BIJVOEGSEL
Binnenlandsche Berichten.
Parijsche Kroniek.
behoorende bij de
van 17 en 18 NOVEMBER 1889.
Van der Wijck over het Standbeeld
van Giordano Bruno,
lüdeeerstebuitengewone vergadering waarop
studentengezelschap Diccndo Dtscimus
*e Groningen dezen winter zijne donateurs
""fit hunne dames vergast, trad als spreker
prof. B. H. C. K. van der Wijck, die eene
re<ie hield over Giordano Bruno, naar aanlei-
^'"g van het voor eenigcn tgd te Borne voor
'1#® onthulde standbeeld. Dit standbeeld
°Qtleende niet zgae beteekenis aan zijne waarde
!t's kunstgewrocht, maar hieraan, dat het is
eeh symbool, dat forschewoordenspreekt.dat
gemoederen in opstand brengt, aan de eene
l0de geestdrift, aan de andere afsohnw op.
*ekt. De eene partij beschonwthet standbeeld
een protest tegen geloofsdwang de andere
ï,et daarin een kaakslag aan het Fansdom
gegeven terwijl de onpartijdige toesohonwer
het moet aanmerke als eene openbaring van
he verdeeldheid der geesten, niet alleen in
Italië, maar in de gebeele beschaafde wereld.
Deze drie beschonwingen werden 'achtereen-
Volgens door den hoogleeraar besproken.'
Hij stelde voorop, hoe nit alles blijkt, dat
Drnno geen man is geweest, wiens marteldood
Verbazenden opgang heeft gemaakt en wiens
haam in de herinnering van het volk is blijven
Voortleven. Veel is er zelfs gestreden over de
Vrsag of hij werkelijk wel verbrand is, en al
18 die vraag thans moeilijk anders dan beves
tigend te beantwoorden, zij bewijst in elk geval
dat het feit niet aller aandacht heeft getrokken,
teerst veel later ia de herinnering aan Brnno
^eer opgewekt, evenwel niet in de eerste plaats
°nder ,het volk, maar in de geleerde wereld.
Na vervolgens de beteekenis van Brnno te
hebben uiteengezet, betoogde de heer van der
^ijok hoe onbilljjk het is de katholieke Kerk
Van tbans een verwijt te maken van den vuur
dood van den ketter nit de 16e eenw. De
8Haffen, die toen opgelegd werden, mogen niet
beschouwd worden in het licht van den tegen-
^oordigen tijd. Men zal hem misschien te
genwerpen, dat Rome er roem op draagt niet
te veranderen. Maar dit is onjnistde kerk-
ieer moge vaststaan, al het andere verandert
*el.
Als protest tegen het aanmatigend streven
van Rome om de voogdijschap over de geesten
hit te oefenen, achtte spr, het standbeeld on
tpast, daar dit streven b\j de katholieke Kerk,
°Vertnigd als zij is van de eenige waarheid te
"ezitten, volkomen begrijpelijk is. Evenals
hien de verspreider van bedorven vleesoh en
Vl8ch straft, zoo wil ook de Roomsche Kerk
°ptreden tegen hen, die de zielen bederven, ter-
*Ü1 de wijze, waarop dit geschiedt, afhangt
'*0 den tijd, waarin men leeft. Veel onbe
grijpelijker achtte de spreker de onverdraagzaam-
eid van het ongeloof, welke volgens hem uit
Vt)l« feiten bleek.
De oprichting van een standbeeld voor Brnno,
bJe de katholieke Kerk belachelijk en het
bristendom verachtelijk vond, beschouwde hij
ook als een geheel onnoodige beleediging
de katholieks Keik, die door een groot
van bet Italiaansche volk wordt vereerd.
Het was geen daad van oprechte vader-
^ndsliefde door dezen kaakslag aan het
aiedom bij zoovelen verbittering op te wek*
e0 tegen het jonge Koninkrijk.
a de panze gaf de hoogleeraar een schets
het, leven van Brnno, zjjn zwerftocht door
Enropa en hoe hij ten laatste in handen viel
der inquisitie, om te eindigen roet na te gaan
waarin de beteekenis van Brnno moet gezocht
worden. Niet als stichter van een nieuwen
godsdienst, niet als geleerde verdient zijn
herinnering levendig te worden gehouden
maar hij was een diohter, die op zijne wijze
heeft medegewerkt tot het opsporen van de
waarheid. (Prov. Gron. Ct.)
Vervolg.)
Donderdag-avond te 7 unr, toen het gezin
van den landbouwer P. S. te Maasdijk, het
avondeten gebruikte, beeft er te diens hnize
een brntale diefstal plaats gehad. Ten nadeele
van de bij hem inwonende boerenknechts L.
d. Z. en C. V. zijn er f 130 ontvreemd. De
dief heeft zich door een raam toegang ver
schaft tot het kamertje, waar de kist stond die
het geld bevatte. Een doek, waarin ook nog
eenig geld was geborgeD, is door hen niet op
gemerkt. Door eene openstaande denr in den
koestal is de diet ontsnapt.
Uit Venïo schrijft men
Op telegrafisch bevel van den minister van
oorlog zijn reeds gisteren de oostelijke grenzen
van Limbnrg, door militairen bewaakt, tot
wering van den smokkelhandel met vee nit
Pruisen. Daartoe zijn van het garnizoen al
hier gecommandeerd vier detachementen, be*
staande elk nit een wachtmeester, een korporaal
en 10 minderen, voor de grensscheidingen
Venlo, Velden, Beitelden Tegelen. Allen moeten
voorzien worden van 30 scherpe patronen en
reserve-beslag.
De detachementen worden aangevoerd door
infanterie-officieren, die van paarden en bereden
oppassers voorzien worden.
Zooals men weet, heeft Engeland den in
voer van schapen, afkomstig nit Daitecbland,
verboden en nu wil de Regeering voorko
men, dat dit ook ten opzichte van ons Land
geschiedt. (Jé. M)
De laatste dagen is het in de omstreken
van Waalwijk, naar men ons mededeelt, erg
onrnstig geweest. Er hadden verschillende
vechtpartijen plaats, terwijl te Waalwijk,
Bezooien en Drnnen verscheidene ruiten
werden ingegooid. Te Bezooien werd een
lorrie dwarB over de spoorbaan gezet te
Drnnen heerscht gisting onder het werk
volk. (Jé. M)
Door op 26 October jl. ter hoogte van het
fort „Baitensluis" in het Hollandsoh-Diep
gezonken tjalk »de vrouw Theodora" van
sohipper F. den Haan te Werkendam, is door
de Bergingsmaatschappij gelichten nit het vaar
water verwijderd. Voorloopig is het schip
geborgen op de gorzen onder Namansdorp,
terwijl het door den Burgemeester dier ge
meente, publiek zal worden verkocht.
Wat een contrast en eene treurig schouw-
Bpel is die tentoonstelling na het verblindende
feest harer sluiting. Niet dat er geen be
weging en leven meer heerschtde exposanten
haasten zich als om strijd om hnnne waar
at te halendoch er stijgt nit die gejaagde
verhuizing een gevoel van onbeschrijfelijk wee
moed, en men kan de gedachten niet verdra
gen, dat al die wonderen als in eene féerie
gaan verdwijnen. De grootste drukte vindt
men nog in de gallerie des machineswaar
Edison, zijn naam eer aandoende, als de blik
sem vertrokken was. Den nacht ca de slui
ting heeft hij al zijne werklieden laten blijven
en onmiddellijk alles doen afbreken en inpak
ken, zoodat Donderdag den 7n Fp-?r -
niets meer aan Edison, noch e*
lampjes noch aan zijn klankschrijvers her
innerde.
In de gebouwen aan de Quai d''Or say en
op de Esplanade des Invalides ontwaarde ik
overal diezelfde koorts van afbreken en weg
halen en de grootste voarzichiigtaeid is hii r
noodig om geen balk op het hoold te krijgen
of tusschen de vrachtwagens verminkt te
worden. Het stationnetje van den Déeauville-
spoor lag al uiteen; de wagons, anders zoo
propvol, stonden nu verlaten. Den laatsten
dag vervoerden hij nog met 292 treinen 6t 692
reizigers. Op eene schutting las ik zijne
volgende laatste kennisgeving. »De Déoan-
»ville-spoorweg bedankt de zes millioen reizi
gers, die hem bun vertrouwen geschonken
vbebben". Men kan moeielijk beleefder zijn.
Op den Eiffeltoren was bet den 6n November
ook feest. Eenige artisten hebben er gez ngen
en gespeeld, telwijl hnnne ariaas in den klank
schrijver werden opgenomen, teneinde als een
hoorbare sonvenir bewaard te worden. Op
klokslag van D/s ure donderde het kanon
schot, dat de Tentoonstelling defiuitief sloot
van de derde verdieping, en wasjals het punt
dat men aan het slot harer geschiedenis neer
schreef. Dit schot met de daarop volgende
loejuichingen werden ook door dephonograaf
opgeteekend en zullen, wanneer zij later moet
spreken, een niet onaardig effect maken. De
prijzen voor de opstjjging zijn al verminderd.
Men kan nu voor 4 en 2 franken naar boven.
Twee resianrants blijven op de eerste ver-
dieping open en de drukkerij van de Figaro
op de tweede wordt een bar.
Het is niet van belang ontbloot, om de
statistiek en schattingen van de Parijsche
politie over het verkeer gednrende de zes
maanden dat de Tentoonstelling dnurde, eens
na te paan. Volgens hare opgaven moeten
5.000.000 bezoekers nit de Franscbe depar
tementen Parijs bezocht hebben. Dit cijfer
kon niet aDders dan ongeveer juist genomen
wordeD, daar er velen bij hnnne familiën
en vrienden moeten ziin afgestapt en dus
hierin niet begrepen werden. Als wij nn op
fr. 100 per hoofd bunne verteringen schatten,
dan bereikt men fr. 500,000,000 die de pro
vincie naar Parijs bracht. En nu de vreem
delingen Dezen kwamen met hun L.SOO.OOO.
Laten wij hunne nitgaven dooreen gerot t op
tr 500 per hoofd stellen, dns fr 750 000.000,
hetgeen te zamen de belangrijke som van één
milliard twee honderd en vijftig duizend francs
in ronde cijfers uitmaakt. Niet minder belang
rijk zonden de cijfers worden, wanneer wij
de opgaven konden bekomen, die in eet- en
drinkwaren gednrende die zes maanden zijn
verslonden. De Ventre de Paris hetgeen wij
in „de Maag van Parijs" moeten veitalen,
heeft ongeloofelijke hoeveelheden verorbert.
Om n daarvan een flauw denkbeeld te geven,
zal het genoeg ziin te zeggen, dat de Sociétê
des grands Bouillons, die veel kleiner is dau
de Bouilious Duval, fr 2.797.803.30 heeft
ontvangen.
Dicsdag-middag van die verwoesting van
het Champs de Mars komende, ontmoette ik
op de pont d'Almaeenescadron knrassiers, die
weder met lansen gewapend waren, betgeen
sedert 1871 wsb afgeschaft. In de Champs
Elysées en op de place de la Concorde overal
dezelfde troepenbeweging infanterie, gardes
ripublicatns te voet en te paard, dragonders
en een enorme politiemacht, en dat alles, ver
klaarde mij een inspectenr, omdat tegen 2 uren
de Kamers hare zittingen moesten aanvangen
en men vrees scheen te hebben, dat de bon-
langisten weer spektakel zonden maken. Hoe
wel er 148 arrestatiöu hebben plaats gehad,
waaronder de dolle Déronlède en een paar
andere afgevaardigden, is het verder rnstig
afgeloopen. Onder de vele nieuwe gezichten
die in de Kamer de aandacht trokken, stond
de afgevaardigde Tbivrer in de eerste rij
bij verscheen er en blouse" en met een ronde
hoed op het hoofd. Men kan nn zoo een
voudig willen zijn als men wil, een weinig
décorum past toch wel in een volksvertegen
woordiging en deze ->blousc" komt mij als een
laffe réclame voor. Men vertelt, dat de zoo
genaamde generaal Clnseret, de commuriard,
hem den vorigen dag aan den opper-denr-
waarder van het Palais Bourbon had voor
gesteld, blijkbaar beducht dat men hem anders
als een boer de dear zou wijzen.
De keuze die de nieuwe Kamer, met Flcquet
rent te kiezen, deed, bewijst, dat de
republikeinen niat doortastend
