De laatste dag!
No. 2,
Zaterdag 11 Maart 1911.
lie Jaargang.
SOCIAAL-DEMOCRATISCH WEEKBLAD VOOR HET KIESDISTRICT SCHIEDAM.
De Moker
Berichten.
De Verkiezingen in II.
van inlevering van geschenken
voor de Bazaar is Donderdag
16 Maart in „Constantia".
Na 1272 jaar.
Maar onze kinderen
ABONNEMENTSPRIJS:
35 cent per kwartaal
franco per post 40 cent
Losse nummers 3 cent.
Redactie- en Administratie-adres
GEBOUW „CONSTAMTIA".
Ingezonden stukken voor het eerstv. nummer moeten
uiterlijk Dinsdagsavonds 9 uur in ons bezit zijn.
A D V E R T E N T I N 71/, cent per regel.
Arbeidersvereenigingen 3 cent per regel.
Bg abonnement belangrijke korting.
is eiken Zaterdag verkrijgbaar:
Te Schiedam: Nieuwsticht N.Z. 32.
Zalmstraat 22.
„Constantia", Boterstraat 30.
Te Vlaardingen J. van Driel, Oosterdwarsstr. 27.
Aan bovengenoemde adressen worden ook abonne
menten aangenomen.
De abonné's worden verzocht bij adresverandering
daarvan kennis te geven aan de Administratie.
Aan de abonné's. Deze of de volgende week
zal de kwitantie over het nieuwe kwartaal worden
aangeboden. De postabonné's verzoeken we alsnog het
bedrag per postwissel over te maken. Na den 15en zal
er per postkwitantie over worden beschikt.
Klachten over slechte bezorging etc. geve men direct
op aan ons.
De Administratie.
S. D. A. P. Afdeeling Schiedam. H. h. ver
gadering a.s. Zondagmorgen 10 uur in Constantia. Zie
achterstaande agenda.
Brengt nieuwe leden mee.
Partijgenooten en geestverwanten, wanneer ge weer
op huisbezoek gaat voor het Volkspetitionnement, neemt
dan wat van de laatst verschenen nummers van De
Moker mee. Andere partij weekbladen, b.v. in Friesland en
Groningen winnen honderden abonné's door middel van
het petitionnement. Hier zyn het nog maar enkelen. Dit
moet en kan anders worden. Bjj een beetje goeden
wil bij allen kan het succes niet uitblijven. lederen
Zaterdagavond zijn de nummers aan het buffet in „Con
stantia" verkrijgbaar.
Ter voldoening aan het verzoek van eenige partij
genooten, maken wij bekend, dat de Federatie Rotter
dam der S.D.A.P. op Zaterdag 11 Maart eene openbare
vergadering belegt, waar als sprekers op zullen
treden H. Spiekman en Camille Huysman, met het
onderwerpDe Kiesrechtstryd en het Socialisme. De
vergadering heeft plaats in het Algemeen Verkooplokaal
aan den Goudschen Singel, 's avonds half negen. De
entrée is 10 cent.
Wat wij verwacht hadden is gebeurd. De partijen
der „orde" hebben gezegevierd. Onze partijgenooten
H. Erkelens en W. d. Hoek zijn met eere
gevallen. De geheele burgerlijke klasse is in de weer
geweest om de partij der „wanorde" de hun toekomende
raadszetels te betwisten.
Wie er echter het meest bekaaid zijn afgekomen,
zijn wel de vrijzinnigen. Bjj de gratie der klerikalen
in den raad gebrachtDe eens zoo roemrijke partij is
zoo ver gekomen, dat „bij deze eigenaardige bijzondere
verkiezing" stijl Nieuwe de klerikalen het dulden,
dat door de vrijzinnige partij eenige plaatsen in den
Raad bezet worden.
De Nieuwe van Dinsdag j.l. had verzamelen geblazen
om het rooie gevaar te weren. Zij heeft zich voor dit
speciale geval in allerlei bochten moeten wringen, al
lerlei kromme sprongen moeten maken. Zelf niet in
staat menschen naar den Raad te zenden, die geschikt
zijn voor de taak van raadslid, hebben ze in de twee
vrijzinnige kandidaten twee „puike" menschen gevonden,
die de vuile wasch kunnen ridderen. Zij werden als
„puike" kandidaten bij de kerkelijke kiezers aanbevolen.
Uit de stemmencijfers blijkt echter, dat het grootste
gedeelte der kerkelijke kiezers zijn thuis gebleven. Velen
van hun zullen het onbegrijpelijk hebben gevonden en
terecht, dat zij nu naar de stembus worden gedreven,
om de kandidaten der vrijzinnigen te stemmen, die, in
den komenden verkiezingstijd, als paganisten, als men
schen zónder God worden uitgekreten.
Hoe staat het met ons stemmencijfer De opkomst
der kiezers in aanmerking genomen, hebben wij geen
reden tot klagen, al moeten wij direkt toegeven, dat er
meer uit II te halen is.
De uitslag der stemming is als volgt
Vacature—De Groot (aftreding 1913).
Aantal kiezers 1213, uitgebr. stemmen 658, van
onwaarde 54, geldige stemmen 604, volstrekte meer
derheid 303. W. van der Hoek (Soc. Dem.) 200. B. W.
de Jong (Vrijz. Dem.) 404. Gekozen de Heer B. W.
de Jong.
Vacature—v. d. Schalk (aftr. 1915).
Aantal kiezers 1213, uitgebr. stemmen 658, van
onwaarde 57, geldige stemmen 601, volstrekte meer
derheid 301. H. Erkelens (Soc. Dem.) 175. C. Houtman
(Vrijz. Dem.) 426. Gekozende Heer C. Houtman.
Partijgenooten, geestverwanten Over eenige maanden
staan wij voor de periodieke verkiezingen. Dan moe
ten wy winnen. Maar dan moeten wij nu al begin
nen propaganda te maken. Dan moeten wij nu al
beginnen, de Christelijke kiezers te wijzen op de kron
kelingen, die hun (mis)leid rs bij deze verkiezing
gedaan hebben.
Deze verkiezing moet ons een spoorslag zijn om van
nu af aan te gaan werken, opdat wij met Juli kunnen
zeggen
De zege is ons.
In de burgerlijke bladen wordt de laatste dagen
weer ontzettend gesnoefd over de „zegenrijke" 127a
jarige regeering van de koningin. De „Oude" zoowel
als de Nieuwe Schiedamsche Courant weten maar niet
hoe ze het moeten aanleggen om toch maar te laten
zien hoe gehecht zij zyn aan het vorstenhuis en hoe
„gelukkig" zij zijn met het herdenken van deze I2V2
jarige periode. Wij zullen hier eens iets laten volgen
uit de „Nieuwe" van Donderdag 2 Maart, waaruit blijkt,
dat de vroegere vijanden van het oranjehuis tegen
woordig de trouwste vrienden zijn.
Meer dan twaalf jaren heeft dus de veelgeliefde
Vorstin, die Zich op 31 Augustus 1898 aan haar
dankbaar volk verbond, de teugels van het bewind
gevoerd. Haar wijs beleid heeft het Schip van Staat
menige klip, waarop 't dreigde te stooten, doen
omzeilen. Met goede zeemanschap heeft Zij het
huikje, de Staat der Nederlanden, door de opge
zweepte golven en de gevaarlijke branding steeds
in de goede richting gestuurd, daarbij het oog
gericht op Hem, die zijne getrouwen nabij was
met het heilspellend woord: „Wat z\jt gij bevreesd,
kleingeloovigen In de dagen van hartstochte
lijk betoogen en „misdadige woelingen" stond deze
„mannin" aan het roer, vast beraden, niet weifelend
ter rechter- of ter linkerzijde, maar vasten koers
zettend naar het beoogde doelorde en rust bin
nen Neêrlands landpalen.
Nu, wat zegt ge daar wel van, lezer Dat is heel
wat anders dan ten tijde van Balthazar Gerards. Wat
een fratsen verkoopt doch die redactie van de „Nieuwe".
Zij weet evengoed als wij dat de koningin al heel
weinig te zeggen heeft in de regeeringszaken en dat
zij niets anders doet dan naar den zin te handelen van
degenen welke aan het roer zitten, 't Is dus niets
anders dan de zaak een beetje in de hoogte steken, en
de eenvoudige lezers toch te doen gevoelen hoe dank
baar of ze moeten zijn met zoo'n vorstin. Zjj vergeet er
evenwel bij te zetten dat het „baantje" f 600.000 zegge
zes honderd duizend gulden per jaar geeft. Er zullen
weinig zeelieden zjjn welke zoo'n traktement hebben,
zon het wel, „Nieuwe" Misschien de bemanning van
de loggers of andere visschersvaartuigen, maar neen,
deze menschen zijn al bljj a's ze zes gulden in de week
bij moeder de vrouw brengen.
't Is anders om van te watertanden, 600.000 gulden
per jaar, geen wonder dat zy het bijltje, 0 neen, het
roer nog niet uit handen geeft.
„In de dagen van hartstochtelijke betoogen en mis
dadige woelingen" stond deze „mannin" aan het roer,
vast beraden, en naast haar, DrKuyperniet wei
felend ter rechter- of ter linkerzijde, maar vasten koers
zettend naar het beoogde doelorde en rust, (d. w. z.
groote armoede bij het overgroote deel van „haar"
onderdanen, en rijkdom bij het kleinste deel) binnen
Neerlands landpalen". Hoe meer „orde en rust" er is,
hoe meer honger er wordt geleden. Verderop geeft
de „Nieuwe" nog deze uiteenzetting, waarom Schiedam
bij deze gelegenheid niet zal feestvieren.
Ook Schiedam, dat op zoo waardige, grootsche
wijze de komst tot de regeering van Nêerlands
veelgeliefde Vorstin heeft gevierd, behoort in eene
waardige herdenking van dit heuglijk feit niet
achter te blijven.
Waar verschillende omstandigheden de periode
o.a. waarin zoowel het kerkelijk als het burgerlijk
jaar verkeert zich thans minder leenen tot eene
openlijke, waardige feestviering, vertrouwen we
toch dat onder dit opzicht de komende verjaardag
van onze geëerbiedigde en beminde Koningin zich
in een nieuw licht zal vertoonen. Het volijverig
bestuur onzer Oranje-Vereeniging zal zeker aan
den 31sten verjaardag der veelgeliefde Oranjevorstin
den 12V»-jarigen gedenkdag harer kroning gepast
weten te verbinden door eene vooral voor dit jaar
waardige en grootsche feestviering te ontwerpen.
Wij gelooven dat hier de eenige reden is, dat de
oranjevereeniging maar 50 gulden in kas heeft. Enfin,
ze doen maar.
Is in het algemeen van Minister Talma als
„socialen hervormer" niets te verwachten, waar het
bizondere regelingen ten bate der arbeiders betreft,
toont zich de slapheid van dezen regeerder zoo moge
lijk nog duidelijker.
En ook hierbij is het resultaat, dat deze vroegere
leider van christelijke arbeiders inderdaad een knecht
der kapitalisten is. Wij wijzen op de volgende feiten,
want de feiten zijn het die hier spreken.
In de arbeidswet van 1889 werd een soort begin
gemaakt met kinderbescherming. Kinderen onder de 16
jaar zouden niet meer langer dan 11 mogen werken en
niet meer 's nachts, 's Avonds om 7 uur moest hun
arbeid ophouden.
Dat stond in de wet. Maar ontelbare uitzonderingen
werden toegestaanook in zake nachtarbeid. Ten
behoeve der glasfabrikanten mochten kinderen van 12
jaar aan het werk gehouden worden tot 10 uur 's avonds.
Kinderen van 14 jaar mochten waarachtig 's nachts in
de fabriek gehouden worden.
De leiders der christelijke partijen beroemen er zich
vaak op, dat van hen de eerste arbeidswet afkomstig
is. Maar zij verzwijgen dan gewoonlijk, dat zij evenzeer
bovengenoemd schandaal op hun geweten hebben.
Twintig jaar waren sedert verstreken men ziet,
de sociale wetgeving gaat hier in vollen draf en
toen kwam Talma om hierin verbetering te brengen.
Bij K. B. van 10 Aug. '09 werd den glasfabrikanten
nog twee jaar uitstel gegeven zich van dien nachtarbeid
der jongens vrij te maken.
Bravo, Talmaeere wien eere toekomthet was
wel niet veelde mannen kregen geen 10-urendag in
dit zware bedrijf, nachtarbeid werd wel reeds vanaf
het 17e jaar toegestaanmaar het was een stap
vooruit.
Daar komen dé glasfabrikanten en zeggenMinister
Talma, wij willen onze winst blijven halen uit de ver-