Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
16de Jaarg.
Donderdag 14 September 1893.
No. 4686.
bureau $booQ$txaat 317.
ALGEMEEN OVERZICHT.
Poolsche Banneling.
Feuilleton.
PRIJS VAN DIT BLAD:
PRIJS DER ADVERTENTIÈN
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
Voor Schiedam per 3 maanden
Franco per post door geheel Nederland
Afzonderlijke Nommers
f 1.50
- 2.-
- 0.05
Het antenrsrecht van den inhoud dezer conrant ia verzekerd
volgens de Wet van 28 Juni 1881 StsblNo. 124.
iiiniiiiiiiiiiiuiHiiiiiiii
Van 1 6 regelsf 0.60
Elke gewone regel meer- 0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeen
komsten aangegaan.
13 September '93.
De gewijzigde Grondwet voor België is
J - Vrijdag door koniDg Leopold te Ostende
®*rachtigd. De Koning heeft, toen hij de
aieUwe staatsregeling oDderteekende een
*°ort testament bij die stukken gevoegd,
^et de bepaling dat dit eerst na zijn
°°d of op een door hem bepaalden dag
worden geopend. Zoo verhaalde de
dépendance Beige, doch andere bladen
'Praken het bericht tegen. Nadat deze
6enige dagen gediscuteerd en geïnfor-
1Ile(Jrd hebben, zijn zij tot een besluit
&ekomen, dat de Koning wel degelijk
l®ts bij de door hem onderteekende
sthkken gevoegd heeft. De Tempt ver-
^ekerde, dat de inhoud niet minder dan
ertien bladzijden beslaat en door den
*v°ning zelf geschreven is. Deae zou
aarin de geschiedenis der herziening
eschrijven, de feiten verbeteren, die
u°r een zeker deel der pers verdr.iaid
4lJn, de rol schetsen die hij daatbij heeft
Gepeeld en alle verantwoordelijkheid
'an zich afwerpen. De Gazette is er ook
gekomen, te erkennen, dat er een
ander schrijven bestaat, maar in af-
achting dat zij later wellicht van der-
'en zijdjes spreekt, beweert het blad
jans, dat het een gewone envelop is,
le naar het gewicht te oordeelen niet
,e)1 volimineus document, maar een
s blaadje papier bevat, waar-
cuijnlijk een wensch des Konings ten
opzichte van den Congo-Staat behelst.
et zooaeer de nieuwsgierigheid prik-
Gende stuk bevindt zich op 't oogen-
j aan het ministerie van binnen-
ndsche zaken, vanwaar het later naar
sbtie zal verzonden worden, en niet
aar het rijksarchief, zooals eerst ver-
haaM werd.
Naar men uit Bergen bericht zijn
o,°r het referendum in de Borinage
-M) mijnwerkers ter stemming opge-
°ePen. Slechts 12000 zullen er voor
Naar het Franseh van Louib Collas.
ib)
Heef zwijgen, gebukt onder het gewicht
lhaa.r beiiuneringen.
K«koni *s lnÜ 11 °S? dikwijls voor den geest
der y en> b' rnam ik, die dag, dat wy elkan-
gea 0or bet laatst zagen; wat zijn de gevol-
tes^ est van den helschen strik, dien men ons
had
rauj le Koléief is de oorzaak van al onze
*®lfs ®ndergang, wonden, gevangenschap
dat ï?e' «en weinig moed kan men zich aan
Van t onderwerpenmaar die scheiding
brenk*66 e'kaar minnende harten, die schip-
het Jan de gevoelens, aan welke men al
Y,Se- Uk zÜns levens vroeg, o die beproe-
Was te zwaar.
8erdelWeefi:; ik. zag tranen op haar verma-
wangenzij deed een poging om weder
werkstaking stemmen. De anderen ont
houden zich.
Yolgens de laatste berichten begint
de werkstaking in Engeland te ver
minderen. 10.000 mijnwerkers in North
Staffordshire hervatten eergisteren-och-
tend het werk op den voet van het oude
loon, de oplossing der hangende geschil
len verder overlatend aan de Vereenigde
kolen-mijneigenaars [Federated Coalow-
nert) en den mijnwerkersbond. Het be
richt uit Derbyshire, volgens hetwelk
de arbeiders er in zouden toestemmen,
dat de patroons die de oude loonen
wilden betalen, da kolenproductie voort
zetten, wordt thans bevestigd. In het
kolendistrict Forest of Dean hebben de
mijnbezitters de voorwaarden der werk
lieden aangenomen, waarop deze hun
vertegenwoordigers volmacht gaven om
over de hervatting van den arbeid te
onderhandelen. Tegenover deze gerust
stellende berichten staat, dat troepen
afgezonden zijn naar Pixton (Derbyshire)
een belangrijk mijndistrict. Soldaten
zijn ontboden naar de kolenmijn van
West-Yorkshire, bij Morley, waar men
een aanval verwacht. De prijs der steen
kolen is steeds stijgende en de ellende
zeer groot. Zeer vele fabrieken werken
slechts de helft van den gewonen tijd.
De National Liberal Federation heeft
een manifest uitgegeven, waarin zij heftig
het Hoogerhuis aanvalt wegens het ver
werpen van de door het Lageihuis aan
genomen Home-ltule-Bill. Zij protesteert
tegen de pretentie der Lords om eene
ontbinding uit te lokken. De vraag, hoe
het Huis des Lords af te schaffen of te
wijzigen, kan (zegt zij) voortaan eene
belangrijke plaats innemen.
Ter gelegenheid van den naamdag
des Czaren werd gisteren in het konink
lijk paleis bij Kopenhagen, waar de Rus-
sische keizerlijke familie thans vertoeft,
door den Koning van Denemarken een
toost uitgebracht op den Czaar. Wegens
eene lichte ongesteldheid was keizer
Alexander niet aan tafel.
te spreken en met zwakke stem vervolgde zij
Op weg van uw woning naar de onze
sprak Ladislas geen woord tegen my, maar
uit zijn blikken begreep ik zijn inwendige
woede toen wij te huis waren gekomen, sprak
hij op jjskouden toon het vonnis uit
Gij hebt, zeide hjj, om mij te bedriegen,
een behendigheid getoond, die uw vernuft eer
aandoetik ben er zeker van, dat gij nog he
den aannemelijke redenen voor uw gedrag
zoudt weten te vinden; maar beproef dat nu
noch later, ik zou n toch niet gelooven. Ik
kan den band, die ons verbindt, niet verbreken,
maar het spreekt, van zelf, dat wij, al moeten
wy alles doen om den schijn te redden, elkan
der het belachelijke van betuigingen moeten
besparen, die even zooveel leugens zouden zijn.
Het was zjjn geheele, volkomen vrijheid, wel
ke hij terug eischte ik sprak de hoop uit, dat
hii nog eenmaal op zyn besluit zou terug
komen.
Nooit antwoordde hij.
Nooit! dat was een plechtig, zoowel als een
vreeseljjk besluit. Hoe vele lieden achten zich
gebonden door een onvoorzichtig genomen be
sluit. De eigenliefde mengt er zich in en men
maakt er een punt van eer van, er niet op
terug te komen.
Het verdere gedeelte van haar verhaal werd
telkens afgebroken door zuchten zij aarzelde,
zjj vertelde niet alleszij wilde haar echtge
noot niet beschuldigen zij trachtte verzachten-
Aan het galadiner te Boros-Sebes,
waaraan de militaire attache's van
Duitschland, Rusland en Italië aanzaten,
heeft de Oostenrijksche Keizer gedron
ken op de gezondheid van zijn dierbaren
vriend, den Keizer van Rusland. De
Keizer onderhield zich geruimen tijd
met den Russischen militairen attachd
(Boros-Sebes is een klein plaatsje, aan
de Maros, gelegen in het comitaat Arad
in Hongarije). Uit hetzelfde departe
ment Arad wordt melding gemaakt van
een oproerige beweging, in het leven
geroepen door Rumeemche opruiers bij
gelegenheid van des Czaren verjaardag.
Twee bataljons troepen zijn er heen
gezonden.
De encycliek van Pau» Leo aan
de bisschoppen van Hongarije, door het
katholieke Vaterland van Weenen „eene
herademing, een bevrijdende daad" ge
noemd, is een gewichtig stuk dat door
zijne beslistheid en scherpte merkelijk
verschilt van den zachtzinnigen trant,
waarin Leo XIII anders gemeenlijk
leert en onderricht. Reeds in 1886 zond
de Paus over dezelfde kwestie een ency
cliek aan het Hongaarsche Episcopaat
en wel in verschoonenden geest. M ar
de vingerwijzigingen en vermaningen
vonden niet do behoorlijke verspreiding
en vereisehte opvolging en daarom heeft
de Paus ze nu als bevelen en verboden
herhaald. In Hongarije hestaat eene
landswet, die voorschrijft dat bij ge
mengde huwelijken de zoons den gods
dienst van den vader en de dochters
dien der moeder moeten volgen. Dit nu
strijdt vlakweg met de kerkelijke wet,
welke alleen, en nog maar in sommige
gevallen, verlof geeft tot het gemengd
huwelijk, als alle daaruit voortsprui
tende kinderen Katholiek worden. Nu
werd de moeilijkheid soms ontdoken,
doordien het bruidspaar zich verbond
de kinderen Katholiek te laten doopen,
maar ze later in een anderen godsdienst
deed opleiden. En minister Czaky ver
gemakkelijkte dit door den geestelijken
de omstandigheden aan te voeren, hem te
verontschuldigen en wees op al het lijden,
waaraan hij had blootgestaan. Ik bewonderde
haar onderwerping, maar begreep toch zeer
veel, wat zij niet vertelde.
Ladislas was getroffen in zijn liefde, maar
ook in zyn eigenliefde, en deze tweede wonde
was misschien veel erger dan de eerste hij
had zich tot plicht gesteld niet terug te komen
op zjjn eenmaal uitgesproken oordeel. Hy wa»
begonnen een leven van verstrooiing en ver
maken te leiden eerst had hy getracht aflei
ding te zoeken voor zijn smartlater had hij
er behoefte aan, aan zyn grieven geloof te
slaan, om zijn afdwalingen te rechtvaardigen.
Hij kon het lage karakter van Koléief op
zijn warén prijs schatten, hij wist immers, dat
deze vroeger Helena's hand had gevraagd
met eenige moeite had hij zich van de onschuld
van dezen kunnen overtuigen maar hij zocht
dat niethij wilde niet de eerste zijn om zijn
eigen gedrag af te keuren, evenmin als hij
wilde doorgaan voor een zwak, al te goedig
echtgenoot.
De arme vrouw leed vreeselijk in dien tijd
toch beschuldigde zij hem niet, geen bitter
woord kwam over haar lippen.In weerwil van haar
zeiven echter, konden uit haar verhaal gevolg-
trskkingen gemaakt worden, die tegen Ladislas
getuigden. Thans geef ik haar weder het woord.
Al zocht hij nog zooveel verstrooiing, geluk
kig was hij niet. Hij was wispelturig en prik-
den plicht, op te leggen, van elk doop
sel van kinderen uit e«n gemengd huwe
lijk aan den zielzorger dar andere partij
kennis te geven. Bij breve van Juli
1890 besliste de Paus, dat de Hon
gaarsche bisschoppen geen dispensatie
mesr mochten verleenen voor het ge
mengd huwelijk, tenzij het bruidspaar
voldoende waarborg gaf, dat het da
kerkelijke wet zou naleven en den
bisschop de zedelijke zekerheid had van
hunne oprechtheid in weerwil van het
regeeringsverbod. De Paus verscherpt*
den strijd tusschen het magonniek
ministerie en den H. Stoel door de
bepaling, dat de katholieke geeste
lijkheid de kennisgeving van doopen
aan andersgezinde leeraars niet mocht
doen. Z. H. schreef tevens, dat het
„zeer voegzaam" was, dat de breve
ter kennis van de parochiale geestelijk
heid werd gebracht door een gemeen
schappelijk schrijven der bisschoppen.
De Hongaarsche regeering wist echter
den Keizer-koning te bewegen bij den
Kardinaal-primaattusschenbeide te komen
en door diens invloed bleef het publi-
ceeren van het reeds gereed gemaakt
herderlijk schrijven achterwege na be
komen verlof van den Paus. Z. H. be
val echter, dat iedere bisschop de breve
mondeling aan zijne dekens en deze aan
de parochiale geestelijkheid zou bekend
maken. Eenige bisschoppen hebben dit
echter tot heden niet gedaan. Daarom
herinnert de nieuwe encycliek er aan,
„dat het eene gewetenszaak is, ook niet
in het geringste af te wijken van het
geen de H. Stoel bepaald en geboden
heeft." De uitvaardiging van het her
derlijk schrijven staat nu te wachten.
De anarchisten in Spanje trachten de
algemeene ontevredenheid voor hun doel
einden te gebruiken. Yooral in de om
geving van Jerez en Barcelona zijn zij
aan het werk en smeden aanslagen.
Den 7n sprong in Villanueva in Cata-
lonië een bom, die bij het huis van den
burgemeester was gelegd. Het huis werd
kelbaardikwijl» zag ik hem bekommerd een
gedeelte van zijn fortuin was verkwistik
stelde het mijne te zijner beschikking om zijn
schulden te betalen.
Hij stelde my voor om naar Parjj» te gaan
ik nam dit dadeljjk aan, hopende dat hy in
een anderen omgang, ver van zijn vrienden,
die hem medesleepten in het leven van luid
ruchtige en verderfelijke vermaken, tot my zou
terugkeeren. Werkelijk scheen dit het geval
het kwam my voor dat mijn toewyding hem
trofik hoopte, dat die door my zoo vnrig
begeerde verzoening werkelijkheid zou worden.
Toen vielen de moordtooneelen te Warschan
voor; hij besloot tot een onmiddellijk vertrek
ik stelde hem voor mij mede te nemen, hy nam
dit aan. Helaas ik bleek voor hem slechts een
wapenbroeder, geen eebtgenoote, met wie men
zoowel de goede als de kwade uren des levens
deelt.
Ik zal u al de gebeurtenissen van dien
oorlog niet vertellenik zou er thans den
moed niet toe hebben. Ladislas gedroeg zich
als een held. Altijd vooraan, vuurde hy hen
aan, die aarzelden en sleepte hen mede. Hy
heeft de Bussen veel kwaad gedaan van uit
de hinderlagen in de bosscheno als gij hem
gezien had, wanneer hij zich te midden van
de vijandelijke bataljons wierp.
{Wordt vervolgd)
