Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Binnenland.
EERSTE KAMER.
TWEEDE KAMER.
Kiesrechtontwerpen.
sprekers ook eenige voordeelen ontwik
keld, die volgem hen uit de aanneming
van d# kiesrechten twerpen zouden voort
vloeien. Het volk zou daardoor tot ont
wikkeling en belangstelling in de open
bare zaak geraken, en de volksmenner,
dis nu vrij spel heeft, omdat die ontwik
keling zeer langzaam gaat, zou dan
veel van zijne kracht verliezen. De
kleine burger wien het kiesrecht wordt
toegekend, zou zich in eigen oog zien ver
heven; zichzelven leeren achten en tot
dien graad van beschaving en ontwik
keling trachten op te heffen, welke
noodig is om het kiesrecht met vrucht
uit te oefenen. Door uitbreiding van
het kiesrecht zal aan de wet grooter
zedelijke kracht, grooter vastheid gege
ven worden. De wet moet geduld
worden die men zelf gemaakt heeft.
Zij die zich aldus uitlieten, hieven een
loflied aan ter eere van de Regeering
die vertrouwen had gesteld in het volk
en met de kiesrechthervorming in den
zin van uitbreiding zoover waff gegaan,
als de Grondwet toeliet. Over 't algemeen
domineert echter onder de verschillende
woordvoerders ter zake van Tak's kies
wet het kooi der voorwaardelijke mede
standers. Hun doel blijkt te zijn door
amendementen de onderscheidene bezwa
ren weg te nemen en het kiesrechten t-
werpTak, tot redelijker proportiën
terug gebracht, tot wet te verheffen.
Reeds hebben zij een eerste amendement
in dien zin aangekondigd, en zij rekenen
daarbij op de meegaandheid van minis
ter Tak, die daarbij zichzelven zal
hebben te overwinnen.
Ons komt het voor, dat die berekening
falen zal. Heeft de Minister van Bin-
nenlandsche zaken zijne ontwerpen,
zooals men mag veronderstellen, met
volle overtuiging ingediend, dan zal hij
zich niet leenen tot eene poging, waar
bij men hem in het belang zijner partij
of tot behoud zijner portefeuille tot
karakterloosheid nopen zou. Integendeel
mag men verwachten, dat hij zijne wet
zal intrekken als zij door een of ander
amendement in hare hoofdbeginselen
woidt aangetast. Zeilt Tak's kieswet
scheepje echter over die klippen heen, dan
zal 'tin het gezicht van de haven der
eindstemming niet stranden, maar bin
nen geloodst worden door de karakter
loosheid van vele liberalen, die hun
eigen belang of dat hunner partij boven
hunne principieele bezwaren stellen.
Schiedam, 29 Juli 1893.
Burgemeester en Wethouders van
Schiedam, gelet op art. 8 der Wet van
den 2n Juni 1875 (Staatsblad no. 95),
geven kennis aan de ingezetenen, dat
de navolgende vergunningen zijn ver
leend
lo. aan A. Perquin en zijne recht
verkrijgenden tot oprichting van
een z e e p z i e d e r ij, in een pakhuis,
gelegen achter zijne woning aan de
Hoogstraatwijk C, no. 99, kadaster
sectie C, no. 1076;
2o. aan de firma H. J. Drop Co.,
tot oprichting van een sigaren-
drogerij in het pand aan de korte
Hanen wijk A, no. 120 kadaster sectie
C, no. 243.
De Burgemeester van Schiedam ves
tigt op uitnoodigi g van den Heer Com
missaris der Koningin in deze provincie,
de aandacht op het navolgende bericht
aan zeevarenden
1016. Torpedo terrein in den
Nieuwen Rotterdamschen Wa
terweg, 4e district.
Volgens mededeeling van den In
specteur over het Loodswezen in het 4e
en 5e district dd. 20 Juli 11. zullen
van af 22 Augustus tot 26 September
aanst. in den Nieuwen Rotter damschen
Waterwegbez. de witte tonnenlijn een
weinig ten westen van het fort aan den
Hoek van Holland, torpedo oefeningen
gehouden worden. Het onveilig terrein
zal afgebakend worden door witte ton
nen aan de N.-zijde op de grens van
het vaarwater W) door groene tonnen
daar bez.
In een der zalen van de sociëteit
Harmonie" werd gisteron-avond de aan
gekondigde vergadering van de Katho
lieke Vereeniging „De Grondwet" ge
houden, welke door een 30-tal leden
werd bijgewoond. Nadat de notulen der
vorige vergadering waren gelezen en
goedgekeurd, gaf de Voorzitter, de heer
W. A. Beukers, den leden gelegenheid
hunne meening uit te spreken over het
onderwerp waarvoor deze vergadering
werd bijeengeroepen, de herstemming
voor een lid van den Gemeenteraad, die
aanst. Dinsdag alhier zal plaats hebben.
Van deze gelegenheid werd door den
achtenswaardigen nestor der vergade
ring het eerst gebruik gemaakt om als
zijne opinie medetedeelen, dat hoewel
het spreekwoord, dat wij van twee
kwaden den minste moeten kiezen hier
in ruime beteekenis zou kunnen wor
den toegepast, „de Grondwet" toch in
dit geval geen candidaat moest stel
len, maar hare leden vrij lateneender
beide in herstemming komende lieeren
bij de verkiezing op 1 Aug. te steunen.
Hij meende dat het besluit bij de vorige
verkiezing genomen om geen candidaten
te stellen, ook voor deze verkiezing van
kracht bleef, wijl het hier gold een
doorloopende verkiezing voor den Raad.
Met deze gedachtengang waren eenige
jongere leden het niet of maar ten halve
esns. De leden waren toch opnieuw
ter vergadering opgeroepen. Daardoor
werd bewezen, dat zij opnieuw bunne
opinie konden vestigen. Werd er een
besluit genomen 't welk afweek van
het besluit m de laatste vergadering
genomen, dan konden de nu afwezigen
zich daarover niet beklagen, want ook
hun werd door deze vergadering de ge
legenheid geboden, zich uit te spreken.
Daarbij moest men ook in aanmerking
nomen, dat wij nu in eene andere po
sitie verkeeren. Ook werd van die zijde
in 't licht gesteld, dat het Lier niet
gold de kwestie of wij een candidaat
zullen stellen, daar geen der beide bij
deze zaak betrokken personen, onze
candidaat is, maar alleen de vraag
diende te worden beantwoord, of wij
een der beide in herstemming komende
personen zullen steunen.
In den loop dezer vrij levendige dis
cussie kwamen ook de beide in herstem
ming komende lieeren ter sprake. De
heer W. F. Tak achtte men te zeer be
kend, om over diens persoon lang uit
te weiden; daaromtrent bestond geen
verschil van gevoelen. Omtrent den heer
C. Klein, die minder bekend bleek, wis
ten verschillende leden uit goede bron
mede te deelen, dat hij is tegen het plan
Schotel; tegen te groote opdrijving dei-
kosten van het openbaar onderwijs, en
voor een zuinig beheer der gemeente.
Hoewel bij deze discussie duidelijk
en ondubbelzinnig de gezindheid der ver
gadering bleek, bleek het gevoelen dei-
oudere leden dat „de Grondwet", met
voorbehoud van de vrijheid harer leden,
zich van het steunen van een der beide
in herstemming komende heeren moest
onthouden, door de meerderheid der ver
gadering gedeeld te wordei. In stemming
gebracht, werd het voorstel om geen
candidaat te stellen met 17 tegen 8
stemmen van de stemgerechtigde ledep
aangenomen. De vergadering werd daar
op door den Voorzitter, onder dank voor
de goede opkomst, gesloten.
Bij de heden alhier gehouden aanbe
steding ten behoeve van het aanleggen
eener begraafplaats (het uitbreiden van
de bestaande R. K. begraafplaats) met
de daarvoor benoodigde graafwerken en
zandophooging, waren ingekomen de
volgende inschrijvingsbiljetten
H. Wienhoven, alhier, het geheele
terrein f17.700; P. J. Dubbelman, Dor
drecht, het geheele terrein f 14.040, het
halve terrein f 8.480; Adr. Dubbelman,
Dordrecht, het geheele terrein f 16 240,
het halve terrein f8.810; Herman de
Jong, Ammerstol, het geheele terrein
f 13.890, het halve terrein f 7.960Corn,
v. d. Vlies, alhier, liet geheele terrein
f15.280, het halve terrein f 8.200;^
J. C Maassen M. den Braber, Vlaar-
dingen, het geheele terrein f12.370,
het halve terrein f6.800.
Dinsdag 1 Augustus, zal de toewij
zing plaats hebben.
Naar aanleiding van ons bericht be
treffende de groen voederpers van den
heer Bertcls, te Barneveld, meldt men
ons, dat op d< boerderij van de firma
H. Jansen Co. alhier, reeds sedert
drie jaar met veel succes een dergelijke
pers in gebruik is.
Het verschil van deze pers met die
van den heer Beitels bestaat alleen
daarin, dat de vereischte druk bij die
van de. firma H. Jansen Co. doelma
tiger wordt aangebracht, waardoor de
pers wel-is-waar iets duurder to staan
komt (een van 150 kub. meter inhoud
kost pl. m. f100) maar daarentegen de
warmtegraad veel gemakkelijker te re
gelen is, hetgeen van zeer groot belang
is, als men in aanmerking neemt, dat het
succes van het conservecren van groen-
voeder hoofdzakelijk afhankelijk is van
hetinhouden der vereischte temperatuur,
en deze temperatuur door hot in mindere
of meerdere mate aanbrengen van den
druk moet worden geregeld.
Wij twijfelen niet of genoemde firma
zal gaarne bereid zijn aan belanghebben
den verdere inlichtingen te verschaffen.
De directie van het telegraafkantoor
te Vlaardingen (4de klasse i is vacant
(jaarwedde f2200') Sollicitatiën zullen
uiterlijk 10 Augustus e.k. moeten zijn
ingediend.
Iemand te Maassluis, die zijne belas
tingpenningen nog niet betaald scheen
te hebben, kreeg een soldaat bij zich
te gast. Over vriendelijk en gul onthaal
kon deze echter niet roemen. Voedsel
moest hem gebracht worden. Den eersten
nacht kon hij opden vloer doorbrengen.
Den tweeden dag kwam de heer des
huizes des avonds met een allesbehalve
vriendelijk gezicht op den gedwongen
gast af, zoodat deze het op een loopen
zette. Zijne wapens enz. worden hem
daarna achterna geworpen. Door de zor
gen der politie werd hij natuurlijk weder
spoedig in huis teruggebracht. Van een
en ander werd proces-verbaal opgemaakt.
Een der werklieden die bezig waren
met het laden van haring in de stoom
boot Lotte., welke daartoe in de haven
van Maassluis lag, had het ongeluk door
het vallen en kantelen van een haring
ton daartusschen met de hand beklemd
te raken, zoodat hem twee vingertoppen
van de rechterhand werden afgekoeld.
Men schijft uit Maassluis.:
Toen eergisteriniddag het stoomschip
„Lotte" onze haven verliet, kwam het
vaartuig, achteruit stoomende, met zoo
veel kracht tegen de ducd'alf van het
remmingswerk der spoorwegbrug aan,
dat deze geheel op zijde en tegen het
overige paalwerk aangeduwd werd. Een
nader onderzoek zal nog moeten aan-
toonen, of de palen van de duc-d'alf
slechts met den grond op zijde geduwd,
dan wel of ze gebroken zijn. Naar wij
vernemen, is een cautie gesteld, voor
dat het stoomschip kon vertrekken.
Over eenige dagen wordt te Delft
het protestantsche diaconessehuis „Be
thel" geopend, opgericht door mevrouw
V. Van Meerten, beoogende assistentie
en verpleging van zieken voornamelijk
van patiënten die te schaars in 't geld
zitten om zich al het benoodigde zelf
aan te schaffen. Het is ingericht tot
verblijf van eenige zusters en men vindt
er ook eene operatiekamer, waar door
dr. Thomée operatiën worden verricht.
Zitting van Vrijdag 28 Juli.
De Kamer verwierp met 29 tegen 5 stem
men de overeenkomst betreffende den Gel-
dersch-Overijselschen lokaalspoorweg en den
lokaalspoorweg van Enschedé naar Oldenzaai.
Dit wetsontwerp dat ook in de Tweede Ka
mer geen onverdeelde instemming had gevon
den, werd bestreden door den heer Fokker
die den te betalen prijs te hoog achtte, vooral
omdat de Staat later, zoo hij gedwongen wordt
de lijnen der Hollandsche Spoor over te nero®
ook die lijnen verkrijgt.
De Minister van Waterstaat
streed dit gevoelen, maar de Kamer stem i
naar wjj reeds zeiden, den heer Fokker 'n
gelÜk- i 11 uur
De vergadering ging hierop een hall
uiteen om twee wetsontwerpen, die des mo
gens door de Tweede Kamer waren aang
nomen, aan een sectie-onderzoek te onderwe
pen, ten einde ze daarna nog in deze zitting
te kunnen afdoen.
Aldus geschiedde. Na een enkele klacht ov
de overhaaste behandeling vereenigde zich oo
de Eerste Kamer met het ontwerp betreffen
de verveningen en omtrent de suppletoirs
grooting voor Binnenlandsche Zaken.
Nog werd aangenomen het wetsontwerp
omtrent de proeven met de verpachting va
de opiumregie.
Hierna ging de Eerste Kamer tot nader
bijeenroeping uiteen.
Zitting van Vrijdag 28 Juli.
Aan de orde is de beraadslaging ov r 1,£'t
wetsontwerp houdende bepalingen omtrent'v
treding van artikel 1 van het Kon. beslui va
17 Februari 1S19 t Stbl. no. 6 Vervening'
De Minister van W a t e r s t a t a
antwoordt enkele opmerkingen, in het versta»
voorkomende, en wijzigt het ontwerp in die
zin, dat de termijn van den duur der wetst>
paling gesteld wordt op 1 September 1894.
De Minister van Financiën vei
klaart, dat ook zonder uitdrukkelijke verleng111»
der wet van 1818, geen speciale voorziende
omtrent de tolgeldheffing noodig is.
De heer R n y s van Beerenbroek a<d
zoodanige speciale voorziening vóór 1 Septen^
ber 1894 wel noodig. Wanneer eenmaal bek<d
is, dat iedere strafbepaling is vervallen, da
zullen de overtredingen overal toenemen.
De heer Van Alphen dringt op dit p111
nader aan. Speciale voorziening is, met
oog op de grondeigenaren, onvermijdelijk. t
De Minister van Financiën wff
er op, dat waar ontduiking niet door strayi
palingen kan worden voorkomen, toch altijd o
mogelijkheid tot civiele actie overblijft. (Gelac
Intusschen, als het noodig is, dan zal
een speciale voorziening door den Minist
worden voorgedragen. u
De heer Buys van Beerenbro®
meent, dat de Staat verplicht is schadelo®
stelling te geven aan de pachters; die d°
het gemis van strafbepalingen schade ljjden-
Het ontwerp wordt aangenomen met 59 teg
3 stemmen; el,
Hierna wordt zonder stemming aangenow
het wetsontwerp tot verhooging van Hoofdst
V der Staatsbegrooting voor 1892.
Nadat aldus deze urgente wetsontwerp®^
waren afgehandeld, werden de beraadslaging
over de kiesrechtontwerpen voortgezet. Op
heeren Kerdfjk en Mees zouden als sprek®
volgen de heeren Mackay, Rutgers en Schaar
man.
De heer Mackay betoogde, dat de voi
invloed vermeerderd moet worden. Dat ,v'
en is steeds het streven der anti-revolutionn'
partij. Met belangstelling heeft spreker v
de wetsontwerpen kennis genomen, maar "te
met teleurstelling, ten eerste omdat daar
niet geregeld is het gemeentelijk kiesre®^
dat als het nu niet geregeld wordt, later "j
licht op minder gewenschte wijze zal gereg
worden. Teleurgesteld was hij ook door de y®
gestelde wijze van regeling die eigenlijk
doorhakken van de kwestie. eli
In de Mamorie van toelichting vindt
eigenlijk geen toelichting, waarom men z°° eie
is gegaan als voorgesteld werd. De g®"6^
toon van die memorie is ook alsof men de za'e]1
maar moest afmaken. Het is toch niet
te spreken, dat men zich van verschillen^
bezwaren afmaakt door algemeenheden-
het sectie-onderzoek kwam er echter een g°
verandering in dien zin, dat de Memorie
Antwoord zich gunstig onderscheidt van
toelichting, waarbij de medewerking der K"1).,,,
ook niet geheel van de hand wordt gew®2^.
Verder bespreekt h'jj de grondwettige
zwaren, het kenteeken van welstand is g®111® eji
tot een kenteeken voor hen, die per se
welstand bezitten. Vroeger was het de ce,'er
waarop de kieswet rustte, nu is het de Aru^g,
wet waarop alles rusten zal. Ook het ken
ken van geschiktheid is geen kenteeken i^g
elementaire kennis van het lager on ^.0eJ
bewijst nog volstrekt niet dat men is een a
staatsburger. De Minister had als keute
van geschiktheid moeten aannemen: het t
aan het hoofd bevinden van een gezin-
toch zijn de personen die geleerd hebben
andereu te zorgen. j^je-
Ook is het noodig den leeftijd voor d®
zers hooger te stellen. Menig jongmensc ^]ll3
23 jaren is nog in afhankelijke positi®i
aan de studie en jongelieden van 25 jay®1 voot
naar de bekende uitspraak, nog moeilijk
water en vuur te bewaren. jjet
Spreker herhaalt dat uitbreiding jUj»t
kiesrecht wenscheljjk is en meent dat ai
een der vruchten moet wezen van het
wjjs, inzonderheid van het bjjzonder on ^et
dat te meer vvaardeeriDg verdient, ..vV® zo°,'
socialisme onder de opeubare onderwij2 -tpre>'
veel volgelingen telt. Doch tegenover njgen
ding wil hfj ook waarborgen tegen m« Il)en
en hij wijst daarbij op Engeland, V® ent t®
er aan denkt de macht van het pari ^dg®1
beperken, vooral ten aanzien van het ge
rechthetgeen hier wel mocht won
volgd. Gaarne wil hfj er toe medewei
