Abonneert U op „De Moker".
Ditj es en Datjes.
Tweede Kamer.
Yoor onze Vrouwen.
35 cents per 3 maanden, f
dat zij aan 's ministers werk eenig afbreuk zouden kunnen
doen. En al moge minister Talma weliswaar van het
eerzame ambt van dorpsdominé zijn opgeklommen tot
achter de ministertafel, wij kunnen hem niet ontzeggen,
dat het een gewikste baas is, die, omgeven door een
staf van ambtenaren aan zijn departement, wei in staat
zouden zijn wetsontwerpen te maken die aan hun doel
zouden beantwoorden. Maar wat is het ongeluk van
minister Talma Deze kan zich, evenmin als een
liberaal minister dat kan, afvragen, wat is goed van
hem, voor wien ik wetten maak wat is goed voor den
arbeider f Hij kan zich bij het bestudeeren der verschil
lende bepalingen niet laten leiden door de vraag hoe zou
ik het best handelen in 't belang van hen, die mijne hulp
als wetgever zoo hoog noodig hebben neen, hij moet
zich een andere vraag stellen en wel deze hoe kan ik
het best naam-Sociale wet maken en daarbij het kapitaal
zooveel mogelijk sparen met als gevolg daarvan, den
arbeiders zoo weinig mogelijk geven. Het zij hier gezegd,
dat dit misschien niet is de wil van den minister, dat
hij zich deze vragen moet stellen, en 't is best mogelijk,
dat, wanneer de verhoudingen anders waren ook hij zich
andere oogen omtrent deze puaten zou stellen maar wij
hebben thans met de producten van wetgevenden arbeid
te rekenen, welke thans in behandeling zijn. En dan
moeten we het een en ander aanschouwende, en te
rekenen met den tijd daaraan besteed wel tot de over
tuiging komen, dat die minister bij zijnen arbeid te
rekenen heeft met zijn eigen groote z.g.n. christelijke
meerderheid. De lange tijd, die het uitbroederen van
deze wetsontwerpen heeft geduurd, is te wijten aan de
verdeeldheid der coalitie in eigen boezem, waar het de
belangen der arbeiders betreft. Het is reeds meer ge
zegd, dat de arbeidersbelangen onmogelijk kunnen worden
opgedragen aan de conservatieven, mannen met twee
namen, jonkheeren en baronnen, die men vooral onder
de coalitie aantreft. Deze conservatieven zitten nog te
veel vast aan de gedachte, dat de arbeider er slechts
is om te werken, dat de arbeider slechts leeft en bij
de gratie van hen hoogadelijke heeren in 't leven
gehouden wordt en daarvoor dankbaar moet zijn. Met
deze heeren, die in groote getale in de coalitie huizen,
doch ook aan de linkerzijde te vinden zijn, heeft de
minister rekening te houden. Deze heeren zijn de tegen
standers tegen sociale wetgeving en aan hen is het op
onthoud te wijten, dat deze wetgeving zooiang op zich
heeft laten wachten. De vergadering, die, naar ik meen
op 19 September te Utrecht gehouden is door de katho
lieke vakorganisatie en waarbij Dr. Nolens en meer R.K.
grootheden als gast tegenwoordig waren en in welke
vergadering de sociaal-democraten in en buiten de
Kamer als de tegenstanders van de sociale wetgeving
werden gebrandmerkt, deze vergadering was een leugen.
Deze vergaderiag diende om de gedachten der R. K.
arbeiders van de wettelijke oorzaken af te leidener
kwam te veel beweging onder deze groepen, er moest
eens een zondebok gezocht worden en wie dan beter
dan de Soc.-Dem. Maar de feiten bij de Bakkerswet
hebben het weer bewezen wanneer de. arbeiders maar
willen zien, dan kunnen ze alle dagen ontwaren, wie
hunne tegenstanders zijn. Thans is de behandeling der
Ziektewet begonnen met de daarbijbehoorende Radenwet.
Deze laatste wet dient tot het in 't leven roepen van
besturende en uitvoerende organisaties voor de sociale
verzekering. Hoe deze behandeling zal eindigen is nog
niet te zeggen. Veel loven en bieden, dit bewijzen reeds
de ruim 200 amendementen op dit wetsontwerp inge
komen, zullen we te hooren krijgen. En wanneer dan
eindelijk dit wetsontwerp is aangenomen, dan heeft de
z.g.n. christelijke meerderheid in 1913 toch nog iets
wat ze ten pronk kan hangen en waarmede ze den boer
kan opgaan. Als maar niet voor dien tijd de Bakkerswet,
die wel is waar in de 2e Kamer er doorgesleept is met
behulp der Soc. Dem., als dit ontwerp voortijd maar
niet in de le Kamer in behandeling komt, want tien
tegen een, dat dit kindje daar omhals gebracht wordt
dat de le Kamer de Bakkerswet niet zullen accepteeren
en dientengevolge minister Talma naar huis gaat en
met hem het geheele kabinet.
toe En al hebt ge daar soms al eens een kekentje
voor, is het dan nog niet bijna ondoenlijk om hetfinnen
wat ordelijk te houden, waar het u meestal on>>reekt
aan behoorlijke bergruimte voor uw kleeren, vor het
weinige speelgoed van uw kinderen, voor uw eigen
naaiwerk, voor dat van anderen, om bijverdier.te in
huis gehaald
Hoe graag zoudt ge bij nat of guur weer uw kideren
flink ruimte kunnen geven om te spelen. In uwnauw
gangetje, waar de fiets van uw man en de wage van
uw kleinste staan, is geen plaats voor zoo iets a het
jonge volkje, dat zoo'n behoefte heeft aan veel bewging,
wordt binnen door 't gedurige gedwongen stuitten
drenserig en lastig.
Wat zoudt ge er schik in hebben, uw kamer )p te
fleuren met wat bloeiende planten voor het raam maar
de stumpers gaan er na korten tijd dood, omat er
geen zon binnenschijnt en de lucht er niet frisch gnoeg
is. Diezelfde lucht ademen uw kinderen ook in, meder,
en die heeft minstens evenveel schuld aan hun leeke
gezichtjes en telkens terugkeerend gesukkel, ai het
weinig voedzame eten, dat ge hun moet geven, >mdat
ge voor beter geen geld hebt.
Licht en lucht zijn noodig voor een mensch «aller
eerst voor het jonge kind. Kijkt maar eens, hoe goed
de bezittende klasse dit weetHoe ruim en luchig die
haar woningen bouwtHoe daar gezorgd wordt, lat er
niets aan de rioleering ontbreekt, dat de privaten door
waterleiding, altijd frisch kunnen zijn
Ziet, vrouwen, al kunt ge voorloopig nog iet in
werkelijk ruime huizen wonen, ge zoudt er toch ezond
ingerichte huizen kunnen hebben, als ja, als ;e zelf
voor uwe belangen kondt opkomen, bij rijks- enstads-
regeering.
Er is een woningwet. Daar zult ge wel eas van
gehoord hebben die eischt bij 't bouwen van ïieuwe
huizen, dat ze een zekere hoogte en grootte lebben,
dat ramen en deuren van zekere afmetingen zijn en de
rioleering goed is. Volgens diezelfde wet kan de ge
meenteraad ook slechte woningen afkeuren en in ge
deeltelijk ongeschikte den eigenaar verplichten <erbete-
ringen aan te brengen. Ook kan de gemeente rjkssub-
sidie krijgen voor den aanbouw van goede weningen.
Nu begrijpt ge wel, dat het zetten daarvan de gemeen
tekas een aardig sommetje zou kosten, ook al ireeg zij
er gedeeltelijk vergoeding van het rijk voor en de meeste
gemeentebesturen gebruiken hun geld (het bestrat voor
een deel uit uw belastingpenningen, vrouwen liever
voor oranjefeesten dan voor arbeidersbelangen. Maar als
de arbeidersklasse er voor gezorgd heeft dat hun afge
vaardigden in den raad gekozen worden, en vooral als
er véél sociaal-democraten in zitten, zoodat hun stem
invloed kan hebben op de besluiten, dan dwingen die
wel tot nemen van voor de arbeiders gunstige maat
regelen.
Zoo is er kort geleden door den Parijschen gemeente
raad een voorstel van een socialist aangenomen, om
f 100.000 000 beschikbaar te stellen voor het bouwen
van 29.000 arbeiderswoningen. Voor een stad zoo groot
als Parijs is dit nog lang niet het aantai, dat noodig
zou zijn, want er heerscht daar verschrikkelijke woning
nood. Er worden steeds meer blokken huizen onteigend
voor den bouw van groote magazijnen en villa's en de
bewoners van die onteigende huizen hokken dientenge
volge steeds dichter op elkaar in de betrekkelijk weinige
woningen, die hun beurs passen. Een gemeentelijke aan
bouw van goed ingerichte huizen tegen billijken huurprijs
is dus een echte sociale maatregel, bevorderlijk voor
gezondheid en zedelijkheid en overal zijn het de sociaal
democraten, die dit van de meestal nog zoo reactionaire
stedelijke regeering weten gedaan te krijgen.
Moet dit niet een van de velé redenen zijn, vrouwen,
voor u het kiesrecht te begeeren, waarmee ge de ware
voorstanders van uw belangen de macht kunt bezorgen,
om die te behartigen
A. O.
Intusschen is nog eens weer de aandacht op het
machtsmisbruik der jonkers gevallen en niet minder op
de kruiperigheid der burgerlijke afgevaardigden, die be
houdens enkele uitzonderingen, niet den moed hadden
openlijk af te keuren de schending van de bij de wet
aan de afgevaardigde gewaarborgde rechten.
Dat onze partijgenooten niet nagelaten hebben op
deze dingen de aandacht te vestigen, ligt voor de hand.
De reactionairen leverden te veel stof voor een uitmun
tende propaganda. N. T.
BINNENLAND.
Staatspensionneering onmogelijk? Aan de dezer
dagen verschenen Naam en Ranglijst van gepensionneerde
Officieren der Landmacht is het volgende ontleend
Er zijn gepensionneerd
41 luitenant-generaals met een totaal be
drag aan pensioenen vanf 120.007
84 generaal-majoors met193.105
127 kolonels met247.608
160 luitenant-kolonels met292.460
180 majoors met272.444
359 kapiteins met473.081
81 eerste-luitenants met67.214
11 tweede-luitenants met7.154
Het totaal bedrag aan pensioen voor de
officieren van de landmacht bedraagt dus f 1.673.973
Dit heele bedrag is zuiver staatspensioen er is geen
cent premie voor betaald door de trekkers. Wat zullen
die menschen zich dan treurig „bedeeld" en „gedemo
raliseerd" gevoelen, niet waar f Volgens de tegenstanders
van a^«77w-staatspensioen zouden die zielkundige
werkingen immers het groote bezwaar zijn
Ook op het kosten-bezwaar dat men tegen arbeiders-
staatspensioen aanvoert, werpt het bovenstaande reken
sommetje een eigenaardig licht. Hier blijkt dat voor
ruim 1000 menschen ruim anderhalf millioen gulden
beschikbaar is, waarbij voor jonge menschen die nog in
de volle kracht van hun leven zijn.
Als het den leden harer eigen klasse betreft, is
schraalheid bij de bourgeoisie verdwenen.
Mr. Marchant komt ook de Schiedamsche arbeiders
vertellen, dat Staatspensionneering onmogelijk is 1
Voor arbeiders, weet u, is nooit geen geld in de
schatkist.
Die moeten zich zelf maar pensionneeren, als ze niet
dood willen gaan, vóór dat ze oud zijn 1
Uit de Rechtszaal. Een 62-jarige prentbriefkaarten-
venter werd op heeterdaad in een bakkerswinkel op de
Prinsengracht betrapt, terwijl hij met zijn hand in de
lade stond te grabbelen. Niet met zekerheid wist de
bakker, of de man iets weggenomen had op zijn hoogst
kan het 4 centen zijn geweest.
Wegens diefstal van 4 cent, of poging daartoe heeft
de prentbriefkaartenventer de vorige week te Amsterdam
terecht gestaan.
Het O. M. eischte 6 maanden gevangenisstraf.
De verdediger mr. van Crefeld vroeg
„Ware het met het oog op het kleine bedrag
waarom het gaat niet beter geweest om deze zaak
niet te vervolgen Temeer omdat beklaagde nog
nimmer met den strafrechter in aanraking is geweest".
Voor 'n poging tot diefstal van 4 cent, aan een
62-jarige die nooit met de justitie in aanraking kwam,
6 maanden gevangenisstraf is misschien wat bar.
Waarom was die man ook geen student, dan zou z'n
carrière niet gebroken zijn.
Maar spreek niet van klassejustitie. N. T.
Eindelijk is de fatale datum van 21 Mei aangebroken
waarop de behandeling ziekteverzekering en tevens de
behandeling van het ontwerp Radenwet een aanvang
hebben genomen. Na vier jaar en drie maanden nadat
dit ministerie is opgetreden, kan begonnen worden aan
de groote sociale wetgeving. Al hetgeen daarvoor geweest
is en wet is geworden of slechts door de 2e Kamer
nog maar aangenomen, was klein werkhet lag niet
in het groote verband der sociale wetgeving, waarmede
dit Ministerie zou komen. De christelijke staatslieden
hadden het hunne kiezers, hun „kleine luyden" beloofd,
dat er wat voor hen gedaan zou worden, wanneer zij
de christelijke meerderheid maar eerst aan 't roer
was. En de christelijke meerderheid heeft met zooveel
overmacht het roer van den staat weten te bemachtigen,
dat het wel vreemd aandoet dat de groote koek, welke
de arbeiders is beloofd, zoolang uitblijft. Het gevleugeld
woord van Dr. Kuyper „Ze kunnen niet wachten, geen
dag en geen nacht" is door de heeren der christelijke
meerderheid tot een bespotting gemaakt. Dat„geen
dag en geen nacht" zijn jaren geworden en nog zijn we
slechts aan den aanvang en weten nog niet of we tot
een eind zullen komen. Hoe komt het toch, dat zooveel
tijd noodig scheen voor de voorbereiding dier wetsont
werpen De minister vond bij zijn optreden twee wets
ontwerpen gereed. Hij had voorbeefden in het buitenland
te over om een wetsontwerp voor ons land in elkaar
te zetten. Hij behoefde niet naar de meening der linker
zijde te vragen, die waren ver in de minderheid dan
Onder de vele dingen, die in het arbeidersleven ont
breken en wier bezit voor gezondheid en wat geluk zoo
bevorderlijk zouden zijn, behoort zeker wel allereerst
een goede woning. Vooral gij, arbeidersvrouwen, onder
vindt al de ellende van een bekrompen behuizing, die
bovendien dikwijls nog zoo slecht onderhoudeti wordt.
Hoe is het mogelijk voor u een beetje gezelligheid
aan uw woonvertrek te geven, waardoor uw man, ver
moeid van zijn lang dagwerk, zich thuis behagelijk kan
voelen Hoe is het mogelijk, als gij in die kleine ruimte
letterlijk allen arbeid moet verrichten, tot soms wasschen
Wilt gij op de hoogte blijven van
de voornaamste gebeurtenissen op
politiek en ekonomisch gebied?
De leugen achterhaald. Het gaat den klerikale
leugenaars den laatsten tijd niet bijster voor den wind.
Telkens en telkens worden hun doorzichtige plannen,
ontmaskerd. Ze hadden zelfs een meeting noodig geacht
waar zij de katholieke arbeiders moesten voorliegen, dat
de sociaal-democraten de sociale wetgeving tegenwerkten.
Het is hen echter zuur opgebroken. Ook in kerkelijke
kringen dringt het besef krachtig door dat juist de
sociaal-democraten de vurigste strijders zijn voor de
sociale wetgeving en hiervan blijk geven in de openbare
lichamen.
Bij de behandeling van de Bakkerswet in de Tweede
Kamer is dit schandelijk bedrijf uitnemend aan de kaak
gesteld. Juist de soc.-democraten waren het die het
krachtigst voor de tot standkoming dezer wet ijverden
en het is dan ook aan hun toedoen te danken dat de
wet zal worden aangenomen, terwijl de val van minister
Talma werd voorkomen. De grootst mogelijke tegenstand
kwam natuurlijk uit het kerkelijke kamp, voornamelijk
van de Christ.-Historischen.
Bij deze gelegenheid is den klerikalen dan ook de
laatsten troef uit de handen gespeeld.
Ook in andere dan soc.-dem. kringen heeft men lof
voor de wijze, waarop de soc.-dem. Kamerleden voor
de Bakkerswet hebben gestreden. De schrijver van het
Kameroverzicht in de Schied. Courant (Oude), die toch
