Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Binnenland.
Schiedam, 17 Augustus 1893.
Bij de gisteren te 's-Gravenhage ge
houden examens in Hoogduitsche taal
(lager onderwijs) is o. a. geslaagd de
heer A. Knicknie (eerw. Broeder Fru-
mentius) te Schiedam.
Bij de Maandag te 's-Gravenhage ge
houden akte-examens voor de hoofdakte
lager onderwijs is o. a. geslaagd de
heer J. van Mastrigt, te Overschie.
Gister-avond omstreeks zes ure is door
het loslaten van een paar delen een
gedeelte van het dak der branderij van
den heer S. A. Maas aan de Havensteeg
ingestort. Daar de delen stuitten op
het dak van het nevenstaand pand,
werd het dak nog ten deele opgehou
den, zoodat het ongeval betrekkelijk
weinig schade heeft veroorzaakt.
Gister-avond omstreeks 6V2 ure is de
timmermansknecht G. van der Meer in
de stoombranderij van de firma H. Jan
sen Co. door het afglijden van een
plank met het onderdeel zijner voeteu
in den bovenbak terecht gekomen. Bij
het uittrekken zijner kousen bleken
beide lichaamsdeelen met brandwonden
te zijn overdekt. Nadat men in de bran
derij die wonden met lijnolie had ver
zorgd, werd hij naar zijne woning aan
de Grofbaan vervoerd, waar hem door
den heer Elzevier Dom verder genees
kundige hulp werd verlened.
Heden-ochtend omstreeks elf ure is
het 7-jarig zoontje van L. C. Haring,
wonende nabij de Konijnenbuun, al
spelende in de Noordvestgracht geraakt.
Ware het kind niet door een paar voor
bijgangers, die hem een lat toestaken,
gered, het zou zeker in het roetwater
het leven hebben verloren.
Te Delft is het 6-jarig zoontje van
den heer v. Z. aan de St. Olofslaan
nabij de ouderlijke woning in een sloot
geraakt en daaruit levenloos opgehaald.
Door de Delftsche politie is aange
houden de gesignaleerde J. d. G., oud
54 jaar, koopman, zonder vaste woon
plaats. Hij i» tot het ondergaan der
hem opgelegde hechtenisstraf naar het
Huis van Bewaring te 's-Gravenhage
overgebracht.
TWEEDE KAMER.
Zitting van 16 Augustus.
In behandeling was nog da crsdietaauvrage
voor de invoering der scheepvaartregeling op
Atjeh. Ook de heer B a h 1 m a n n critiseerde
ons optreden in Atjeh drong aaa op meerdere
publiciteit der Atjeh-gebeurtenissen en de open
baarmaking der namen van alle gesneuvelden
en besprak den toestand van het kolenstation
op Poeloe Wajj.
De Minister vanKoloniënverdedig
de, in aanmerking genomen de terreinmoeiefijk-
heden het optreden van onze troepen in Tami-
ang, doch schort zijn eindoordeel op tot na ont
vangst van nadere ophelderingen, bepaaldelijk
over het oprichten van vijandelijke bentings.
Onze Atjeh-politiek beoogt bescherming van
handel en scheepvaart en nakoming der plich
ten die onze souvereiniteit over Atjeh voor
schrijft. De Min. wenscht de thans gevolgde
geconcentreerde stelling te handhaven als hat
beste middel om de goedgezinden nog meer
aan ons te verbinden. Onder de noodige voor
zichtigheid zal hij de publiciteit gaarne uit
breiden.
De Regeering zal krachtig optreden tegen
over vijandelijke henden op Sumatra's Oost
kust en de Atjesche grens. De Minister be
richtte de onderwerping van eenige staatjes in
Tamiang.
De heer C r e m e r wees nog op het belang
van aanleg van wegen in streken] aan ons
gezag onderworpen, hetgeen de Min. zou over
wegen.
Het ontwerp is aangenomen met de stem
men van mr. Keuchenins en van der Borch
tegen.
Daarna nam de Kamer de Kieswet weer ter
hand.
Namens de meerderheid der Oommissie van
Rapporteurs stelde de heer A. E. Mac k a y
voor de amendementen, al of niet na toelich
ting, te verzenden naar de sectien.
De heer Yan Alphen stelt voor liet debat
te schorsen tot na opening der nieuwe zitting.
Deheeren Hartogh en Borgesins be
strijden uitstel omdat dit niets nieuws kan
leeren.
De heer F e r f stelt met 4 leden voor de
Commissie van Rapporteurs te hooren over de
amendementen en inmiddels het debat eenigen
tijd te schorsen.
De heer Schaepman steunt sectieverzen
ding in het belang der zaak.
De heer Lieftinck acht dit noodeloos
werk.
Na langdurige discussie is het voorstel om
de amendementen op het kiesrecht naar de
sectiën te verzenden, aangenomen met 62 tegen
33 stemmen, waarna de centrale sectie bijeen
geroepen is.
H. M. de Koningin schonk f 40 aan
een hulpbehoevend gezin te Gouda, ter
wijl een stoker in dezelfde gemeente,
die langen tijd zonder verdienste was,
van H. M. f25 ontving.
Het groote vuurwerk, dat op den ver
jaardag van de Koningin op 31 dezer
te 's Gravenhage zal worden afgestoken,
zal niet in de Maliebaan, waar het tot
dusver geschiedde, maar te Schevenin-
gen plaats hebben.
De Tweede Kamer heeft gisteren met
62 tegen 33 stemmen besloten de amen
dementen op de Kieswet naar de afdee-
lingen te verzenden. Zij verwierp vervol
gens met 53 tegen 42 stemmen hetvoorstel
van den heer Borgesius om aanstaanden
Dinsdag dit afdeelings-onderzoek te doen
plaats hebben en besloot op voorstel
van den heer Schaepman daarmede 20
September a. s. aan te vangen.
De vorstin zu Wied, die te Neuwied
met de koningin van Rumenië de kerk
bezocht, struikelde over een tapijt en
brak tengevolge van den val den arm.
Men deelt ons mede, dat Mgr. Bo-
vieri, auditeur bij de Pauselijke inter-
nuntiatuur te 's Gravenhage, in het
najaar naar Parijs zal worden overge
plaatst.
Het aantal amendementen op de Kies
wet is nog met een drietal vermeerderd.
De heer F erf stelt voor het kiesrecht
toe te kennen aan gehuwden, of weduw
naars op 23-jarigen, en aan ongehuwden
op 25-jarigen leeftijd.
De heer Gerritsen wil alleen dan
de onderstand aan de inwonende vrouw
of minderjarige kinderen geacht hebben
door den echtgenoot of vader te zijn
genoten, wanneer deze met zijn voor
kennis is verstrekt.
Voorts stelt hij voor de militairen
beneden den rang van officier alleen
daar van h.et kiesrecht uitte sluiten waar
een gedeelte van het grondgebied des
Rijks in staat van oorlog of in staat
van beleg is verklaard.
Een amendement in gelijken geest is
voorgesteld door den heer V a 1 e 11 e,
die voorstelt schorsing in de uitoefening
van het kiesrecht voor de militairen
beneden den rang van officier, in geval
van oorlogsgevaar of andere buitenge
wone omstandigheden.
sterke bestrijding van de zijde van vele
buitcnlandsche geneesheeren en ook van
prof. Stokvis uit Amsterdam.
Het bestuur der sociëteit „de Kroon"
te Haarlem heeft wegens het verbieden
harer feesten door den burgemeester te
gen dezen een eiscli tot schadevergoe
ding (f 1500) -ingesteld.
Naar men verneemt, zal de Maat
schappij tot Exploitatie van Staats
spoorwegen met November a. s. de bij
het publiek weinig geliefde perronkaar-
ten afschaffen. Het groot aantal per
sonen, voor het bewaken van bet perron
vereischt, moet deze wijze van contTöle
voor de Maatschappij al te kostbaar
maken.
Tegenover het voorstel om de kieswet-
amnndementen in de afdeelingen te onder
zoeken, zal, naar het ad. verneemt,
een tegen-voorstel worden ingediend om
ze te stellen in handen der commissie
van rapporteurs, ten einde met den
Minister in overleg te treden.
Op het matigheidscongres in Den
Haag is heden een zeer belangrijk debat
gevoerd over bat alcoholgebruik. Ds.
Duckworth hield de stelling vol, dat
alcoholgebruik in geringe mate bij goed
voedsel voor normale naturen onscha-
delijK is. Dr. Schmitz (Bonn) ging niet
zoover, maar laakte het matig gebruik
toch ook niet. Deze betoogen vonden
De protestmeeting te Amsterdam.
In liaison Strouckm te Amsterdam
werd gisteren door een aantal Amster-
damsche vereenigingen eene meeting
gehouden om te protesteeren tegen de
houding van eenige Kamerleden bij de
behandeling van het kieswet-ontwerp
Tak. De bijeenkomst was talrijk bezocht.
De leider der bijeenkomst, zekere
heer Hartorff, zeide in zijn openings
woord, dat deze vergadering voorname
lijk strekte om den werklieden gelegen
heid te geven hunne verontwaardiging
te uiten over sommige uitdrukkingen
door Kamerleden omtrent hen gebezigd.
Als sprekers voor dezen avond waren
ingeschreven de heeren Vitus Bruinsma,
v. d. Goes, Fortuijn, Nolting, Helsdingen
en Emmenes, van wie laatstgenoemde
echter bericht van verhindering had
gezonden.
Na voorlezing van verschillende be
tuigingen van sympathie met deze be
weging, werd allereerst het woord ge
geven aan den heer Nolting, den
voorzitter der Amsterdamsche afdeeling
van het Nederlandsch Werkliedemerlond
welke afdeeling aan deze meeting heelt
willen deel nemen. Spreker gaf uiting
aan zijne verwondering over het feit, dat
noch Patrimonium noch de Ned. li. K.
Volksbond zich op deze meeting deden
vertegenwoordigen. Voorts viel spreker
den heer Rutgers van Rozenburg aan, die
den Nederlandschen werkman een brevet
van dronkenschap had uitgereikt door
te zeggen, dat het aantal stemgerech
tigden merkelijk zou verminderen als
men de dronkaards uitsloot. De heer
Rutgers noemde de aanstaande kiezers
„stemvee", „slachtvee" was, dunkt spr.,
beter, daar diezelfde menschen ter ver
dediging van het land den vijand tege
moet worden gevoerd.
Fortuijn critiseerde ook de Kamerleden
Travaglino, dien hij een geestelijk ge
drocht noemde; Bool, die aan niets
anders dacht dan aan de arme Javanen
voorts de heeren De Kanter en Smeenge
Van Vlijmen, van wien hij liet als
kapiteins der infanterie natuurlijk vond
dat hij over sabel en schietgeweer sprak
als middelen om het volk in bedwang
te houden en Vermeulen, die bang is
dat het den arbeiders is te doen om
zich van de beurs der rijken meester
te maken.
Helsdingen zeide dat Rutgers de kroon
heeft gespannen in beleediging van het
volk. Zij die aan de meetings der laatste
jaren hebben deelgenomen, kunnen niet
als dronkaards gebrandmerkt worden,
en in deze dagen kan er slechts van
vee worden gesproken met betrekking
tol het „vee" dat de wetten maakt.
Waar de heer Rutgers hen die naar
uitbreiding van kiesrecht streven, aëro
nauten noemde, bedenke hij, dat hij en
zijn geestverwanten wel eens in de lucht
konden vliegen, wanneer zij zucht naar
wraak blijven opwekken.
Over 't algemeen, meende Helsdingen,
werd er op minachtenden toon over de
werklieden gesproken. Men scheen slechts
een werkman, den bakkersgezel Moll,
waardig te keuren, ter stembus te gaan.
De heer Haffmans scheen de Nederlan
ders, wat eerlijkheid betreft, beneden
de Zwitsers te stellen, terwijl men an
ders steeds den mond vol heeft van de
vele en groote deugden van het Neder-
landsc-he volk! Spreker betoogde, dat
het den socialisten niet zoozeer om dit
kiesrecht te doen is, omdat zij daarvan
nog niet veel heil verwachten Spr.
noemde den heer Rutgers een wetgevende
ploert en eenwetgevende schoft, en tartte
hem wegens deze uitdrukking een aan
klacht in te dienen. Laten wij zoo
besloot spr. alles wat over de werk
lieden gesproken is, goed onthouden en
ons daarnaast overtuigd houden, dat
wie het laatste lacht het best lacht.
De overige sprekers, bekende corifeeën
der socialistische partij, lieten zich i"
gelijken geest uit. Volgens Van dei
Goes had minister Tak getoond, niet
op de hoogte te zijn van hetgeen in de
laatste jaren onder de arbeiders is ge
beurd. Deze spreker bekende ruiterlijk
dat het doel der nieuwe socialistische
kiezers zou zijn eene poging om de mo
narchie af te schaffen. Vitus Bruinsin»
zag in den langen duur der algemeene
beraadslagingen over het ontwerp-Tak
eene poging om de beslissing zoolang
mogelijk te verschuiven.
Van de gelegenheid tot debat wero
o. a. gebruik gemaakt door „mevr.
Schook-Haver, die hulde bracht aan de
vier kamerleden, die zich gunstig
over de vrouw uitlieten (de heeren Rut
gers, Van Houten, Gerritsen en Pyt-
tersen) maar in het krijt trad tegen
de heeren Ruys, Harte en De Ras, die
minder welwillend over de vrouw spraken.
Een der aanwezigen deed het voorstel,
Rutgers als afgekeurd vee te signaleeren
en den directeur van het abattoir te
vragen, waar men met zulk afgekeurd
vleesch heen moest. Een ander zeide
zich bedrogen te hebben in Heldt,
die Rutgers een slag in 't gezicht had
moeten geven.
Nadat eene motie was aangenomen,
waarin protest was uitgebracht togen
de verdachtmakingen waaraan de arbei
ders hebben blootgest aan, begaf zich de
opgeruide menigte naar het huis van
den heer Rutgers aan het Frederiksplein,
waar zij echter door de politie werd
uiteengedreven. Op verschillende punten
ontstonden botsingen met de politie e'1
tot laat in den avond bleef het onrus
tig een brigadier der politie werd door
steenworpen aan hoofd en handen zwaai
gekwetst, terwijl een verslaggever aan
de kin werd getroffen.
Omtrent de nieuwe aardverzakking
op de spoorbaan tussclien Beek en Bund"
meldt men ons uit Venloo:
De verzakking van p. m. 20 metd
lengte had plaats naast de lijn op 100
meter afstand van de voiige instorting
aan deze zijde.
Dt machinist van den trein, die vroeg
genoeg het onveilige signaal zag, stopte'
waardoor de reizigers in staat gesteld
werden een gedeelte an den weg t"
voet af te leggen om achter het bescha
digde gedeelte weder in een trein
stappen. De passagierstrein van Venl"
naar Maastricht was nog kort te vore"
de plaats gepasseerd.
De staf en veldbataljons van het
reg. grenadiers en jagers vertrokken
gisteren-ochtend per Holl. Spoor na*1
de legerplaats bij Laren het 4e en
bataljon onder bevel van den luit.-ko
jhr. H. Laman Trip per extratroin n"1
6 u. 3# m., de stal en de overige bat a
jons onder bevel van den kolonel J.
K. H. W. Vogel, regiments-comnia"
dant, per extratrein van 6 uur 44 n1'
Een groote menigte deed het regimeri"
in het vroege morgenuur tot aan
station uitgeleide. De trein voerde
bataljons naar het station Naaiden
Bussum, vanwaar naar de legerp'-aa
werd gemarcheerd.
Men schrijft aan het Roti. Nwtbl- °nS
uit Apeldoorn, dd. 15 Aug.: j
Heden-middag één uur arriveerde
hier aan het station de erf-groothertog1^
van Baden, met een dame en een de"
van gevolg. f
Met twee hofrijtuigen afgehaald de
den kamerheer baron Taets van A'11
rongen nam H.D.H. met de liofd»
in het eerste en baron Taets van Ann*'0^
gen en de heer van het gevolg van H
in het tweede rijtuig plaats en bogav
zich naar het paleis. 0p
Op het paleis werd de hooge ga®
het terras opgewacht en verwelb0^
door HH. MM. de Koninginnen. "U
jeuneerde ten paleize, maakte met
Koningin-Regentes een wandeln
de omstreken van Apeldoorn, en v0! m-
met den trein van 5 uur, uitge'eI( tes.
daan door H.M. de Koningin-Re?'
