Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
eerste
Hersteniniingeii.
17de Jaar
Zondag 22 April 1894.
No. 4871.
^xtrcatt *g$otevgtxaat 50.
E ïe Vioolspeler Jer Sansculotten.
mr 0 J. II, Graal
Van Limburg Stiruui.
Feuilleton.
PRIJS VAN DIT BLAD:
Voor Schiedam per 3 maanden
franco per post door geheel Nederland
Afzonderlijke Nommers
hggj6 Stembus van 10 April, onder zoo ge-
biidd U'ten§ewone omstandigheden in het
begp 6n ^er kiezers geplaatst, heeft geene
k 'Ss<*de uitspraak gegeven in de groote
Z0o,.StIe' ^'e oris staatkundig leven sedert
beheerscht. Voor zoover er bij de
o"* opgewektheid, bij de veelvuldige
tpcr 0üd'nSen d'e kil deze verkiezing werden
^merkt, van een volksvotum sprake kan
*ijn' ^'e^en de °Pr)iniën zeer verdeeld te
dat' i^n ^oewe' ^et niet valt te ontkennen,
gej. e omstandigheid, de meerderheid der
kies°2enen tot do tegenstanders van Taks
ster|.eCht*0ntwerPen behoort> wijst op een
tvett6 part'j *n den lande, die de ongrond
P0q °ntwerpen van den minister Tak van
tvliet veroordeelt, zal toch eerst de
- 0.05
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 16 regelsf o.60
Elke gewone regel meer0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten
aangegaan.
bes]j' Us van 24 April tot eene definitieve
stbk'SSln^ ^e'den 'n 'iet zwaarwichtig vraag-
°P°e'l ^at de naaste toekomst moet worden
de^at 'S dan bij de stembus van 24 April
ts 8r°°te vraag, die de kiezers zich hebben
de S.le"6n en de keuze zal bepalen tusschen
ge e'de candidaten, die hen worden voor-
V0o,e. Zijn het bij deze herstemming
ben 4 de Partybelangen die de kiezers beh
ind 1U 1 te Wooden Voorzeker nooit
js er dan juist bij deze beide stemmingen
e' Van partijbelangen sprake geweest.
Z|er 'e elkaar vroeger op 't felst bestreden,
bUs' Wlj thans hand aan hand naar de stem-
de &aan- De vijanden van weleer werden
^ie Medestanders van heden, en zij met
Zjeri' vroeger tijdelijk samenwerkten,
thans tegenover ons geplaatst, ge-
Dev 0In °nS °p het hevigst te bekampen.
Vgj.611 dan de district-belangen bij deze
^^'ezing den doorslag Ook de plaatselijke
belangen zijn bij deze herhaalde stemmin
gen wel het minst in het spel. De Kamer,
die in de tweede week van Mei bijeenkomt,
zal zich slechts bij uitzondering met ver
schillende landsbelangen, allerminst met
plaatselijke aangelegenheden bezig houden.
Het kiesrechtvraagstuk blijft de groote scho
tel op den parlementairen disch, waaraan
de Kamerleden zich zullen hebben te ver
zadigen. fs de kiesrechtspijs verorberd, dan
wordt de tafel afgebroken en de gasten gaan
naar huis. Met het kiesrechtvraagstuk heb
ben wij dus alleen en uitsluitend te reke
nen. En de vraag die bij deze herstemming
behoort te worden gesteld, is dan ook alleen
deze Zal de kiesrecht-hervorming tot stand
komen naar den geest en de letter der
Grondwet. Zal de fundamentale wet waarop
het gansche gebouw onzer staatkundige
instellingen berust, worden geëerbiedigd bij
het vaststellen van de nieuwe kieswet, die
de voorloopige wet op de additioneele arti
kelen onzer hoogste Staatswet gegrond, zal
vervangen? Niet de vraag of het kiesrecht
zal worden uitgebreid, niet de kwestie of
ook den werkman plaats en stem zal worden
gegeven in het kapittel, dat over onze hoogste
stoffelijke belangen zal beslissen, is bij deze
herstemming, uit te maken; neen, hier is
alleen de vraag te beantwoorden, of bij de
hervorming van het kiesrecht, bij het aan
brengen van een nieuwen vleugel aan het
aloude Staatsgebouw zal worden rekening
gehouden met het wettelijk fundament, dat
den ganschen steenklomp heeft te dragen.
Nu weten wij wel, dat er over de draag
kracht van dit wettelijk fundament veel
wordt getwist. Dat sommigen het tot tor-
sching van het allemanskiesrecht in staat
achten, terwijl anderen meenen, dat het in
zijn samenstelling den omvang aanwijst van
het nieuwe gebouw, dat men nog op de
oude grondslagen zou kunnen oprichten
zeker is het, dat men bij het maken van
iedere nieuwe wet moet bouwen op de
grondslagen voor het gansche samenstel on-
6rie Episode uit het Kunstenaarsleven
van Cherubini.
29)
uw eerewoorcl vroeg zij, »dan
gij 2 e verdere woorden nutteloos. Maar
*6er n'et aMeen naar de Tuilleriën terug-
„tf11 ik ga met u mede
Ver,. riep Leon ontzet, terwijl ae prins
hhet-h00fd schuddend nadertrad.
te gij gezworen het lot der edellieden
V°'gdf> v"' •cde den koning omgeven." ver
der a lrg'nie ernstig, »dan wil ik het lot
hlijvenatïlp®. ^ee'en die bij de koningin ver
dijde L-i v brengt mij bij haar, aan hare
^PeunJi den dood afwachten, als het
spreek - ep uwe Seze"en vermoordt.
de nri^y nj6^ Eéon. Zal ik mij door
•hakejj ^>>es de Chimay beschaamd laten
vgeet niet, comtesse," merkte de prins
haastig op, »dat gij der koningin vreemd
zijt, en mijne nicht het beklagenswaardig
offer van haar leven alleen brengt, omdat
zij bevriend is met Hare Majesteit."
»En wat de vriendschap vermag, zou dat
de liefde niet kunnen, prins antwoordde
Virginie. Wordt Léon onder de puinhoopen
van het kasteel begraven, dan zal ik mij
gelukkig achten, dat ik deeigenoote aan zijn
ongelukkig lot worde."
»lk heb vooruit gezien, dat het zoo zou
komen," riep de graaf.
Virginie trad echter op haar sprakeloos
geworden man toe en reikte hem de hand.
Haar oogen straalden, een licht rood kleurde
hare wangen.
»ik ben gereed," zeide zij.
sin alle geval, geene overhaasting, me
vrouw riep de prins. sEene zaak hebt ge
nog niet overwogen. De vicomte gat zijn
woord van eer de Tuillerieën te helpen ver
dedigen. zoolang daartoe mogelijkheid zou
bestaan want het zou eene dwaasheid zijn,
in het kasteel te blijven, en zich te laten'
neersabelen nadat de bezetting de verde
diging heeft opgegeven. Is hij tot dan aan
den dood ontkomen, dan is hij zijn woord
nagekomen, en dan kan hij aan zelfbehoud
zer wetten in de constitutie gelegd. Waar
nu de Grondwet voor het toekennen van
het kiesrecht positieve kenmerken van wel
stand en geschiktheid vordert, kunnen die
naar eene eerlijke uitlegging van onze hoog
ste Staatswet niet geleverd worden op de
wijze, zooals minister Tak dit voorstelt. De
wijze waarop hij de kenmerken van geschikt
heid en welstand door den adspirant-kiezer
wil doen leveren, moeten eene bespotting
van de grondwettelijke eischen worden ge
noemd. Ieder die maar niet officieel bedeeld
wordt, al is het ook bekend, dat hij uitslui
tend van aalmoezen leeft, wordt volgens
het kiesrechtontwerp Tak gerekend aan den
grondwettelijken eisch van welstand te vol
doen. Terwijl hij, die drie maanden of
langer in het ellendigste krot gehuisvest is
geweest, geacht wordt aan de grondwettige
eischen van welstand en geschiktheid te
voldoen, mist hij, die door toevallige omstan
digheden tweemaal in het jaar verhuisd is,
ook al behoort hij tot de hoogst aange sla
genen in de belasting, de grondwettelijke
vereischten voor het kiesrecht. Ziedaar slechts
een enkel staaltje van de wijze, waarop de
minister Tak in zijne kiesrechtontwerpen het
al of niet aanwezig zijn van de grondwet
tige eischen van welstand en geschiktheid
wil doen uitmaken. Trouwens, tot welke
onzinnige stellingen de redactie van art. 4
van het beruchte kieswetontwerp, zooals ze
door minister Tak werd voorgesteld, aan
leiding geeft, is glashelder in de merkwaar
dige verklaring van de tien bekende anti
revolutionaire oud-Kamerleden in het licht
gesteld.
Tegenover dit bondig en afdoend betoog,
werd van zekere zijde alleen aangevoerd,
dat het niet de kwestie was of men het
laatste kiesrechtontwerp —Tak in al zijne
onderdeelen goedkeurde; maar dat het al
leen de vraag gold of men geest en strek
king van de kiesrechthervorming, door mi
nister Tak beoogd, kon beamen. Het
antwoord op laatstbedoelde vraag is zeker
denkendit is zelfs plicht. Als gij, com
tesse, op zulk een oogenblik in het'kasteel
waart, zou uwe tegenwoordigheid zijne vlucht
dan niet onmogelijk maken Zonder u zal
hij de Tuillerieën niet willen verlaten dat
ge echter samen de plaats van schrik zoudt
ontkomen, zonder beiden gedood te worden
is nauwelijks te gelooven, want alleen een
enkel persoon, en dan nog een zeer moedig
man zou het kunnen volvoeren, aan de overal
dreigende gevaren te ontkomen, hebt ge
dat wel overwogen, mevrouw En wilt ge
door uwe tegenwoordigheid in de Tuillerieën
eene mogelijke redding van de vicomte ver
ijdelen
Virginie beefdede strenge logica der
woorden welke zij had gehoord, werkten
drukkend op haar en verlamden hare geest
drift, welke haar zoo even nog boven alles
verheven had.
Het was bij haar niet opgekomen, dat
Léon nog aan den dood zou ontkomen en
daarom had zij heldhaftig besloten zijn lot
te deelen. Nu toonde de prins haar echter
duidelijk en ontegensprekelijk aan dat de
mogelijkheid van Léons redding niet onmo
gelijk was.
Wat hielp het dat zijne woorden tevens
gemakkelijk te geven. Waar geest en strek
king van 's Ministers kiesrechtontwerpen
vóór alles in strijd zijn zoowel met den
geest als de letter der Grondwet, moeten
wij die op de meest besliste wijze veroor-
deelen. Die ontwerpen zijn in strijd met
de letter der Grondwet, omdat de uiter
lijke omstandigheden waaraan minister Tak
de aanstaande kiezers wil herkennen, aller
minst zijn de positieve kenmerken, door de
Grondwet voor de toekenning van het kies
recht vereischt. Zij miskennen op verre
gaande wijze den geest van onze hoogste
Staatswet, die blijkbaar gewild heeft, dat
de ingezetenen die aan de regeling van de
hoogste belangen der gemeenschap zouden
deelnemen, toonen zouden in voldoende mate
bij de gemeenschap betrokken te zijn, om
zich hare belangen aan te trekkenterwijl
dit zeker niet kan gezegd worden van die
zwervende en vlottende bevolking, welke
minister Tak alleen door een schijn van
woningbestendigheid en door een veroordee -
lend vonnis, dat hen zelden kan treffen,
heeft willen uitsluiten.
Waar wij ons dus tegen Tak's ongrond
wettige plannen met de meeste beslistheid
en diep gevoelde overtuiging moeten ver
zetten, achten wij het eene gelukkige om
standigheid dat wij een candidaat hebben,
die in het handhaven en verdedigen van onze
hoogste Staatswet op historische traditiën
kan bogen, in den persoon van
Deze Van Limburg Stirum, een waardig
telg uit het edel geslacht, welks naam voor
immer met het herstel onzer nationale
onafhankelijkheid is verbonden, heeft zich
beslist verklaard voor eene uitbreiding van
het kiesrecht binnen de perken der Grond
wet, tegen het kiesrecht-ontwerp-Tak, daar
hem dit ongrondwettig voorkomt. Hij volgt,
aldus handelend, de gedragslijn die in zijn
een straal van hoop in hare ziel hadden
geworpen Zij moest onder de gegeven
omstandigheden van haar plan afzien en den
vicomte alleen het gevaar te gemoet laten
trekken.
Hare kracht scheen gebroken, zij wan
kelde naar een fauteil en viel er in neer
haar geiaat was doodsbleek, haar hoofd hino-
naar beneden.
Léon had zich echter weer hersteld. Hij
wierp den prins een dankbaren blik toe.
Daarna wendde hij zich tot zijne echtgenoote.
Onze vriend heeft de waarheid gezegd,"
zeide hij, »ik ga niet ten strijde als iemand
die zijn leven moede is, maar als een man
van eer. Maak het mij mogelijk mijn plicht
trouw te vervullen en toch te mogen hopen,
dat ons nog eene gelukkige toekomst tegen
lacht. Virginie, ik smeek het u, zie er van
af mij naar de Tuillerieën te vergezellen
volg den prins en uw oom, en ik beloof u,
dat ik mijn leven voor u en het vaderland
zal ontzien, in zoover het met de eer van
een edelman overeen te brengen is."
Wordt vervolgd.)
NIEUWE SCHIEDAMSGHE COURANT
M'!;i ii1111
T ..li.
*Ver
