Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Binnenland.
TWEEDE KAMER.
Schiedam, 15 December 1893.
Velen zullen zeker mst genoegen h ffi-
ben gezien, dat de Tweede Kamer den
begrootingspost voor een leerstoel in do
Bacteriologie aan de Polytechnische
school te Delft heeft aangenomen.
Daarmede is een voor onze gemeente
belangrijk besluit genomen. Onze nij-
veren gevoelden reeds sedert lang de
behoefte aan het onderwijs, dat nu in
den loop van het volgend jaar aan de
Polytechnische school te Delft, dus in de
nabuurschap onzer stad, zal gegeven
worden. Vooral voor den gisthandel is
het onderwijs in de bacteriologie van
zooveel belang, dat ondernemende jonge
lieden reeds getracht hebben in het
buitenland te bekomen, wat hier te lande
tot heden moeielijk te verkrijgen was.
Dat het onderwijs in de bacteriologie
thans door onze nij veren, die er behoefte
aan hebben, aan de Polytechnische school
te Delft zal kunnen genoten worden, dan
ken wij vooral aan de volhardende pogin
gen van onzen Brandersbond, wien het ge
lukt is den Minister van Binnenlandsche,
Zaken van de dringende noodzakelijk
heid der oprichting van dezen leerstoel
te overtuigen.
Ook onzen afgevaardigde ter Tweede
Kamer, den heer mr. A. P. R. C. baron
van der Borch van Verwolde, komt
een woord van lof toe voor de afdoende
wijze, waarop hij mèt den heer Van de
Velde, afgevaardigde voor Delft, deze
zaak in het belang van landbouw en
industrie in de Kamerzitting op gisteren
heeft bepleit.
De Duitsche minister van spoorweg
zaken heeft bepaald, dat doorloopende
wagens moeten gebruikt worden in de
zoogenaamde Engelsche noorder-snel
treinen tU8Schen Berlijn en den Hoek
van Holland in aansluiting aan destoom-
booten op Harwich. Nieuwe corridor-
wagens van het nieuwste model zullen,
naar men hoopt, reeds met Kerstmis
voor den dienst gereed zijn.
Te Maassluis binnengekomen van de
haringvisscherij op de Franschekust de
logger Nieuwe Waterwegmet 140 ton
pekelharing, waarbij slechts 8 a 10 ton
eigen vangstde overige zijn te Bou
logne overgenomen van twee schepen
van dezelfde reederij. Genoemd schip gaat
niet meer ter haringvisscherij uit.
Zitting van Donderdag 14 December.
Bjj den aanvang der vergadering berichtte
de voorzitter de ontvangst van een telegram
van Charles Dupuy, president van de Pransche
Kamer van Afgevaardigden, houdende dankbe
tuiging, namens die Kamer, voor de gewaar
deerde betuiging van sympathie, door de Tweede
Kamer gezonden bij telegram, dat de Fransche
Kamer met toejuiching begroet heeft.
Voor de buitengewone zitting op a. s. Zater
dag zijn een zevental ontwerpen van hoogst
eenvoudigen of spoedeischenden aard op de
agenda gebracht.
Daarna ging de Kamer met de begrooting
van Binnenlandsche Zaken voort.
Het instellen van een leerstoel voor de bac
teriologie en technische microscopie aan de Po
lytechnische school verdedigde de Minister
in het belang van wetenschap en het onderwijs
en hij handhaafde zijn voorstel ook tegenover
een amendement van den heer Conrad om
tot de vestiging vau dien leerstoel vooralsnog
niet over te gaan als van weinig beteekenis,
zoolang de hoogleeraar een geschikt laborato
rium mist.
De Delftsche afgevaardigde V andeVelde
en de heer van der Borc.h van Ver
wolde bepleitten de vestiging van den leer
stoel, hoofdzakelijk wegens het nut voor in
dustrie en zuivelbereiding.
Ben bezwaar van anderen aard, ontwikkeld
door den heer Van Kerkwijk, was, dat de
nieuwe professor meer tractement zou krjjgen
dan de overige hoogleeraren aan de polytech
nische school.
De meerderheid der rapporteurcommissie
wilde de reorganisatie der Rijkslandbouwschool
eerst afwachten
De Minister, die met den heer Van
Beuningen het bactereologisch onderwijs
noodig achtte voor de vorming van technolo
gen, nam het denkbeeld van den heer K i e 1-
s t r a over om den aanstaanden hoogleeraar
het normale tractement toe te leggen en het
meerdere als persoonlijke toelage.
Het amendement-Conrad werd verworpen met
42 tegen 66 stemmen.
De Voorzitter verzocht daarop de leden
zich zooveel mogelijk te onthouden of te be
korten, aangezien er nog veel te doen is en
er nu reeds 8 sprekers voor het lager onder-
'wjjs zijn ingeschreven, zoodat er matiging
noodig zal zijn, wil er afgedaan worde» wat
noodig is.
Bij de atdeeling lager onderwijs had er een
uitvoerig debat plaats, zoowel over de tracte-
menten der onderwijzers aan de lagere scho
len als over het besluit van 18 April 1890,
betreffende het aantal onderwijzers aan de bij
zondere scholen.
Wat het laatste punt betreft, werd vooral
door de heeren Schaepman en Mackay
gewezen op de onbillijkheid om reeds met 1
Januari 1894 te eischen het compleet hebben
van het aantal onde rwijzers aan de bijzondere
scholen. Zjj wezen er op dat bij strenge hand
having van dit besluit een aantal bijzondere
scholen zouden moeten gesloten worden, het
geen dan toch zeker niet zou strekken tot be
vordering der volksontwikkeling, waarvoor de
liber alen steeds zeggen zooveel over te hebben.
Van liberale zijde werd daarentegen krachtig
aangedrongen op verhooging van de tracte-
menten der onderwijzers, inzonderheid van het
minimum hunner tractementen. Ook werd van
die zjjde gewezen op het onvoldoende der jaar
wedde van de bijzondere onderwijzers.
Ten aanzien van de verlangde verhooging
van de minima der onderwijzers-tractementen
bleef de Minister zich handhaven op het
standpunt iü de stukken aangenomen; tot ver
betering wil hjj medewerken maar geleidelijk
en alleen als gevolg van een wetswijziging,
die echter nog in een ver verschiet ligt.
Het antwoord door den Minister gegeven
aan de heeren Mackay en Schaepman kwam
dien heeren voldoende voor. Hij erkende de
billijkheid der gemaakte opmerkingen en ver
klaarde, door een overgangsbepaling de zaak
zoo te zullen regelen, dat de bijzondere scho
len, die in 1893 aanspraak hadden op rijks
subsidie, dit ook in 1894 zullen kunnen ont
vangen, ook al voldoen zjj niet aan de eischen
van art. 2 van het Koninklijk besluit van 1890.
De beraadslagingen over de artikelen be
trekkelijk de afdeeling lager onderwijs werd
daarop geschorst om in de avondzitting te
worden voortgezet.
De Rijksmiddelen hebben in Novem
ber f 10,262,84A en in de eerste 11 maan
den van het jaar f104,885,052 opgebracht,
terwijl de raming van elt twaalfden is
f106,008,818, dus ruim een millioen
meer. In de eerste elf maanden van
het vorige jaar was de opbrengst
f 109,034,782.
De Regeering heeft te kennen gege
ven dat bij haar reeds «en onderwerp
van ernstig onderzoek uitmaakt mede
in verband met haar reeds vroeger ge
bleken voornemens tot bet in het leven
roepen van maatregelen in zake de ver
zekering van werklieden het denk
beeld om een rijks-instelling tot ver
zekering in het leven te roepen en deze
als een afdeeling aan de Rijkspostspaar
bank te verbinden.
Bij de voorgenomen wettelijke rege
ling van de consignatie zal ook het
denkbeeld in overweging worden geno
men om de Rijkspostspaarbank dienst
baar te maken aan de belegging en de
administratie van de in de consignatie
kas gestorte gelden.
Het doen vervallen van de eenige
middagbestelling in de groote gemeen
ten op Zon- en feestdagen, zou, naai
de minister van waterstaat meent, tot
zeer vele en niet ongegronde klachten
aanleiding gever,. Met de inkrimping
der bestellingen is voor het oogenblik
reeds vrij ver gegaan en het schijnt
wenschelijk met verdere beperking te
wachten of de Zondagsrust ook op ander
gebied meer algemeen wordt ingevoerd.
Met belangstelling wordt de groote
proefneming gevolgd, die in België ge
schiedt. Alvorens in dezen een beslissing
te nemen, schijnt het echter raadzaam
de resultaten daarvan af te wachten.
De invoering in België is toch geleidelijk
geschied en eerst dezer dagen voltooid.
Vooralsnog is echter geen reden, om
aan te nemen, dat de resultaten zóó
gunstig zijn, als kon worden gewenscht.
Inmiddels worden de maatregelen, om
aan de ambtenaren zooveel mogelijk
Zondagsrust te bezorgen, voortgezet,
en wel in de eerste plaats, door ver
vanging van bestellers en boden om de
veertien dagen of drie weken, waarmede
geregeld wordt voortgegaan.
G-elijk te verwachten was is slechts
éen verslag uitgebracht omtrent het on
derzoek in de Afdeelingen der Tweede
Kamev van het wetsvoorstel van den heer
lliutzen er, van het wetsontw, rp van de
Regeering, tot wijziging van eenige arti
kelen der Kieswet, ten einde bij het op
maken van de lijsten van hoogaangesla-
genen voor de verkiezing van de leden
der Eerste Kamer de geheimhouding
van aanslagen in de Vermogens- en
Bedrijfsbelastingen te verzekeren.
De meeste leden waren van de noodza
kelijkheid van wijziging ter bereiking
van het genoemd doel overtuigd, doch
dtT gevoelens liepen zeer uiteen ovor de
vraag hoe tot het beoogde doel te komen.
Algemeen werd toegegeven, dat het
voorstel-Hintzen de geheimhouding beter
verzekert dan het Regeeringsontwerp,
doch vele leden konden zich weder niet
vereenigingen met de door den heer
Hintzen voorgestelde middelen.
Daarentegen waren weder vele andere
van gevoelen, dat het Regeeringsont
werp, om enkel het totaal der aanslagen
in de directe belastingen op de lijsten
der hoogstaangeslagenen te vermelden,
geheel onvoldoende was om de verlangde
geheimhouding te verzekeren.
Tengevolge van dit verschil van ge
voelen, waren verscheidene leden van
oordeel, dat, wegens het onvoldoende
van het Regeeringsontwerp ten aanzien
der geheimhouding, en van het voorstel-
Hintzen, door de beperking van het
reclamerecht, een andere weg moet
worden ingeslagen om aan de inoei
lijkheden tegemoet te komen. Ver
schillende middelen worden daartoe aan
gegeven, doch uit het verslag blijkt niet
aan welke de voorkeur wordt gegeven.
Als een der candidaten van de Gro-
ningsche Staten voor de benoeming van
een lid der Eerste Kamer, in plaats
van wijlen mr. Van Royen, wordt ge
noemd de oud-minister Geertsema, vroe
ger lid van de Tweede Kamer voor het
district Groningen, thans te 's-Gra-
venhage.
Reeds een zeer groot getal Gemeen te-
Secretarissen waaronder ook van
groote en provinciale hoofdsteden, zegt
het Nieuws -— hebben zich gewend tot
den heer Prinsen, te Wormerveer, met
betuiging van instemming met het be
kende adres, dat door dezen hoofdambte
naar aan de Regeering gericht wordt.
Het denkbeeld om tot het uitoefenen
van toezicht op de soldatenkamers aan
de onderofficieren op te dragen des
nachts eenige malen gekleed de ronde
over die kamers te doen, is door den
minister van oorlog en door de meer
derheid der inspecteurs van de wapens
onnoodig en onraadzaam geacht. Intus-
schen heeft de minister tot vermeer
dering van het toezicht op de kamers
der onderofficieren en manschappen be
paald, dat de officieren van den dag
of van de week, behalve op de tijd
stippen waarop de dienst zulks vereischt,
nu en dan de kazernes moeten bezoeken,
ook op uren als de troep is uitgerukt
en nè, het avondappel.
Het voornemen bestaat, om, bij gun-
stigen afloop der proeven, tot eene pe-
leidelijke aanschaffing van rookzwak
buskruit voor ons leger in het buiten
land over te gaan, zoolang dit buskruit
nog niet hier te lande vervaardigd kan
worden.
De verlichting van een a ,ntal wag
gons der 3e klasse met olielampen is
nog dezelfde, welke vóór de invoering
van gasverlichting ook in de rijtuigen
der beide hoogere klassen algemeen werd
toegepast. Volgens de regeering is het
te verwachten dat de verbetering, waar
mede bij dio klassen een aanvang is ge
maakt ook algemeen tot de derde klasse
rijtuigen zal worden uitgestrekt, wan
neer door de oprichting van een grooter
aantal vetgasfabrieken (systeem Pintch)
op de groote stations de maatschappijen
in staat zullen zijn eene daarvoor vol
doende hoeveelheid gas te produceeren.
Een aantal der nieuwere rijtuigen 3e
kl. zijn reeds van gasverlichting voor
zien.
Men meldt aan de N. R. Ct. uit
Den Haag:
Moedwillig sloeg gisterenavond een
persoon van ongeveer 30 jaar in 4e
Spuistraat 2 spiegelruiten van zeef
groote afmeting met eenen hamer stuk-
Reeds des ochtends had hij aan een
agent van politie gezegd, 's avonds iets
te zullen doen om voor eenigen tij®
onder dak te komen. Het inslaan der
ruiten was oorzaak van een grooten
volksoploop.
De dader wilde zich reeds uit eig00
beweging naar het commissariaat beg®'
ven, toen hij door eenen agent werd
gearr jsteerd.
In eene Woensdag-avond in het ver
gaderlokaal der socialisten Walhallate
's-Gravenhage, gehouden bijeenkomst
voor werkloozen, waarin H. van Kok
van Brussel de vraag behandeldeW at
moeten we doen tot bestrijding van d°
werkloosheid werd als antwoord op di0
vraag eene motie aangenomen, om in de
volgende maar.d gezamenlijk naar d0
zitting van de Tweede' Kamer te gaan,
met opdracht aan twee afgevaardigde!1
der werkloozen bij die gelegenheid aa0
de Vertegenwoordiging om „brood" te
vragen.
De vergadering werd bezocht doo!
ongeveer 300 personen, voor het meeren-
deel echter geen werkloozen.
Aan het vergaderlokaal Walhalla i0
Den Haag, waar eergisteren avond Va0
Kol sprak, is een strooibiljet versprei'1
met het opschrift „dynamiet", en waari0
het aan arbeiders als dwaling word1
voorgesteld, te denken dat de bedrijver8
van dynamiet-aanslagen moordzuchtig
of bloed vergieters zijn. Integendeel stre
ven zij naar oen edel doel.
Door den heer W. A. Van Moock,
niet op zijn verzoek eervol ontslag00
commandant der brandv.eer te Amster
dam - zonder toekenning van pensio00
of eenige schadeloosstelling, waarop M
herhaaldelijk bij den Gemeenteraad aa0'
diotig, is thans een beroep gedaan op
het Nederlandsche volk, het verzoeken
de bijzondere aandacht te wijden aaD d0
eerstvolgende vergadering van den Gfl'
meenteraad, wijl alsdan zij n zaak opnieu^
aan de orde gesteld ia.
Uit Amsterdam meldt men, dat glS'
teren een paar honderd werkloozen to
11 uren van de Bloemgracht door eenig®
hoofdstraten naar Plancius in de PI»1''
tage wandelden, waar vele werklood®
diamantbewerkers zich bevonden en waar
Domela Nieuwenhuis het woord z°u
voeren.
Op den hem eigen toon trachtte bil
duidelijk te maken dat niet de li00
dadigheid, doch de opheffing van bol
privaat bezit de werkloosheid kon b0'
eindigen, terwijl hij ten slotte zich b0"
klaagde over die werkeloozen, welk0
onverschillig waren, of als „zoete jo0,
gens" zich schuil hielden om 't eer8t
door de liefdadigheid geholpen te w01"
den. Hij wekte dan ook tot aan000'
sluiting op, en nadat nog enkele sp00'
kers het woord hadden gevoerd, wef0
de vergadering gesloten.
Omstreeks te 1 uur 30 min. verlj®
de menigte Plancius en trok met bani0-
ren omhoog stadwaarts.
De politiebeambten konden dit ni0
beletten.
De commissaris van politie Van RaaRe'
door het gedrang gevallen, liep gev»0
onder den voet te komen. Een ag00
die den stok trok, werd door het publi0
ontwapend. De leiders spoorden aan t®
kalmte en niet zingen, alsmede om
borden omlaag te houden.
Te 3 uren werd de menigte op
Gedempte Voorburgwal ontbonden. t
Maandag heeft weder een bijeenkom9
Een huisheer paste dezer dagen e a
niet alledaagsch dwangmiddel tot 1Dn'^p
van achterstallige huurpenningen to0 t
een gezin, wonende in de OotgensstT0-
te Amsterdam. jj
Hij liet namelijk door een timmer#
