No. 37. Zaterdag 11 November 1911. lie Jaargang. SOCIAAL-DEMOCRATISCH WEEKBLAD VOOR HET KIESDISTRICT SCHIEDAM De Moker. De Commissie voor de Propaganda Dure tijd. Uit de Tweede Kamer. ABONNEMENTSPRIJS: 35 cent per kwartaal i franco per post 40 cent bij 12 cent per maand t Losse nummers 3 cent, bij vooruitbetaling. Redactie- en Administratie-adres GEBOUW „CONSTANTIA". Ingezonden stokken voor het eerstv. nummer moeten a i t e r 1 jj k Dinsdagsavonds 9 nor in ons bezit zjjn. is eiken Zaterdag verkrijgbaar: Te Schiedam: Nieuwsticht N.Z. 32. Zalmstraat 22. „Constantia", Boterstraat 30. Te Vlaardingen J. van Driel, Oosterdwarsstr. 27, Aan bovengenoemde adressen worden ook abonne menten aangenomen. De abonné's worden verzocht bij adresverandering daarvan kennis te geven aan de Administratie. dringt nogmaals bij partijgenooten en geestverwan ten er op aan, haar te komen helpen voor de kiezers- kweek. Laat ieder.partijgenoot, welke over enkele vrije avonden beschikt, zich hiervoor opgeven. Zaterdag avond zijn de lijsten voor huisbezoek in „Constantia" verkrijgbaar. De tijden worden nijpend, schreven we in een voorgaand nummer, en hoewel het arbeidersleven altijd verre van rooskleurig is, wordt de toestand thans onhoudbaar. De stijging der prijzen op de levensmiddelen neemt in de laatste maanden zoo snel toe, dat de arbeiders den toch al reeds duurderen wintertijd met angst te igemoet gaan. Bij al de droeve ellende, waaraan de arbeiders hun geheele leven blootgesteld zijn, komt als een waar schrikbewind deze extra dure tijd. De lage loonen, welke in normale tijden al ontoe reikend zijn, veroorzaken in de arbeidersgezinnen een voortdurend te kort. De vrouwen, welke er- mee moe ten rondkomen, tellen dikwijls Donderdags hun laat ste geld nog eens na en berekenen op welke manier zij den Zaterdag kunnen halen, den dag, waarop dan weer nieuw ontvangen wordt. De kinderen leeren mede al vroeg! ontberenzij moeten van jongs af er aan wennen onvoldoende gevoed en gekleed te gaan en het is daarom dikwijls niet te verwonderen, dat er onder de arbeiders nog zijn welke meenen, dat het zoo hoort, zij zijn immers niet anders gewoon. Als kind moeten zij dikwijls reeds door een of andere bijverdienste het inkomen helpen vergrooten. In plaats van een zorgelooze jeugd, waarop het als kind aanspraak mag maken, moeten zij reeds voort, wordt reeds op hun jonge lichaampje beslag gelegd. Ook hier te Schiedam kan men zien hoe de jeugd van een kind niet moet zijn. Wanneer men 's mor gens vijf of zes uur de fabriekswijken doorgaat, dan ziet men ze, de toekomstige werkers, de lompen proletariërs, graaiend in hoopen koolasch, ten einde wat brandstof thuis te kunnen brengen. Zoo gaat van vele kinderen de jeugd voorbijeen gevolg van het ontzettende tekort wat thuis heerscht. Dat de tijden thans echter bijzonder moeilijk zijn, blijkt wel uit de berichten, dat verschillende patroons gedurende de wintermaanden een toeslag geven op het loon, om de arbeiders door de moeilijkste maan den heen te helpen. Toch echter wordt nog ontkend, dat er nood-toe stand is Minister Heemskerk, de premier der christelijke regeering, meende, dat zoolang, evenals in Rusland, de menschen nog niet bij den weg neervielen, de prijsstijging op de levensmiddelen nog van weinig beteekenis was. Zoo wordt in verschillende gemeenteraden in trou we navolging op gelijke manier gespróken en ook wordt in diverse christelijke blaadjes op zalvenden toon de toestand goed gepraat en onder allerlei drogredenen de goedgeloovige lezers verteld, dat zoo lang circus of kinematrograaf nog druk bezoek heb ben er nog geen reden tot klagen is. Werft abonnees voor „De Moker". Doch de cijfers zeggen he zooveel te duidelijker. Zoo bleek uit de prijsnoteering van de Delftsche coöperatie dat, in vergelijking met het vorige jaar, de prijzen van kruidenierswaren thans zijn Bruine boonen 4 cent Witte boonen Capucijners 7 Groene erwten 4 Gort Boekweitengort Havergort gelijk Leidsche kaas Zoetemelksche kaas 20 Koffie Margarine gelijk Roggemeel Tarwebloem Boekweitenmeel Patentolie 6 Raapolie 6 Rijst 6 Soda gelijk Stijfsel Stroop Witte suiker 6 Basterd suiker 6 Thee Vermicelli Witte Bristol zeep Groene zeep Daarbij zijn de groenteprjzen, volgens officieele marktberichten, gestegen met 50 tot zelfs met meer dan 100 procent, vergeleken bij het vorige jaar, en 't is ook volstrekt nog niet zeker, dat de broodprij zen, die de laatste maanden al eenigermate stegen, nog niet meer omhoog zullen gaan, omda^ de be richten over beperkten graanvoorraad blijven aan houden. Hoe is dus de algemeene toestand Dr. Moquette berekende, dat het middelmatig nood zakelijk verbruik voor een gezin van man, vrouw en drie kinderen te Amsterdam en de andere plaat sen zullen in dit opzicht zeker weinig verschillen was gelijk aan de volgende hoeveelheid: Prijzen in Brood (16 st. per wee k) Aardappelen (15 kop) Groenten Boonen en erwten (3 kop) Gort (1 kop) Vleesch en vet i-75 1.85 Margarine Melk en karnemelk Meel (2 pond) Suiker (2 pond) Koffie 0-35 0.55 7.67 Daaruit blijkt dus, dat alleen op deze allernood zakelijkste levensbehoeften reeds sedert het vorig jaar f 1.37 en sedert 1909 zelfs f 1.93 per week meer moet worden betaald. Reken daarbij de stijging in andere verbruiksarti- kelen en in de woninghuren, dan kan ieder nagaan, dat armoede dreigt in menige arbeiderswoning, want tegenover de verzwaring van den levenslast staat geen verlichting door evenredig hooger inkomsten. Wat is nu de oorzaak der prijsstijging Het „Handelsblad" van 15 Sept. schrijft daarover het volgende o.a. doch voor de meeste producten werd ons als reden opgegeven de trusts, die, ook als er slechts juist genoeg is voor de consumptie en er van te kort nog geen sprake is, toch de prijzen stelselmatig weten op te drijven. Zelfs wanneer er overproductie is, gebeurt dit nog, zooals op het oogenblik bijvoor- ADVERTENTIËN: 71/» cent per regel. Arbeidersverenigingen 3 cent per regel. Bjj abonnement belangrijke korting. Gedenkt trouw den Steunpenning. beeld het geval is met de krenten, waarvan deGriek- sche bankiers, die dezen oogst in handen hebben, slechts het juist benoodigde voor den export be schikbaar stellen, om den prijs niet te doen dalen." Zietdaar de werkelijke oorzaak der duurte. Niet zooals zoovele goedgeloovige domme arbeiders zich wijs laten maken, dat het door de verhooging der loonen komt, neen, louter de winsthonger van het kapitalisme drijft de prijzen zoo omhoog. Meedoogenloos wordt in duizenden arbeidersgezin nen grooter gebrek gebracht, enkel en alleen om het dividendcijfer weer idem zooveel hooger te doen zijn. Wat wordt hiertegen gedaan merkten we reeds op. Door enkele patroons wordt een toeslag gegeven, het meerendeel doet echter niets en wat gegeven wordt is zeer onvoldoende. Zoo bijvoorbeeld de gemeente alhieraan gemeen tewerken wordt een loonsverhooging gegeven van plm. 60 cent. Al is het wat, in verhouding tot de prijsstijging zijn de arbeiders er toch nog minder aan toe dan het vorige jaar. Maar aan den reinigingsdienst worden alleen de loonen van f 9 verhoogd, omvattende ongeveer een man of vijf. De andere werklieden, welke een week loon hebben van fu, waar misschien nog wel eens iets bijkomt aan premies of zoo, deze loonen zijn vol gens den heer Lagerwey zoo gunstig, dat zij niet voor verhooging in aanmerking komen. Het Burgerlijk Armbestuur heeft den treurigen moed, om de woninghuren van het Proveniershuis met 15 i 20 cent „te verhoogen, zoodat men aan dien kant al blijk geeft van weinig te voelen voor den nood-toestand waarin de arbeiders verkeeren. Zoo is toch altijd de arbeidersklasse de dupe van eiken misstand en geloof die burgerlijke ekono- men toch 't is nuttig en noodig in hun stelsel. Als de speculanten de prijzen opdrijven en de over- groote massa van 't volk met gebrek straffen, dan heet dat in 't belang der maatschappij Als duizenden kinderen ten gronde gaan door ge brekkige verzorging, dan heet dat in 't belang der maatschappij Als groote groepen arbeiders door werkloosheid in bittere armoede gedreven worden, dan zal het even wicht der productie worden hersteld dan heet dat in 't belang der maatschappij En als de Amerikaansche spoorwegkoningen op handige wijze onze couponknippers eenige millioen- tjes afhandig weten te maken, jammert de gansche burgerpers over een „nationale ramp". Zoo geldt het medelijden en de zorg in onze kapi talistische maatschappij alleen 't kapitalisme. Is er meer noodig, om de arbeiders duidelijk te maken, dat zij, de verworpelingen, 'de lastdragers, van de bereidwilligheid der machthebbers niets heb ben te hopen Alleen door eigen kracht, door krachtige, stevige organisatie in vakbond en politieke partij zal verbe tering moeten komen. Door dag aan dag te werken voor het socialisme zal er een tijd komen, dat dure t ij d e n tot de onmogelijkheden zullen behoor en. Makkers, maakt dat het leger van het georganiseer de proletariaat steeds grooter wordt. Op voor het Socialisme! De Militiewet. De strijd van vóór- en tegenstanders van een volks leger duurt reeds eenige jaren. De eersten willen op den duur de verdediging der nationale onafhankelijkheid opdragen aan een weerbaar volk, de tweede groep wil van het leger maken een afzonderlijke kaste, een werk tuig in hunne handen, geschikt om daarmede hunne, dat zijn de kapitalistische belangen te verdedigen naast de verdediging van het vaderland. Deze laatsten willen Steunt ,.De Moker" door uwe advertentiën. 12 yy yy 1 yy 1 yy 10 yy yy 30 yy 2 yy 2 yy 1V2 yy yy yy yy 2 yy 1 yy yy yy 10 yy 2 yy 2 yy 2 yy 1.909 1910 1911 1.76 1.84 1.92 0.51 0.60 0.72 0.30 0.40 0.75 0.45 0.60 0.821/2 O.IO 0.10 0.12V2 Rijst 11/2 pond) 0.09 0.09 0.12 1.70 0.40 0.50 0.50 0.80 0.82 0.92 0.16 0.16 0.20 0.44 0.46 0.56 0.40 7.11 9.04

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

De Moker | 1911 | | pagina 1