Dagblad voor Schiedam en Omstreken. bureau ^oogstraat 317. 1§de Jaarg. Vrijdag 16 December 1892 No. 4463. ALGEMEEN OVERZICHT. JAY GOULD. Feuilleton. PRIJS VAN DIT BLAD: PRIJS DER ADVERTENTIËN f 0.60 Zij die zich tegen I Januari op dit Blad abonneeren, ontvangen de tot dien datum verschijnende nummers gratis. NIEUWE SCHIEDAUE COURANT Voor Schiedam per 3 maanden Franco per post door geheel Nederland Afzonderlijke Nommers 1-50 - 2.— - 0.05 Het auteursrecht van den inhoud dezer courant is verzekerd volgens de Wet van 28 Juni 1881 StsblNo. 124. liTlinilillltlllUIHHHIll Van 16 regels Elke gewone regel meer üjijte gewone regei meer- 0.10 Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeen komsten aangegaan. 15 December '92. Bij de verdere behandeling van het legerontwerp in den Duitschen Rijksdag gal von Manteuffel te kennen, dat het van zelf spreekt, dat de conservatieven niets willen weten van de demagogie. De conservatieven maken hunne houding ten opzichte van wetsvoorstellen nimmer afhankelijk van tegemoetkomingen op ander gebied. De rijkskanselier Caprivi deelde nu mede, uit het door de Kreuz- zeitung gegeven verslag den indruk ver kregen te hebben, dat de conserva tieve partij hare instemming had te kennen gegeven met den man, die aan het Duitsche leger grooter nadeel heeft berokkend dan tot dusver ooit door eenig Duitscher is geschied. De partij zou zich tot op zekere hoogte met Ahl- wardt hebben geïndentificeerd geroep vanOho ter rechter en toejuiching ter linkerzijde). Spreker neemt er met ge noegen akte van, de partij de uitlating der Kreuzzeituug niet tot de hare heelt gemaakt, dat „tien Ahlwardts nog beter waren dan één vrijzinnige". Lieber ver klaarde dat het Centrum tegen het legerontwerp is. Op voorstel van Osann (nationaal-liberaal)werd het ontwerp ver wezen naar eene commissie van 28 leden. Daarna werd door Liebermann het voorstel gedaan tot schorsing van de straf waartoe het gerecht Ahlwardt heeft veroordeeld. Dit voorstel door 15 afgevaardigden, anti-semieten en sociaal democraten, ondersteund, maakte nu een 2) (Slot.) Indien liard werken, zonder verpoozing of genot, gelukkig niaaltt, dan ja. Gould stond 's zomers te zes en's winters te zeven uur op hij ging omstreeks middernacht naar bed, en al de tusschenliggende uren bracht hij door met het doen van zaken. Hij ging met weinigen om en kwa n niet in de wereld een jaar ge leden, toen zijne dochter hare entree moest ma ken en zijne vrouw er niet meer was om haar te begeLiden, zag men hem voor het eerstop eeuige partjjen, en dat was eene gebeurtenis in het New-Yorksche high-life. In zijne her senen kruisten al de spoorweg- en al de tele graaflijnen van de Yereenigde Staten elkander en hij was, voortdurend, als eene spin in haar web, bezig aan de draden te trekken en te Weven. Naar uitspanning taalde h\j nietvoor andere bezigheid dan zijne zaken was in zijne hersenen geen plaats. Hij rookte nietge bruikte nooit sterken drank en slechts zelden een glas wijn. Hjj had eene kostbare boekerij, waarin hij soms een oogenblik zich kwam ver- poozen; eene enkele maal brak hij uit, om onderwerp van beraadslaging uit. Lieber mann lichtte zijn voorstel toe; hij ver klaarde persoonlijk een tegenstander van Ahlwardt te zijn, en met zijn voorstel geen anti-semitische bedoelingen te heb ben. Dit wordt ook reeds bewezen doordat Singer en Wurm het voorstel mede onderteekend hebben. Daar deze sociaal-democraten joden zijn en geducht medelachten, riep de sociaal-democraat Frohme Dat is gemeen De voorzitter greep naar de schel en zeide Daar is een woord gesproken waarover ik in de hoogste mate mijne afkeuring moet te kennen geven, als zijnde in deze ver gadering gansch en al onwaardig. (Al- gemeene uitroep van Bravo). Liebermann ging vervolgens voortHet is mij alleen te doen om de handhaving van het be ginsel der onschendbaarheid van de af gevaardigden, en hij eindigde met deze woorden (waarbij hij herhaaldelijk door gelach van de linkerzijde in de rede werd gevallen„Handhaaft toch de rechten van den Rijksdag zonder aan zien des persoons." Hartmann gaf te kennen, dat hij de be handeling van het proces wilde voort gezet zien, daar het door eene opschor ting zou kunnen verjaren en Ahlwardt ontheven worden van de tegen hem uit gesproken straf. Derhalve verlangde hij verzending van het voorstel naar eene commissie. Boedilcer van hot Centrum verklaarde zich nadrukkelijk hiertegen. Zooals wij vroeger steeds gehandeld hebben, zeide hij, moeten wij ook dit maal handelen zonder aanzien van den persoon of de partij, anders geven wij een gewichtig recht prijs. Ook de sociaal democraat Singer waarschuwde, dat als de Rijksdag thans afwijkt van hetgeen hij gewoon is te doen, hij vrijwillig af stand doet van een recht. Hij verwon derde zich spottenderwijs dat juist een conservatieve redenaar dit verdedigt heeft, daar toch na de jongste rede van met zijne vrouw een rijtoer te maken maar zijne groote liefhebberij was eene verzameling orchideeën. Voor deze had hij eene prachtige plantenkas doen bouwen zoo dikwijls hij kon sloop hij daarheen en vergat, bij den aanblik der schitterende kleuren en der teedere vor men, het rammelen zijner millioenen, het rate len zijner sporen en het knetteren zijner tele- grafen. Doch niet dan bij uitzondering vond hij daartoe gelegenheid. Van Gould's zonen is de oudste met eene tooneelspeelster en de tweede met de dochter van een dokter te New-York getrouwd. Een gaat nog school. Zijne vrouw, die verleden jaar gestorven is, moet zielsveel van hem ge houden hebben. Zij en zijne dochter voerden het beheer over de f240.000, die hij gemiddeld iedpr jaar voor liefdadige of kerkelijke doel einden afzonderde. De Presbyteriaansche ge meente telde hem onder hare ijverigste leden. Aldus was, in hoofdlijnen, het bestaan van den man, die onder de Amerikaansche ïnillion- nairs van zijn tijd de beroemdste geweest is. Want er zijn er geweest de Astor's, de Vanderbilt's, de Hockefellow's - wier fortuin liet zijne overtrofmaar bij al deze was de grond reeds door hun ouders of voor-ouders gelegd. Jay Gould is, in den letterlijken zin van het woord, met niets aangevangen en met vierhonderd millioen gulden geëindigd; is het leven ingetreden met het land van anderen op te meten, en is er uitgegaan als eigenaar van of machthebbende over een tiendedeel van alle den rijkskanselier ook de conservatieve afgevaardigden in de gelegenheid kun nen komen om gebruik te maken van de parlementaire onschendbaarheid (Al gemeen gelach). Nadat ook de sociaal democratische advocaat Stadthagen, ook een jood, gesproken had ten gunste van een dadelijk opschorten van het proces, verdedigde Richter in eene spitsvondige rede het uitstellen van het proces, althans tot Januari. Ook hij verdedigde de par lementaire onschendbaarheid, maar wilde de straf van Ahlwardt niet laten verjaren en den loop der justitie tegenhouden. Ahlwardt is thans toch niet in de ge legenheid zijn mandaat waar te nemen. Daarom, werd er geroepen, kan men met een besluit tot na Kerstmis of de Nieuwjaarsvacantie wachten. De nationaal-liberaal Marquardsen zeide, terwijl hij zich tot Hartmann en Richter wendde. Het zij mij vergund in eurem. Bunde der Dritte zu seinwaarop Singer hem toeriep: „Nieuw Kartell" (Algemeen gelachBoediker, van het Centrum, herinnerde nu dat Eugen Rich ter bij vorige gelegenheden van eene geheel andere meening wasnu wilde hij blijkbaar Ahlwardt buiten den Rijksdag houden. Richter antwoordde, dat hij Ahlwardt liefst reeds den vorigen Maan dag in den Rijksdag had willen zien, toen de. interpellatie over de geweren uit de fabriek van Löwe in behandeling was. Liebermann verkreeg ten slotte nog het woord en richtte hierbij nogmaals de woorden tot Richter: Waarom verbergt gij uwe ware bedoelingen door allerlei spitsvondigheden? Gij wilt eenvoudig dat Ahlwardt gevangen zal zitten! (Tegen spraak en gelach van de linkerzijdei) In het land zal men zeggen, dat gij bang zijtuwe leus is„de constitutie gehand haafd, hoog onze banier, als dit in ons voordeel is; anders weg met beiden (Rumoer en gelach.) De debatten waren nu gesloten. Eerst werd er gestemd over spoorweglijnen der V. S. en van honderdtach- tigduizend mijlen telegraafdraad. Gould was, zooals wij reeds opmerkten, een stil, in zichzelf gekeerd man geen bluffer. Het verterende zenuwleven, dat hij leidde, heeft reeds vroeg zijne gezondheid geknakt; hij was een lijder aan de twee Amerikaansche kwalen bij uitnemendheid neuralgie en slechte spijsvertering. Des nachts hielden zenuwpijnen hem uit den slaap bij dag gunde zijn maag hem zelden een oogenblik van onvermengd wel-zjjn. Reeds sedert 6 jaar voelde hjj het einde naderen en deed hij pogingen om zich los te werken uit het raderwerk, dat hem om knelde. Maar hij kon niet. Zoo heeft hij het gebracht tot inzijnzeven- en-vijftigste jaar. Toen is hij gestorven. De volgende anekdoten worden van Gould verhaald. Op zekeren dag kwam een predi kant tot Gould, en zei„Ik ben een arm man en heb een groot huisgezin. Ik heb tienduizend dollars bij elkander weten te krijgen en had ik daar nog tienduizend dollars bij, dan be hoefde ik in geval van overlijden niets bevreesd te zijn voor de toekomst der mijnen. Wilt gij mij helpen Gould bezat juist een menigte nagenoeg waardelooze aandeden van een spoorweglijntje. Hij wilde ze graag kwijt zijn en zeide tegen den predikant: „Ik zal u een goeden raad geven, maar gij moet mij beloven, dat gij dien aan niemand zult mededeelen." Hierop ried hij den predikant voor zijn tien- het voorstel ter verdaging, dat wil zeg gen, om het aan eene commissie te verzenden. Hiervoor hebben de conserva tieven, het grootste deel der vrij-con- servatieven, de nationaal-liberalen en de meeste vrijzinnigen gestemd, gezamenlijk ten getale van 100. Tegen de verdaging verklaarden zich het Centrum, de sociaal democraten, de anti-semieten, een deel der vrijzinnigen en de vrij-conservatief graaf Arnim, gezamenlijk 114 leden. In de verklaring van den nieuwen minister van buitenlandsche zaken te Madrid wordt gezegd, dat de internatio nale politiek van Spanje steunt op strikte onzijdigheid. De regeering zal trachten een handelstractaat met Frank rijk te sluiten en handelsovereenkomsten met alle landen in Europa en Amerika. Volgens bericht uit Wigan (Lancas hire) in Engeland is aldaar gisteren brand ontstaan in een steenkolenmijn te Bomfar- long. Er waren een honderd personen in de gang. 's Middags waren er een twintigtal bijna gestikt opgehaald. Later werden en twintig lijken gevonden. Er werd spoedig hulp verleend. Het vuur werd ten 3 ure gebluscht. Men vreest, dat allen die toen nog in de mijn waren, gestorven zijn. Blijkens telegrafisch bericht heeft de Kamer van koophandel te New-York, in hare bijeenkomst van gisteren, hare inge nomenheid uitgesproken met het besluit der Europeesche stoomboot-maatschap pijen, om den prijs der biljetten voor salonreizigers te verhoogen bij de be perking van den dienst, ingevolge de door de Vereenigde Staten genomen maat regelen ten aanzien van de landverhui zers. Tevens heeft deze Kamer van koop handel besloten, de regeering uit te noodigen om de qua"antaine tot eene rijkszaak te maken, daar het toezicht van enkele staten zoo onbevredigend is. Er zijn te Lagos boden van den koning van Dahomey aangekomen met voor duizend dollars aandeelen van dien spoorweg te koopen. De predikant deed dit en er kwam vraag naar de aandeelen. Zjj begonnen snel te rijzen. Dat duurde evenwel slechts een paar weken en plotseling daalden zij ontzettend. De predikant verloor zijn geld en kwain zich bij Gould beklagen. „Gij hebt mjj bedrogen," zei hij. „Wel vroeg Gould, „hebt gij werke lijk aan niemand den raad medegedeeld, dien ik u gaf?" „Ja, aan een paar ouderlingen." „Knap zoo. Ik ben al de aandeelen kwijtge raakt aan die ouderlingen en hun vrienden. Hier- zoo man, hier hebt gij uw 10 duizend dollars te rug en hier hebt gij nog 10 duizend dollars, omdat gij zoo in den angst hebt gezeten." Jay Gould en Vauderbilt waren ieder eigenaar of grootste aandeelhouder van een spoorlijn tus- schen St. Louis en New-York. Om elkander er onder te werken vervoerden zij het vee tot den laagst mogelijken prijs. Eindelijk daalde deze op een dollar voor het vervoer van elk stuk vee. Jay Gould zag evenwel zeer goed in, dat hij dit op den duur niet kon volhouden. Hij kwam op een schrandere gedachte. Hij zond een agent naar St. Louis met de opdracht al het vee uit het wes ten, dat hij machtig kon worden, op te koopen en langs de lijn van Vanderbilt te verzenden. Een tijdlang ging dit goed, maar eindelijk kwam Van derbilt er achter, dat hij bezig was groote sommen uit te geven, alleen ten genoege van zijn concur rent. Gould had kans gezien hem een groot geldelijk verlies te bezorgen.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1892 | | pagina 1