Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Boterstraat E 39.
No. 4767.
EERSTE BLAD.
16de Jaarg.
Zondag 17 December 1893.
^Bureau J>oocj3traat 317.
Hoe ik Grootmoeder werd.
Het BUREAU van
de NIEUWE SCH1EDAMSCHE
COURANT zall Januaril894
verplaatst zijn van
Parijsche Kroniek.
Feuilleton.
PRIJS VAN DIT BLAD
PRIJS DER ADVERTENTIÊN
Hoogstraat E 317
NAAR
Kerstnachtgeschiedenis.
IEUWE SCHIEDA
HE COUAANT
Voor Schiedam per 3 maanden
Franco per post door geheel Nederland
Afzonderlijke Nommers
f 1.50
- 2.--
- 0.05
Het auteursrecht van den inhoud dezer courant is verzekerd
volgens de Wet van 28 Juni 1881 (Stsbl.) No. 1U.
Van 16 regelsf 0.60
Elke gewone regel meer-0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke o\ereen-
komsten aangegaan.
pe beroemde psycholoog dr. Erb te
idel.berg behandelde onlangs, bij gele
genheid van de dies natalis" der Hooge-
f o°l aldaar de vraag, wat wel de rede
an zijn, waarom in deze eeuw de zenuw
achtigheid zoo sterk is toegenomen. Het
zenuwstelsel ondervindt den invloed van
a e gebeurtenissen en omwentelingen,
en eze doen zieh kiachtig op de her
senen gevoelen. De overlading dezer
ejsenen veroorzaakt dus natuurlijk
2enuwzwakte en al de kwalen daaraan
vei bonden, zooals flauwten, zwaarmoedig-
em enz. Bij de inspanning om zich
e bestaan te verzekeren, komen ook
llng de overhaasting, de rusteloosheid,
en lust tot reizen, doch bovenal, de
inmenging van het volk in staatkundige,
aatsehappelij ke en godsdienstigel wisten
k zat, juist de waarheid dezer rege-
en te overwegen, toen ik Zaterdag-na-
11 c'ag den 9den dezer de krantenventers
in de Paubourg Montmartre hoorde
nepenla dynamite a, laChambredes deputes"
en e bladen werden hen letterlijk uit
e handen gerukt. Een ieder wilde weten
at er gebeurd was en de zenuwachtig
er iiad weer voor dagen lang voedsel
ge legen. De bijzonderheden der aanslag
Vr,™ la,niet °P gansch natuurlijke wijze ge-
kw„ u 'le ïïemel mÜ dezen beelderigen
ng<dle '"ij grootmama noemt, heeft
Cl™ n! want ik zal het maar aanstonds
Kennen, j'; ben eenvoudig een oude vrijster,
on? r ■e Dani bekommert er zich vrij niet
m ot mriie waardigheid echt is. „Maar mag
mrme grootmoederlijke aanspraken voor het
gerecht der wereld niet rechtvaardi-
sï' vroeg ik aan mijne kinderen,
j 6 ouders van den kleinen kerel lachten,
sch' Iei'tel dat eens aan de menschenriep
■omiffi jend de gelukkige papa, en de lieve mama
Zen.,i hartelijk. „Ach ja,vertel dit eens
zachtjes Z'^ Z6gde het zachties> heel
Ik heb alzoo verlof verkregen en ik schrijf dus.
in de Kamer gepleegd, zijn reeds te
over bekend om daarop terug te komen,
doch de opgewondenheid door die overal
herhaalde aanvallen togen de maatsch p-
pij vero orzaakt, heeft ditmaal langer dan
gewoonlijk geduurd en is nog niet ge
ëindigd. Dat de anarchie besmettelijk
is, daaraan twijfelt niemand meer en
dat aanslagen, zooals in Barcelona
en nu te Parijs gepleegd nog meer na
volgers zullen vinden, daar zijn zelfs
niet-zenuwachtige menschen van over
tuigd, De schuldige of schuldigen zul
len worden gestraft, omdat hier de
misdaad gepleegd en bekend is; doch
zoude het niet hoog tijd woiden,datde
wetten, welke de veiligheid der burgers
moeten verzekeren, zoo werden verbeterd
en versterkt dat men, niet zoo als hier
eerst moet wachten om die moordenaars
te treffen, totdat zij hun lang gemaakte
en openlijk verkondigde misdaden pleeg
den; doch .ook de aanleggers en opruiers
kan onschadelijk maken en straffen.
Zooals de wetten thans zijn ingericht,
kunnen die dynamiet-professorsongestraft,
dank aan de vrijheid der pers en der
vergaderingen, door de pen en het woord
overal propaganda maken. Zelfs wanneer
zij verkondigen dat het oogenblik daar
is om tot daden over te gaan, is de
politie machteloos. Het anarchistische
zaad in de reeds door de ellende of
wangunst verwarde hersenen gestrooid,
moet onvermijdelijk de gedachte aan de
misdaad doen geboren worden, en van
daar tot de uitvoering ligt slechts een
stap.
Na de ontplofflngen van het vorige
jaar scheen men een oogenblik die mach
teloosheid der politie te erkennen en de
ministers Loubet en Ricard boden een
wetsontwerp aan, waarin ook de aan
hitsing en verheerlijking dezer misda
den met straffen bedreigd werden
doch deze artikelen werden
slechts verminkt aangenomen, zoodat de
Senaat de wet terug zond en zoo leden
de verbeteringen weder schipbreuk. De
Het is nu reeds twintig jaar geleden. Een
dikke, geelgranwe nevel hing loodzwaar over
de stadde straatlantaarnen brandden treurig
en geleken op groote schaduwkegels. De 3neeuw
viel in groote breede vlokken, die zoodra zij
den grond aanraakten hunne fijne vormen en
glanzende witte kleuren in het vuile straatmod-
der wentelden.
Eeue vochtige koude beklemde de keel, en
waarlijk uit bloot genoegen hield niemand zich
op onder de open lucht. Nochthans dien avond,
op 24 December, waren de straten levendiger
dan ooit. Uit de winkelramen straalden de
prachtvolle Kerstnachttentoonstellingen en de
lieden drongen de opgevulde magazijnen in en
weer uit. Wie zijne aanknopen nog niet volle-
digd had, moest spoed maken. Regenschermen
geraakten in ergerlijke konfiikten. Verontschul
digingen van hoffelijke lieden, ongeduldige uit
roepen van haastige personen stegen op hier
en ginder maar wie zou zich op zulken avond
hoos maken Een ieder zocht zoo ving moge
lijk uit het gedrang te geraken en voort te
snellen; Achter eenige met vochtige wasem
overtogen vensters, glinsterden reeds branden
de iiehtboomen.
Ik zat goed geborgen in een rijtuig naast
mijne vriendin Lonise en tegenover ons haar
goede man. Mijne vrienden reden uit om hunne
mama geschenken te brengen, doch eerst zou
den zij mij afzetten aan mijn klein huisje op
de .Tohaniüsplaats.
anarchisten hebben nu Zaterdag, wel
wat brutaal, deze wetten wêer aan de
orde van den dag gebracht en laat ons
hopen, dat nu de afgevaardigden zelfs
de vlammen zoo van nabij gezien heb
ben, zij niet meer zullen weigeren den
brand te blusschen.
Evenals altijd, keuren de socialisten,
collectivisten, possibilisten en nog zoo
vele andere revolutionnaire partijen den
aanslag van Vaillant sterk af, doch al
die edele gevoelens, den dag na den
aanslag geuit, zullen niamand, wie de
richting dier ieden kent, bedriegen. In
plaats van het anarchisme te bestrijden,
geven de socialisten, door hunne hevige
dagblad-artikelen en redevoeringen, de
gevaarlijkste aanmoedigingen tot wan
ordelijkheden en daden. Waar is het
zoo groote verschil tusschen een rede
naar der collectivisten, die de revolutie
predikt, wier bloedige gevolgen hij ge
makkelijk kan voorzien en een anarehist
die een bom laadt Dat verschil ver
dwijnt geheel in de hersenen der zwakke
en onnoozele geesten en de heethoofden
en gekken kunr.en zoo gemakkelijk niet
rechtsomkeer maken op den geleidelijken
weg tot de misdaad, dan die voorzich
tige collectivisten. Zoodra men den eer
bied voor de wet verliest en teergevoe
lig wordt voor heftige middelen, dan
zet men de deur voor alle misdadige
fantaisiën wijd open en om zich daar
van te overtuigen, behoeft men slechts
de Petite République van den 8n dezer
te lez n. De afgevaardigde Jaurès zegt
daarin rondweg, dat de socialisten in
alle staatslichamen moeten trachten door
te dringen, den Senaat niet uitgesloten,
om, als het oogenblik daar zal zijn, die
lichamen te desorganiseeren en zoo in
handen der partijgenooten te spelen. Dat
is categorisch en oprecht, men moet het
bekennen en moesten de radicalen zelf
niet gaan inzien waar zulke alliPs hun
noodlottig moeten brengen.
De heeren Oasimir Périer en Dupuy,
die zoo handig van 'presidentszetel ver-
Wees nu toch eenmaal inconsequent. Anna,
en ga met onsmama zal bljjde zjjn, wanneer
wij u als Kerstnachtverrassing medebrengen,
bad mijne vriendin.
Haar echtgenoot deed redelijker aanmerken
Hoe kan men zijne vrienden met zulke heden
kwellen Ge weet al lang, dat juffer Anna ver
kiest haar Kerstnachtfeest aileen te vieren
smaken zijn verschillend."
„Zij wil hare oude herinneringen eenen licht
boom aansteken en dat is sentimenteel, mom
pelde Louise.
Ik laat het aan uwe vriendschap over, mjj
sentimenteel of eigenzinnig of een slaaf der
gewoonte te noemen, mijn liefstein alle ge
val, ge zult mij onder alle die brave menschen
dezen avond niet missen."
Het rfjtuig hield op. Vriend Weber sprong
er uit, om mij te helpen de talrijke pakken,
welke Louise overreikte, in huis te dragen.
Nog eens mijn besten dank voor uwe mil
de geschenken, en veel genoegen dezen avond.
Morgenmiddag zien wij elkander weder.
Louise trok zich met verstoord gelaat terug.
Hoe dikwerf was dit klein tooneel reeds ge
speeld geworden. Elk jaar, nadat mijne vrien
den mij met rijke giften overladen hadden,
wordt het door Louise opgevoerd.
Eer ik de tweede verdieping bereikte, had
ik, met die vele pakkeu beladen, op de steile
trappen van het verouderde huis bijna den
adem verloren.
wisselden, zullen, nu de émotie van het
eerste oogenblik voorbij is, en er geen
dooden onder de slachtoffers gevallen
zijn, wel zeggen „a quelqne chose mal
heur est bon." Wanneer het zich nu
ferm houdt, dan kan dit ministerie veel
goeds tot stand brengen en hoe of de
radicalen ook over reactionnaire wetten
mogen schreeuwen, zoo de vier wetsont
werpen op de pers, de vergaderingen en
veraenigingen en de uitbreiding der
politiemacht zullen zijn aangenomen, dan
is men in eenige dagen, jaren vooruit
gegaan immers, zoo de anarchisten de
bourgtoisie, ja de geheel» maatschappij
willen bevechten en vernietigen, dan
zoude ik wel eens willen weten, waarom
die burgers, nu zij nog de macht heb
ben, hunne vijanden niet zouden mogen
bestrijden en in bedwang houden.
De door den opruier-afgevaardigde
Basly voorgestelde enquete over de werk
stakingen in de mijndistricten van het
Noorden en Calais, waarmede tij eene
commissie van onderzoek, 36 leden in
getal, wilde heiast zien, zal nu zeker
door de Kamer verworpen worden. Deze
enquete had natuurlijk alleen ten doel
om de agitatie onder de ongelukkige
mijnwerkers levendig te houden. Men
staat verbaasd, wanneer men de sta
tistieken naleest, hoe het mogelijk blijft,
dat na de millioenen, welke de grèves
aan de arbeiders en aan de maatschap
pijen kosten, die volksbedriegers nog
zoo veel volgelingen vinden.
De moeder van den anarchist Vaillant
woont te Saint-Ouen, niet ver van Parijs.
Zij was van een zware ziekte herstel
lende, toen zij het verschrikkelijke nieuws
hoorde. Aan een reporter, haar bezoe
kende, vertelde zij het volgende: Mijn
eenige zoon, die ik evenveel aanbad als
hij mij liefhad, werd bij de Broeders te
Mezières opgevoed; hij voltooide zijne
studiën te Parijs in een school derzelfde
Congregatie. Hij was zelfs zoo op een
der professoren te Mezières gesteld, dat
deze hem nog niet lang geleden zijn
Maar daar boven, tegen de trapleuning rus
tend, stond iemand kuchende en met hijgende
borsthet was Daniel Brun, de gerechtsbeam-
te, die over mij op een zolderkamertje woonde.
Sinds weldra dertig jaren was ik eraan gewoon
hem op dit aur in dezelfde houding aan te
treffenuit hoofde van zijne misvormde leden
viel hem het opstijgen zwaar en heden was
hjj nog daarbij met pakken overladen.
Gij gaat vandaag u zelf gulhartig beschen
ken, M. Brun vroeg ik, wijl ik de voordeur
ontsloot.
Op zulken avond wil men toch niet gaar
ne met leege handen naar huis keeren, juffer
Möller, „antwoordde hy, hoffelijk den hoogen
hoed afnemendhij droeg altoos een hoogen
hoed. Wij, eenzame lieden, willen ook onzen
Kerstnacht vieren. Ik zie, gij brengt insgelijks
kerstgeschenken mee."
Het beviel mij niet het onderhoudijte verlen
gen, want ik wenschte nog allerhande voorbe
reidsels te maken. Ons gesprek duurde nooit
lang een paar woorden over het weer of eeue
vluchtige vraag naar zijne gezondheid, daar
het piepen uit zijne versleten hor t mij pijn
lijk ik zou mogen zeggen onesthetisch
ontroerde, dat was alles.
Wordt vervolgd.)
