ontging de Venetiaan.
Als gezant in Istanbul viel Haga op door de grote staat
die hij voerde. Regelmatig legde hij in zijn verslagen aan
de Staten-Generaal de nadruk op de vruchtbare relaties
die hij wist aan te knopen. Zijn vijanden, waaronder
de ambassadeurs van Engeland, Frankrijk en Venetië,
spraken daarentegen schande van zijn losbandig leven.
Bezorgdheid over de snelle groei van de Nederlanden
als belangrijke handelsnatie zal daaraan niet vreemd
zijn geweest. In enkele jaren kwam de Hollandse
handelsvaart op de Levant - de westelijke kust van
Aziatisch Turkije - tot grote bloei. Uiteindelijk zou
Nederland in de Gouden Eeuw uitgroeien tot een
handelsland van mondiale betekenis en niet mis te
verstane zeemacht bovendien.
LieverTurks dan paaps
De leuze 'Liever Turks dan paaps' was zeker geen
loze kreet. De sultan steunde Willem de Zwijger in
woord en daad met geld, wapens en manschappen.
Het waren ook de Turken die als eersten de Republiek
der Zeven Provinciën erkenden. Omgekeerd tooiden de
Watergeuzen zich met de Turkse halve maan. Talrijke
gebouwen in de Republiek werden in het begin van de
zeventiende eeuw naar Turkije of Turken vernoemd
en (oorlogs)schepen voerden de Ottomaanse wimpels
naast de grote oranje, wit en blauwe vlag van de
Republiek. Verschillende Nederlandse steden waaronder
Krimpen aan den IJssel, Ouderkerk en Voorschoten
namen de Turkse halve maan als geuzensymbool ook
op in hun stadswapen.
De contacten tussen de Nederlanden en Istanbul
kregen al in 1566 een meer dan oppervlakkig karakter.
Al direct na de Beeldenstorm schreef Suleyman 1 de
Prachtlievende een brief aan Willem van Oranje. Er
zouden er nog vele volgen. In 1574 en 1599 zond de
sultan wapens en manschappen toen prins Maurits
daarom had gevraagd. Ook op het gebied van
aanvalsstrategie konden de protestanten op Istanbul
rekenen. Zo kon in 1588 met een in geheime diplomatie
geregelde Turkse aanvalsgolf op de Spaanse kust
worden voorkomen dat de 'onoverwinnelijke' Armada
Invencible in 1588 op volle sterkte kon uitvaren.
'Slechts' 554 schepen met een leger van 94.000 soldaten
aan boord kozen zee. De andere helft werd op de
Middellandse zee beziggehouden.
Aangenomen wordt uit enkele schaarse, maar
onmiskenbare verwijzingen dat Cornelis Haga in
zijn jeugd op eigen houtje naar Istanbul was gereisd.
Dat was op z'n minst opmerkelijk. Heel gebruikelijk
was het dat de zoons van kooplieden, bankiers,
wetenschappers en juristen die een eigen carrière
nastreefden een zogenaamde 'grand tour' maakten
langs de verschillende belangrijke hoofdsteden. Maar
Fragment van de capitulatie met het
versierde monogram van de sultan.
Nationaal Archief Den Haag
Als gezant in Istanbul viel Haga
op door de grote staat die hij
voerde. Regelmatig legde hij in zijn
verslagen aan de Staten-Generaal
de nadruk op de vruchtbare relaties
die hij wist aan te knopen.
Zijn vijandenwaaronder de
ambassadeurs van Engeland,
Frankrijk en Venetië, spraken
daarentegen schande van zijn
losbandig leven. Bezorgdheid over
de snelle groei van de Nederlanden
als belangrijke handelsnatie zal
daaraan niet vreemd zijn geweest.
21 Musis
