12e Jaarg.
Dinsdag 12 November 1889.
No, 3533.
VERSO H IJ NT DA G E L IJ K
Jlflpwn (Stofijgicht.
Bureau: Boter straat, E, 39.
Prijs ran dit Blad:
Voor Schiedam per 3 maanden 1.50
Franco p. poBt door geheel Nederland 2.
Afzonderlijke Nommera0.05
Prijs der AdrertentiSn
Van 16 regels0.60
Elk gewone regel meerci.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke
overeenkomsten aangegaan.
AFRIKA.
Uit AdeD wordt aan het agentschap Stefani
gemeld: Vo'gens berichten uit Ohoa hebben
de Derwischen, gebruik makende van de af
wezigheid van den geDeraa', die de voorhoede
Van Menelik commandeert, Candar in brand
gestoken en de soldaten, die er het garnizoen
uitmaakten, vermoord. Van het gebeurde
onderricht, heeft daarop de generaal van
Menelik de Derwischen aangevallen en hen
Volkomen verslagen. Hunne drie aanvoer
ders werden gedood.
De bekende Afrika-reiziger Clemens Den-
hardt, die zich in het sultanaat Witu be
vindt en daar als intieme vriend van den
Sultan sedert vele jaren den grootsten in
vloed bezit, telegrapheert, dat hem tot hiertoe
elke geloofwaardige tijding van den dood van
dr. Peters ontbreekt. Hij twijfelt daaraan,
want op het einde van October heeft de
geheele Duitsche Emin-expeditie nog aan de
grenzen van Witu vertoefd, daar tengevolge
van verschillende wederwaardigheden bijna
al hare voorraden deels door vuur, deels door
water waren verloren gegaan, en zij zich eerst
Weder nieuwe voorraden moest aanschaffen,
wilde zij verder kunnen doordringen.
Het gerucht van den dood van dr. Peters
en de zijnen was tot dusver nog maar alleen
verspreid door kust-Arabieren, die weinig
geloofwaardig zijn. Door zijne betrekkingen
met de inboorlingen kan Denhardt het eerst
Onder icht zijn, on hij is ook degeen, die het
snelst aan de expeditie van Peters hulp zou
kunnen bieden. Ock aan het departement
Van huitenlandsche zaken te Berlijn ontbrak tot
Zaterdag-namiddag het officieele doodsbericht.
De Aew- York herald bevat het bericht,
dat den correspondent van dit blad te Zan
zibar gelast is, zich gereed te maken om
Stanley met een expeditie tegemoet te trekken.
Meschermd door vijf en zeventig gewapenden
zal een karavaan worden opgesteld, die quinine,
tabak en sigaren, thee en andere levensmid
delen met zich zal voeren om de uitgeputte
reizigers te versterken.
DUITSCHLAND.
De Duitsche Bijksdag zal deze week eenige
dagen ïust nemen, om aan de begrotings
commissie en aan de commissie voor de so
cialistenwet gelegenheid tot rustig overleg
te gever. De Bankwet is naar eene com
missie van veertien leden verzonden.
In den Beierschen Landdag is Vrijdag jl.
iet debat ten einde gebracht over het eerste
deel van een voorstel der centrumpartijden
p< ins-regent uitte noodigendoor zijne ministers
te doen verklaren, dat het koninkrijk placet
in zake de grondwet zich niet tot zaken van
geloofs- en zedeleer uitstrekt, en dat de oud
katholieken niet meer als behoorende tot de
katholieke Kerk, maar als een afgescheiden
sekte zullen behandeld worden. De Kamer
van afgevaardigden heeft deze beide voor
stellen met 81 tegen 78 stemmen aangenomen.
Daarna las de afgevaardigde Dalier namens
de geheele Rechterzijde eene verklaiing voor,
houdende dat zij zich met de door den minis
ter von Lutz gegeven interpretatie der Grond
wet in zake het placet rectum niet kan ver
eenigen dat zij zich door haar eed van trouw
aan de grondwet geenszins gebonden acht
aan de willekeurige uitbreiding van het placet
in zake van geloof- en zedeleeren dat zij
tegenover die ministerieele grondwetsver
draaiing hare houding zal weten aan te nemen
bij de behandeling der begrooting van eere-
dienst, m. a. w. dat zij de begrooting van den
minister von Lutz zal afstemmen. Woensdag
a. s. zal over het derde centrumsvoorstel, de
terugroeping der Redemptoristen, gedebatteerd
worden.
Zooals men weet, is het optreden der katho
lieke afgevaardigden een gevolg van de hou
ding der Bisschoppen, die reeds ten vorige
jare in een memorandum aan het gouverne
ment op de afschaffing van het placet dat
eene feitelijke overweldiging van het geeste
lijk gezag door het wereldlijke in zich bevat
aandrongen, waarop de Regeering een zeer on
bevredigend antwoord gaf. De Paus moe
digde de Bisschoppen aan en ook het katho
liek congres, dat in September te Munchen
werd gehouden, en waarop eveneens de op
heffing van het placet in zake van geloofs-en
zedeleer en andere overblijfselen van den door
von Lutz met zooveel verwoedheid gevoerden
Culturkampf werd geëischt. De centrums-
partij in den Landdag heeft daarop met kloek
heid en in volle eendracht den strijd aange
bonden tot groote ergernis van den minis! er-
president von Lutz en diens aanhang, die de
Katholieken met kleine concession trachten
zoet te houden. Bij het debat in den Land
dag en in zijn antwoord aan het Episcopaat
trachtte von Lutz voortdurend zich achter de
grondwet te verschuilen; doch al zijne sophis-
men zijn door de sprekers der katholiike
partij schitterend weerlegd. De centrums-
partij zal den strijd na rijp beraad be
gonnen met nadruk en volharding voort
zetten en niet rusten voordat aan hare eischen
recht is gedaan. Men mag voorzien, dat deze
veldtocht den val van het liberale miniaterie-
von Lutz zal tengevolge hebben, ook al heeft
hij de Eerste Kamer op zijn hand en steunt
hij op het al te zwakke Hof.
Aanstaanden Woensdag wordt te Heiligen-
stadt een provinciale Katholiekendag ge
opend. Volgens de daar verschijnende Eichs-
feldia zal o. a. ook dr. Windhorst optreden.
FRANKRIJK.
In een onder voorzitterschap van presi
dent Carnot gehouden ministerraad is be
sloten, het ontslag van admiraal Krantz, als
minister van marine aan te nemen. Krantz
was sedert lang niet meer homogeen met het
Kabinet, omdat bij de in zake Tongkin ge
volgde politiek niet kon goedkeuren. Den
aftredenden lord-mayor van Londen, sir James
Whitehead, voorzitter der Britsche afdeeling
van de Parijscbe tentoonstelling, is het com
mandeurskruis van het legioen van eer ge
schonken.
De heer Léon Say, die eene gematigde re
publikein sche politiek in het Franscheparlement
wil invoeren, heeft bij het periodiek diner,
dat Donderdag jl. den talrijke redacteurs en
medewerkers van het gematigd liberale Jour
nal des Débats werd aangeboden, een politieke
rede gehouden, waarbij hij zijn program ont
wikkelde. Hij verklaarde zich daaibij be
slist tegen de grondwetsherziening waarop
de oppositie aandringt en gaf als zijne meening
te kennen, dat vóór het maken van nieuwe
wetten om de regeering te maken tot eene
echt nationale, ingrijpende wijzigingen in het
bestuur noodig zijn. »Zou het terrein, zoo
vroeg bij, niet reeds lang geeffend zijn voor
groote wettelijke hervormingen, wanneer de
bewindslieden waren bezield met een geest
van gematigdheid en verdraagzaamheid, welke
daarna ook in alle administratieve lichamen
zou doordringen? Gelooft gij niet, dat wan
neer b. v. een minister van binnenlandsche
zaken den moed had, de Zusters in de hos
pitalen te herstellen en in plaats van zich
hierover te verontschuldigen in de Kamer,
zich hardop beroemde over den herstellings
maatregel, dat terstond een grooten omkeer
in den politieken toestand van het land zou
plaats hebben Ten slotte verklaarde Léon
Say nog, dat talrijke hervormingen noodza
kelijk zijn en dat de politiek van verdrukking
en vervolging een einde moet nemen. De
vraag is intueschen of het woord van den oud
minister grooten weerklank zal vinden.
Op Jersey is in de laatste dagen der vorige
week een boulangistische krijgsraad gehou
den. Ongeveer dertig corrifeeën der boulangis
tische partij, waaronder een-en-twin tig af
gevaardigden waren daarbij aanwezig. De
vergadering op Donderdag jl. duurde vier
NIEUWE
SCHiEDAMSCHE COURANT.