Aardverschuiving in Rivierzone
Kor Kegel
Nooit meer heet in de keet. Het staat gekalkt op het
lichtblauwe pandje aan de Galgkade, waar fabrieksarbeiders
en kantoorvolk tot voor kort hun werkdag dichtmetselden met
zwarte koffie en zware shag. Het 'ketablissement' beneden
aan de overgang bij station Vlaardingen-Centrum is gesloten
en daarmee symboliseert het meteen de ingrijpende
veranderingen die het stationsgebied te wachten staan.
En niet alleen het stationsgebied, maar de hele Vlaardingse
Rivierzone, zeg maar vanaf Vijfsluizen tot aan De Groote
Lucht. Geen hectare ontsnapt aan de aandacht van de
plannenmakers.
"Het is een poosje stil geweest," zegt PvdA-wethouder Hans
Versluijs over de Rivierzone. "Maar achter de schermen is veel
gebeurd. Het denken heeft niet stil gestaan."
Voor het kampioenschap understatements zou Versluijs hoge
ogen gooien. Er is geen project in Vlaardingen, dat onder
honderden ondernemers, gemeenteraadsleden en bewoners
van aangrenzende wijken zo veel beroering teweegbrengt als
de Rivierzone, ofwel de toekomst van het Vlaardingse
grondgebied langs de Nieuwe Maas. Er is enthousiasme, er is
tegenstand. Waar een willekeurige ondernemer het ziet als
hoogst noodzakelijke facelift van verouderde haven- en
industriegebieden, daar reageert de modale activist uit de
Oostwijk of de Westwijk met: "Vlaardingen haalt de ellende
van de overkant nu gewoon dichter bij huis.
Weg leefbaarheid!"
De ellende van de overkant, dat is uiteraard de Shell. Dat is
smog en stank, dat is herrie en smurrie. De ellende van de
overkant maakte Vlaardingen dertig jaar geleden tot stinkstad
en hoewel de emissies sindsdien spectaculair zijn
teruggedrongen, Vlaardingers weten nog altijd pijlsnel de weg
naar de meld- en regelkamer van de DCMR Milieudienst
Rijnmond. Er hoeft maar een stofje op te waaien en ze roepen
Remi Poppe aan om alarmfase 4 af te kondigen.
Je kunt de beleving van het project Rivierzone niet goed
meemaken, als je dit stukje stadsgeschiedenis niet kent.
Industrie ligt gevoelig, in Vlaardingen meer dan in Schiedam
of Rotterdamse buitenwijken. Vlaardingers aanschouwen de
raffinaderijen en chemische fabrieken aan de overkant van de
Nieuwe Maas.
Schiedammers zien aan de overkant de oude scheepswerf van
de RDM en het strandje van het monumentale
Quarantainestation. Rotterdammers zien aan de overkant
woontorens verrijzen. De industrie heeft zich de laatste kwart
eeuw westwaarts verplaatst, richting Europoort en
Maasvlakte, maar de Vlaardingers zagen aan de overkant
niets veranderen. Schoorsteenpijpen en fakkels - de eeuwige
vlam. En nu komt het eigen grondgebied ook nog onder druk
te staan, want het Vlaardingse gemeentebestuur zou gaarne
het oude industriegebied De Vergulde Hand vanaf de James
Wattweg uitgebreid zien tot aan het Volksbos, terwijl ook
industriegebied Het Scheur een uitbreiding te wachten staat.
Dat Volksbos is destijds geplant door demonstranten, die
onder leiding van Niko Koffeman tegen een op een vuilstort
aan te leggen skipiste protesteerden - en die nu dus het
laatste open stukje groen bestemd zien worden tot
bedrijventerrein rond de oude boerderij, waaraan het
industriegebied De Vergulde Hand zijn naam ontleent.
In Het Scheur zijn de laatste hectaren tot aan rioolwater
zuiveringsinstallatie De Groote Lucht bijna alle door de
gemeente Vlaardingen aangekocht. Van het open gebied
tussen De Vergulde Hand en het protestbos "hebben we reeds
vijftig procent in eigendom," aldus wethouder Versluijs.
"Uitbreiding van De Vergulde Hand mag van de reconstructie
commissie Midden-Delfland, want al lang geleden heeft
Vlaardingen aangegeven nog een forse strook nodig te
hebben voor bedrijvigheid en werkgelegenheid."
En dan hebben we het alleen nog maar over de uitbreiding
van fabrieks- en industriële activiteiten aan de westzijde van
de Vlaardingse rivieroever. Aan weerszijden van de Hoekse
Lijn, dichter bij Vlaardingen-Centrum, liggen het Deltagebied
en bedrijventerrein Groot-Vettenoord. Twee verpauperde
gebieden met kantoren, fabrieken, showrooms en perifere
detailhandel, maar ook met kaalslag en leegstand.
Het is niet anders dan in De Vergulde Hand en Het Scheur.
De vraag rijst of de bestaande gebieden niet beter eerst
geïntensiveerd kunnen worden, alvorens tot uitbreiding van
De Vergulde Hand wordt overgegaan. Het kostte twintig jaar
geleden al zo veel moeite om Het Scheur vol te krijgen.
De komst van Sanders Meubelstad werd door het gemeente
bestuur uitzinnig gevierd. Inmiddels staat het complex
geruime tijd leeg en valt er ook in de omgeving veel bij te
spijkeren. En te heien.
Desondanks is Hans Versluijs ronduit optimistisch. Op een
informatiebijeenkomst in het stadhuis, gewijd aan de
Rivierzone, waren op 13 november vooral ondernemers
9 Musis
3 ïg>g»J
Station Vlaardingen Centrum, foto: Jan van der Ploeg
