Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
tweede blad.
Je atkii Tan vrouwen en Merci.
17de Jaarg*.
Zondag 25 Februari 1894.
No. 4824.
bureau ^otev^txaat 39.
PRIJS VAN DIT BLAD:
Voor Schiedam per 3 maandenf 1.50
franco per post door geheel Nederland - 2.
Afzonderlijke Nommers0.05
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 16 regelsf 0.60
Elke gewone regel meer- 0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten
aangegaan.
v°lgende
te j'erw'jt, dat Rebel, in zijne strafpreek
Hij 'et Liberalisme, der hedendaagsche
zinc, 'ei<^ mar Let hoofd slingert, is alles-
Zlns verdient.
nijverheid schrijft hij nad
trek U-ln^ez'en welk een partij zij konde
w 011 van de bescheiden en lenige vrou-
elljke kunne."
toor6 ^eioemde kanunnik Winterer, pas-
denzelfd ^U.llhouse' sPreekt geheel en al in
schr^f1 rna® n'6t 'anSer raeer duren
sftg-j f 'dj «met het oog op de gezond-
slev Z00Wel als de zeden en het huiselijk
jin dat °P jeugdigen leeftijd een kind
jo-g 6 'ahr'ek worde toegelaten, gedwon
gen t0^ 6611 arhe'd) die boven zijn krach-
sh< l ^aat' 8ewend aan een zekere oriaf-
.ojfkheid en al te vroege zelfstandigheid,
^het'11 1 aan Z'dri huisgezin en geplaatst in
undden van volwassen arbeiders, wier
2,^ sPiekken het verneemt en wier gewoon-
en iet gedurig onder de oogen heeft."
5>st e,i vrouw 8aat bij voort is be-
•"taap1 V°0r ^6n huiselijken haard, deze
'S overeenkomstig met haren aanleg
J>va ïaar wezen en tevens met den geest
a vet Christelijk huisgezin.
j0 6 vrouw aan haar gezin te ontrukken
»een tS plaatsen in een fabriek, is
j>or|je :er§rijP tegen de maatschappelijke
töeê»^are wente''ng heeft de machine alles
Vro °es'eePt i in groote menigte hebben de
tenUWen C'6 ^aar aangewezen plaats veria
huis p1 C'6 a'oude overleveringen van het
\)k leven laten verloren gaan.
^e gevolgen bleven niet uit.
es heeft daaronder geledende gezond-
de zedelijkheid, zoowel als het huiselijk
heid
geluk.
is j1 slreken> vvaar de nijverheid bloeit,
Sterft1 -^e'' C'er zedehjkheid gedaald, het
Steg eCLfer Tan vrouwen en kinderen ge-
het^ ™eis-ies' d'e door de nijverheid uit
zWar0U(der'yk huis verdreven en tot een te
in 6,1 arheld gedoemd worden, zijn niet
op S|3at' z'ch behoorlijk voor te bereiden
als h6 VerPhchtingeri, welke zij naderhand
msvrou.wen en moeders hebben te ver-
^Ullg moeaers neuuen t
..t'^e taaki voorzeker wel
kerm5Ud^e' een heilige, leeren zij niet
een
W ni6^ achten, niet liefhebben
W
moed
»an terechtkomen van kinderen, wier
-"uecier
fah,.' i s morgens tot 's avonds m de
Driek moet arbeiden
Van e,j huisgezin, dat den grondslag uitmaakt
dreio-'j6 maatschappij, wordt zoodoende be-
van ^]enInet o'dhinding, en het is de plicht
Zedenen ^taat> a's beschermer der openbare
Onder 6n ^6r °Penhare gezondheid, de vrouw
Z1jne hoede te nemen.
De Staat is verp icht en gerechtigd, zoo
veel hij kan te beletten, dat de gezondheid
der vrouwen en meisjes, van wie de welvaart
der komende geslachten afhangt, ondermijnd
worde.
De Staat is verplicht te verhinderen, dat
de vrouw in de onmogelijkheid worde ge
steld, hare dierste verplichtingen na te
komen.
De Staat is verplicht te waken over de
zedelijkheid, in de werkplaatsen evengoed
als op de openbare straat.
Men zegt: het is goed, dat de Staat het
minderjarig meisje onder zijne hoede neme,
maar de volwassen vrouw behoudt bare
vrijheid en kan zich-zelve behoeden.
In de nijvez'heidsstreken is de vrouw niet
vrij.
Dat zij 12 a 13 uren daags en vaak des
nachts werkt, geschiedt volstrekt niet bij
vrije keuze, maar wijl zij daartoe wordt
gedwongen.
De teugellooze concurrentie laat haar
geen andere keuze dan of het zware werk
of den honger.
De overeenkomst, waarbij de vrouw de
vervulling van hare plichten jegens haar
huisgezin en jegens zich-zelven zoude prijs
geven, is zedelijk ongeoorloofd.
»Hare echtverbintenis zegt Kardinaal
Manning zeer duidelijk «maakt elke
«overeenkomst, waardoor de naleving barer
«huiselijke plichten wordt verijdeld, onmo
gelijk."
En wat de roeping van den Staat be
treft, Paus Leo verklaart in zijne Encyclica,
dat »het openbaar gezag moet ingrijpen,
«zoodra binnen den huiselijken kring be
langrijke schennis van wederzijdsche rech
tten zou voorkomen, ten einde misbruiken
«te voorkomen en de orde te herstellen."
En waar de goede zeden in gevaar wor
den gebracht, is de Staat wederom naar
'sPausen uitdrukkelijke verklaring «onder
«meer dan één opzicht verplicht tot be-
«scherming der arbeiders en wel in de eerste
«plaats wat aangaat hunne zedelijke be-
«langen."
Men kan dus geenszins beweren, dat de
Staat hierin niets heeft te zien.
Ook gaat het niet aan, te zeggen: De
vrouw verkoopt aan den werkgever haren
arbeid, trekt daarvoor het bedongen loon,
en bijgevolg is de zaak in orde.
Neen, de zaak is niet in orde, omdat de
vrouw door nood gedwongen wordt, den
arbeid te aanvaarden en bovendien het
recht niet heeft, over hare werkkracht te
beschikken ten nadeele van haar huisgezin.
In vrouw en kind erkent de Kerk eene
zwakheid, die aanspraak kan maken op
achting, bescherming en eerbied, terwijl
het Socialisme die wezens schandelijk ver
laagt, en hunne heiligste rechten vertrapt.
Die de vrouw, in zake recht en plicht,
op éérie lijn stelt met den man, onder voor
wendsel, haar in aanzien te doen stijgen,
doet haar te kort.
Zij staat in zekeren zin hooger dan de
man, juist omdat zij zwakker, en het hare
roeping is, het meuschelijk geslacht aan
haar hart te dragen, te voeden en te ver
plegen.
Is de man de kracht, die schept, zij is
de liefde, die het geschapene in hare han
den opneemt, voor God opvoedt en Gode
waardig maakt.
Wilt gij weten hoe hoog een volk in
beschaving is gestegen, zie dan hoe hoog
daar de vrouw wordt geacht.
Een maatschappij, die de vrouw niet ont
ziet, haar berooft van hetgeen haar steun
moet wezen: hare eer en hare deugd, kan
niet verre meer van den afgrond verwijderd
zijn.
Daarom wake men met gestadige zorg
voor de eerbiediging van haar recht, en
wijze men der vrouw in het heiligdom
van den huiselijken haard wederom hare
plaats aan, opdat zij voor echtgenoot en
kind de engelin der liefde zij, de heldin
der toewijding, de koningin des vredes, laat
dan ook wezen, de martelaresse van haren
plicht.
Bij den haard, bij de wieg, bij het ziek
bed is hare plaats; daar draagt zij kroon
en scepter; in de dompige groeve, in de
smokende fabriek kan zij niet meer zijn
dan een slavin.
De vloekwaardige heb- en gewinzucht
der geliberaliseerde 19de eeuw heeft haar
gelijk gesteld met den man en daardoor
verlaagd.
Ziedaar een der gruwelijkste zonden,
waarvoor de maatschappij zal hebben te
boeten. J. V.
Nieuwe arrestaties te Parijs.
In den nacht van Woensdag zijn te Pa
rijs weder verscheiden anarchisten in arrest
genomen. Onder de anarchisten, die men
zocht, was ook de 23-jarige Elysée Bastard,
wonende te St.-Denis en sedert eenige jaren
in de anarchistische beweging zeer nauw
betrokken.
Zooals men weet, werd na de aanslagen
in de rue St. Jacques en op den faubourg
St.. Martin Bastard Voor den dader gehou
den, doch aan de prefectuur van politie was
men van een ander gevoelen, wijl het daar
bekende signalement van Bastard volstrekt
niet beantwoordde aan dat van «Rabady",
welken naam de dader in de kleine hotels,
waar hij een bom neerlegde, had opgegeven.
Ook wist men aan de prefectuur, dat
Bastard Parijs niet verlaten had en zich
dus vermoedelijk bij een vriend schuil hield.
Te 11 uren Woensdag-avond vernam de
inspecteur Lefoulon, dat Bastard zich bij
den kroeghouder Duprat, in de rue Ramey,
te Montmartre, ophield. Bastard was daar
in gezelschap van vier vrienden, van welke
de eene, Leon Guérin, werd vermoed «Ra
bady" te zijn.
Vergezeld van een zestal agenten van
politie deed de inspecteur een inval bij den
kroeghouder, en na een hevige worsteling
met de anarchisten, werden deze overmees
terd en lieten zij zich naar het politiebureau
van het 18e arrondissement geleiden, van
waar zij in den nacht naar het hoofdbureau
werden overgebracht. De gearresteerden
zijn de 23-jarige Elysée Bastard, de 35-
jarige Lucien-Pierre Lagasse en de 26-jarige
Charles Meyer, beide Belgen, de 32-jarige
Léon Guérin en de 27-jarige Lucier Bécu.
In hun woningen werd een onderzoek inge
steld, doch dit heeft geen resultaat opgele
verd. Toen Bastard en Guérin werden
geconfronteerd met de getuigen der twee
aanslagen, oleek dat geen van beiden op
«Rabady" geleek. De gevangenen zijn des
niettemin ter beschikking van het parket
gehouden.
Waarschijnlijk heeft de gezochte dader
der twee aanslagen slechts den naam van
Rabady aangenomen, want de politie is in
het bezit van het portret van zekeren
Etienne Rabady, die verscheiden vonnissen
te zijnen laste heeft, en ook dit portret is
niet herkend als dat van den dader.
Dat vermoeden wordt bevestigd door een
bericht uit Laval, de woonplaats van Rabady,
waar de politie een onderzoek bij diens vrouw
en schoonmoeder heeft ingesteld en vernam,
dat Rabady sedert drie weken naar Rouaan
was vertrokken en vandaar had geschreven,
dat hij zijn dienstboekje verloren had. Men
vermoedt nu, dat de gewaande «Rabady"
het gevonden of gestolen heeft, om er ge
bruik van te maken.
De moeder van Emile Henry heeft Dins
dag aan den rechter van instructie verlof
gevraagd, haar zoon te mogen bezoeken,
wat haar is toegestaan het onderhoud heeft
ongeveer een half uur geduurd.
Voor den politiebeambte Poisson, die
steeds in beterschap toeneemt, zijn van ver
schillende zijden grootere en kleinere som
men geld ontvangen, o. a. een som van fr.
500 van een oud-afgevaardigde bankier te
Parijs. (T.)
Vervolg Binnenland.
Dinsdag-nacht is te Raalte het huis be
woond en toebehoorende aan G. De Lange,
aan den Stationsweg, tot den grond afge
brand. Ook van den inboedel is zoo goed
als niets gered.
Huis en inboedel waren tegen brandschade
verzekerd, het huis voor f 1000 bij de Jong
Co., te Amsterdam, de inboedel voor
f1200 bij de Impérial te 's-Hage.
De trein van 11 u. 23 van Ruurlo kwam
gisteren te Deutichem aan met twee hevig
brandende goederenwagens met poetslap
pen. De brand die in de beide met afval
van katoen geladenwaggons ontstond, is
door een aanjager en één spuit gebluscht.
De waggons waren te Enschede geladen en
bestemd voor Gent. De lading is geheel
verloren, de onderstellen der waggons van
de Staatsspoor n°. 22103 en 25789 zijn be
houden gebleven. In het treinenverkeer is
geen vertraging ontstaan, dank zij de flinke
houding van den stationschef, den heer
Bolderdijk.
NIEUWE SGHIEDAMSCHE COURANT
e "CHIgC, iccicii
clt k"
