Stads- en Gewestelijk Nieuws.
J I
tinez Campos zal over de wijze van beta
len alsook over den aard van den waar
borg rechtstreeks onderhandelen.
Volgens bericht uit Lissabon aan de Ti
mes heeft de Handelsvereeniging aldaar on
gunstige berichten ontvangen uit Angola
3000 inboorlingen moeten de stad hebben
aangevallen. Zij werden eerst na een vin-
nigen strijd van vele uren teruggeslagen
de regeering heeft besloten Angola te ver
sterken en nog drie kanonneerbooten naar
Bissoa te zenden.
Schiedam, 15 Jan. 1894
Wij vestigen de aandacht op het na
deze rubriek geplaatste verslag over de
openbare bijeenkomst op Zaterdag-avond in
»Musis Sacrum", 'twelk wij om het voor
Schiedam belangrijke onderwerp, zoo uitvoerig
behandelden.
Met bijzondere opgewektheid werd Zater
dag-avond in de zaal der Officieren-Veree-
niging het traditioneele feest van Kop
permaandag gevierd. Ruim acht ure waren
de leden der Schiedamsche Typografen-
Vereeniging «Adelphismus" met hunne
dames, hun beschermheer, den edelachtbaren
heer P. J. van Dijk van Matenesse, eenige
heeren patroons en geïntroduceerden ter
viering van het tiende Kopperfeest verga
derd.
Ook de «pers" was tot deze feestelijke
bijeenkomst genoodigd immers, al gold het
hier meer eene feestviering in beperkten
kring, typografen en journalisten zijn ver
wante vakgenooten beiden dienen de edele
«Koningin der Aarde" die geroepen is, haar
beschavend licht door de wereld te versprei
den. We begrijpen, dat we elkaar noodig
hebben, voor elkaar leven, en daarom heerscht
in den regel tusschen typografen en jour
nalisten een goede harmonie, die door de
kleine incidenten, welke het dagelijksch
leven oplevert, slechts voor een oogenblik
kan verstoord worden.
Nadat de opwekkende tonen van Blazer's
orkest de feestgenooten hadden begroet,
werd het feest door den president, den heer
J. J. Soudan, geopend met een korte rede,
waarin hij den edelachtbaren beschermheer
en de heeren patroons hartelijk welkom
heette. Toen hierop dezen feestgenooten
ook in een kort lied, naar woorden van den
heer Soudan op de Wacht am ïthein ge
toonzet, het welkom was toegezongen, richtte
de president zich nog eens tot alle deelge-
nooten aan de feestviering en wenschte
hun, dat zij zich naar hartelust zouden
vermaken.
Een vroohjk tooneelstukje werd daarop
door eenigen van »Adelphismus" leden opge
voerd en een opwekkende wals door het orkest
gespeeld, waarmede wij zoo wat aan het
eind van het officieele gedeelte van de feest
viering waren gekomen. De edelachtbare
heer burgemeester ging de feestzaal verla
ten. Alvorens te vertrekken, richtte hij zich
in een korte toespraak tot de feestgenooten.
Hij verzekerde, dat hij als altijd met genoe
gen dezen avond hier had doorgebracht;
hij had een tooneel uit het dagelijksch leven
gezien «hoogmoed komt voor den val" het
was een ware avond van genot. Waar
sAdelphismus" zooveel goeds sticht, meent
hij, dat allen haar streven behooren helpen
te bevorderenhij eindigde dan ook met
een sieve Adelphismusdat luiden weer
klank vond bij de feestgenooten.
De president dankte den edelachtbaren
beschermheer voor zijne welwillende woor
den en sprak den wensch uit dat «Adel-
phismis" hem nog meermalen op hare Kop
perfeesten zou zien en de band tusschen pa
troons en gezellen steeds nauwer zou worden
toegehaaldimmers dit is het groote vraag
stuk van onzen tijd. »Adelphismus" tracht
het op te lossen door op sympathieke wijze de
heeren, voor zoover dit mogelijk is, tot zich
te trekken.
Daarop wijdde de heer H. J. C. Roelants
namens de patroons eenige welwillende
woorden aan de feestvierende Vereeniging.
Hij wenschte dat zij haren levensduur tot
minstens eene halve eeuw zou verlengd zien
en steeds in groei en bloei zou toenemen
en veel goeds stichten, en besloot met een
«leve Adelphismus!" dat algemeene instem
ming vond.
Toen aldus de wederzijdsche plichtple
gingen waren gewisseld, werd het zeer
gevarieerd program tot aller genoegen
voortgezet. De Tombola hield de aanwezi
gen langdurig bezigmenigen prijswinner
viel een fraai voorwerp ten deel en ook
andere prijzen, die zoowel om het voorwerp
als hem of haar wien het ten deel viel,
algemeene vroolijkheid wekten. Ook de andere
programnummers vielen wel in den smaak
van het publiek. The great attraction voor
vele bezoekers van het feest was het bal,
dat na de pauze een aanvang nam het hield
door andere amusementen afgewisseld, leden
en genoodigden tot een ver gevorderd uur
bijeen. De feestgenooten scheidden dan ook
in opgewekte stemming, toen de president
het sluitingswoord had gesproken, wel vol
daan over hetgeen «Adelphismus" hun weder
had geboden, en voorzeker met den wensch,
dat haar tiende kopperfeest nog door vele
andere zou gevolgd worden.
In de parochiekerk van O. L. Vrouw
Visitatie werd Zondag-avond, onder het Lof
ten 6| ure, geopend eene «vernieuwing van
de Missie", welke er het vorige jaar door
de eerw. paters Redemptoristen werd ge
geven.
Deze Missie-vernieuwing, volgens het ge
bruik door den H. Alphonsus de Liguori in
zijne Congregatie ingesteld, werd reeds bij
haren aanvang bijgewoond door eene over-
talrijke schare, die niet alleen het ruime
kerkgebouw met de zijlokalen geheel vulde,
maar zelfs de zijaltaren voor een deel had
bezet.
Bij den raad der gemeente Overschie is
een adres ingekomen, waarin verzocht wordt
op het besluit, om de gemeente niet aan te
sluiten aan de Schiedamsche drinkwater
leiding, terug te komen. Wel hebben vele
gegoeden weinig belang bij de tot stand
koming dier waterleiding, daar zij goede
regenbakken bezitten, doch vele min ge
goeden bezi'len die niet en moeten zich vaak
met onzuiver Schiewater behelpen dat, vooral
in tijd van besmettelijke ziekten, een ernstig
gevaar oplevert aan al de gemeentenaren.
Maartje Maat, de oude vrouw te Vlaar-
dingen, die Vrijdag dood in hare woning
werd gevonden, genoot sinds jaren onder
stand van het Burgerlijk Armbestuur aldaar.
Het was dus voor de politie een groote ver
rassing een ruimen geldvoorraad bij haar
te vinden. Een kolenzak werd er geheel
meê gevulddeze is thans behoorlijk ver
zegeld, overgebracht bij het Armbestuur.
Eene dochter, die reeds lang met hare moe
der in onmin leefde, is de eenige erfge
name, voor zooveel de armen-administratie
geen verhaal heeft.
Van Maassluis zullen begin Febr. twee
schepen naar Noorwegen gaan om aldaar
kabeljauw van de Noorsche visschers op te
koopen en in te zouten evenals dit verleden
jaar door één schip werd beproefd. Toen
was men er wat later mede begonnen en
waren de uitkomsten niet zooals men ver
wacht had, thans hoopt men beter te slagen.
Sluit Schiedam
Vanwege de Nederlandsche Vereeniging
tot afschaffing van sterken drank, werd
Zaterdag-avond in «Musis Sacrum" eene
openbare vergadering gehouden, waarin de
heer A. J. Schreuder, van Amsterdam, als
spreker optrad. Nadat de heer Ds. Pont
den spreker bij de talrijke vergadering had
ingeleid, verklaarde de heer Schreuder, dat
het doel zijner rede was, meerdere kennis
omtrent het alcohol-vraagstuk te versprei
den. Hij meende zich ontslagen te achten
van de taak, uiteen te zetten de schrome
lijke gevolgen die het drankmisbruik heeft
voor het induvidudeze toch zijn genoeg
bekend liever zou hij het vraagstuk van maat
schappelijk standpunt beschouwen. Daarbij
meende hij te moeten voorop zetten, dat
niet alleen het misbruik schromelijke gevolgen
heeft, maar dat zelfs het dagelijksch gebruik
van een borrel schade doet; immers, dit
matig gebruik oefent een nadeeligen invloed
op de hersenen uitde «controle-centra"
worden er door aangetastwij oordeel en en
denken minder juist, en wij gevoelen «min
der mooi", en de lauwheid voor de bran
dende vraagstukken van den dag, was vol
gens spr. aan die dagelijksche bedwelming
te wijten.
De vraaghoe komen de menschen er
toe om te drinken meende spr. te moeten
beantwoorden door de uiteenzetting van de
volgende beweegredenen die tot het drank
gebruik leiden. Vooreerst drinkt men, om
dat men zich wil verzetten de zorgen des
levens minder gevoelen, ten tweede leidt
tot het drinken de bestaande drinkgewoonte
in onze samenleving, waar men bijna geen
gezellige bijeenkomt kent zonder drinken
ten derde is ook de erfelijke drankzucht
een der groote oorzaken van het drankge
bruik, en ten vierde leiden daartoe de val-
sche begrippen die omtrent het drinken zijn
verspreid. Men meent, dat men zich door
drinken zal verwarmende ondervinding
leert, dat door het gebruik van drank wel
het waarnemingsvermogen wordt aangetast,
zoodat men de koude niet meer gevoelt,
maar de koude er niet minder om wordt;
het bewijs werd geleverd niet alleen door
het aanleggen van den thermometer, maar
o. a. ook door het geval met een Franschen
schildwacht, die na het gebruik van een
volle flesch absinth, 's morgens in zijn huisje
lag doodgevroren. Het gebruik van drank
ter bevordering der spijsvertering en als
middel om wakker te blijven, achtte spr.
kwakzalversmiddelen, niet waard besproken
te worden.
Hoe moet het drankmisbruik bestreden
worden? Verschillende middelen worden
daartoe aangegeven als betere voeding, betere
huisvesting enz. Spr. gaat daar tot zekere
hoogte met medemaar meent toch, dat het
eenige afdoende middel gelegen is in een ver
bod van de drankproductie. Als voorbeeld
wijst hij op Amerika, waar het vervaar
digen van sterke dranken verboden is. (En
te RotterdamHolland in Milwaukee Wise,
wordt Hollandsche jenever gemaakt. Red.
N. Sch. Ct.) Daar heeft men dan ook geen volle
gevangenissen en krankzinnigengesticuten
geen overmaat van zedelijke ellende, niet
zooveel suffen en lammen, daar bloeit niet
het societeits- en kroegleven, maar heerscht
een frisch opgewekt leven in alle klassen.
Spr. ziet dan ook geen anderen weg om aan
het kwaad een eind te maken dan een ver
bod van de drankproductie. Zulk een verbod
zou gerechtvaardigd worden door de naam-
looze ellende, die het drankgebruik over de
maatschappij brengt en zich openbaart niet
alleen in de achterlijkheid der kinderen, maar
ook in tal van ziekten welke zich bij den
mensch voordoen. De onderwijzer vooral,
meende spr., ondervindt de gevolgen van het
drankgebruikhij zaait op een steenachtigen
bodem, waar hij spreekt tot kinderen, waarin
de gevolgen der erfelijke drankzucht zich
openbaren, en daarom is hij reeds door zijne
positie-zelf als bestrijder van het drank
gebruik aangewezen.
Zal Schiedam bij een verbod van drank-
productie schade lijden? Ook die vraag zou
spr. beantwoorden. Daarbij stelde hij voorop
dat hij, waar de redding van heel een volk
in 't spel is, hij het nekken van een bepaalde
tak van industrie minder achtte. Schiedam
gaat toch op de flesch want men kan thans
reeds alcohol uit veel goedkooper grond
stoffen dan gerst vervaardigen. Maar de
arbeiders zouden bij een verbod van drank
productie geen schade lijden want de gist-
tabricatie zou toch blijven doorgaan, zoolang
er geen beter fabricaat daarvoor in de plaats
was gesteldalleen de spiritus zou niet
gestookt of onbruikbaar gemaakt moeten
worden. Nu zou die gistindustrie op twee
wijzen geregeld kunnen wordenvooreerst
zou de Staat door eene subsidie kunnen
vergoeden wat de branders aan de spiritus-
productie verloren ten andere zou men van
de gistfabricatie een staatsmonopolie kunnen
maken het laatste achtte spr. wel het ver-
kieslijksthij meende dat de Staat aldus
op gevangenissen enz. zou uitsparen, wat
zij aan de drankbelasting zou verliezen. Als
voorbeeld wijst spr. op de fabriek van Van
Marken, die duizenden kilo's gist omzet,
maar voor de enkele honderden hectoliters
slechte spiritus slechts een klein prijsje be
dingt. De gistprijs zou wellicht bij uitsluiting
der drankproductie verhoogd wordenmaar
dat achtte spr. geen bezwaar de daaruit ge
volgde verhooging van den broodprijs zou voor
een gezin slechts f 2. per jaar bedragen.
Resumeerende meende spr., dat Schiedam
tegenover het alcohol-vraagstuk niet anders
staat dan elke andere gemeente, reden te
meer voor de Schiedammers om, nu hun
eigen belang er niet mede gemoeid is, zich
met alle kracht tegen dezen vloek der natie
te verzetten. Dachten zij er anders over,
hij zou straks gelegenheid tot debat gev0'1'
Van de gelegenheid tot debat werd i,e_
eerst gebruik gemaakt door den heer A.v"
Leeuwen. Hij meende, dat 't met het drai'f
gebruik al gelijk gaat als met het verb0'
aan onze stamouders; hoe meer het verb0
den wordt, hoe meer men er de hand n"1'
uitsteekthoe duurder de drank wordt, b°
meer ze gedronken wordt. Waarom h00
de Vereeniging tot afschaffing van sterk0
drank op hare oproepingsbiljetten tot d0Z*
vergadering maar niet in eens gezet: Slu'
Schiedam! Zijn er ook branders in die V0®,
eeniging, dan zijn ze rijp voor het gekhu'3'
Liever hield spr. het met dr. Schaep®"1"
die den werkman twee borrels per
gunt. Krijgt hij familie over, dan zegt '"J
niet: vrouw, krijg eens een flesch wij1
uit den kelder maar dan luidt het:
zullen voor 8 centjes halen. Spr. mee'1"
dat de nadeelige gevolgen van het draf''!
gebruik in hoofdzaak te wijten zijn aan b°
slechte product dat elders getapt wordt e
eindigde daarom met den wensch, dat h°
onvervalschte Schiedamsche vocht al01"1
zijn weg zou vinden (applaus.)
De heer Schreuder antwoordde hem
hoofdzaak, dat het eerste deel van zijn b®'|
weren niet opging, want was er niet de g0
legenheid, dan zou ze niet misbruikt Wo?
den. Hoe het sluit Schiedam door hem v01"
staan wordt, had hij genoeg uiteengez0®'
Verder verzekerde hij, dat hij ook geen wil'
of bier drinkthij versmaadt alles wat, b°£
weinig ook, alcohol bevat. Ten slotte deel^
hij mede, dat een onderzoek, door de «Volk'
bond, Vereeniging tegen drankmisbruik j
ingesteld, leerde, dat de vervalsching eld0f!
zeer gering is.
Een volgenden spr., zekeren J. Gudd°'
gaf ref. gaarne toe, dat als de kinder011
hier de sporen van het alcoholisme verto<r:
nen, zij in Vlaardingen naar de baring rie'
ken en in Indië naar de sinaasappelen
Daarna hield de onderwijzer A. Schei'1";
kogel een krachtig pleidoo tegen het drank'
gebruik hij is geheel-onthouder en meen''
dat de onderwijzer daartoe uit hoofde va*1
zijne positie verplicht is de gevolgen va" j
het drankgebruik zijn niet mil der dan di° j
van het opium-schuiven in Indië.
Den heer A. Van der Schalk W.Czn. af''
woordde de heer Schreuder, dat het argum00® I
door hem ontleend aan den strijd van Ps'
Pont met de Schiedamsche onderwijzer6'I
niet opging, want die onderwijzers hebb0"
kinderen beneden de twaalf jaar voor ziel1»!
en hun gunstige getuigenissen doen dus ni0®5|
af, omdat de nadeelige gevolgen der erf0' j
lijke drankzucht zich meer na den scho0''!
leeftijd openbaren dat alcohol ook wel e0(1' I
als medicijn kon aangewend worden, wik" I
hij niet tegenspreken, maar dan moest d"
heer V. d. S. niet de Duitschers, onder wie h!)
verkeerde, als voorbeeld aanhalen, want e® I
is geen volk, dat meer misbruik van alc°' I
holischen drank, in casu bier, maaktda'
de gist niet door een ander product zou
vervangen zijn, wilde hij hem niet toegeven
want in Amerika wordt reeds met go01
gevolg het bakpoeder gebruikt, 'twelk al'
leen het nadeel heeft, dat het minder sn0'
rijst en men poogt ook reeds ze door vlo01'
baar koolzuur te vervangen. I
Den heer G. W. Snel, die in hoofdzaak
betoogde dat ref. beweren dat er hier z0"
schromelijk gedronken wordt, niet blijkt ui®
het aantal veroordeelingen wegens dron'
kenschap, 'twelk volgens een door he"1
medegedeelden staat in verhouding to"
hel zielental zeer gering is, antwoordt
hij, dat het misbruik (waartegen d0
heer S. zich beslist verklaarde,) niet a"'
ders kan bestreden worden dan onder d0"
vorm van het gebruik het getal veroorde0'
lingen bewijst nog niet, dat er hier j
weinig gedronken wordt, vooreerst omd"®
men hier heel wat kan verdragen voor m01'
zich in kennelijken staat bevindt, en te"
andere, omdat de eerste scherpe toepassin#
der drankwet gevolgd was door eene reacti0'
welke zich over het geheele land had geopeU'
baard.
Ten slotte spoorde spr, zijn gehoor nog'
maals krachtig aan tot geheele onthouding
hij maakte zich geen overdreven illusie va"
deze vergadering,; waren er slechts enkel01'
tot nadenken gebracht, en besloten zij to®
onthouding, dan achtte hij zijn pieidoo g0'
wonnen. Nemen zij daar mede slechts e0"
maand de proef, dan zullen zij er rijke vruch' j
ten van oogsten. Onder mededeeling, da® j
er nog een na-vergadering zou plaats heb'
ben voor de enkele onderwijzers, die zi0'1 I
in de zaal bevonden, dankte hij het publiek
voor zijne welwillende houding.
Daarop sloot de Voorzitter, Ds. Pont, rne® I
een opwekking, om het door ref. g0'
sprokene mede te dragen, de vergadering'
die meermalen door rumoer en gemor o"'
derbroken werd, maar waarin de hilarit01®
door verschillende incidenten gewekt, to$
den goeden toon deed bewaren.
