N ieu wj aar wenschen
Uit VI aar dm gen.
Als ge iets wilt afstaan voor de
bazar, geeft dan* tijdig kennis
aan het algemeen secretariaat:
Liduiuastraat 10.
gestegen is. De heer van Deventer denkt er echter
Diet aan meer loon te geven, zoolang hij door de ar
beiders daartoe niet gedwongen wordt.
Wjj zeggen met X, aan die toestanden zal dan pas
een einde komen, als de arbeiders, die zoo nauw ver
bonden zijn aan den glasblazer, zich in grooten getale
organiseeren in de Ned. Glas- en Aardewerkers-
vereeniging Eendracht maakt Macht, is het oude
spreekwoord. De werklieden kannen door eendracht
zoo'n macht ontwikkelen, dat zij met succes kannen
strjjden voor een betere behandeling.
„Veel heil en zegenwenscht men elkaar op
Nieuwjaar.
Best, maar waarom moet dat toch altijd gebeuren
Diet een glas van een of anderen bedwelmenden drank
Waaróm
Wordt er nog geen geld genoeg uitgegeven aan
jenever, bier en wijn
Zijn de gevangenissen niet vol genoeg?
En de krankzinnigen- en verbeteringsgestichten?
Of niet genoeg ongelukkige gezinnen
„Maar", vraagt ge, „dat komt toch niet allemaal
door het drinken op Nieuwjaar?" Neen, natuurlijk niet,
maar wèl is het zeker, dat een onevenredig groot aan-
kei daarvan komt op rekening van die ellendige ge
woonte. Direct en indirect.
Direct, door het schromelijk misbruik, dat op Nieuw-
aarsdag van allerlei alcoholhoudende dranken gemaakt
wordt, waaruit ellende en verdriet voor zoovelen
voorkomt.
Gjj wist misschien niet, dat bjjna de helft van alle
jevangenen dat geworden zjjn door den drank en dat
de grootste helft van die drinkers geen dronkaards zjjn,
maar menschen, die zich bjj een of andere bijzondere
gelegenheid, zooals op Nieuwjaar, bedronken en zich
toen vergrepen of een misdaad pleegden
Gjj wist dat niet, maar het is niettemin waar, met
ejjfers te be wij zen.
Indirect doordat zoovelen beginnen te drinken op
Nieuwjaarsdag. Jongens, kinderen soms nog, krjjgeu op
dien dag voor het eerst een borrel of een glas bier.
Afgezien van den verderfelijken invloed, die de drank
op hun jeugdig lichaam heeft, wie zegt U, dat het
drinken van dien drank, met een heilivensch aange
raden, niet een vloek voor hen wordtdat die eerste
dag van het nieuwe jaar niet het beginpunt wordt van
jen leven van ellende
Lezers, doet niet mee aan die Nieuwjaarsdrinkgewoonte.
Begint het jaar goed, houdt op met „heil en zegente
mnschen en drank te geven. Werkgevers, ook gij
Drinkt nietSchenkt nietEn bovenal
Geeft geen drank aan jeugdige personen
De Z.-H. Pers-Comm. voor Drankbestrijding.
Op den tweesprong. Als dit blad den lezer
bereikt, zp wij hoogstens 24 uren verwijderd van het
oogenblik, waarop het jaar 1910 terugzinkt in den
schoot der eeuwen en een geheel nieuw tijdperk voor
ons ligt.
Zooals op Kerstmis zelfs bjj de meest materieele
mensch nog wel een oogenblik doordringt de ge
dachte aan het feit van dien dag, 't zij dan in meer
tasschen vrouw en man geplaatst, om hem beter toe
te dekken. Het was hem als had hjj zp vrouw hoo
ien snikken.
Zoo waren de eerste dagen als in een roes voorbij
[egaan. Doch daarna was het helder geworden in zijn
loofd, had hij zich alles herinnerd en was hem 't
«wnstzp gekomen van de positie, waarin hij lag. Hjj
voelde, dat hjj één arm en één been heelemaal niet
«wegen kon. Het onbewegelijke been was zwaar,
oodzwaar.
De arm zit in een gipsverband, zei de zuster, je
;an hem niet bewegen.
En het been ook? vroeg hij.
Doch daarop had ze gedaan, alsof zjj 't niet hoor
id was heengegaan, en telkens onttrok ze zich handig
isn het geven van een antwoord.
Toen was de dokter gekomen en had zich bjj hem
neergezet als om eens een vertrouwelijk praatje met
lem te maken.
Man, je hebt er leeljjk tusschen gezeten.
Zoo.
De huizen, waar je aan werkte, zp ingestort en
je bent onder steenen en balken bedolven. Ik had
eigenlijk geen cent meer voor je leven gegeven toen je
lier kwam.
De dokter praatte voort, schilderde hem het levens
gevaar, waarin hjj verkeerd had, zoo donker mogeljjk
(E wist eenige vreugde te wekken bjj hem, dat hij nog
leefde, dat hjj buiten levensgevaar was.
Toen was 't hem duidelijk geworden waar hij heen
lilde, de dokter. En schrikkende had hij gevraagd
En hoe is 't nu met mp been, wat ik nu niet
bewegen kan
Dat wou ik je net zeggen. Je bent een flinke
of minder mystieke of begeesterende of godsdienstige
gedachte, zoo staat men allicot ook op den oudejaars
avond een wijle .-tilachter ons is wat we doorleefden
en medemaakten en we nemen er afscheid van, voor
ons is de nieuwe tijd, hoopvol, met lichten horizon.
Moge het zoo althans voor velen zijn in het per
soonlijk leven.
Hier schrijven we daarover niet, maar nu we voor
het laatst van dit jaar bijeenzoeken het materiaal voor
de Moker-copie, nu kunnen we toch niet laten ook ons
even op den tweesprong te plaatsen, het oude nog
eens te monsteren, het aan de kim verrijzende in
oogenschouw te nemen.
Er is op politiek terrein, plaatselijk, niet zooveel te
monsteren. In rustige rust, regeert onze christelijke
meerderheid, ze houdt de zaken ga»nde, vermijdt prin-
cipieele debatten, ook dan nog als ze daartoe een heel
enkele maal wordt uitgelokt, ze praat niet en besluit
wat haar goeddunkt, welbewust van haar macht.
Neen, op politiek gebied zien we niet terug op emotie
volle momenten, evenmin als in den strijd der partijen,
die veel meer gelekeu op zacht voortkabbelende beekjes
dan op wild opbruischende golven. En wat ons betreft,
het had voor ons geen zin om, nu geen belangrijke
onderwerpen ter sprake kwamen, ons bijzonder dik te
maken, waar we toch eiken invloed in het regeerings-
college misser. Of 't zou dan gebeurd moeten zijn bjj
de overname van de waterleiding door de Gemeente
en bjj de jongste onderwijsdebatten in den Raad, waarbij
de kerkelijke meerderheid zoo grof en plomp verklaarde
bij de behartiging van het openbaar onderwijs niet
verder te gaan dan strikt noodig was, met het oog op
de wet natuurlijk.
Maar voor zoover bjj het eerste critiek geleverd werd,
had dat toch geen eifect en bij het tweede zou het ook
zoo zp geweest, omdat de politieke belangstelling onzer
medeburgers van een zelfde temperatuur is als gewoonlijk
in de raadsdebatten gevonden wordt, n. 1. beneden het
vriespunt.
Toch, het komend jaar heeft ons de taak reeds aan-
gewezen. Het is het jaar van de raadsverkiezing, inede
belangrijk om het feit dat de Raad met twee zetels
wordt uitgebreid.
Zullen ook die zetels door de kerkelijken zonder meer
worden bezet, of zullen wjj vechten en kampen om een
sociaal-democratischen zetel, opdat ook daar de kerke
lijke heeren de leugen van hun politiek christendom,
hun conservatisme, hun weinige ernst voor de arbeiders
vraagstukken, hun schromelijke klassebehartiging en
verwaarloozing van het onderwijs eens duidelijk kan
worden gemaakt. En zal het zelfgenoegzame liberalisme
dat conservatief is ook, voor zoover her. te vinden
is de laatste knauw worden gegeven ofzal
liberaal en klerikaal elkander om den hals vallen? En
vent, je bent een man. Hou je nou als een man.
En, het kort makend, had de man van de weten
schap gezegd
Je rechterbeen hebben we moeten afzetten. Maar
je arm is behouden.
Daarop had de dokter hem de vrije linkerhand ge
drukt en gezegd
Wees nou moedig en kalm, dat zal je genezing
bevorderen. Als je me belooft heel kalm te wezen,
mag je je vrouw en kinderen even zien. Maar dan
heel kalm.
Hg had toegestemd, zich vermand en wel een uur
waren ze bjj hem gebleven, zijn vrouw ook kalm,
moedig, voorbereid.
Zoo had hij den eersten schok verdragen, en daarna
had hg er zich ingedacht, dat hij nog maar één been
had, dat hg dus voor heel zijn leven gebrekkig was,
op een houten been zon huppelen, misschien op krukken.
De gasthuisomgeving is geschikt om iemand tot
berusting in zijn lot te brengen. In dat milieu van
menschelgk lijden krijg je 200 't idee, alsof 't zoo hoort.
En hij, gezond van harte, had zich blijkbaar verzoend
met de gedachte, dat hjj nu gebrekkig was, voor altijd.
Toen hij zijn gewonden arm vrij bewegen kon, had
hg zich oprecht verheugd. Een beroerde dag was 't
geweest toen zjjn been los kwam en hij 't voor 't eerst
zag, de armzalige stomp van zjjn lichaam, een stomp
van een paar handbreed, die van 't heele been was
overgebleven.
Eindelijk had de dokter, na drie volle maanden,
hem voor genezen verklaard en met hem samen de dag
bepaald, dat hij naar huis kon.
En nu zat hij thuis, tusschen zijn spullen, thuis bjj
zijn vrouw en kinderen. Weer in de oude omgeving
zhI de democratische strooming ons bijva len als straks
op publiek terrein de zaken worden behandeld en be
sproken, óf zal 't zwijgen óf zal het 't liberalisme een
handje helpen
We weten het niet, maar reeds het bedenken van al
die mogelijkheden wijst ons de taak die we hebben te
verrichten.
Partggenooten, het jaar ligt voor ons met bergen
werk. Dat wij het dan aanvaarden en eiken dag dienst
baar maken aan de verbreiding van het socialisme.
Gaan wij bjj kiesrechtpelitiounement en raadsverkiezing
tot de arbeiders en de arbeidersvrouwen om ze bjj te
brengen het geloof in en het idealisme aan een betere
toekomst voor de arbeidende klasse, zonder daarbij het
practisch werken uit het oog te verliezen. Laten wjj
lovenal niet hebben te klagen over gebrek aan ijver.
Een nieuw jaar begint. Het legt beslag op ons. Dat
wij dan met lust en opgewektheid beginnen.
F V. Schmidt over „Arbeidersbeweging en Ge
heelonthouding". Vrijdagavond sprak met bovengenoemd
onderwerp de bovengenoemde spreker in „Excelsior".
De zaal was ouder gewoonte zeer matig bezet.
Zeer zeker was dat te bejammeren, want de uitnemende
rede had zeker verdiend door een volle zaal te worden
aangehoord. In den breede begon de spreker met uiteen
te zetten het hooge, mooie doel der arbeidersbeweging,
in tegenstelling met wat „Jan Rap" er van zegt, om
vervolgens er op te wijzen hoe de arbeidersbeweging
in de geheelonthouding heeft te zien een bondgenoot,
die haar steun waardig is, maar anderzijds ook hoede
geheelonthouding als vanzelf is aangewezen op het
steunen der arbeidersbeweging.
Zelfs voor menig lid der Afd. van de Ned. Ver. is
wel wat gezegd om over te deuken.
Dampen en remmen. De Christelijke Ver-
eenigingsbond had tegen Vrijdagavond een vergadering
belegd, waarin een zekere heer v. d Kraan zou spreken
over „Een groot gevaar.". Natuurlijk was deze verga-
dei ing uitsluitend toegankelijk voor geestverwanten.
Dat weet je nu zoo zoetjes aan alen als men dat leest,
dan geeuwt men eens en legt zijn c nrant ter zijde
zonder er verder aandacht aan te wijden. En als wjj
er nu wel op terug komen, dan is dat niet omdat blij
kens een verslag in de N. VI. Crt. het socialisme en
de „socialistische" vakbeweging werd bestreden met
citaten uit De Blijde Wereld en uit een brochure van
Enka, dat laten we gaan en we zjjn niet vooruemeus
ons voorloopig tegen die vuistslagen op onzen ug achter
gesloten deuren en terwijl we er niet bij zijn, ook maar
een oogenblik te verzetten. Dat heeft slechts het effect
dat kerkelijke en half kerkelijke couranten verdraaid
en leugenachtig haar lezers voorzet. Neen, we willen
nu eens wijzen op ander geluid
Thans, zegt spr., is er een ander gevaar dat
„dreigt, n.l. dat de Chr. Sociale actie de socialis
tische in het gevlei komt. Daarvoor waarschuwt
„spreker."
Pats, christelijk vakvereenigingslid, die mep is raak.
Gjj hebt met eenig genoegen misschien het verslag
gelezen van de door het Chr. Nat. Vakverb. te Rotterdam
gehouden vergadering en u verkneutert in de manier,
waarop broeder Stins de wettelijke regeling van den
arbeidsdag verdedigde en naar voren haaldegij hebt
pleizier gehad in de wijze, waarop broeder Diemer het
ontwerp Ziekte-verzekering en radenwet onderhanden
en nu stonden, eigenlijk voor 't eerst, de plaats gehad
hebbende veranderingen in vollen, vollen omvang voor
zijn geest.
Verminktvoor heel zijn leven.
Hij, de vlugge, pootige, 28-jarige kerel, sterk als een
paard, kwiek als een aap, vlug en krachtig van lijf
en leden, opgewassen tegen de beslommeringen van 't
leven en een gewapende in den strijd om 't bestaan,
hg is verminkt, verminkt.
Akelig steek een kort stompje been in een opgerolde
en opgebonden broekspijp, zijn mooie, sterke lichaam is
weg, zijn kracht is weg, zijn vlugheid is weg, alles,
alles is weg.
Hulpeloos ligt hij hier in een stoel. Hij zal minuten
lang werk hebben om de dear te bereiken, de trap af
te strompelen. Op straat zal hij op de stoepjes moeten
blijven als een kind
Weg, alles weg. Alle droomen van jeugd en van
leven
Een gevoel van intens leed, zwaar als lood, legt
zich op zijn borst, het verspert zijn keel, hij stikt er
bijna in, hg wil schreeuwen, schreeuwen, en bjj kan
niet
Totdat eindelijk, als sprong de spon van 't vat, vol
gepropt met leed, met een schuddenden snik zgn over
spannen zenuwen een weg vinden en hij snikkend,
huilend nederstort.
Zijn binnengekomen vrouw had het overschot van
haar prachtigen man van weleer in de armen genomen
en zoo huilen ze 't jammerend uit, beiden lang en
hevig hun onmetelijk arbeidersleed. V.
B!
