Dinsdag 9 December 1890.
No. 3855.
13e Jaar<»-.
VERSCHIJN T DAGER IJ K S.
Bureau: Boterstraat, E 39.
ALGEMEEN OVERZICHT.
O
NIEUWE SCHI
Trijs van dit Blad
Voor Schiedam per 3 maanden ƒ1.50
Franco per post door geheel Nederland 2.00
Afzonderlijke Nommers0.05
Het auteursrecht van (ten inhoud dc/er courant is ver-
lekerd volgens de Wet van 2S Juni 1881 (Stsbl. no. 124.}
Trijs der Advertentie»
"M Van 16 regels0.00
iff,. Elk gewone regel meer»0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke
overeenkomsten aangegaan.
8 December '90.
In de Belgische Kamer is bij de wet,
"Welke het jaarlijksche contingent bepaalt,
Weder getwist over de Iegerinrichting.
Het katholieke ministerie verklaarde zich
voor de afschaffing der plaatsvervanging
maar verzekerde tegelijk, dat die maatregel
slechts de vrucht kon zijn van de overeen
stemming der partijen. Van liberale zijde is
men tegen die ministerieele leer in verzet
gekomen, toch vertegenwoordigt zij het eenig
juiste beginsel, dat bij de behandeling der
legerwet moet toegepast worden. Legerwet-
ten moeten bij uitstek nationale wetten
zijn, Partijgeknutsel moet daaraan geheel
"Vreemd blijven; immers alle partijen hebben
gelijkelijk belang bij de onafhankelijkheid en
Verdedigbaarheid des Landsde partijen
moeten dus op dit punt met elkander tot
overeenstemming trachten te komen, liet
onvermijdelijk gevolg daarvan zal zijn, dat
geene der partijen geheel haar zin krijgt,
maar vooral geen maatregel zal genomen
Worden, waartegen eene dier partijen zich
beslist en volhardend blijft verklaren. Eene
overeenstemming van de weidenkenden van
alle partijen zou dus ook in zake de leger-
vraag tot een vergelijk kunnen voeren, zoo
als door de wet-Mackay een op onderwijs
gebied verkregen werd. Acht de Belgische
regeering zulk eene overstemming noodig
Voor een land als België, waar de Leger-
vraag nog uit ander oogpunt dan ten onzent
ttioet beschouwd worden, ook in Nederland
is zij meer nog dan in België een gebie
dend vereischte. Moge die zoo noodige over-
eeustemming verkregen worden en de leger-
Vraag in eenen voor allen bevredigenden zin
Worden opgelost!
In Duitschliuul is thans de zaak van het
Onderwijs een gewichtig punt van bespre
king geworden. Niemand minder dan de
Eeizer-zelf heeft daartoe aanleiding gegeven
door eene redevoering die hij over de her
vorming van het hooger onderwijs gehouden
beeft. Derwijze, waarop keizer Wilhelm dit
Vraagstuk besprak, getuigt al weder van den
e' nst, waarmede hij zijne taak opvathetzij
Vilhelm II militaire of maatschappelijke
Waagstukken bespreekt, de wijze, waarop
bij het onderwerp behandelt, pleit sterk voor
degelijke studie die hij daarvan heeft ge
haakt,, en de gevestigde overtuiging die hij
daaromtrent verkregen heeft. Dit blijkt
opuieuw uit hetgeen de Keizer omtrent het
gymnasiaal onderwijs in 't midden bracht,
ïoder, die eenigszins aandachtig de tegen
woordige richting van het onderwijs nagaat,
hier te Lande verschilt die al weinig met
Duitschland - zal met den Keizer het te
genwoordige stelsel van africhten veroor-
deelen dat stelsel, 't welk er slechts op uit
is, de hersens der jongelieden met alle mo
gelijke wetenschappen, veelal voor het prac-
tisch leven van weinig nut, te overladen, en
dat zoo weinig let op opvoeding en karak
tervorming. Met den Keizer mogen wij bet
zeggen het zijn geen jonge Grieken of Ro
meinen, maar de eigen Landskinderen, die
opgevoed en tot degelijke leden der maat
schappij gevormd moeten worden.
Moge dat keizerlijk woord in ruimen kring
weerklank vinden, en ook ten onzent eens
gebroken worden met een stelsel, dat slechts
onrijpe vruchten voor staat en maatschappij
heeft opgeleverd. Maar vergete men daarbij
niet, dat degelijke opvoeding en karakter
vorming slechts verkregen kunnen worden
door een onderwijs, dat het godsdienstig
beginsel ten grondslag heeft. Het godsdienstig
beginsel is als de zuui'deesem, die het ge-
heele onderwijs doortrekken moetwaai- deze
ontbreekt verkrijgt men slechts een onver
teerbaar product, dat het lichaam geen nut
doetwordt hij daarentegen op oordeelkun
dige wijze met de geestelijke spijsstot ver
mengd, dan bereidt ze ons eene heerlijke
spijze, die den menscli opkweekt en hem
tegen de komende moeilijkheden en zorgen
des levens versterkt. Door het onderwijs
het godsdienstig beginsel ten grondslag te
geven, zal men het doen beantwoorden aan
zijne grootsche roeping de karaktervorming,
de opvoeding van het kind.
Ierlands ongekroonde koning, Parnell, de
bekwame leider der lersche patriotten, loopt
groot gevaar zijn leiderschap te verspelen.
De treurige gebeurtenis die hem de gu.ist
van zijne natie deed verliezen, is genoeg be
kend. Het lersche volk is te zeer bekend
om zijne reinheid van zeden en zijne voor
beeldige huwelijkstrouw dan dat het een feit
als ^dat 't welk Parnell ten laste wordt ge
legd, stilzwijgend zou kunnen over 'thootd
zien. Een man, die zich aan zoo iets schul
dig maakt, kan niet de vertegenwoordiger
van dat volk zijn. Dit begreep ook het Iersch
Episcopaat en in een collectief schrijven ver
klaarde het Parnell onwaardig de leiding der
partij te blijven behouden. Parnell blijkt
echter tot terugtreden slechts weinig gezind,
en wordt in zijn hardnekkig vasthouden aan
het gezag niet weinig versterkt door de wei
felende houding der lersche parlementaire
fractie, die zich voor het dilemna geplaatst
zietde volksgunst te verspelen of een zoo
bekwaam leider als Parnell te verliezen.
Ten slotte zijn Parnell en de bedoelde
fractie echter met elkaar tot overeenstem
ming gekomen. Parnell zal zich terugtrek
ken, mitsde leiders der Engelsche libe
ralen of Gladstonianen beloven, dat zij, zoodra
zij de macht in handen hebben, een ontwerp
van zelfregeering voor Ierland zullen indie
nen, waarbij de lersche politie aan de lersche
regeering en de 7er.se/ie landkwestie aan liet
lersche parlement zullen worden overgelaten.
Eene commissie, die benoemd werd om daar
over met genoemde leiders te onderhandelen,
heeft reeds een onderhoud met Gladstone,
Morley en Harcourt gehad, waarvan het re
sultaat nog onbekend is. Intusschen, hoe
de besprekingen ook uitvallen, Parnell zal
er niet slecht bij varen. Worden de voor
waarden der Ieren door de Gladstonianen
aangenomen, dan zal Parnell door zijn af
treden der home-rule een dienst bewijzen,
dien de leren niet licht zullen vergeten wei
geren zij daarentegen, dan zal het gemor
over de onhandelbaarheid der liberalen weder
vele Ieren, die zich nu van hem afscheiden,
om Parnell, als het onmisbaar hoofd dei-
partij, doen scharen. Parnell heeft het aldus
zeer gevat weten te leiden, dat hij in ieder
geval aan het langste eind zal trekken.
DUITSCHLAND.
Het Pruisische Huis van afgevaardigden
heeft na eene beraadslaging van vijf uren
het school wetsontwerp in handen gesteld van
eene commissie van 26 leden. Windthorst
heeft het onaannemelijk verklaard, alsinstrijd
met de grondwet en als toegelegd op het
onderdrukken der katholieke Kerk. De mi
nister van eeredienst weerlegde beide bewe
ringen en sprak zijn vertrouwen uit, dat het
wetsontwerp, zoo niet in deze, dan in eene vol
gende zitting tot wet verheven moge worden.
Reeds onlangs werden bij het departement
van buitenlandsche zaken te Berlijn berich
ten van Emin-pacha uit Tabora ontvangen,
waarin Emin, wien toch zeker niemand hu-
manen zin ontzeggen zal, kort en droog te
verstaan geeft, dat men voorloopigin Duitsch
Oost-Afrika alle humanitaire streven ter zijde
moet laten en al den arbeid hierop richten
moet om geheel meester van het land te
worden. Dit is vooreerst van meer belang
dan de onderdrukking van den slavenhandel.
In de Zaterdag bij den Duitschen Rijksdag-
ingekomen diplom itieke stukken over Oost-
Afrika wordt deze juist thans zeer opmer
kelijke uitlating van Emin-pacha wel niet
aangevoerd, maar toch gemeld, dat Emin bij
