ÜJit Mnminer behoort een 14e Jaarg. Zondag 15 en Maandag 16 Maart 1891. No. 3934. VERSCHIJNT DAG EL IJ K 8. algemeen overzicht. dé" Bureau: Boterstraat, E 39. l'rijs van dit Blad: ^°°i" Schiedam per 3 maanden f 1.50 ranco per post door geheel Nederland 2.00 z°nderlijke Nommers0.05 l'rijs der Advertentiëu Van 16 regels0.60 Elk gewone regel meer»0.10 Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten aangegaan. 14 Maart '91. dc m'nister-president van België heeft Va ^eek in de centrale sectie der Kamer Srn a^evaardigden omtrent eene eventueele lino We^s'lerziening belangrijke mededee- k;°en gedaan, die eene uitvoeriger bespre- korfi Verdienen, dan wij tot heden daaraan ""den wijden. $c> Belgische regeering erkent de wen- ïe 1 'd l'eid eener uitbreiding van het kies- 130 WÜ' 'let tegenwoordige aantal kiezers, te °P eene bevolking van zes millioen, tyetöe"ng moet worden geacht. De Grond- dat ^6vat de zeer beperkende bepaling p2o lïlen» om kiezer te zijn, een census van moet bepalen. Men heeft zonder grond- ^iljSherziening het getal kiezers eenigszins en uitbreiden door onder de kiezers voor Ook ^erneenteraad en de Provinciale Staten q °P te nemen de zgn. capiteitskiezers. De r°udwet sloot deze echter uit voor de ver- lngen der Staten-Generaal; en dus is eene ^^Wetsherziening noodig om deze kiezers gey Stemreclit voor de Staten-Generaal te a en- Velen wilden het bewuste grondwets- trae wijzigen in dien zin, dat het alge- eri stemrecht met eenige beperkingen u ingevoerd, waardoor het aantal kiezers dj,,,1'300*000 gebracht, en dus vertienvou- zou worden. De Regeering, naar de tl|et'Ster ^eernaert heeft verklaard, hoewel principieel tegen algemeen kiesrecht jj. emd, acht deze overgang echter te groot; ^'1 het aantal kiezers op 600.000 brengen K dus vervijfvoudigen. uezers zouden dan zijn: le zij die het a"s zijn krachtens het censusrecht2e misrnanskiezers dat zijo zij die een huis, gedeelte daarvan of een stuk grond be- tpj!'en 'n eigendom hebben, dat een c ere huurwaarde vertegenwoordigt; 3e de ^tUciteitskiezers, waartoe in afwijking met VI'üeoere regeling alleen zij zouden ge- e,|d worden, die in 't bezit zijn van een ^etetischappelijk diploma. Al deze census-, 'Nutans- en gediplomeerde kiezers zouden p'""gerechtigd zijn voor de Kamer, de ■y' ^iuciale Staten en de Gemeenteraden. ^°0r den Senaat echter, welke de vertegen- v J°rdiger moet blijven van hen die veel te ve"'ezen hebben, zou een hoogere census 1 e'Scht worden, of wel men kan die doen door de Provinciale Staten, zooals in ^'Ierland of door getrapte verkiezingen kiescolleges. Ook voor de verkiesbaar heid van den Senaat zouden slechts de hoogst aangeslagenen of hoogere censusbetalenden benevens zekere rijksambtenaren of ge gradueerden in aanmerking komen. De samenstelling van al deze hoogere staats colleges zou echter geschieden volgens het proportioneel kiesrecht, hetwelk de minister Beernaert terecht noemde »de grootste en doeltreffendste verbetering welke in het Belgische kiesstelsel kan worden gebracht." Men zal daarvoor kiezen het stelsel van den Belg d'Hondt, secretaris der vereeni- ging voor proportioneel kiesrecht, doch met deze aanvulling dat bij de eerste verkiezing tevens worden aangewezen, wie eventueel een, om eene of andere reden tusschentijds uitvallend lid, zal moeten vervangen. Om tot deze hervorming van het kiesrecht te geraken is allereerst noodig eene herzie ning van de Grondwet. Volgens de Grond wet moet, zei de minister, elke herziening geschieden in overeenstemming met den Koning. Welnu deze zou gaarne zien, dat hem het recht werd verleend om de kiezers te raadplegen over een beginsel, een kwestie, welke nog niet aan het oordeel der Kamer is onderworpen of over een wetsontwerp, dat nog niet wet is geworden. Evenwel zou dit slechts eene voorlichting zijn, maar geen eigenlijk referendum. Tevens wenscht de Koning ook door de Grondwet bepaald te zien, dat de toestemming des Konings noodig is voor het sluiten van huwelijken van leden van het Koninklijk Huis. Ten slotte zou de Koning ook gaarne in de Grondwet eene be paling zien opgenomen, waarbij de de toe komstige inlijving van den Congo-Staat bij België wordt vastgesteld. De centrale sectie der Kamer van afge vaardigden hield gisteren eene zitting, waar in de rapporteur, de heer De Smet de Nay- er, verklaarde, dat het stelsel, in de vorige zit ting uiteengezet door den minister Beernaert, te vaag ismen kan niet beraadslagen over theoretische beschrijvingen, en het is de taak der centrale sectie eene formule op te stellen. De rapporteur stelde voorts [de noodzakelijkheid iu 't licht, dat de werkmansklasse worde op genomen in het kiezerskorps, en ontwikkelde daarbij het volgende stelselHet kiesrecht voor de wetgevende Kamer worde toegekend aan de 410.000 censuskiezers voor de gemeen ten. De 100.000 kiezers voor de gemeenten, krachtens de bepalingen omtrent het capaci teiten-kiesrecht der wet van 1883, zouden worden geschrapt, maar daarentegen zou de kiesbevoegdheid worden toegekend aan den burgers, hoofden van gezinnen, die een huis of eene woning van ten minste 2 kamers bewonen met eene kadastrale huurwaarde van 24 frs. Naar zijne schatting zou deze regeling het kiezerskorps totOOO.OOO a 700.000 kiezers opvoeren. De heer Frère-Orban heeft deze denkbeel den van den heer De Smet de Nayer be streden. Na eene dieussie, waaraan alle leden der centrale sectie deelnamen, is besloten den voorzitter, den heer De Lantsheere, op te dragen, aan de regeering mededeeling te doen van de in den boezem der centrale sectie gevoerde gedachtenwisseling en den chef van het Kabinet uit te noodigen, eene formule voor te stellen. Dit besluit sluit in zich den wil der meerderheid van de centrale sectie, om tot grondwetsherzienning over te gaan. Het aftreden van den Pruisischen minister van eeredienst, von Goszler, is een triomf voor de katholieke partij, die haar voorzeker eene verzachting zal bieden bij het grievend leed, dat haar de ernstige ziekte van haren uitnemenden leider dr. Windthorst bereidt. Het is waar, dat onder het bestuur van Von Goszler den Katholieken eenig recht is we dervaren. Met de op hun zetels herstelde bisschoppen zijn, zoover dit mogelijk was, de in hun ambt bemoeilijkte priesters tot hunne kudden teruggekeerd de schandelijke be voorrechting der zgn. oud-katholieken heeft een einde genomen en aan eenige religieu zen is den terugkeer naar het Vaderland veroorloofd. Maar von Goszler bleek nog te zeer van den Falckiaanschen vervolgings- zucht doordrongen om den Katholieken ook in zoovele andere zaken, die dit vereischen, recht te doen wedervaren. Dit kwam vooral uit door zijn ontwerp Sperrgelder, waarin hij zich beijverde de gelden, waarop de Staat niet het minste recht heeft, toch voor den Staat te behouden, omdat hij vreesde, dat de katholieke Kerk door de vrije beschikking over haar eigen geld te weelderig zou wor den. Von Goszler vond echter in zijn stre ven geen steun bij den Keizer, die de rechtvaardigheid tegenover allen wil betrach ten, en daarom, ziende dat het getij verloopen was, bleef hem niets anders over dan de bakens te verzetten, d. w. z. heen te gaan. De nieuwe Pruisische minister van eere dienst graaf Zedlitz Triitzsclder, is 54 jaar oud. Eerst majoor, daarna landheer, was hij laatstelijk opperpresident der provincie Posen. In dit ambt rustte op hem de moeilijke taak om onder de confessioneel en nationaal gemengde bevolking dezer by den Kulturkampf bijzonder sterk betrokken pro vincie weder een verzoenenden geest te doen ingang vinden. Von Goszler moet volgens NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT ïeL>vi a"'<!"rsrec'|t van tien inhoud dezer courant ia ver- volgens de Wet van 28 Juni 1881 (Stsii. no. 124.)

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1891 | | pagina 1