"Om deze vragen te kunnen beantwoorden, zouden we graag
een socioloog en een antropoloog aan het werk willen zetten",
aldus Ter Brugge. "Ik heb onlangs een project gezien van een
Belgische fotografe die onder andere een vissersvrouw uit
Oostende portretteerde. Zij beschrijft daarin heel mooi hoe zij
zichzelf ziet en het levert interessante informatie op.
Die vissersgemeenschap blijkt bijvoorbeeld nog heel
endogaam te zijn, mensen zoeken elkaar toch op. Dat zou in
Nederland heel anders kunnen zijn, terwijl hier ook weer
andere zaken spelen. Denk bijvoorbeeld aan het drugsgebruik
op Urk. Hoe is dat ontstaan, was dat er opeens of is dat er
ingeslopen? Ook minder heftige zaken moeten aan bod
komen, zoals het doorwerken van technische vernieuwingen
of het omgaan met problemen als de haringworm. Daar
stonden de kranten wel vol van, maar welke impact had dat
op de vissers zelf?" Voor een dergelijk project wordt nu
Nettenboetster, geboren in 1934
Het vastleggen van de visserscultuur - en die van hun
gezinnen - is iets waar binnen het Visserijmuseum/Vlaardings
Museum volop belangstelling voor bestaat. Niet om het
verleden angstvallig vast te blijven houden, maar wel om het
verleden en het heden met elkaar samen te brengen. Terwijl de
visserij uit Vlaardingen verdwenen is, bestaat de bedrijfstak
immers nog wel in andere steden, met alle bijzonderheden die
daarbij horen. Er leven daarom plannen om een grootschalig
interdisciplinair onderzoek op te zetten naar visserijcultuur in
Nederland, vanaf de Tweede Wereldoorlog tot aan nu.
Directeur Jeroen ter Brugge geeft aan dat dit wat hem betreft
verder mag gaan dan de strikt persoonlijke herinneringen aan
vroeger. "Zeker wanneer we het dagelijks leven willen
bestuderen, dan heb je daar niet genoeg aan. Als je nu aan
iemand vraagt hoe hij zijn dag vult, kun je een heel
gedetailleerd beeld krijgen. Vraag je naar het verleden, dan
krijg je een opsomming van de hoogte- of dieptepunten."
Het is juist de cultuur van het dagelijks leven die in een
onderzoek naar voren zou mogen komen, zowel van het
verleden als van het heden.
Hoe gaat het in de kombuis? Wat doen mannen daar in hun
vrije tijd? Is er contact met het thuisfront, en is dat de laatste
jaren veranderd door de komst van mobiele telefoons en
internet?
gedacht aan vissersgemeenschappen als Urk, Texel,
Stellendam, IJmuiden, Scheveningen en Katwijk.
Dat ook Vlaardingen daar als oud-vissersplaats nog een rol in
kan spelen, staat voor Jeroen ter Brugge buiten kijf.
"Maar natuurlijk. Het is zelfs zeer mooi dat Vlaardingen in dit
geval geen levende visserij meer heeft. Je moet ook een beetje
afstand hebben om iets dergelijks te kunnen onderzoeken."
Musis 34
