Een nieuwe wijk, een nieuwe school
Hans van der Sloot
Even een opfrissen In december 2007 verraste onderwijswethouder Christine Daskalakis
vriend en vijand met het besluit om uitvoering te geven aan de in 2006 ingediende motie
Mostert. Daarin stelde de VVD voor om drie - inmiddels - pikzwarte scholen in Nieuwland
samen te voegen of "onder één dak te brengen"; de islamitische Ababil, de openbare
Taaltuin en de protestants-christelijke Wieken. Dit voornemen leidde tot hevige protesten,
niet het minst vanuit allochtone hoek. Want terwijl Daskalakis en de haren het 'zwarte'
onderwijs in Nieuwland wilden clusteren - zij gooide het zelfs over de boeg van een
'oecumenische school! -is er een ware uittocht gaande van autochtone én allochtone
kinderen uit deze wijk naar scholen daarbuiten. Het clusterpian staat al geruime tijd in de
ijskast. De daarin begrepen scholen kampen alle met een teruglopend leerlingental, de
islamitische Ababil nog het meest. Aan kinderen in Nieuwland geen gebrek.
Aan scholen die aansluiten op het veranderende karakter van de wijk echter wel.
Er moet dus wel wat gebeuren!
Essentiële rol basisschool
Allochtone ouders in Nieuwland die hun
kinderen buiten de wijk op school doen,
hebben een duidelijke voorkeur voor
De Singel als openbare basisschool of de
rooms-katholieke Sint-Jozef. Maar ook
scholen in Schiedam Noord zijn ontdekt.
Deze ouders maken hun keuze op basis
van de kwaliteit van het daar gegeven
onderwijs, hoewel het blanke(re) imago
van deze scholen zeker mag worden
meegeteld. Christine Daskalakis ziet
de oplossing voor de drie bedreigde
scholen in clustering en het terughalen
van de kinderen die nu op de Singel en
de Sint-Jozef worden geplaatst, zei ze bij
gelegenheid. Hoe dit moet gebeuren liet
zij daarbij onbesproken.
De oorzaken van deze ontwikkeling zijn
duidelijk genoeg. Nieuwland heeft lange
tijd een grote allochtone - lees Turks-
Marokkaanse - bevolking gekend. Dit
heeft de scholen in Nieuwland 'zwart'
gekleurd. Het karakter van de wijk
Nieuwland is in de afgelopen tien jaar
echter ingrijpend veranderd. In hoog
tempo zijn de vier verdiepingen tellende
portiekflats - kenmerkend voor de
volkshuisvesting in de periode 1955-1970
- vervangen door andere woningtypen:
veelal eengezinswoningen in kleine
complexen of als rijtjeswoningen
uitgevoerd, afwisselende hoog- en
laagbouw en levensloopbestendige
appartementen. Het overgrote
deel gerealiseerd in de koopsector,
doorschoten met woningen binnen het
sociale huursegment.
De allochtone bevolkingsgroep is
ook in dit nieuwe Nieuwland goed
vertegenwoordigd. Echter nu door
voornamelijk jonge gezinnen, hoger
opgeleid, beter gesalarieerd en ervan
doordrongen dat Nederland het thuisland
is voor henzelf en voor hun kinderen.
Voor zover ze vasthouden aan islamitisch
onderwijs, kiezen ze liever voor El
Furkan in Groenoord dan voor Ababil
aan het Wibautplein. De "stille instroom"
van kinderen van hoger opgeleide ouders
zoals bijvoorbeeld op Het Startblok, blijft
voor de "vluchtouders"onopgemerkt.
Hier ligt dan ook nog een schone maar
vooral actieve voorlichtingstaak voor
schoolbesturen, -directies én gemeente.
De Taaltuin en de dependance van
De Wieken halen hun kinderen
merendeels uit de oude delen van
Nieuwland, de herstructureringsgebieden
van morgen. Dat maakt het
toekomstperspectief voor De Wieken
- waarvan de hoofdvestiging zich
overigens buiten Nieuwland aan de
Westfrankelandsestraat bevindt -
De Taaltuin en Ababil er niet
rooskleuriger op.
Hoewel de wethouder naast het
schermen met de kreet 'oecumenische
school ook nog sprak van het
'bevorderen van integratie', het
'wegnemen van achterstanden',
'het aanzetten tot een wereldschool' en
'terugdringen van de segregatie', is een
studie onderwijssociologie niet nodig om
de haalbaarheid van deze doelstellingen
in de gedachte constructie in twijfel te
trekken. Overigens ging de motie van Ad
Mostert, die de aanzet vormde tot het
clusterplan, in het geheel niet van deze
doelstellingen uit. De motie is gebaseerd
op de waargenomen stelselmatige
vermindering van het aantal leerlingen
op de drie basisscholen. De tekst van de
VVD-motie is hierin duidelijk genoeg.
Genoemd worden slechts efficiëntie,
een beter gebruik van beschikbare
budgetten en de unieke kans om de
voorzieningen voor drie scholen in één
gebouw te realiseren. Eerste aanleiding
zijn de toegenomen problemen rond de
islamitische basisschool Ababil. Deze
worden straks extra verzwaard als de
school elders moet worden gehuisvest,
nu het Wibautplein op de schop gaat.
Nieuwbouw zal noodzakelijk zijn. Waarbij
het gemeentebestuur aan de voorlopige
toestemming hiertoe de voorwaarde
verbindt dat de school zich binnen vijf
jaar als volwaardige schoolorganisatie
moet hebben geprofileerd. Het ziet er niet
naar uit dat Ababil dit voor elkaar zal
krijgen.
De onderwijssituatie in Nieuwland
kan niet worden losgezien van de
ontwikkeling van Nieuwland die uitgaat
van een volledige herstructurering van
deze grote naoorlogse stadsuitbreiding.
Inmiddels is ongeveer de helft van de
woningvoorraad die tussen 1950 en
1970 is gerealiseerd, gesloopt. Na het
voltooien van de grote projecten tussen
de Burgemeester Van Haarenlaan en de
spoordijk, komen stapsgewijs andere,
Musis 4
