N.*dil
,>»r
1 ill
jiMer bekoort een Biitoiscl.
'4e Jaarg. Zondag 19 en Maandag 20 April 1891. No. 3962.
VERSCHIJNT DAGELIJ K S.
V?"
a
Bureau: Boterstraat, E 39.
IEGERWET.
at
^rh7 bij
!Sd i !t les r DD-_
wlrSd
bet''n°nd van geloof waai
tijd .en
nieuwe schiedamsche courant
•'rijs van dit Itlad:
Franco Cllie<^am ^er roaanden f\
50
^fzon1 ''ei. ')os'('001' gelieel Nederland 2.00
e,'ijke Nommers0.05
van den inhoud dezer courant is ver
ben» de Wet van 28 Juni 1881 (Stsbl. no. 124.)
0^00te pleit zal nu weldra worden beslist.
VVerP-legerwet, dat zooveel hoofden
egin»e^ ^emuakt, dat zooveel pennen in
®°k ee^ bracht, zal binnen weinige dagen
*^1»
'®t y0o 'let worden gewikt en gewogen,
W slot 6n te8en worden besproken, en zal
f'e bet ^^stemming plaats hebben,
esljSs ot van dit allergewichtigst ontwerp
11 zal-
illlilllïïuimiftffliliitiiiiii;iiiii;iiiini
Prijs der Advertentiën
Van 16 regels0.60
Elk gewone regel meer»0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke
overeenkomsten aangegaan.
onderwerp van uitvoerige bespre-
01 den in 's Lands hoogste Raadzaal.
Mr,
dit
eitijgg ontwerp ten doel heeft, kan in
&at ^oorden worden samengevat. Het
Nrdi Van bet denkheeld, dat onze tegen-
&e legerinrichting niet meer voldoende
vo0r
|'atiot|;. ''erie afdoende verdediging van onze
t °°gt 6 Vrybeid en onafhankelijkheid. Het
taa |'aarorn 'n de plaats van het thans
feh, 6 een nieuw legerstelsel in te voe-
'eetu be®c'boeid op het Pruisische legersys-
ontwerp ons dus eene ont-
0cfc. verzwaring van persoonlijke en
'e be-6'.8 lasten zal brengen, is gemakkelijk
(jg'bPen voor ieder, die weet hoe het
''dlitaire inrichting in Pruisen is ge-
'erke]i 6t ontwerp decreteert dan ook in
et tal den algemeenen dienstplicht
j6Vi»ig Van vrijstellingen, maar met prijs-
H Van het recht van plaatsvervanging,
s bii (je Militiewet van 1864 is ge
kt
9volL - Lande, vooral bij de katholieke
gerweteontwerp grooten tegen-
mde, vooral bij de katholieke
v'UPeo 6' zou ondervinden, was wel te be-
J»> Wij, Katholieken, maken ons terecht
voor de gevolgen van een wet, die
ui 'nan"s°ldaat decreteert, een beginsel
0 e barbaarsche zeden van de volken
jk'dt E zijn oorsprong vindt. Voor ons
6idereerst het belang onzer geestelijk-
eenraaal het beginsel van alle-
^llfijj aat in de wet is gelegd, hoe lang
juicht an be uitzonderingsbepalingen ten
6 c'er geestelijkheid geëerbiedigd wor-
"t 6 herder weegt bij ons allerzwaarst
't de ÜVv'8 beil der zielen.
ket ^ond van geloofwaardige getuigen,
Wij weten het
Wordt door de treurige ondervinding
°Pnieuw bevestigd, dat de kazerne
de' °?t ëovaar oplevert voor het geloof
beugd der vele jongelieden, die ge-
te
Vei'toeven.
"H
2ljn binnen hare muren een zekeren
Deze omstandigheid noopt
toe, te wenschen, dat niet meer jon-
eri dan strikt noodzakelijk is, aan dit
gevaar zullen worden blootgesteld, en doet
ons al van zelf eene regeling verwerpen, die
het alle-man-soldaat decreteert en allen zon
der enderscheid den persoonlijken kazerne
plicht oplegt. Maar buitendien moeten wij,
Katholieken, voorstanders van de vrijheid en
der> vooruitgang, ook protesteeren tegen eene
regeling, die de vrijheid beneemt en den
vooruitgang belemmert, door jongelieden aan
hunne noodzakelijke omgeving te onttrekken,
hun eene goede betrekking te doen verliezen,
of in hunne opleiding te bemoeilijken, zonder
hun de gelegenheid te laten dit ongerief te
verbeteren, door een ander in hun plaats te
doen treden, die zeer goed kan gemist worden.
Dit zijn de hoofdredenen, waarom wij,
Katholieken, het legerontwerp-Bergansius als
een aanslag op de vrijheid der staatsburgers
verwerpen. Bij de belangrijke verzwaring
van persoonlijke lasten, o. a. ook door den
beduidend verlengden diensttijd, en de enorme
financieele lasten, die het der Natie oplegt,
zal het gewis na eventueele invoering ook in
ruimeren kring een ramp voor het Vader
land genoemd worden. Wat echter nog
meer te betreuren is dan de indiening van
het legerontwerp-zelf is de verdeeldheid, die
het onder ons, Katholieken, heeft gebracht.
Nadat deze wetsvoordracht bij de betrokken
Staatscommissie aanhangig was gemaakt,
bleek het alras dat onder de Katholieken
verdeeldheid bestond over de vraag welke
houding men tegenover dit ontwerp moest
aannemen. Eenige katholieke persorganen
achten het noodig het ontwerp, nog voor het
in zijn geheel bekend was, met alle kracht
te bestrijden andere katholieke bladen acht
ten deze beweging »oritijdig" en geloofden
eerst het verslag der Staatscommissie te moe
ten afwachten alvorens een oordeel over deze
belangrijke wetsvoordracht uit te spreken.
Daaraan knoopten zich nog andere vragen
vast; in 't bijzonder of het behoud der samen
werking met de antirevolutionairen en het
daaruit geboren ministerie der Rechterzijde,
hooger moest gesteld worden dan de belan
gen welke men door de invoering der Leger-
wet geloofde bedreigd? De verdeeldheid,
die zich van meet af naar aanleiding van het
ontwerp-Bergansius onder de Katholieken heeft
getoond, is nog toegenomen in de verschil
lende stadiums, die het legerontwerp door-
loopen heeft. Was die verdeeldheid reeds
in zich-zelf te betreuren, zij brengt ons gewis
in treurige stemming, waar het zeker is, dat
wij het voor een goed deel aan die verdeeld
heid zullen te wijten hebben, dat het ont
werp-Bergansius al of niet gewijzigd tot wet
zal worden verheven.
Intusschen is het nu geen tijd meer voor
beschuldigingen. Alle vertoogen over de nete
lige kwestie, wien het geweten moet worden,
dat de voorbereiding van het ontwerp-legerwet
zoover kon vorderen, dat het aanst. Dinsdag
in openbare behandeling komt, baten nu niets
meer. Wij staan voor het feit. Dinsdag aanst.
zal de Kamer de behandeling van het leger-
wetsontwerp aanvangen. De voorbereiding van
dat gewichtig wetsontwerp wordt eensklaps af
gebroken en de Kamerleden zullen hun oor
deel over het werk van den minister Ber-
gansius en der betrokken Staatscommissie moe
ten vellen. Onder deze omstandigheden is
het recht van amendement het eenige middel,
dat den leden der Tweede Kamer overblijft
om de wet te verbeteren. Verschillende Kamer
leden hebben dan ook reeds van dat recht
gebruik gemaakt, en daaronder op de eerste
plaats de heer dr. Schaepman, die een reeks
van amendementen heeft ingediend, welke men
o. i. ten onrechte als het door hem in 't vooruit
zicht gestelde vergelijk aanduidt. De geachte
afgevaardigde van Wijk-bij-Duurstede poogt
door een stelsel van dienstruiling te bereiken,
dat de diensttijd voor hen, die zich anders zouden
hebben laten vervangen, tot een minimum,
tot ééne maand herleid wordt. Zooals reeds
werd gepubliceerd, zouden zij die ter vol
ledige oefening werden aangewezen, bij het
in diensttreden van hun plaatsvervanger zelf
bij het gedeelte voor korte oefening bestemd
worden overgeplaatst, en zou hun diensttijd
hoogstens drie maanden duren, doch indien
zij aan zekere eischen der wet voldoen, tot
op één maand beperkt worden. De Tyd,
de voorstellen van dr. Schaepman besprekende
wijst op de bezwaren, die de vervulling
zijner wenschen in den weg staan. Ons katho
liek hoofdorgaan, overigens erkennende dat
de amendementen—Schaepman pogen een
vermindering van druk te brengen, zou nog
een schrede verder willen gaan en willen be
paald zien, dat niet alleen vervanging voor
zekeren tijd, maar voor den geheelen duur
van den diensttijd zou worden toegestaan en
dat ook zij die voor korte oefening werden
aangewezen, zich zouden kunnen doen ver
vangen. De aldus vervangen manschappen zou
den dan bij de aanvullingsreserve moeten wor
den geplaatst, van welke in vredestijd volstrekt
geen dienst gevorderd wordt.
Werden de aldus gewijzigde amendementen
in de wet opgenomen, dan zou men kunnen
zeggen, dat aan de bezwaren tegen den per
soonlijken dienstplicht was tegemoetgekomen;
het meest drukkende voorschrift zou uit de
wet verdwenen zijn het ontwerp-Bergansius
zou echter daarom nog niet aannemelijk mo-
