25 Musis
Inmiddels zwijgen
de critici. Hoe
goed de beide
gebouwen er voor
staan vergeleken
met verleden
jaar, konden
de honderden
Schiedammers, die
de panden op Open
Monumentendag
bezochten, zelf
constateren. De
toeloop was zo
groot dat Van
Adrichem het
complex niet alleen
op zaterdag 14
september maar
ook op de zondag
daarna open
stelde, ledereen
stond versteld over
het bereikte. Alle
asbest is inmiddels
verwijderd. Als
alles goed gaat,
wordt Coerland
volgend jaar in zijn
geheel verhuurd.
bureau van de bekende Schiedamse
architect Peter van Velzen, dat al
verschilende pronkjuwelen in de
binnenstad heeft staan, zoals pand
Paulus of de Oud-Katholieke Kerk
op de Dam. Van Velzen betaalt door
de restauratie te begeleiden. Hij is
zelf vaak op het project te vinden.
Zijn ambachtelijke kennis komt
goed van pas in de beide pakhuizen,
waar zoveel hout in is verwerkt,
want Van Velzen begon zijn carrière
als timmerman en studeerde later
architectuur aan de TU Delft
Lotte van den Berg, restauratie
architect bij Van Velzens bureau is
nauw bij het project betrokken. Zij
maakt de balans op: "Coerland staat
in de steigers. Het is leeg. Alle rommel
is eruit uitgehaald. Het dak is af.
Er zijn nieuwe goten gekomen. We
gaan nu verder met het interieur. We
repareren de vloeren en de balken.
Verder zijn er nog afwerkingsdingen
zoals nieuwe elektra. De ramen gaan
we ook nog aanpakken.
Haar collega Ellen Smit, ook Restauro,
legt uit hoe het met Lijffland zit: "Dat
is nu winter- en waterdicht gemaakt
dankzij subsidie van de rijksdienst
Cultureel Erfgoed. De bovenste
verdieping heeft een nieuwe vloer
zodat het gebouw kan drogen. Het
dak moet grotendeels vervangen
worden. Lijffland heeft een heel forse
aanpak nodig. Wij hebben daarvoor
grotere partijen nodig. 2014 hebben
wij nodig om de nodige plannen te
maken en om de vergunningen aan
te vragen. In januari 2015 kunnen
wij dan van start gaan met de
werkzaamheden. In de tweede helft
van 2015 moeten er dan in principe
huurders in kunnen trekken".
De beide pakhuizen zijn nu al met
een soort tussenbouwsel aan elkaar
verbonden. Dat wordt, zoals Smit
het formuleert, verkeersgebied. Daar
komen de trappen en een simpele lift,
die alle verdiepingen van Coerland
en Lijffland toegankeliik maken. De
werkzaamheden daaraan begonnen al
deze maand.
Vooruitgang
Sodafabriek wat dat betreft open for
business. Omwonenden constateerden
tot hun vreugde, dat zich al een
winkel heeft gevestigd in vintage
artikelen uit de jaren 1950, '60 en '70.
Ton van Adrichem: "We leveren in
principe geen hoogwaardig ingerichte
ruimte. Als je die inrichting helemaal
zelf voor je rekening neemt, dan
betaal je 35 euro per vierkante meter
per jaar. Je kunt het natuurlijk van
ons zo mooi en zo luxueus krijgen
als je het hebben wil, maar dat
heeft uiteraard wel gevolgen voor
de huurprijs. Daar kom je dan in
onderhandeling met de coöperatie
uit. Het is overigens niet nodig deel
uit te maken van de coöperatie als je
een ruimte wilt huren maar het zou
natuurlijk wel mooi zijn".
Obligaties
Dezer dagen begint de Sodafabriek
met een actie om via crowdfunding
75.000 euro bij elkaar te brengen voor
de restauratie. Ze geeft obligaties uit
met een looptijd van 34 maanden
die een rendement opleveren van
Elke dag wordt vooruitgang geboekt.
Overal in de gebouwen klinken de
werktuigen van ambachtslieden.
Dat zijn, vertelt Ton van Adrichem,
allemaal ZZP-ers die alleen de
materiaalkosten vergoed krijgen.
Zij werken voor een aandeel of
voor een bedrijfsruimte tegen zeer
prettige voorwaarden als het pand
verhuurklaar is. Per 1 oktober is de
4% per jaar. De minimale inleg
bedraagt twintig euro. Als de 75.000
euro voor het eind van het jaar
niet zijn bijeengebracht, krijgen
alle deelnemers hun geld terug. De
Sodafabriek werkt daartoe samen
met de organisatie crowdaboutnow,
die het proces bewaakt en ervoor
zorgt dat investeerders hun geld
terugkrijgen mocht de minimale
totaalsom niet bijeengebracht worden,
maar op 4 oktober stonden alle seinen
op groen: er is al 17% van het totale
bedrag door obligatiehouders ingelegd
en er zijn nog drie maanden te gaan.
Op de site www.crowdaboutnow.
nl/sodafabriek staat alle zakelijke
informatie, die potentiële
investeerders nodig hebben. Een
en ander wordt geïllustreerd met
een korte documentaire van de
Schiedamse TV-maker Wiebe
Hoogeveen, die een stukje verderop
woont aan het Plein Eendragt.
Indrukwekkende eenvoud
Zo ziet het er naar uit dat twee
monumentale panden uit het
Schiedamse jeneververleden een
nieuwe bestemming krijgen. De
oorspronkelijke bouwheer was
een Nolet die de pakhuizen in zijn
achtertuin liet neerzetten om daar het
graan op te slaan dat hij nodig had
voor zijn branderijen. Het waren voor
zijn tijd de jaren 1790 - zeer grote
bouwprojecten, misschien wel de
grootste die toen ter tijd in Nederland
aan de gang waren.
In hun eenvoud zijn Coerlant en
Lijffland heel indrukwekkend. Zij
waren bedoeld als bedrijfspanden die
niet door allerlei opsmuk de rijkdom
en de beschaving van hun eigenaar
hoefden weer te geven zoals het
stadspaleis dat Ton van Adrichem
bewoont. Dat geeft ze juist een
bijzondere charme. Bovendien gaat
Nederland tot op heden uitermate
slordig om met zijn pre-industriële
bedrijfspanden. Coerland en Lijffland
zijn schitterende voorbeelden van
pakhuizen uit de tijd van voor de
industriële revolutie. Ze zijn verwant
aan de ambachtelijke productiewijzen
van de gouden eeuw. Zij maken
als zodanig deel uit niet alleen van
het Schiedamse, maar ook van het
Nederlandse erfgoed want door hun
omvang zijn ze bijzonder.
Het moet een goed gevoel geven om
een obligatie te bezitten in het project
om deze monumenten een nieuwe
toekomst te geven juist door ze weer
te maken wat ze altijd geweest zijn.
