Een sieraad voor de buurt.
Je kunt er maar beter zuinig op zijn
tekst: Ben Maandag
foto's: Gemeentearchief Schiedam
Musis 26
Voor de vierde maal in successie neemt Musis de
vrijheid om een aanbeveling te doen met betrekking
tot een gebouw van monumentale waarde, waarvan
de toekomst vooralsnog ongewis is.
De eerste maal betrof dit de Opstandingskerk
in Nieuwland. Een schepping van het befaamde
architectenduo Van den Broek en Bakema en één
van de weinige zo authentieke representanten
van het brutalisme dat in de jaren 1950 in de
Nederlandse architectuur opgeld deed. Het toen
malige gemeentebestuur betwistte de monumentale
waarde ervan. Het inschakelen van de Bond van
Nederlandse architecten, de Rijksdienst voor
Archeologie, Cultuur en Monumenten (waarvan
het college een positief rapport in de onderste
lade had gestopt) en de staatssecretaris voor
cultuur waren ervoor nodig om het college - de
verantwoordelijk wethouder voorop - van zijn
ongelijk te doordringen. Uiteindelijk werd de
Opstandingskerk, met behoud van de gehele
uitwendige en deels de inwendige architectuur
verbouwd tot zes van de meest prestigieuze
appartementen in Schiedam.
De tweede aanbeveling had de bestemming
tot het realiseren van lofts in het negentiende-
eeuwse Algemeen Handelsentrepot aan de
Lange Nieuwstraat tot onderwerp. Het gebouw
zelf verkeerde in deplorabele staat, met een
dak dat voor een groot gedeelte was ingestort.
Ook toen ventileerde het college de mening dat
behoud van het monument onmogelijk moest
worden geacht vanwege de bouwkundige staat
en het feit dat niemand belangstelling zou hebben
voor de loodsen voor opslag van onveraccijnsd
gedistilleerd. Dat bleek een verkeerde inschatting.
De lofts bleken, precies als het geval is in - onder
andere -Amsterdam en Rotterdam, maar ook in
Londen en New York, gewilde objecten te zijn voor
een draagkrachtig publiek.
Een derde aanbeveling deed Musis aan de toen
malige Woningbouwvereniging Schiedam, nadat
directeur Fenny de Graaf te kennen had gegeven
de woningen van het complex Heenvlietsestraat-
Havendijk te willen slopen om ter plaatse een luxe
woongebouw te realiseren. Na vele gesprekken
liet Fenny de Graaf zich ervan overtuigen dat het
mogelijk moest zijn om - met de nodige inventi
viteit en creativiteit - binnen het kader van een
complex eenvormige, kleine arbeiderswoningen
luxe en ruime koopappartementen te realiseren.
De aanbeveling ging nog een stap verder en
behelsde ook het plan om de oorspronkelijke
architectuur van Piet Sanders tot in het kleinste
detail te restaureren. Wie zich afvraagt waarom
Stichting Musis toch zo prominent als mede
initiatiefnemer hoog op het aannemersbord stond,
heeft hier het antwoord.
Architect Rob Ruoff slaagde erin om met behoud
van alle bouwkundige en architectonische karak
teristieken de ruimtelijke indelingen binnen het
complex te hergroeperen in een grote diversiteit
van representatieve (koop)woningen. Sedertdien
geldt het in 'Piet Sandershof' herdoopte 'Heen-
vlietseplein'als schoolvoorbeeld van creatieve
herbestemming van volkswoningbouw uit het
begin van de twintigste eeuw.
Mede om die reden heeft Musis aan Ruoff gevraagd
zich eens te oriënteren op de mogelijkheid om
in dit even elegante als complexe voormalige
zusterhuis een aantal riante woningen te realiseren
als parel in de toekomstige buurt. Hierbij werden
drie uitgangspunten vooropgesteld: het zusterhuis
dient in de toekomstige setting de smaakmaker
in de buurt te zijn, de kwaliteit en grootte van
de appartementen dient bovengemiddeld te
zijn en de architectuur dient volledig behouden
en zichtbaar te blijven, zonder extra ramen of
uitwendige voorzieningen. Zie het Piet Sandershof.
Architectuurjournalist Ben Maandag besprak met de
architect diens ideeën. Als voorstel.
