Met kunst valt geen compromis te sluiten
Weinig kunstwerken zijn in Vlaardingen zo slordig behandeld als Het Nieuw Vlaardings Tapijt van Wilma Kuil,
terrazzofabriek Tomaello en architectenbureau Geluk en Treurniet. Reeds een paar maanden na de onthulling ligt de
nieuwe 'vloerbedekking' van het Veerplein er haveloos bij. Lelijke zwarte bandensporen ontsieren de gele en bruine
bakstenen. Ook de zandkleurige terrazzoplaten en de voorstellingen die Kuil daarin aanbracht zijn besmeurd met
zwarte strepen.
De vervuiling is symptomatisch voor de tweeslachtigheid waarmee dit kunstwerk wordt bejegend. Aan de ene kant
was het bedoeld als icoon van de revitalisering van de Vlaardingse binnenstad. Een mooi plein, uitgevoerd in lichte
kleuren, dat de functie zou krijgen van huiskamer van de stad. Een plein om trots op te zijn. Aan de andere kant blijkt
het kunstwerk een sta-in-de-weg voor de marktkooplui die op het plein hun brood verdienen.
De eis van de ambulante handel om de weekmarkt op woensdag en zaterdag van het Schoutplein terug te brengen
naar het Veerplein lijkt moeilijk verenigbaar met de aanwezigheid van een delicaat kunstobject. Terrazzo bestaat
weliswaar uit graniet, een materiaal waarvan je mag aannemen dat het tegen een stootje kan. Maar de hardheid
van graniet heeft ook een nadeel: er springen gemakkelijk stukken af. Laat er een zwaar metalen voorwerp op
vallen en de steensplinters vliegen je om de oren. En precies dat gebeurde bij het uitladen van het materiaal voor
de marktkramen. Daarom besloot de gemeente het kunstwerk op marktdagen af te dekken met een stevige mat van
kunststof. Twee man zijn elke dinsdag- en vrijdagavond een uur bezig de puzzelstukjes van deze beschermlaag aan
elkaar te passen. Na het scheiden van de markt kost het evenveel tijd de mat weer af te breken en op te ruimen.
Al die tijd is het kunstwerk aan het oog onttrokken. Het is zoiets als twee dagen per week een vouwwand voor de
Nachtwacht schuiven omdat er in de museumzaal wordt gehandbald.
De gemeente had of voor de markt moeten kiezen, of voor het Tapijt. Met kunst valt geen compromissen te sluiten.
Wilma Kuil heeft als Brugman gepraat om de marktkooplui op het Schoutplein te houden. "Maar zij wilden per se op
het Veerplein staan. Geen discussie mogelijk. Aan kunst hebben zij geen boodschap. Dat is voor hen alleen maar
een obstakel."
Marktafval op het Tapijt? Gebeurde om de haverklap. De gemeente ziet er nu scherper op toe dat het kunstwerk niet
ook nog eens wordt bedekt door vissenkoppen en bloemkoolbladeren. Ondertussen rijden er wel gewoon auto's
overheen. Erg consequent is de gemeentelijke waakzaamheid niet.
Maar zelfs als het kunstwerk gevrijwaard zou zijn van deze vorm van vandalisme, en zeven dagen per week
zichtbaar zou zijn, dan nog zou het slecht tot zijn recht komen. Om het Tapijt ten volle te kunnen waarderen is de
brede trap vanaf het viaduct naar het plein zoals opgenomen in het oorspronkelijke ontwerp onmisbaar. Die trap
werd door het gemeentebestuur uit de plannen geschrapt omdat er een aantal winkels voor had moeten wijken.
Gevolg: wie van het Tapijt wil genieten, kan dat alleen van nabij doen, terwijl het zijn ware schoonheid pas prijsgeeft
als het vanuit een hoger standpunt wordt bekeken.
2 I
