Simrotlauitocty leqtchhitt.
to«'
it
Jt
■ef
te0
ontslag genomen. Eenstemmig heeft de
Storthing het voorstel van den advocaat
Stange aangenomen, om hierover geene be
raadslaging te houden.
ZWITSERLAND.
Jl. Maandag is te Bern eene conferentie
tusschen gedelegeerden van de Italiaansche
regeering en vertegenwoordigers van het Zwit-
sersche gouvernement geopend, welke ten doel
heeft besprekingen over de Simplon-tunnel
en de smokkelarij op de Italiaansche grens.
Zwitserland stelt voort, het reeds in de con
ferentie te Lausanne vastgestelde ontwerp te
doen uitvoeren, nl. het boren van een tunnel
van 16 kilometer, geheel op Zwitsersch grond
gebied gelegen.
In de Italiaansche Kamer heeft echter gis
teren de minister van openbare werken ver
klaard, dat de Italiaansche afgevaardigden ter
conferentie te Bern, in opdracht hebben, bet
technisch ontwerp voor het doorboren van
den Simplon, aangenomen in de conferentie
te Lausanne te verwerpen. Italië wil dat
een tunnel van 20 kilometer gemaakt zal
worden, waarvan de monding zal zijn op Ita-
liaansch grondgebied. Zwitserland houdt daar
entegen vast aan het ontwerp tot aanleggen
van een tunnel van 16 kilometer, omdat dit
een hesparing van 12 millioen francs zou op
leveren.
Gemoedsbezwaren tegen de
Openbare School.
Naar aanleiding van eene redevoering, door
mr. De Kanter, schoolopziener te Brielle, op
eene vergadering van Volksonderwijs" te
Amsterdam gehouden en een artikel, 'twelk
dr. Schaepman in het Centrum over die rede
schreef, is tusschen beide genoemde heeren
een twistgeschrijf ontstaan. De heer mr. de
Kanter had te Amsterdam ontraden, onder
de uitzonderingen in zake leerplicht,
„gemoedsbezwaren" tegen de openbare school
op te nemen, omdat, naar hij zeide, men in
dat geval van katholieke en antirevolutio
naire zijde den ouders wel zou leeren, hoe
zjj zich door het eenvoudig opgeven van ge
moedsbezwaren aan de straffen der wet kon
den onttrekken.
Dit nu noemt dr. Schaepman eene»dorpere
aantijging" „Mr. de Kanter meent zegt
hij dat bedoelde overheden zullen zeggen
„Het geldt de openbare school, goed geef
maar gemoedsbezwaren op 1 Dat wil een
voudig zeggen, dat deze lieden gemoedsbe
zwaren scheppen ook waar zij niet bestaan.
Naar mijne meening staat dit geljjk met de
beschuldiging, dat zij de hoogste en heiligste
dingen als voorwendsels gebruiken." Wijl
mr. de Kanter in een nader schrijven gere
pliceerd had, dat hij voor zoover hjj in zijne
rede de katholieke leiders op het oog had,
dr. Schaepman persoonlijk bedoeld», zegt deze
verder: „De beer De Kanter heeft mij be
schuldigd en wel van een zeer Blechte daad.
Het voorwenden van gemoedsbezwaren is in
mijn oog huichelarij. Voor deze beschuldiging
ten mijnen opzichte vraag ik feitelijke bewij
zen, of ik zal haar nog een anderen naam
moeten geven dan die van dorpere aantijging."
Aldus door onzen gevierden katholieken
staatsman in het nauw gebracht, tracht mr.
de Kanter zich te verweren met de opmer
king, dat dr. Schaepman het woord gemoeds
bezwaren blijft gebruiken in eene beteekenis,
„die het in de oogen van ons volk al lang
verloren heeft en wel om de zonderlinge
wijze waarop de tegenstanders van de open
bare school daarmede hebben laten omgaan."
Hg, mr. de Kanter, gebruikt het daarentegen in
die overdrachtelijke beteekenis, „die het woord
heeft gekregen door he'geen heel Nederland
nog dagelijks ziet gebeuren bij den strijd
tegen de openbare school en de wijze waarop
die gevoerd wordt."
De vraag of men »gemoedsbezwaard" is
hangt volgens hem alleen af van het komen of
gaan van een dominé of pastoor en als voor
beeld wijst hjj op hetgeen in verschillende
plaatsen gebeurd is en o. a. in zijn arron
dissement te Kethel staat te gebeuren.
Voor het oogenblik het antwoord van dr.
Schaepman ter zijde latende, willen wij alleen
onderstaand stuk, in het Centrum geplaatst,
overnemen, ten bewijze hoe het beweren van
mr. de Kanter in zake Kethel op afdoende
wijze wordt gelogenstraft.
Aan den Schoolopziener de Kenter, te Brielle,
WelEd. Heer
UEd. Bchijjft in dato 28 Juni 1889 aan
Dr. Schaepman, lid van de Tweede Kamer,
het volgende
„En, ben ik goed ingelicht, dan staat in
mijn arrondissement binnenkort iets derge
lijks, te gebeuren van katholieke zjjde.
Te Ketbel staat een model openbare school,
niet alleen wat 't gebouw betreft, doch ook
wat innerlijk gehalte aangaat. Onder Vaan
drager vroeger, onder Lindeijer nn, heeft de
zeer gemengde bevolking daar onderwijs ge
noten, dar het een lust was er bij te eijo.
Bijna geen eo'ooolverzoioo, en eene ambitie bij
ondereen kinderenzeldzaam Nu wordt
er een meawe kerk gebouwd, en zoo zegt
men dan wordt de onde kerk direct ka
tholieke school.
De vroegere pastoor, de oude eerwaarde
grijsaard,die, helaas, niet meer is, wilde van zoo
iets niet weten en das de katholieke bevol
king ook niet. Onder den tegen woordigen
pastoor schijnt dit anders te n oeten worden.
Als daarom na straks de nienwe katholieke
school geopend wordt als nienw bewijs voor
„gemoedsbezwaren" tegen de openbare schoo1,
wat wilt ge dan dat ons nuohtere volk aan
dat woord »gemoedsbezwareo" nog zijn let
terlijke beteekenis zal blijven hechten Neen,
WelEd. Heer, dat is, om nw eigen woorden
weer te gebrniken minder keurige phan-
tasie"
De tegenwoordige pastoor te Kethel meent
op dit schrijven het volgende te moeten aan
merken
lo. Dat »de vroegere pastoor, de onde
eerwaarde grijsaard, die helaas niet meer is,
wel degeljjk een katholieke school heeft wil
len oprichten de bewijzen hiervoor zijn in
mijn pastoreel archief te vinden maar
door omstandigheden daarin verhinderd is
geworden.
UEd. schrijft >de oude eer waai de grijsaard,
die behas niet meer is.".
Zeker, mjjn eerbiedwaardige voorganger
verdient die zooveel zeggende woorden.
Dit blijft bij in de nagedachtenis mijner
parochianen, ook al wilde hij een katholieke
school oprichten. Deze rectificatie was ik aan
de nagedachtenis van Pastoor G. v. d. Bosch
verschuldigd.
2o. UEd. schrijft »en dus de katholieke
bevolking ook niet".
Zonder op die potsierlijke d u s te wijzen, ban
ik UEd. verzekeren, dat mijne parochianen
reeds feitelijk van bet h n n n e hadden bijgedra
gen voor deu bonw eener katholieke school.
Ik onderstreept het woord kan ne want
de katholieken teren niet op den zak van een
ander gelijk de liberalen doen in zake van on
derwijs.
En daar nu de katholiekeL van het hnnne
bijdroegen, schrijf ik met meerder recht....
dus zij wilden een katb. school.
3o. UEd, insinueert, alsof nu een katb. school
zal worden opgericht.
Met welk recht Gij dit doet begrijp ik niet.
Een schoolopziener dient toch te weteD, dat
men niet al te veel staat mag maken op een
„het schijnt" of een „zoo zegt men".
Met znlke argnmenten ("sic) verslaat men
een Dr. Schaepman niet.
4o UEd. schrijft >bijna geen schoolverzuim
en eene ambitie bjj ouders en kinderen....
zeldzaam".
Gij sohrjjft den priester zulk een maohtigen
invloed toe in zake het onderwijs, denk aan
Uw dus hierboven... de tegenwoordige pas
toor zal daar zeker ook wel van het zijne
bijdragen tot dat >bjjna geen schoolverzuim
tgll'
en een ambitie bjj ouders en kinderen-"
zaam."
Een bewijs te meer, dat de pastoors
dompers niet zijn, die cok van bonte P
chianen dompers willen maken. Zeker -
nog meerdere aanmerkingen te maken °P .j
geen door Ubid. betreffende Kei hel en
aanleiding van Kethel is geschreven 0(»
ik bepaalde mg slechts bij hetgeen m a
biedwaardigen voorganger-"
mijne parochie en mij z e 1 f bett0 'y
Wat te denben, indien uwe verslag011
treffende het onderwijs en de amkler0
dien in uw arrondissement ook op di0
geschoeid zijn
W. C. KOEVOETS,
Pastoor.
Kethel, 30 Juni 1889.
Schiedam, 3 Jmi
Men schrijft uit Vlaardingen
Door het bestunr van de Znidhollan^.j
maatschappij tot redding van drenkeling0^' a
bij de reederij van het loggerschip lhle"
sohipper C. Van Zwieten, ter beschlkkiof?^,
steld een zilveren medaille voor schipp0' -j
Z vieten, beneven» een gratificatie van
voor zijn equipage, als bljjk van waarde01'
voor hun kloekmoedig gedrag bij het r0(1
van de bemanning van het Noorsohe 000flJ
nersohip Broderne, welk schip op den 0el\;\
Mei 11. in de Noordzee verongelukt is. (A-1
Ter voorziening in den kwijnenden
stand van sommige takken van land0'1
heeft de heer BahlmanD, lid der Tweede
t i*
mor, een voorstel van wet bij die Kamer
gediend. j,
Aan dit voorstel ontleenen wg de 00
volgende artikelen
Art. 1 strekt om bjj invoer de v
rechten te heffen van tarwe f 1.20,
f0.60, gerst f 0.60, boekweit f 0.30,
f0.30, mais f0.80, spelt, gepeld f0.60,
ongepeld £0.30, gepelde of gebroken Ér
grotten enz., niet afzonderlijk belast,
brood, beschnit en meel van graan f
boonen en wikken f 0.30, erwten f 0.60,
sel van alle soorten f4, gist f20 en
f 1.07 alles per 100 KG.
Art. 2 kent op den uitvoer van boi'
landsch graan vervaardigde fabrikaten
goediogen vcor inkomend reoht toe, te W0
voor binnenlandsch gedistilleerd uit gr
per 100 liter gedistilleerd van 50 percent D* j
voor meel, brood en beschnit, gereken0 j
75 KG. vertegenwoordigd worden door
KG. tarwe of rogge
voor stijfsel, gerekend dat 50 KG.
tegenwoordigd worden door 100 KG.
of mais.
- d0'
In de gisteren gehouden vergadering j
Provinciale Staten van Znid-Holland
de voorzitter hulde aan de verdienste°
wijlen den heer Kikkert en van den
Vetb, die hebben opgehouden leden der
ten te zijn, alsmede aan die van d«
leden, die zich in Mei 11. niet herki®9
stelden of wier mandaat niet vernieuwd
De verschillende commissiën in wier
de geloofsbrieven van de herkozen of 0,6
gekozen leden werden gesteld oonclnd001^
tot toelating van al de benoemden,
welke conclosiën de vergadering
eenigde. Bedoelde leden namen daarop
Het bezwaarschrift van de heeren
Laan en v. d. Heuvell tegen de geld1*
der verkiezing in het district Sjliedrecb^»
gens beweerde onregelmatigheden, wei
voldoende gemotiveerd geacht. Ever^'
de commissie van gevoelen, dat bjj de 9
ming handelingen hebben plaats g0 Lof'
niet kiescb, veeleer onkiesoh moote g
worden.
