Het lijkt de week van baby's met aangeboren afwijkingen. Een
te vroeg geboren kindje in de couveuse had een verbinding
tussen de slokdarm en de luchtpijp en is overleden. Een
jongetje werd dood geboren. Had geen uitgesproken armpjes
en beentjes. Handjes en voetjes zaten eigenlijk direct aan het
lichaampje. Het blijkt achteraf dat de moeder 8 bevallingen
achter de rug had, waarvan vier baby's met deze afwijking.
Ook een schoonzus heeft een dergelijk kindje gehad. Een
duidelijke erfelijke kwestie.
Woensdagnacht is een jonge moeder opgenomen met
hondsdolheid. Zij was drie maanden geleden in haar voet
gebeten door een 'viervoetertje'. Kreeg nu klachten. Helaas
is het dan niet meer te behandelen. 'Gelukkig' is ze vannacht
overleden. Niet een omstandigheid om nog eens mee te
maken.
Donderdag een rustige dag. Vooral druk bezig om een
gerepareerde vaginale echosonde vanuit Nederland naar
Makiungu georganiseerd te krijgen. Hierbij is het belangrijkste:
hoe omzeil ik de Tanzaniaanse bureaucratie. Het blijft hier
toch een verzameling van vreemde zaken. Nu meldde zich een
jongetje van twaalf jaar met een sinds een dag bestaand stijf
piemeltje. Vond dat niet prettig. In eerste instantie denk je dat
hij gesnoept heeft van de Viagra van pa. Was niet het geval.
Hij had sikkelcelanemie. Hierbij kunnen er spontane stolsetjes
optreden. Deze keer in het zweilichaampje. Onder narcose
werd een stolseltje weggehaald en gespoeld met fysiologisch
zout. Na afloop hing het er weer tevreden bij.
Ziek meisje dat verwezen was door een ander ziekenhuis
blijkt een zwelling onder de rechter nierloge te hebben. Een
punctie leverde pus op. Wordt onder narcose door de clinical
officer gedraineerd. Oorzaak: een trap van een 'liefhebbende'
oom, waarschijnlijk samenhangend met een incestpoging.
Donderdag ingreep bij een zeer oude buitenbaarmoederlijke
zwangerschap. Onvoorstelbaar hoe dan alles aan alles vergroeid
zit. Na anderhalf uur prepareren ben ik maar opgehouden.
Echter niet nadat er een beschadiging van de dunne darm
gehecht was. Vanmorgen leek patiënte stabiel. De vrouw die
geopereerd werd aan haar gescheurde baarmoeder doet het
niet lekker. Lijkt intussen ook malaria te krijgen. Zorgen dus.
Verloskundige controles vinden plaats in de ANC's (Ante-Natal
Clinic). De zwangere vrouwen worden maar drie tot vijf keer
gecontroleerd. In de buitenpoliklinieken soms nog minder.
Daar gaat maar één keer per maand een landrover heen. De
spreekuren worden gecombineerd met een vaccinatieschema
voor de kinderen.
unavua chupi
De dames beschikken hier niet over een agenda waar ze hun
menstruatie in bijhouden. Een kalender in een dorp is een
zeldzaamheid. Een berekening van de zwangerschapsduur
is daarom lastig. In het algemeen hebben de dames wel door
wanneer het bijna zover is. Komen dan voor opname op de
kraamafdeling 'waiting for delivery'. Het overrijd raken is een
lastig begrip. De duur van de zwangerschap is meestal niet
bekend. Af en toe 'vang je' dan ook wel eens iemand waarvan
je aanvoelt dat ze zeker nog een week of zes te gaan heeft.
Een misschatting van de dame in kwestie of toch de behoefte
zich te onttrekken aan het zware werk op het land?
Er bevallen ook vrouwen gewoon in hun dorp. Ze worden dan
'begeleid' door een Bibi, een oudere vrouw, die gezien het
aantal kinderen dat ze zelf gebaard heeft, verstand van zaken
heeft. In de statistiek heet het dan dat de bevalling gebeurde
onder toezicht van een 'traditional birth assistant' (TBA; ze
zijn hier gek op afkortingen). Men probeert wel in contact te
komen met TBA's om ze wat bij te scholen zodat er geen grote
ongelukken gebeuren.
Even iets over bloedtransfusies. Als iemand een transfusie
krijgt wordt deze verplicht te zorgen voor een donor. De
bloedgroep hoeft niet te kloppen, het zakje gaat dan in de
voorraad. Ze testen wel op alle risico's maar er zal zeker
wel eens een zak met HIV positief bloed bij zitten dat tijdens
de 'window' (periode tussen het besmet zijn en het positief
worden van de test, duurt ongeveer drie maanden) wordt
afgenomen. Gezien de prevalentie van HIV kun je schatten dat
er per 100 zakjes bloed één tot twee met HIV besmet moeten
zijn.
Soms vlieg je met het Kiswahilli spreken wel eens uit de
bocht. Zo is: unavua chupi het verzoek het broekje even uit
te doen voor een inwendig onderzoek. Unafua chupi betekent
echter: heb je je onderbroekje gewassen. Kun je zelfs als
dokter niet vragen. Zelf hoorde ik het verschil niet.
Het aantal bevallingen rijst ondertussen de pan uit. Als het
zo doorgaat komen ze uit op 2000-2500 bevallingen dit jaar.
Met de huidige kraamafdeling is dat nauwelijks te realiseren.
Heb nu het verzoek gekregen om eens te kijken naar een
oplossing. Misschien dat een bekende Schiedamse architect
me daarmee kan helpen. Ik breng de maten mee van de
bestaande kraamafdeling en zoveel mogelijk foto's ervan.
Herfst 2009 - 10 oktober. Deze aankomst in Tanzania
was weer eens wat anders. Eén koffer bijna vol met spullen
Musis 6
Monteren HEBI
Hemel Baby Incubator (HEBI)
