Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
No. 4428.
bureau Jioogsfraaf 0 817.
MENT ANA.
15de Jaarg.
Zaterdag 5 November 1892.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Feuilleton.
PRIJS VAN DIT BLAD:
- 0.05
nr
PRIJS DER ADVERTENTIEN
NIEUWE SCHIEDAEUISCHE COURANT
Voor Schiedam per 3 maanden
Franco per post door geheel Nederland
Afzonderlijke Nommers
f 1.50
9.
Het auteursrecht van den inhoud dezer courant is verzekerd
volgens de Wet van 28 Juni 1881 StsblNo. 12i.
i I lil)iiii.il. oil I.IIIIIIill iiim.u rmimiiminimi"nunmiM i.i
Yan 16 regels0.60
Elke gewone regel meer- 0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeen
komsten aangegaan.
4 November '92
In de commissie van de Belgische
Kamer belast met het onderzoek van de
voorstellen tot herziening der Grond
wet is het gisteren tot eene stemming
gekomen. De herzieningscommissie heeft
Achtereenvolgens een reeks voorstellen
afgestemd, een nl. dat van Janson (al
gemeen stemrecht) met 17 tegen 4 stem
men, dat van Hanssens (algemeen stem
recht door census beperkt) metalgemeono
«temmen, dat van Nothomb (25-jarigen
leeftijd en 3 jaren domicilie (met 20
tegen 1; dat van Sabatier (algemeen
stemrecht met uitsluitingen) met 18
tegen 3; en dat van Helloputte (verte
genwoordiging der belangen) met 15
tegen tl stemmen. Toon deze vijf voor
stellen aldus van de haan waren, heeft
men no. 6, nl. dat van De Smet de Nayer
(woning-census) alsnog aangehouden.
Intusschen hebben de radicale leden
Janson en Feron een nieuw voorstel
i'igedieud, strekkende om het algemeen
«tomrecht althans niet hij de Grondwet
uit te sluiten, maar dit aan ,de kieswet
over te laten. Dit laatste voorstel werd
gisteren door de herzieningscommissie
Verworpen en vervolgens het kiesstelsel
Op den grondslag der woning met 13
legen 5 stemmen aangenomen. Tenge
volge van de verwerping van het alge
meen stemrecht door de parlements-com-
'uissie heerscht er algomeene ontevreden
heid hij de werklieden-partij.De federatie
van de werklieden partij heeft besloten,
talrijke vergaderingen te organiseeren,
tot op Dinsdag, den dag van de opening
Jer Kamers, en Dinsdag manifestation
te doen op den weg, dien de koninklijke
8toet volgt tot opening der Kamers.
De mijnwerkers van Carmaux hebben
gisteren-ochtend hot werk hervat.
'Woensdag avond hielden zij nog eone
Vergadering waarin voorgelezen werd
«en telegram aan Clemenceau en Pelle-
Episode uit den Zouaventijd.
2)
Deze verp >ozing duurde anderhalf uur. Ge
urende dien tijd las pater Ligiez de Mis in
tle Heine kapel van het plaatsje. Op het
^genblik d.it deze eindigde, kwamen de éclai-
melden, dat Garibaldistische troepen in
'chte drommen zich om Mentana vertoonden,
J1 het scheen dat zij op staanden voet den
Sla-; aaiden beginnen.
\v. weet niet op welke wijze Garibaldi
t aa ingelicht, omtrent de beweging, die men
v geu hem ging ondernemen. Hij wilde nu,
'Ugeus Bertani, Gnerzoni en del Vecchio on-
'adellijk den strijd beginnen, met de Abruz-
11 in den rug, om, zoo noodig, zijne aftocht
•.^makkelijk, en eene vervolging oumogelijk
- ..'naken, eu zelfs gaf hij aan Menotti schrif-
U'jk bevel den strijd aan te vangenmaar
'euive dralerjj, waarmede hij reeds zoo velen
ostbaren tijd had doen verloren gaan, kwam
e uitvoering van dit verstandige besluit weer
tan, dat de minister aan den prefect
gelast had hem te seinen, wanneer het
werk werd hervat, daar dan de gratie
voor de veroordeelden van Albi zou
geteekend worden. Voorgesteld werd,
dat de mijnwerkers allen gezamenlijk
ten vijf ure naar de mijn zouden trekken,
en dat degenen, die eerst later aan het
work konden gaan, wanneer de paarden
waren afgelaten en het water was weg
gepompt, huiswaarts zouden koeren na
deze demonstratie voor de sociale revolu
tie. Zoodra het bericht van do hervatting
van den arbeid in de mijnen van Car
maux gisteren te Parijs ontvangen was,
heeft de minister Ricard terstond den
officier van justitie te Albi geseind en
hem uitgenoodigd, alle arbeiders tegen
wio straffen zijn uitgesproken wegens
handelingen in verband met de werk
staking van Carmaux, onmiddellijk in
vrijheid te stellen.
De Franscbe minister van marine
heeft van kolonel Dodds een telegram
ontvangen, gedagteekend uit Kotopa
den Sisten October. De kolonel meldt,
dat hij den 21sten en 22sten October
in het bivac te Akpa werd aangevallen
door het gohecle Dahomeyaanscho leger,
dat de Franschen roemrijk terug sloe
gen. Het verlies van den vijand is groot
en koning Behanzin heeft gevraagd te
onderhandelen. Konel Dodds stelde daar
voor als voorafgaande voorwaarde de
ontruiming van Kolo vast. Behanzin
weigerde. De Franscbe kolonne werd
den 26sten versterkt met een detache
ment troepen, die van de kust gekomen
waren. De kolonie zette nu haren voor-
waartschen marscli voort en nam ach
tereenvolgens twee verschansingen tus-
schen Akpa en Kotopa. Daarna nam
zij den 27sten Kotapa en de verdedi
gingslinie van Koto, de storkste die de
Franschen tot nu toe gevonden hadden.
De Franschen hadden in het geheel 10
dooden en 75 gewonden. Kolonel Dodds
kampeerde ton westen van Koto, ge-
roed om verder voorwaarts op te ruk-
verhinderen. Hij bracht den ganschen avond
door, met de kaart in de hand de omstreken
van Monte-Rotondo eu van Mentana te door-
loopen hij bezocht alle plaatsan die hij had
laten verschansen, en suheeii vast besloten slag
te leveren, nu liet aantal zijner soldaten eii
het terrein hem alle kans van slagen gaven.
Ondanks de groote menigte deserteurs en de
enorme verliezen te Monte-Rotondo geleden,
waardi or zijne gelederen sterk gedund waren,
had Garibaldi nog meer dar tien duizend man
onder zijn hevel. In den ochtendstond kwam
hij weder op zijn eerste plan terug, en hij gaf
bevel tot een flankmarsch naar Tivoli, eene
onvoorzichtige en gevaarlijke beweging in de
nabijheid van een vastbesloten vijand. Tegen
den' middag' begon zijn leger deze beweging,
maar reeds spoedig stuitte hij op de pauselijke
éclaireurs. Garibaldi staakte oogenblikkelijk
den marscb zijner troepen en maakte zich ge
reed tot den slag.
De tijding van de nabijheid van Garibaldi
te Mentana, door de éclaireurs gebracht, ver
oorzaakte een hartstochtelijke vreugde in het
pauselijk kamp, eu de troepen beantwoordden
met enthousiastischekreten de trompetten,
die den opinarsch bliezen.
Achter de voorhoede marcheerden in deze
volgordegeneraal K&uzler met zijn schitte
renden staf, de zouaven, de karabiniers, het
legioen van Antibes, de dragonders, de genie,
de ambulances en de gendarmesop ongeveer
ken, zoodra de troepen van levensmid
delen voorzien en uitgerust zouden zijn.
Het schijnt dat Bismarck thans met
al de kracht van zijn persoonlijken
invloed in wil grijpen en de tegen
woordige regeering ten val brengen.
Zondag 11. heeft hij den hekenden nati
onaal-] iberal en schrijver Hans Blum,
uit Leipzig, met eenige andere heeren
te woord gestaan, en eene breedvoerige
politieke 'rede over de behandeling van
de legerwet in het parlement en den
toestand van Europa gehouden. Bis-
mark veroordeelde de nieuwe legerwet
zoo heslist mogelijk. Volgens hem had
indertijd keizer Wilhelm, zich reeds zoo
zeer tegen den tweejarigen diensttijd
verzet, dat hij liever afstand van dc
regeering wilde doen dan op dit punt
toe te geven. Ook de ontzaglijke ver
meerdering der uitgaven, waarschijnlijk
met 90 millioen 'sjaars, kon niet door
een matrieulaire bijdrage der ver
schillende bondsstaten gevonden wor
den, Reeds de poging om zulke lioo-
gere lasten op te leggen, zou in het
geheele rijk groote ontevredenheid wek
ken, welke voor de nationale zaak hoogst
gevaarlijk zou zijn. De noodzakelijk
heid om eerst de broanen tot bestrij
ding der nieuwe militaire uitgaven aan
te wijzen, vóórdat de behoeften voor
het militaire wezen toegestaan kunnen
worden, heeft vooral Miquèl goed m
't licht gesteld.
Op de tot Bismarck gerichte vraag
of hij in dien zin zijne veelbeteekende
stem' niet in den Rijksdag wil doen
hooren, daar toch zou hij wel eene
groote meerderheid om zich kunnen
vormen antwoordde hij levendig: Neen
dan kent gij de meerderheid van den
tegenwoordigen Rijksdag niet. De meer
derheid zou mij mijden als een pest
zieke. Een llamburgsche choleralijder
zou mot mij vergeleken een gezocht per
soon zijn. Verreweg de meesten zouden
vreezen, dat de omgang met mij hun
op het verlies eener uitnoodiging ton
een kilometer afstands volgde de brigade van
Polhès.
De weg, vanaf Capo-Bianco slingert zich
door een oneffen terrein, zeer geschikt voor
eene hinderlaag, en generaal Gourten nam zelf
het bevel der voorhoede op zich, vergezeld
door zijne aides-de-camp, de luitenants markies
de Pietramellara, graaf van Maistre en baron
de Terves.
Toen de pauselijkcu, na de Romitorio te zijn
overgetrokken, eene zwenking naar links had
den gemaakt, bevonden zij zich plotseling voor
de stelling, door de Garibaldisten ingenomen, en
met den eersten oogopslag konden zij zich re
kenschap geveu van de moeilijkheden, die zij
te overwinnen hadden. Garibaldi, die des mid
dags van Monte-Rotondo was gekomen, had
zijn intocht in Mentana gehouden, waaarom-
heen reeds het grootste gedeelte zijner troe
pen was gelegerd. Zijn leger was verdeeld in
zes brigades, elk van drie of vier bataillous,
en onder bevel van Salomone, Frigyesi, Yal-
zania, Cantoni, Paggi en Elia. Wat cava
lerie betreft, daarvan had Garibaldi slechts
enkele guides, onder bevel van zijn zoon Ric-
ciotti, eu zijn geheele artillerie bestond uit
twee stukken, te Monte-Rotondo op de pause
lijken veroverd, want den naam van artillerie
kou nieu niet geven aan nog twee ellendige
bergstukkeu, miniatuur-kanonnen van vyf-en-
zestig centimeter, echt kinderspeelgoed, waar
van de Garibaldisten bij den aanval op Monte-
hove zou te staan komen, (lat daardoor
schade zou worden gedaan aan de be
vordering hunner zonen, en wat de
lieden zich verder al meer zouden in
beelden. Buitendien zou ik in den Rijks
dag eenige uren kunnen wachten eer
ik aan het woord kwam, en ver
der zou ik nogmaals eenige uren
kunnen wachten vóórdat ik mijnen
tegenstanders kon antwoorden. De klad,
die mijne vijanden op mij zouden werpen,
ware mij wel is waar geheel en al onver
schillig. Mijne komst te Berlijn zou mij
echter de grootste onaangenaamheden
berokkenen. Ook kan ik aldaar niet op
straat gaan zonder last te krijgen. Ik
zou vóór alles als officier, die ik toch
bon, in uniform in den Rijksdag ver
schijnen, en waarschijnlijk wel als de
eenige in den Rijksdag. Aan het minis
terie van Zijne Majesteit oppositie maken,
dat zou ik niet mogen dan in de uiterste
noodzakelijkheid. Doch zoo de nood
zakelijkheid zich voordeed, zou ik mij
naar den Rijksdag begeven." Zooals
Blum mededeelt, lijdt Bismarck van
tijd tot tijd aan lichte aanvallen van
hardhoorigheid.
De minister-president van Italië, de heer
Giolitti, heeft gisteren de rij der extra
parlementaire (redevoeringen aangevuld
met eene rede door hem voor de kiezers
te Rome gehouden. De Minister ver
klaarde, dat het middel tot herstel van
den finaneieelen toestand gelegen is in
den arbeid en de spaarzaamheid. Het
evenwicht op de begrooting is thans
verzekerd. De vermeerdering der open
bare schuld is vooral toe te schrijven
aan het tot stand komen van produc-
tievo openbare werken. De feesten te
Genua hebben bewezen, dat alle volken
Italië beschouwen als een waarborg
voor den vrede. Wat de kerkelijke
staatkunde aangaat, de regeering zal
voortgaan met de vrijheid van geweten
te verzekeren, maar zij zal de rechten
van den Staat krachtig handhaven.
De regeering zal trachten verbetering
Rotoudo tevergeefs getracht hadden gebruik
te maken.
Ten half een ure was het gansche Garibal
distische leger in slagorde om Mentana ge
schaard, en had de meest voordeelige stelling
ingenomen, zoowel voor de verdediging als
voor den aanval, zoowel voor de vervolging
als voor de terugtocht naar Monte-Rotondo,
het middelpunt van alle operatiën. Mochten
Garibaldi en zijne staf sedert eenige dagen
ook grove fouten begaan hebben, zij hadden
nu althans met veel behendigheid het slagveld
gekozen, waar de beslissende slag moest plaats
hebben.
Even na het middaguur, stuitte de dragon
der Arduino, die als éclaireur deel uitmaakte
van de spits van de voorhoede, op eene hin
derlaag der Garibaldisten, die een boer aan
den heer de la Rocbette had aangewezen, in
het boscli ter hoogte van de Romitorio, links
van den via Nomentana. H(j loste zijn kara
bijn, een salvo werd op hem afgeschoten, maar
de kogels troffen hem niet, en in galop rende
hy naar de voorhoede terug. De slag van
Mentana was begonnen.
De voorhoede der Garibaldist.en, die de bos-
schen en heuvels aau beide zijden van den
weg had bezet, bestond uit drie bataljons Ge-
nueesche karabiniers, onder bevel van kapitein
Stallo, majoor Burlando en kolonel Missori,
onder opperbevel van dezen laatste.
Dit was de élite van het Garibaldistiscl»0