tekst: Hans van der Sloot
foto's: Dale Leifeste, Faith Ann Butcher en Roel Dijkstra
Rijnmond (DCMR) aan de 's-Gravelandseweg. Daan Padmos
kreeg de opdracht voor deze sculptuur in 1983. Hierin zocht
hij naar een wezenskenmerk van het ambtelijk bestaan.
En realiseerde dit in twee verbogen paperclips zoals elke
ambtelijke bespreking er wel een paar oplevert. Het beeld
laste hij met groot vakmanschap zelf, zoals ook zijn vriend,
vakgenoot en medebewoner van het Proveniershuis Albert
Verkade placht en pleegt te doen. Waarmee de papierklemmen
aan de 's-Gravelandseweg niet alleen conceptueel zijn kunst
werk zijn, maar dat ook de uitvoering geheel door zijn handen
is gegaan, tot en met de fundering en de bevestigingsbouten
aan de voet toe.
Tussen de glanzende Paperclips in Schiedam en het ruwe,
gecorrodeerde staal van Time Sharing bestaat een duidelijke
verwantschap. In Schiedam zocht hij naar een elementaire
en eenduidige uitwerking van zijn opdracht; de inhoudelijke
verbeelding van het werk van ambtenaar en overheid. Ook het
cortenstalen huis op de oever van de Hudsonrivier kenmerkt
zich door een vergaande versobering die alleen de kern van
Padmos' in staal gevangen vertelling overeind laat. Het is in
z'n vorm en verhoudingen onmiskenbaar een Hollands huis,
dat al even onmiskenbaar op een rolbalk vanaf het water naar
het bos wordt getrokken
De plek is veelzeggend. In de omstreken van Peekskill - de
veramerikanisering van (Jan) Peek's Kil - werden in het
begin van de zeventiende eeuw de eerste Nederlandse
handelsposten gevestigd vanwaaruit handel werd gedreven
met Algonquin- en de Mohawk-indianen. Nog geen tien
jaar na de komst van de eerste Hollanders werd hier door
de West-Indische Compagnie de kolonie Nieuw-Nederland
gevestigd. Deze naam suggereert dat dit Nieuw-Nederland dat
globaal reikte vanaf het huidige New York tot de Canadese
grens een geregeld bestuur kende. Het tegendeel was waar.
In de ontwikkeling van het gebied koos de WIC voor een
methodiek die al eerder bij de kolonialisering van Suriname
was uitgeprobeerd. Hierin werden contracten gesloten
met particuliere ondernemers, die ruime privileges kregen
toegemeten. De opzet was dat de risico's van de Compagnie
werden afgewenteld op privépersonen. De ondernemers of
'patroons' werden als een soort leenheren van de Compagnie
beschouwd. Zij mochten zelf een gebied uitkiezen, dat zij
overigens van de indianen moesten 'kopen'. De frontbreedte
aan de kust of de rivier zou vier mijl bedragen, maar voor
de diepte landinwaarts werd geen grens gesteld. Elke
patroon kreeg daarbij het recht nederzettingen te vestigen,
rechtspraak te regelen en beroepen uit te oefenen als jacht,
visserij, landbouw en maalderij en belasting te innen op
alle daar gesloten transacties. De Nederlandse invloed in
het gebied is tot op de dag van vandaag merkbaar in de
topografie van Westchester, Aan het eind van de negentiende
Tussen de glanzende Paperclips in Schiedam en het ruwe, gecorrodeerde
staal van Time Sharing bestaat een duidelijke verwantschap. In Schiedam
zocht hij naar een elementaire en eenduidige uitwerking van zijn
opdracht; de inhoudelijke verbeelding van het werk van ambtenaar en
overheid. Ook het cortenstalen huis op de oever van de Hudsonrivier
kenmerkt zich door een vergaande versobering die alleen de kern van
Padmos' in staal gevangen vertelling overeind laat. Het is in z'n vorm en
verhoudingen onmiskenbaar een Hollands huis, dat al even onmiskenbaar
op een rolbalk vanaf het water naar het bos wordt getrokken.
23 Musis
Paperclips van Daan Padmos. Foto: Roel Dijkstra
