zal zoodanig zjjn ingericht, dat de werkman vanaf zijne
jongelingsjaren tot dat hij door ouderdom, dat is 70 jaar,
of door invaliditeit niet meer in staat is te werken en
hij dan pensioen krijgt, dat hij al dien tijd premie zal
moeten betalen.
Veel is hiervan evenwel nog niet uitgelekt en de
minister heeft niet willen antwoorden op de vraag of
ook de minst verdienende arbeiders aan premiebetaling
zullen worden onderworpen. Het staat evénwel vast,
dat het voorstel van Staatspensionneering, wat de
S.D.A.P. in Nederland reeds eenige jaren verdedigt,
door deze regeering niet wordt verwezenlijkt. Daarvoor
heeft deze regeering geen geld.
Minister Kolkman, die de sleutels heeft van de
schatkist, en dus zooveel is als de huismoeder van het
ministerie, moet zorgen dat er geld komt. En daar moet
nog al wat zijn dit jaar, zooals we uit de miilioenenrede
van dezen minister hebben gehoord. De minister komt
veel geld tekort en dat beloopt eenige millioenen.
Daar is ten eerste de opdrijving der militaire uit
gaven. De kustverdediging zal met de rente een 46l[%
millioen kosten. Dit bedrag is bestemd om in eenige
jaren te worden verwerkt, zoodat ieder jaar een deel
daarvan op de begrooting komt. Dan moet er geld zijn
voor de sociale verzekering, voor de in validiteits- en
ouderdomsverzekering. Daarvoor rekent deze regeering
10 millioen noodig te hebben, boéen hetgeen de arbei
ders zelf aan premie betalen. Eu zoo zjjn er aan de
andere departementen, ook nog posten, die. verhoogd
worden.
Waar zal dat geld nu vandaan komen Een paar
millioen denkt minister Kolkman te halen uit- de in
bewerking zijnde inkomstenbelasting. De belasting op
het vermogen en op het bedrijf zijn thans bij twee
wetten geregeld, daarvoor komt in de plaats ééne wet
en meteen wordt het gezamenlijk iets hooger berekend.
De vorige minister in het liberaal kabinet, de heer De
Meester, was van hetzelfde gevoelen en had die wet
reeds binnen de twee jaar bij de Kamer ingedieud,
maar is toen fel bestreden door den heer Kolkman,
thans minister in De Master's plaats.
Minister Kolkman denkt verder omstreeks twee mil
lioen gulden te halen uit de belasting op de tabak en
de sigaren. Arbeiders van Schiedam, herinnert gij u
nog wel een verkiezingsbiljet, vooreen paar jaar geleden,
het was bij de verkiezing van een paar leden voor de
Provinciale Staten in Zuid-Holland, door de christelijke
kiesvereenigingen hit-r in de stad verspreid Minister
De Meester had ook een tabaksbelasting voorgesteld,
misschien wel in wat anderen vorm dan we nu te
wachten hebben, want we kennen dat ding nog niet,
en toen werd er in dat verkiezigsbiljet den arbeiders van
Schiedam, en ook den winkeliers, nadrukkelijk op gewezen
om toch vooral te zorgen dat de Provinciale Staten in
deze provincie in meerderheid rechts bleven, want dan
bleef de Eerste Kamer ook rechts en kon die de wetten
van het ministerie De Meester afstemmen, want daar
waren ze bezig het pijpje tabak en de sigaar duurder
te maken.
En thans, nu de arbeiders en winkeliers dien raad
opgevolgd hebben, worden ze bedrogen en zal hun pijpje
tabak toch duurder worden. Wat moeten ze nu doen?
Wat ze doen moeten? De arbeiders, hetzij christelijk
of paganistisch, zij moeten als één man optrekken en
donderen de tegenwoordige machthebbers in de ooren
„tot hier toe en niet verderwe zullen zelf onze be
langen wel verdedigen en behartigen, de belangen die
wjj gemeen hebben, want die belangen zijn bij u niet
veilig." Om dat te kunnen doen moeten er veel meer
arbeidersafgevaardigden en dan zulke, die geen slip
pend lagers zijn der heeren, gekozen worden. En daar
voor is ten eerste weer kiesrechtuitbreiding noodig,
want zonder dat blijven we toch in het moeras zitten.
Daarom eerst gewerkt voor Algemeen Kiesrecht voor
mannen en vrouwen
Roomsche kindermishandeling. Gedurende
eenigen tijd wordt er te Heerlen in een klooster, ter
leniging der heerschende armoede, aan kinderen van
arme ouders soep uitgedeeld. Van deze gelegenheid
wordt door vele kinderen gebruikt gemaakten menig
hongerig kind ziet met welgevallen het uur naderen
waarop het zich kan vergasten aan de warme soep,
Hoe pijnlijk moet het verschillende arme kindertjes
daarom getroffen hebben, toen hen gezegd werd dat zjj
niet meer zouden genieten van de christelijke weldadig
heid omdat... de ouders dier kinderen hun
brood kochten b ij den rooden bakker.
De op warme soep beluste kinderen werden door
kapelaan Ehrens vóór de soep werd uitgedeeld, op
een rij geplaatst en daarna werd hen door genoemden
kapelaan een voor een gevraagd of moeder ook brood
kocht bij „De Gltickauf". Was het antwoord toe
stemmend, dan werden deze kinderen achteraf geplaatst
en zij mochten toezien dat de andere kinderen, wier
ouders geen brood koopen van de arbeiderskoüperatie
„De Glückauf", de warme'soep verorberden.
Dat is wel de geniepigste straf die de Heerlensche
geestelijkheid heeft kunnen bedenken.
Deze foltering der kinderzielen vlak voor het Kerst
feest, moet wel menig oprecht christen in opstand
brengen tegen hen die van Christus' leer op deze wjjze
een karikatuur maken. En zij k o m e n daartegen in
opstand. Menig oprecht katholiek moedertje kwam
schreiende tot ons, klagende over de foltering harer
kindertjes. En menigeen vervloekte den wreedaard die
hnn kindertjes zoo gruwelijk had gesard.
Voor het Volkspetitionnement trad j.l. Zondag
De Bruin op ter inleiding van de actie van het huis
bezoek.
In korte trekken werd door hem behandeld het
groote nuf, welke de arbeiders hebben bij de verovering
van het Alg. Kiesrecht als het middel ter verkrijging
van sociale wetgeving en als een recht, 't welk aan
de arbeiders niet onthouden kan worden. Voorts zette
spr. uiteen het plan van actie van het Landelijk Comité
en drong er bij de aanwezigen op aan ook te Schiedam
den komenden tijd goed te benut'en om propaganda te
te maken voor De Moker, Het Volk, partij- en vakbe
weging. Nadat door enkele aanwezigen nog eenige
vragen waren gesteld, welke door spr. werden beant
woord, ging de vergadering niteen.
Metaalbewerkers. Op de laatst gehouden
ledenvergadering van de afdeeling Schiedam van den
Alg. Nea. Metaalbewerkersbond werd besloten het
vijf-jarig bestaan van de afdeeling op luisterrijke wijze
te vieren. Naar wij vernemen heeft de Utrechtsche
arbeiderstooneelvereeniging, welke met hare stukken
steeds een reuzensucces heeft op onze arbeidersfeesten,
de toezegging gedaan de Brand in de Jonge Jan,
karakterspel van Herm. Heijermans, voor de
afdeeling te zullen opvoeren.
Op dezelfde vergadering werden van de bestuurstafel
de leden aangespoord, krachtig deel te nemen aan de
werkzaamheden voor het v lkspetitionnement. Het
resultaat was, dat zich 17 man opgaven om aan de
werkzaamheden deel te nemen.
Glasbewerkers. In de Glas- en Aardewerker
wekt een zekere X krachtig op tot organisatie onder
de aanverwante vakken in de glasindustrie. Als bewijs
dat het meer dan tijd wordt, dat ook deze arbeiders
hun laksheid laten varen, beschrijft X eenige toestanden
op de glasfabrieken.
Het eldorado van uitbuiting schijnt wel de fabriek
van den heer Jansen te zijn. Op deze fabriek een
van de 20e eeuw zijn lierenmannen, plegers, stokers
enz. aan een 14e eeuwsche behandeling blootgesteld.
Van schafttijd, wanneer het in 't belang van de fabriek
is, is geen sprake. Er heerscht ook nog de loffelijke(?)
gewoonte om op allerlei manier het loon te beknibb-len.
Op de fabrieken van Melchers, Johan enAntoonvan
Deventer is het niet beter gesteld. Bij Antoon van
Deventer is de werktijd verkort met 6 uur. De zelfde
werkpraestatie heeft echter plaats, zonder dat het loon
Allen drukten hem de hand, de zusters en de mede-
verpleegden. De hoofdverpleegster zelf was even
komen kijken voor hij heenging. De dokter had hem
's morgans warm de hand gedrukt en hem geluk ge-
wenscht voor zijn verder leven
Allen hadden zich even om hem gedrongen, zyn
broer en zijn zwager pakten hem ieder onder een arm,
zijn vrouw en zuster liepeu hard vooruit naar het
rijtuig.
Thuis gekomen waren al de buren in aktie. Een
uur lang had hij handen gedrukt, de woning was zelfs
met geklenrd papier en groen versierd, dat hadden
een paar vrienden gedaan, in 't middaguur waren d'r
wel een dozijn komen aanloopen: En in een grooten
stoel gezeten bij de tafel, was er geen oogenblik ver-
poozing gekomen in de algemeene belangstelling.
Eindeljjk was 't afgeloopen. Zijn kleine drie-jarige
snuiter was gaan slapen, de vrouw had hem zelf een
kussen in den rug geduwd en gezegd
Ziezoo, je bent zeker wat moe van al die drukte
om je heen, ga nu wat slapen, dan ben je later weer
friscb, want vanavond komen d'r natuurlijk nog meer.
En ze was met den kleinste naar de keuken gegaan
om d'r boeltje op te redderen.
Werktuigelijk sloot bij even de oogen.
Ja, hjj was wat beduusd van al die drukte om hem
heen, en nu 't in eenen zoo stil was, voelde hij zich
moe, erg moe. Zijn ledematen verlangden naar rust,
want zooveel beweging had hij in de drie maanden
die hjj in 't gasthuis had doorgebracht, niet meer ge
had. Rust ware zeker goed geweest en hij sloot een
oogenblik de oogen
Plotseling echter opende hij ze weer, wijd, klaar
wakker. Een schrik lag er in.
Alsof er een straal van een zoeklicht op gevallen
was, zoo had hij 't gezien, daar in dat oogenblik dat
zijn oogen dicht waren geweest. Gezien, de verande
ring die er in zijn leven was gekomen, gezien in al haar
omvamg, in heel haar onmetelijke verschrikkelijkheid.
Hjj zag alles, voelde alles, wist alles, thans, nu hij
hier weer zat, aan zijn eigen huistafel, waarin hjj de
kerven herkende die hij er wel eens, in gedachten,
met. zijn mes in gekorven had. Nu hjj weer die oude
wanden bekeek, die portietten aan den muur, nu hij
weer 't welbekende tikken van de klok, het geklapper
van den kanarievogel die in 't zaadbakje korreltjes
breektthans nu hjj dat alles hoort en ziet, er weer
midden tnsschen is, tusschen dat alles wat hetzelfde
is gebleven, terwijl hij veranderd is, veranderd....
Als bij een nieuwen straal van het zoeklicht, ziet
hjj nog eens alles wat er is gebeurd.
's Middags van den bewusten dag was hij, de jonge,
pootige, vrooljjke metselaar, naar het werk gegaan als
a'tjjd. De kleine dreumes had nog geklauterd langs
zijn rechtsche been, tot hij hem opgeheven had, heel
hoog, zooals hjj alleen, kerel van zes voet, dat doen
kon, dat de kleine met zijn krullebol het plafond raakte.
Toen had hij hem neergezet, was heengegaan en had
het werk bereikt, pratend met zijn kameraden. Had
steenen gestapeld en gewerkt, onophoudelijk aan één
door, zooals een stukwerker dat gewend is. Had nog
een standje gehad met een opperman, had gescherst
over een manken juffrouw, die voorbij ging. En poot-
aan gespeeld, een paar unr lang. Zijn makker had
net gevraagd hoe .laat het was, om te weten, of de
schafttijd naderde. Toen was 't gebeurd.
Een gekraak, een val, een stoot.
Een oogenblik had hij een beweging gemaakt, alsof
hij 't zand, dat hem in de oogen vloog, eruit wilde
vegen, doch toen was er iets over hem gekomen, iets
I als een dicht zwart kleed, dat over hem werd uit
gestrekt en dat een schutting vormde tnsschen de
geluiden der wereld en hem. De geluiden stierven
weg in een eerst hevig gebrom dat weldra ophield,
Toen wist hij niets meer.
Uren later was hij bijgekomen, even maar. Yaag
had hij zich een figuur herinnerd, het ernstige gezicht
van een dokter, met een lang wit schort voor, doch
toen had^een gevoel, alsof één steek met iets vlijmends
hem door 't been in 't lichaam drong, hem weer zjjn
bewustzijn ontnomen.
Hoe iang 't geduurd had wist hij niet. Hij kwam
bij, liggend in een gasthuisbed.
Hjj opende de oogen en dadehjk was een verpleegster
bij hem gekomen en had hem sussend toegesproken.
Voorzichtig, beste man, je niet opwinden, dat is
niet goed voor je. Soes nog maar een beetje. Ik haal
wat driuken voor je.
En even later had ze hem laten drinken, waarbjj hj)
vergeefs gepoogd had het kopje vast te houden.
Langzamerhand was toen het bewns'zijn gekomen
en even later had de verpleegster zijn vrouw bjj hem
gebracht, die hem oogenschijnlijk kalm had toegespro
ken en gerustgesteld. Doch toen hij haar wat vragen
wilde, was plotseling de zuster gekomen en had zich
