De Kerk in
het Midden
waarin de geschiedenis van het gebouw en de betekenis die de
kerk voor Vlaardingen heeft gehad even uitvoerig als
gedetailleerd werd belicht.
Het Streekmuseum Jan Anderson kiest - vanzelfsprekend haast
- een ander uitgangspunt voor het verhaal dat de
tentoonstelling wil vertellen. Als museum van het dagelijks
leven, besteedt het streekmuseum veel aandacht aan de
'dagelijkse kant' van geloven en geloofsbelevenis in
kerkbezoek telde in de nabuurstad veel minder, voor de arme
brandersknecht gold dat de zorg voor de distilleerketel boven
die voor het zieleheil ging. Bovendien werd in de kerk, anders
dan in de branderij of distilleerderij niet geschonken. Was het
Vlaardingen de vissersbevolking die de grote massa van
kerkgangers vormden, in Schiedam was het juist de bovenlaag
die zich tot de geestelijkheid wendde. Anderson besteedt aan
die verschillen geen specifieke aandacht. Hij museum brengt
daarentegen de Vlaardingse gemeenschap tot leven in de
Vlaardingen. Zoals de meeste vissersplaatsen was Vlaardingen
een streng kerkse gemeenschap. De kerk vormde het vaste
baken in een samenleving die als geen ander doordongen was
van de ongewisheid van het bestaan, waarin gevaren,
armoede en ernstige tegenslagen eerder regel dan
uitzondering waren. Gevaren en gevangen werd er slechts
onder Gods zegen en talloos zijn ook de tekenen van intense
godsvrucht die de Vlaardingers kenmerkte.
manieren waarop het kerkbezoek in Vlaardingen plaatsvond
(en gecontroleerd werd.
De verdienste van de tentoonstelling 'De kerk in het midden' is
dat deze een blik werpt op de wijze waarop de kerken in
Vlaardingen hun verregaande invloed hadden op het
maatschappelijk en geestelijk leven. Naast de publicatie van
De Grootte Kerk te Vlaardingen, die de geschiedenis van het
gebouw en instituut beschrijft is een aardige - hoewel
fragmentarische - tentoonstelling. Ook letterlijk wordt 'de kerk
in het midden gelaten', iets anders zou - gezien hoe diep het
geloof in Vlaardingen wortelde en hoezeer het vervlochten
was met het dagelijks leven en de stedelijke folklore - ook
nauwelijks denkbaar zijn.
Groot is ook het verschil in dit opzicht tussen Vlaardingen en
Schiedam. Het geestelijk leven in de jeneverstad kende een
volstrekt andere structuur. Ook daar was de kerk een spil in
het maatschappelijk leven. Alleen was in Schiedam de
katholieke kerk een factor van grote betekenis. De mate van
Streekmuseum Jan Anderson Kethelweg 50, Vlaardingen
iedere zaterdag en eerste zondag van de maand geopend van
14.00 tot 16.00 uur. Toegang gratis.
21 Musis
Ds. Denzei, Christelijk Gereformeerd predikant
Het RK Oude mannen- en vrouwenhuis op de hoek van de Biersloot
en Afrol
