JAAP UJBERS
VOGELMAN
Hoe vaker ze
baden, hoe beter
het gevederte
tekst: Peter de Lange
foto's: Sjaak van Beek
Ben ik wel aan het goede adres? De beschilderde
dakpan naast de voordeur draagt de beeltenis van een
kat. Niet waarschijnlijk dat hier 150 siervogels huizen.
-Toch wel, verzekert Jaap Lijbers bij de begroeting. Om
alle twijfels weg te nemen leidt hij mij de trap op, naar
een zijvertrek op de eerste verdieping, waar van de
vloer tot het plafond vogelkooien staan opgestapeld. De
populatie bestaat uit een nerveus volkje, dat al piepend
van de ene kant van hun verblijf naar de andere
fladdert. En weer terug. En weer terug. Hun verenpak
verschilt sterk van uitvoering. Sommige dragen het
exotische aquamarijn van verre windstreken zoals
Nieuw-Guinea, andere het grijsbruin dat aan Hollandse
huismussen herinnert.
Maar pas op, een anonieme uitmonstering kan
misleidend zijn. -Er zitten uiterst zeldzame, uiterst
kostbare soorten onder, zegt Jaap. Soorten zoals het
geparelde bronzen mannetje, waarvan in 2010 in
Nederland slechts zestien exemplaren voorkwamen. Die
kat laat zich steeds moeilijker plaatsen.
Die kat, zegt Rini, Jaaps vrouw, is dood. Naar buiten
geglipt, voor 't eerst op straat en meteen overreden.
Met de vogeltjes ging het best samen. Hij ging van
z'n leven de vogelkamer niet in. Hij bleef zitten op de
drempel. Dat hadden we hem geleerd.
Want de vogelrust mag niet worden verstoord, de
beestjes moeten in topconditie blijven. De eerste gang
van Jaap (70) en Rini (67) 's morgens na het opstaan:
met een gieter de kooien langs om hun troeteldieren
water te geven. Dat kost een half uur tot drie kwartier.
Hangt er vanaf of de vogels in bad moeten. Hoe vaker
ze baden, hoe beter het gevederte.
Achttien, negentien graden is de ideale temperatuur
voor dit vertrek. Om de juiste luchtvochtigheidsgraad
te bereiken hangt Jaap waterreservoirs aan de
verwarming. En de kamer moet schoon zijn. Jaap is
regelmatig met ontsmettingsmiddel in de weer. Rini
haalt er een paar keer per week een dweil doorheen.
Er zijn vrouwen die uit oogpunt van properheid geen
vogels in huis dulden. Jaaps moeder was zo iemand
- Jaaps vader moest zijn hobby uitoefenen in het
halfduistere souterrain. Andere echtgenotes tolereren
alleen een volière in de tuin. Rini is een uitzondering.
Dierenliefde werd haar van huis uit met de paplepel
ingegoten. In hun verlovingstijd sloegen zij en Jaap
geen vogeltentoonstelling in Arcade over. Toen had je
nog geen importverbod. Op een expositie kreeg je een
overdaad aan kleuren en soorten voorgeschoteld. Hand
in hand stonden ze zich te vergapen aan de vederpracht
uit vijf werelddelen.
-Het is iets wat je in je hebt. En als je het in je hebt, kom
je er nooit meer vanaf, zegt Jaap.
Hij begon, lang geleden, bescheiden, met een paar
kanaries. Dat was voor 1965, het jaar waarin hij lid
werd van de Nederlandse Bond van Vogelliefhebbers.
Eenmaal aangesloten bij de NBVV was het hek van
de dam. Voortaan had hij altijd vogels in huis. Met
uitzondering van een paar jaar aan de Parkweg, uit
ruimtegebrek omdat de kinderen nog thuis woonden.
Hij reisde stad en land af om bijzondere soorten te zien.
Een van zijn vaste adressen was de dierenwinkel van
Maarten Noordzij op de Hoogstraat in Vlaardingen.
-Maartens volières stonden op de bovenverdieping.
Daar liet hij bijna niemand toe. Alleen echte kenners
mochten wel eens een kijkje nemen. Een bezoek
aan die verdieping was een ware traktatie. Je zag er
het zeldzaamste van het zeldzaamste. Vogels van
tweeduizend gulden het stelletje.
Sinds de kinderen het huis uit zijn, Jaap is
gepensioneerd en Rini bij de Thuiszorg als alfahulp is
gestopt, zijn alle beperkingen weggevallen. De vogels
krijgen de ruimte die ze nodig hebben.
-Ik weet niet wat ik zou moeten doen zonder deze
hobby, zegt Jaap.
Wat niet betekent dat hij geen oog heeft voor andere
zaken. Hij en Rini gaan elk jaar gewoon op vakantie
naar Italië. Hun oudste zoon neemt dan de zorg voor de
vogels op zich. Maar ook in Italië duiken vogels op in
het vakantieprogramma.
-Ik neem altijd een lopertje mee, zegt jaap. Zo'n handig
vervoerskooitje. Maar ik ben nog nooit een vogeltje
tegengekomen dat ik mee naar Holland wilde nemen.
Thuis gaan ze er ook wel eens even tussenuit. Maken
ze een uitstapje naar Blijdorp. Ze hebben allebei een
abonnement. Hun favoriete plek is de volière in de
Rivièrahal, waar de vogels vrij rond vliegen. Jaap neemt
altijd een handjevol levend voer mee.
-Als je wat buffalowormpjes strooit, komen de vogels
gewoon op je schoen zitten.
Hij heeft tot zijn 65e in de metaal gewerkt. Bij ICI in de
Botlek, bij Heerema in Vlissingen, op booreilanden in de
Noordzee.
-Ik heb me met mijn LTS-diploma opgewerkt tot
offshore pijpfitter. Interessante job, maar zwaar. Ik
heb vijftig jaar gewerkt, tot m'n 65e. Ik heb er een
mankement aan m'n rug aan overgehouden. Twee jaar
geleden ben ik geopereerd.
Peter de Lange spreekt met Schiedammers en
Vtaardingers voor wie hun liefhebberij een manier van
leven is geworden. In deze Musis Jaap en Rini Lijbers in
Schiedam
19 Musis
