10s Jaarg, Donderdag 9 Juni 18s7. <ïu."2799. VERSCHIJN T DAGE L IJ K S. Bureau: Markt, E, 357. _^Lr*t. 194 (Md> ha. „lgt Pr ij 8 van dit Blad: Voor Schiedam per 3 maanden .ƒ1.50 franco p. post door geheel Nederland 2. Afzonderlijke Nommers0.05 Wegens den Feestdag van het A. H. SAC1&A- t «al dit blad Vrijdag a. s. iet Te,*scbijuen. Het Vijfdaagsch Onderwijs-del at bij gehgen- ^er Grondwets-berziening ia de Tweede atner js me^ eenfj overwiBniUg der rectter- *8 de geen geëindigd. Wel geeft de behaalde victorie Overvloedige reden tot juichen, maar zij j de hoop op de eindeljjke zegepraal in 8 toekomst. 0 geschiedenis van den schoolstriid is gzaam bekend. De liberalen, die hutonder- genoe geheel in het belang hunner partij leb- 00 geregeld, weigerden beslist de minste v°'doening te geven aan de billijke grieven der °8rstanders van het bijzonder onderwijs, beroepende op Art. 194 der Grondwet, Uat daartoe een beletsel zoude zijn. De voor- ers der godsdienstige school erkenden ^terpretatie van jjet tewngte grondwets- 01 niet doch de dubbelzinnige redactie 'ooral de ellendige bepaling in genoemd en Artikel cPenba dat overal van overheidswege voldoend hun b"'" °nderwÜa zou g0geven wordeD,deed ▼oor 11 06110 evtntneele grondwets-herziening Wen" I"68 eetie wSzi8iBg vau dat artikel ge- (n„i? Vo°i'komen. Dat betwiste art. 194 Va^i 6nf)aar onderwijs is een voorwerp j) 6. aaudondende zorg der Regeering. Wordt luricdting vau het openbaar onderwijs sli j mej eerbiediging van ieders godsdieu- dippen, door de wet, gereeeld. hei([ w°rdt overal m het Rijk van over- geSevengC Voldoend openbaar lager onderwijs Het het 1 8e7en van onderwijs is vrij, behoudens V0or 0ez'cht der overheid, en bovendien, Wijs ^°°ver het middelbaar en lager onder- de K u re^' behoudens het onderzoek naar Vvijze[6 _Waanheid en zedelijkheid der onder- gHen S eea en aQder d00r de wet te re- btiddei?011"1® doet van den staat der hooge, 'oeriÜ are eu lagere scholen jaarlijks een uit- g verslag aau de Staten-Geueraal geven. ^ene^K-1'' verl0deu Jaar alle pogingen om tot Urol,,!!!?0 *egelii}g van het Onderwijs in de len W6^ komen, op den onwil der libera- dig(jWaren adSesluit, heeft de geachte afgevaar- eene0 VUU- ^reda' ^r. Schaepman, op nieuw in ni*Wö'^iUg Van art' v00rgesteld, die Zelf8 !j.S' getuatigde termen was vervat, zoo bietk Z|^ meesten zÜner medestanders gat d"°U' eVr0digen> omdat zij nog minder Stdei n ln. C^eU n>irkialnm"eisoh der rechter- van het voricr jaiir was besloten. H(it Prijs der Advertentiën Van 1—6 regelsƒ0.60 Elke gewone regel meer0.10 Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten aangegaan. oorspronkelijk vooi stel-Schuepman luidt als volgt »1. Het geven van onderwijs is vrij. »2. Het toezicht van de oveiheid op het onderwijs in het algemeen, de inrichting van het openbaar onderwijs en, voor zoover het lager en middelbaar onderwijs betreft, de aan den ouderwijzer te stelieu eiecben van be kwaamheid en zedelijkheid, worden door de wet geregeld. »3. Het openbaar lager onderwijs wordt op zoodanige wijze ingericht, dat ouders, voogden en verzorgeis de gelegenheid niet ontbreke, om de kinderen, die onder hnnne macht zijn of aan hnnne zorg zijn toevertrouwd, in het genot te stellen van voldoend lager onderwijs, waarbij hunne godsdienstige overtuigingen niet worden gekrenkt. »4. De kosten van het lager onderwijs, ver strekt aan kinderen van bedeelden of van hen, die, ofschoon niet bedeeld, onvermogend zijn schoolgeld te betalen, wordea naar een bij de wet vast te stellen maatstaf, aan iedere school, door zoodanige kinderen bezocht, uit de open bare kassen vergoed. >5. De Koning doet van den staat der hooge-middelbare en lagere scholen jaarlijks een uitvoerig verslag aan de Staten-Generaal geven." Het bedoelde dns op het gebied van het onderwijs rechtsgelijkheid van de bijzondere met de openbare scholen te geven, de vrijheid van het onderwijs tot werkelijkheid te maken door ook den arme de gelegenheid te geven zijne kinderen cat onderwijs te doen genieten, wat met zijne godsdienstige overtuiging strookt, immers zon het verplichte schoolgeld, dat bij onvermogend was der bijzondere school te be talen, uit de openbare kassen worden ver goed. Deze uiterst billijke eiscben konden echter geen genade bij de liberalen vinden, vooral de bepaling omtrent de subsidie was hun een doorn in het oog, en al dadelijk kwam de heer de Beanfort met een amendement om die alinea te schrappen. Toen het nu weldra merk baar werd, dat het onveranderd voorstel- Scbaepman geen kans van slagen had, stelde de heer Vos de Wael zijn amendement, dat later als het ware door den heer Schaepman werd overgenomen, om de 3e en 4e alinea van het voorstel weg te laten wilden de libe ralen niet in de subsidie bewilligen, zij moesten ook hun neutrale school (al. 3) niet hebben. Daarop stelde de heer Greeve voor, als aan hef van het ontwerp-grondwetsartikel voorop te stellen. „Het onderwijs is een voorwerp van de aanhoudende zorg der Regeering", dus niet meer uitsluitend het openbaar onderwijs maar het onderwijs in het algemeen. Meerdere leden der rechterzijde zagen echter in de weglating der bepaling omtrent de eer biediging der godsdienstige begrippen een ge vaar voor bet karakter der openbare school vooral in Noord-Brabant en Limburg, waar zij door de eigenaardige toestanden met miudtr schroom wordt bezocht. De heer Bablmann poogde de uiteenloopende meeningen te bevre digen door zijn voorstel, om de 2e 3e en 4e alinea van Dr. Schaepman 's voorstel te ver vangen door het volgende: »Voor zoover in het Rijk door anderen geun voldoend hooger, middelbaar of lager onder wijs gegeven wordt, geschiedt zulks van Staats wege. Het openbaar onderwijs wordt gegeven met eerbiediging van de godsdienstige be grippen der leerlingen, die het bijwonen. In den loop der discussie beeft de heer Bahlmann echter dit amendement weder inge trokken. De uitslag van het vijfdaagsch debat is bekend, bet gewijzigd voorstel-Schaepman is met 43 tegen 40 stemmen aangenomenhet luidt als volgt »Het Ondeiwijs is een voorwerp van de aanhoudende zorg der Begcering. Het geven van onderwijs is vrij. Het toezicht van de overheid op bet onder wijs in bet algemeeD, de inrichting van het openbaar onderwijs en, voor zoover het lager en middelbaar onderwijs betrtff, de aan een onderwijzer te stellen eischen van bekwaam heid en zedelijkheid, worden door de wet geregeld. De Koning doet van den staat der hooge- middelbare en lagere scholen jaarlijks een uitvoerig verslag aan de Staten-Geneiaivl geven." Wat hebben wij nu gewonnen Betrekkelijk niet veel. Wij zijn een vesting binnen getrok ken, die ons slechts een puinhoop aanbiedt maar toch, verwonnen is het bolwork, wat r achter de liberale onwil zich verschanste, (art. 194). Het ligt in puin voor den grond en op het geslechte terrein zal de gewone wetgever het gebouw van recht en billijkheid kunnen» optrekken. De openbare neutrale school, bet gebiedend voorschrift, dat zij overal in decs lande van overheidswege zal worden openge steld, zijn uit art. 194 verdwenen. De strijdvragen zijn uit de grondwet ve - wijderd en de schoolstrijd is op een meor zuiver terrein, dat van den gewonen we - gever overgebracht, wien ook de eerbiediging der godsdienstige begrippen zijn toevertrouw v de vrijheid van het onderwijs is duidelijk r geconstateerd. Is daardoor in lange do strijd nog niet in ons voordeel, zelfs niet in eer.-t» instantie belist men denke slechts aan c Eerste Kamer en de tweede lezing met da gevorderde meerderheid van twea deidtn eer

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1887 | | pagina 1