No. 13.
Zaterdag 27 Mei 1911.
lie Jaargang.
SOCIAAL-DEMOCRATISCH WEEKBLAD VOOR HET KIESDISTRICT SCHIEDAM.
De Moker
Berichten.
Nieuwe vormen—nieuwegedachten.
Tweede Kamer.
Op den uitkijk.
t/A
ABONNEMENTSPRIJS:
35 cent per kwartaal
franco per post 40 cent
Losse nummers 3 ceni.
bij vooruitbetaling.
Bedactie- en Administratie-adres
GEBOUW „CONSTAWTIA".
Ingezonden, stokken voor het eerstv. nummer moeten
n i t e r 1 ij k Dinsdagsavonds 9 uur in ons bezit zijn.
ADVEETENTIËN: 77» cent per regel.
Arbeiders vereenigingen 3 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
is eiken Zaterdag verkrijgbaar^
Te Schiedam: Nienwsticht N.Z. 32.
Zalmstraat 22.
„Constantia", Boterstraat 30.
Te Vlaak dingen J. van Driel, Oosterdwarsstr. 27.
Aan bovengenoemde adressen worden ook abonne
menten aangenomen.
De abonné's worden verzocht bij adresverandering
aarvan kennis te geven aan de Administratie.
Met ingang van het nieuwe kwartaal (Juni) kan men
ach ook op ons blad abonneer en a 12 cent per maand
vooruitbetaling. De weekiezers nemen hier eens
goed nota van. De Adm.
Aan de abonné's. In den loop der volgende
weken zal onze looper de kwitanties voor het nieuwe
;wartaal presenteeren. Wij verzoeken onzen abonné's
iet geld klaar te legsren, opdat hij niet onnoodig behoeft
loopen. Den postabonné's verzoeken wij het bedrag
jier postwissel ad 40 cent over te maken. Na den
15den zullen wij per postkwitantie over het bedrag
4?7S ct.) beschikken. De Adm.
Het wonder, waarvan we dezer dagen hebben kun
nen lezen, n.l. het te Sandpoort van 'gewapend cement-
leton gegoten hnis, kan misschien een totale ommekeer
irengen in de bouwbedrijven, en tevens een totale ver
andering in het denken en streven van velen veroorzaken.
Of meent ge, dat U dat niets aangaat?
Wacht even. Zjjt ge bijgeval metselaar?
Zoo ja, dan moet ge U toch eens even bedenken,
voor ge zegt dat het U niets aangaat. Want als deze
methode van huizen maken ingang vindt en dat is
wel waarschijnlijk, daar de proefneming uitstekend
moet gelukt zijn en het „gegoten huis" veel goedkooper
is dan een gewoon huis dan staat een totale omme
keer in het bouwbedrijf voor de deur.
Dan behoeft er niet meer gemetseld te worden.
Grij dacht, dat gij met uw speciale vakkennis wél
gewapend in het leven stond, overal in staat uw brood
te verdienen, daar overal huizen moeten gebouwd
worden.
Daar staat ge. Wat kunt ge er mee doen als
over eenigen tijd de huizen „gegoten" zullen worden?
Het is toch inderdaad wel de moeite waard om er
eens even bij stil te staan, nietwaar?
Zeker, er zullen nog velen van U noodig zijn bij het
gieten", maar lang niet allen, want door deze nieuwe
uitvinding zal een belangrijke hoeveelheid arbeid worden
Z\j, die er niet meer bij noodig zijn, moeten op andere
manier hun kost zoeken. Maar de groote meerderheid
der metselaars zal ophouden als zoodanig een aparte
groep te vormen. Zij zullen opgaan in de steeds groei
ende massa van arbeiders, die alleen spierarbeid hebb-n
te leveren en slechts eenige routiue noodig hebben. Hun
bestaan zal nog onzekerder worden.
Het kan den metselaars dus niet onverschillig laten
wat daar te Sandpoort is gebeurd.
Het mag geen enkelen arbeider onverschillig laten,
want het is weer een vermaning tot allen: er wordt
aanhoudend gezocht, op elk terrein, naar „arbeidsbe
sparing."
Het gevolg mag niet altijd zijn, wat het eventueel
bier zal zijn, n.l. dat de verworven vakkennis totaal
waardeloos wordt, in alle gevallen worden de arbeiders
er eenige graden afhankelijker door en moet een aan
tal op andere wijze een heenkomen zoeken.
Nieuwe vormen nieuwe gedachten.
Niets is in staat te voorkomen, dat tengevolge van
de steeds dieper ingrijpende veranderingen in het maat
schappelijk leveD de ideeën der menschen zich wijzigen.
Speciaal van de arbeiders. Zienderoogen groeien de
maatschappelijke rijkdommen. Met steeds minder arbeid,
met steeds minder kosten wordt steeds meer voortge
bracht en zij worden steeds hulpeloozer, meer onder
geschikt en naar verhouding tot de groeiende rijkdom
men, armer.
Het wordt steeds meer mogelijk om aan allen een
bestaan te verschaffen, vrjj van materieele zorgen en
de groote massa gaat steeds dieper gebukt onder mate
rieele zorgen. Die feiten dwingen tot nadenken. Men
mag de bestaande eigendomsverhoudingen heilig ver
klaren, er is voor de groote massa steeds minder reden
om in die heiligheid te gelooven. Zelfs voor degenen, die
niet weten dat verschillende eigendomsverhoudingen
elkander steeds hebben afgewisseld, wordt dat al door
moeilijker te gelooven.
Negentig procent van de menschen heeft immers
absoluut geen eigendom meerHet steeds stijgend
aantal menschen dat van loonarbeid moet leven, werkt
daarbij immers dag aan dag slechts aan de vergrootiDg
der eigendommen van de overige tien procent.
En om de dwaasheid te volmaken, hoe meer de
eigeDdom van diè 10 pCt. groeit, hoe grooter wordt de
afhankelijkheid Van dé 90 pCt', die den groei bewerk
stelligen.
Gedachten zullen tot daden leiden.
De werkers over de geheele wereld zullen zich aan
eensluiten en dat geheimzinnig instrument, het kapitaal,
waarmede door de eigenaars zoo wordt geopereerd, dat
het geluk en de levenslast van de overgroote meerder
heid des volks er door wordt verwoest, terwijl het,
goed gebruikt, allen, voor zoover dat van de stoffelijke
dingen afhangt, geluk en levenslust kan waarborgen,
opeischen om het te gebruiken ten algemeene nutte.
Die strjjd is reeds iu vollen gang. Maar het wordt
tjjd, dat er een grooter deel van bovenbedoelde 90 pCt.
aan deelneemt, dan tot nu toe
Er is niet meer aan te twijfelen, dat het de richting
opgaat als boven door ons geschetst. Er is dus geen
reden langer te wachten met zich aan te sluiten bjj
onze strijdorganisaties, bij vakbond en S.D.A.P.
Het is hoog tijd!
.Het Volksweekblad
In de maand December van het vorige jaar werd
te Zaandam de spoorwegarbeider Franken, werkzaam
bij H. IJ. S. M., zonder diens verzoek, eervol ontslagen.
De aanleiding, de oorzaak tot dit ontslag was, dat
Franken propaganda maakte voor zijn vakvereeDiging
van Spoor- en Tramweg-personeel. Over dit ontslag is
de vorige week in de Tweede Kamer een hartig woordje
gevallen, onze partijgenoot Troelstra heeft minister
Eegont eens aan den tand gevoeld, hoe hp, in verband
met dit ontslag, over de rechteloosheid van het spoor
wegpersoneel denkt en met hem de Kamer.
Om deze uitspraak te krjjgen had Troelstra een
interpellatie gericht aan den minister, welke duidelijk
en breed was opgezet, om nog eens een nauwkeurig
antwoord te krijgen van den minister hoe deze staat
tegenover dezen gewelddaad en zijn houding tegen de
vakorganisatie der spoorwegarbeiders. In een goed
geargumenteerde redevoering, wordt het ontslag door
Troelstra besproken en de schanddaad van de directie,
om een arbeider aan den honger prijs te geven, enkel
en alleen omdat hij propaganda maakte voor zijn vak-
vereeniging, scherp gehekeldonze partijgenoot wijst er
op dat op hetjgedrag en de geschiktheid van Franken
nimmer iets was aan te merken, de ontslagene kreeg
nimmer straf en elk jaar loonsverhooging. Waarom is
hij dan ontslagen Omdat hjj propaganda maakte voor
zijn vakvereeniging.
Maar mag dit een reden wezen om iemand te ontslaan?
Troelstra wrijft den heeren nog eens onder den neus
wat den aan de spoorwegarbeiders in 1903 is beloofd,
toen het stakingsrecht hen ontnomen is, namelijk rege
ling hnnner rechtspositie. Wat is van die belofte terecht
gekomen Niets Men heeft de groepsvertegenwoordiging
ingesteld, waarvan de arbeiders gebruik konden maken
om hun wenschen kenbaar te maken. Van die groeps
vertegenwoordiging is ook niets terechtgekomen, zij
missen het vertrouwen der arbeiders.
De spoorwegarbeiders hebben hnn vakvereenigingen,
waarvan de Ned. Vereeniging de krachtigste is en
welke het grootste vertrouwen bezit. De minister echter
staat vpandeljjk tegenover deze organisatie, omdat zij
op het standpunt van den klassenstrijd staat en zich
met de politiek bemoeit.
Laat de minister dit standpunt prijsgeven en de vak
vereeniging erkennen, met haar onderhandelen over de
grieven welke onder het personeel bestaan, het geldt
hier het belaDg van een 30.000 arbeiders, dus een be
langrijke groep waaraan de regeering een belofte heeft
te vervullen.
Uitvoerig gaat Troelstra nog na in hoeverre aan deze
belofte is voldaan om dan te konstateeren, en met
cijfers aan te toonen, dat het personeel allerminst te
vreden kan zijn.
Het antwoord van den minister, de heer Eegont, de
bekende en beruchte fabrikant van de Maastrichtsche
aardewerk-fabrieken en glasblazeryen, was uiterst zwak,
het ontslag kenrde hij niet goed, een waarschuwing
ware beter geweest, doch hij wenschte er evenwel geen
verandering in te brengen. Daar sprak de fabrikant,
de man, welke gewoon is den arbeider den voet in den
nek te zetten, al is het ontslag onrechtvaardig, het blijft
gehandhaafd, de man wordt niet meer in dienst geno
men. In volkomen fabrikantenstijl ging de heer Eegont
door en gaf te kennen met de Ned. Vereeniging niet
meer te willen onderhandelen, zoolang zij haar stand
punt niet wijzigt en wel in dien zin als de minister het
hebben wil, n.l. haar klassenstrijd-standpunt verlaten.
Verder hield hij nog een lofrede op de directie's, welke
o zoo goed zijn voor de spoorbroodeters. Van die humane
behandeling weten de arbeiders wel mee te praten. De
heer Eegout, welke met groote woorden en verdraaïngen
der feiten zich meester van het terrein voelde, kreeg
èu van den heer Eoodhaizen èn van den heer Treub
volkomen gelijk, zoodat de sociaal-demokraat weer ge
heel alleen stond om de belangen van het proletariaat
te dienen, de vertegenwoordigers der kleine luiden
zwegen en van de vrijzinnigen een pluimpje, de minis
ter kan doorgaan met het knechten van de spoorslaven,
hij heeft de overgroote meerderheid der kamer achter zich.
Bij de dupliek stelde Troelstra den minister nogmaals
pertinent de vraag of hij met de Ned. Vereeniging wil
onderhandelen. Op deze vraag zweeg de minister en
met hem de Kamer. Dit spoorweg-debat heeft ons dus
weer eens duidelijk doen zien hoe moeilijk het zijn zal
voor de spoorwegarbeiders hunne ketenen te verbreken.
Liberale eerlijkheid.
De Schied. Courant heet in 'de wandeling een liberaal
blad. En de lib. hebben dikwijls de pretentie voor de
eerlijke menschen te willen doorgaan.
Onze Schied. Courant geeft ook Tweede Kamer-over
zichten, die in den regel zeer breed uitgemeten, zóó
interresant geschreven zijn, dat ze naar onze bescheiden
meening, in den regel wel door het gros der lezers,
zoo niet geheel overgeslagen, dan toch wel polsstoks-
gewijze zullen worden doorgewerkt.
Wie echter de moeite eens doet, die Kamer-overzichten
door te worstelen, moet wel getroffen worden door de
bijzondere manier, waarop het verhandelde wordt weer
gegeven.
Men leze b.v. het overzicht, voorkomende in het
tweede blad der Schied. Courant van 21 Mei 1.1.
Daar wordt gehandeld over de interpellatie-Troelstra
inzake het vereenigingsrecht der spoorweg-ambtenaren.
Daarover wordt niet minder dan vijf kolommen vol
geschreven.
Maar wie meent, dat hij in al dat geschrijf iets
vinden zal over hetgene door Troelstra is gezegd, ver
gist zich deerlijk.
Wat er wordt vertelt is, dat het supces wederom
onwederlegbaar was aan de zijde van minister Eegont.
Voorts, dat Troelstra van de heeren Treub en Eood-
hnyzen niet veel pleizier heeft beleefd. Van de rede
voeringen van die beide heeren wordt in tegenstelling
dus met de rede van Troelstra zelf, waarvan met geen
letter wordt gewaagd, uitvoerig verslag gedaan. Dat
gaat zelfs op de volgende flikffooierige manier:
MO
