De tentoonstelling is fantastisch
een lust voor het oog en een
aanzet tot een heleboel nieuwe
tentoonstellingen.
All About Drawing. 100 Nederlandse Kunstenaars
is te bezoeken tot en met 28 augustus 2011 in het
Stedelijk Museum Schiedam, Hoogstraat 112;
www.stedelijkmuseumschiedam.nl
33 Musis
Geer van der Klugt, Early rising, 2010,
pastel, houtskool en gouache op papier, 70 x 100 cm (foto: Henni van Beek)
Het Stedelijk Museum Schiedam maakte eerder tentoon
stellingen waarin de tekening centraal stond. Het begon
min of meer in 1997 met l'Homme Sucré waarmee de eerste
schenking van galeriehouder en kunstcriticus Cees van de
Geer werd getoond. De verzameling van Cees van der Geer
vertoonde overeenkomsten met die van het Stedelijk Museum,
omdat hij jaren adviseur was bij de kunstaankoopcommissie.
In 2008 toonde het museum Verloren Paradijs, Monumentale
Tekeningen, en verder solotentoonstellingen van kunstenaars
als Iris van Dongen, Karin Arink en Raquel Maulwurf. Naast
directeur Diana Wind heeft ook kunstenaar Arno Kramer,
verbonden aan het Drawing Centre in Diepenheim, eerder
een belangwekkende tentoonstelling over tekenen gemaakt,
Into Drawing, met het werk van 22 in Nederland werkende
en wonende kunstenaars, die reisde naar het Parijs, Florence
en Duitsland. In M About Drawing hebben zij hun krachten
gebundeld.
Zij hebben de importantie van de tekenkunst gezien en de
rol van Nederland als koploper sinds het midden van de
jaren '80 opgemerkt. Je kunt echt letterlijk teruggaan naar de
holbewoners om aan te tonen dat de mens altijd getekend
heeft. Bij de enorme ontwikkeling die de kunst sindsdien heeft
doorgemaakt heeft het tekenen altijd ernaast bestaan. Niet
alleen in de beeldende kunst. Ook architecten, beeldhouwers,
choreografen, modeontwerpers en andere ontwerpers
tekenen eerst. Met de tekening wordt de eerste aanzet van het
kunstwerk gezet. Een schets, en daarmee heeft de tekening
een open karakter en de associatie met experiment. Het hoeft
niet af te zijn. En tegelijkertijd staat het het dichtst bij de
kunstenaar, een lijn is zo gezet, bij wijze van spreken, uit het
hart via de hand op het papier. Maar het is ook kwetsbaar,
als het uiteindelijke kunstwerk er dan is, dan denkt niemand
meer aan de tekening. De tekening heeft zich echter in de
loop der tijd ontwikkeld tot een autonoom medium met eigen
uitdrukkingsmogelijkheden. Vanaf het midden van de jaren
1980 is er in Nederland en vanaf begin jaren 1990 ook in
Rosemin Hendriks, Zonder titel, 2010,
houtskool, pastel en contékrijt op papier, 152 x 134,5 cm (foto: Clemens Boon)
de rest van Europa en Noord-Amerika een hausse op gang
gekomen. Tekeningen zijn niet meer alleen de kleine schetsjes
in een boekje, maar vellen van groot formaat, waarmee de
tekenaar de beschouwer de tekening heel direct kan laten
ervaren en de kunstenaar nieuwe mogelijkheden heeft.
Ofwel met het gekriebel verder te gaan en de toeschouwer
meenemen in een langere reis ofwel te tekenen met een groter
gebaar met inkt of verf, waarmee het werk weer in de buurt
komt van een schilderij. De tekenkunst houdt stand en past
misschien wel heel goed in deze tijd, waarin individualisme
hoogtij viert en iedereen vrij zijn eigen kunst maakt. In een
periode waarin het meest geconsumeerde beeld die van het
scherm is en van foto's al dan niet gemanipuleerd. Tekenen
is laagdrempelig en een manier om ergens commentaar op
te leveren, denk aan een snorretje op het gezicht van een
politicus. En commentaar leveren hoort ook heel erg bij deze
tijd. Maar deze tekenaars zijn beeldende kunstenaars.
De tentoonstelling is fantastisch, een lust voor het oog
en een aanzet tot een heleboel nieuwe tentoonstellingen.
Toch moet er een kritische noot worden geplaatst. Het is
niet het voorgespiegelde overzicht van de ontwikkeling
van de tekenkunst in de laatste vijftig jaar. Als je naar de
geboortedata van de kunstenaars kijkt zijn die over de tijd
goed verdeeld. Het merendeel, 84 van de 100, is geboren
tussen 1940 en 1970. Maar het getoonde werk is, op een paar
uitzonderingen na, gemaakt in het eerste decennium van de
21ste eeuw, waarvan de meeste zelfs in 2010. En dat is heel
leuk, het geeft echt een actueel beeld van de hedendaagse
tekenkunst in al haar verschijningsvormen en toont aan dat
het meer dan springlevend is.
