13e k «jam'g. Vrijdag 7 Maart 1890. No. 3628. VERSCHIJNT DAGELIJKS. Eene verklaring." Bureau: Boterstraat, E 39. Prijs van dit Blad: Prijs der Advertentiëu mÈ£>^x Voor Schiedam per 3 maanden f 1.50 Franco per post door geheel Nederland 2.00 Afzonderlijke Nommers0.05 Het auteursrecht van den iuhoud dezer courant is ver zekerd volgens de Wet van 23 Juni 1881 (Stsbl. na. 124.) 6 regelsf 0.60 ?wone regel meer. «0.10 herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten aangegaan. In de Standaard van Woensdag 26 Febru- ari komt een hoofdartikel voor over «Per soonlijke dienstplicht," hetwelk in menig op zicht de aandacht verdient. Hebben wij hierin te zien eene poging, om te komen tot«scheiding en breuke," ditmaal nu juist niet met de synodalen maar met de R. K. Staatspartij Wij weten het niet, maar zouden er niet gramstorig over zijn, wanneer het bondgenootschap van die zijde in plaats van onze zijde werd opgezegd. Daarom te meer trok het onze aandacht, dat in het bovengenoemde artikel zulk een scheeve voorstelling dei' feiten en gebeurtenissen wordt gegeven. Zondigt men hier met op zet tegen beter weten in Het schijnt zoo. Wel is waar Art. 5 van het programma van Actie der R. Katholieken luidt als volgt Beperking van de hosten en lasten der defensie met dien verstande, dat de verdedig baarheid des Lands ten volle blijve verzekerd," maar wij vragen in gemoede aan iedereen, die met den loop der zaken bekend is, hoe is deze formule in de wereld gekomen Op geene andere wijze dan door het toedoen van de bestuursleden van den Algemeenen Bond, die meenden, men moest bij deze ge legenheid de Anti-revolutionaire partij niet voor het hoofd stooten door vlakweg in ons programmat van actie te plaatsenhand having van de plaatsvervanging. Door zoo te handelen zou men iedere samenwerking bij de stembus met de Anti-revolutionaire partij onmogelijk maken. En bestrijding van de liberale partij tot verkrijging van eene betere schoolwet was en bleef immers punt I van het gemeenschappelijk program der beide partijen. Op de conferentie gehouden den 17 De cember te 's-Gravenhage door de besturen van onze beide Katholieke Bonden met de hoofden der A. R. partij, is wel degelijk van de zijde der Katholieken gezegd, dat de over- groote meerderheid onzer geloofsgenooten, vooral in de Zuidelijke provincies, ten sterkste gekant was tegen de afschaffing der plaats vervanging. Wegens het verschil van ge voelen op het punt der defensie werd dan ook besloten, deze zaak ad referendum te nemen. Men moest trachten eerst de meer derheid te erlangen dan kon eventueel bij de samenstelling van een ministerie uit Volgaarne voldoende aan het verioek tot plaatsing van dit artikel, meenen wij toch te moeten opmerken, dat de verantwoordelijkheid daarvoor geheel blijtt voor rtkening van den geachten inzender. de rechterzijde de kwestie van de re- geling van de Jegerorganisatie overge laten worden aan een nader overleg tus- schen de leiders van de beide atdeelingen der anti-liberale partij. Laat toch in 's he mels naam de eenheid niet op dit punt schip breuk leiden. De oplossing van de school kwestie is en blijtt punt I van het program, Treedt er een ministerie uit de „rechterzijde op, dan is het nog tijds genoeg om deze epineuze kwestie tot genoegen van beide partijen uit den weg te ruimen. In dien geest werd destijds gesproken en gehandeld. De kiesvereenigingen echter, die deel uit maakten van denj Zuid- en Noord-Holland- schen Bond, waren hiermede volstrekt niet tevreden. Op de vergadering van de gede legeerden, gehouden den 14den Februari 1888 te Haarlem, werd met overgroote meerderheid besloten, aan bovengenoemd artikel 5 de woorden toe te voegenDen met behoud der plaatsvervanging." Van dit besluit werd in behoorlijken vorm mededee- ling gedaan aan het Bestuur van den Alge meenen Bond en verzocht, dit amendement alsnog op te nemen in het program van Actie der R. K. partij. Maar hiertoe waren de bestuursleden van den Algemeenen Bond niet te bewegen. Zij beweerden, dat in de bovengenoemde formule «Beperking van de kosten en lasten der defensie enz. enz." wel degelijk opgesloten lag het beginsel van vrij lating der vervanging. En ten einde de zoo noodige eensgezindheid tusschen de Katho lieken onderling niet te verbreken, ten einde te voorkomen, dat de beide Bonden ieder een afzonderlijk program in de wereld zon den, bracht de algemeene vergadering van den Zuid- en Noord-Hollandschen Bond een offer. Op hare vergadering van 28 Februari, gehouden te Rotterdam, werd onder luid protest tegen de weinige inschikkelijkheid van de zijde van den Algemeenen Bond be sloten, zich voor ditmaal bij de interpretatie van art. 5, door die heerer. gegeven, neêr te leggen. Nooit zou dit besluit genomen zijn, wanneer men had kunnen voorzien, dat als dank voor deze meegaandheid eenige maanden later een Katholiek Minister van Oorlog zou optreden, die, zooals ook nu uit het rapport der Staatscommissie blijkt, als een beslist aan hanger van den verplichten persoonlijken dienst bekend stond. Men was in de voor onderstelling dat dezelfde personen, die ge raadpleegd waren bij de samenstelling van het program van actie eveneens zouden ge raadpleegd worden over de vraag, of het optreden van een Coalitie Ministerie uit de rechterzijde wenschelijk was en zoo: «ja" onder welke voorwaarden. Dat is niet ge schied en wij kunnen niet anders aannemen dan dat men met opzet de tegenstanders van de afschaffing der plaatsvervanging heeft thuis gelaten, teneinde hen door de benoeming- van den minister Bergansius voor de zoo- veelste maal te plaatsen voor een fait accom pli en dan te zeggen: «er is niets meer aan te doenlegt u er bij neer." Dat wij in dezen vicieuzen toestand ge komen zijn, daarvan berust de schuld zeer zeker niet bij den Zuid- en Noord-Holland schen Bond, die eene meegaandheid heeft aan den dag gelegd tegenover de Anti-revolutio naire partij, welke op dit oogenblik haar toppunt heeft bereikt, en zeer gemakkelijk zou kunnen overslaan tot een geheel andere houding. De Standaard weet zeer goed, dat Dr.Schaapman niet is de Katholieke partij, zelfs de Algemeene Bond kan niet zeggen de Katholieken in den lande te vertegen woordigen, neen de meerderheid der Katho lieke bevolking wordt behalve door den Zuid en Noord-Hollandschen Bond vertegenwoor digd door Limburg, Noord-Brabant, het Kwar tier van Nijmegen, het land van Maas en Waal en eindelijk Staats-Vlaanderen. Welnu uit deze uitgebreide streek zijn enkel en alleen de kiesvereenigingen te 's-Bosch en Breda bij den Algemeenen Bond aangesloten. De Al gemeene Bond vertegenwoordigt nog niet eens een derde gedeelte van de Katholieke bevolking. En nu nog een woord over de agitatie van verleden jaar. Zij had destijds niet tot doel om de entente cordiale met de Anti-revolu tionaire partij te breken, maar tegenover den Katholieken minister van oorlog te getuigen, dat hij in strijd zoude handelen met het ge voelen van de overgroote meerderheid zijner partijgenooten, wanneer hij er toe overging om bij de nieuwe wet op de legerorganisatie het stelsel in te voeren van den verplichten persoonlijken dienst. Evenals de ministers Beernaert en Pontus herhaaldelijk in de Bel gische Kamers verklaard hebben wij per soonlijk zijn voor den verplichten persoonlij ken dienst, maar wij willen aan onze parfij- genooten het leed gesparen, dat éen bevriend ministerie overgaat tot de invoering van een stelsel waartegen de overgroote meerderheid der Katholieken gekant is, zoo verwachtte men tot op den huidigen dag en verwacht men nog, totdat het tegendeel duidelijk blijkt, eene gelijkluidende verklaring van den minister Bergansius. Het is te hopen, dat zij niet uitblijve. Dr. Schaepman heeft voor eene bij zekere gelegenheid los daarheen ge-

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1890 | | pagina 1