Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
17de Jaarff.
fpinsdag 24 April 1894.
No. 4872.
bureau *§$oiex£txaat 50.
katholieke Kiezers van het
1 district Schiedam,
mr. 0, J. II. Graaf
van Limburg Stirum,
PRIJS VAN DIT BLAD:
Voor Schiedam per 3 maanden
Franco per post door geheel Nederland
Afzonderlijke Nommers
f 4.50
- 2.
- 0.05
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 16 regels0.60
Elke gewone regel meer- 0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten
aangegaan.
Nog slechts weinige uren scheiden ons
Vatl het oogenblik waarop de stembus
°pnieuw geopend staat. Bedenkt wat
op den gewichtigen dag der her-
s'ettiming hebt te doen
Beslist moet worden, of ons Vaderland,
^e'ijk tot hiertoe, geregeerd zal worden door
ae wettige daarover gestelde overheid,
aan wel of de zoogenaamde volksleiders,
de lieden die beweren het volk te leiden,
jhaar het in werkelijkheid gebruiken ter
ereiking van eigen persoonlijke doel-
einden, de richting van het Staatsbe-
s*uur zullen aangeven.
Beslist moet worden, of de door Vorst
Volk bezworen Grondwet is een waar
eloos stuk papier, dat men kan gebrui-
en naar eigen believen, dan wel onze
°°gste Staatswet, die het fundament
111 °et zijn, waarop alle andere wetten
boeten worden gebouwd.
Beslist moet worden of het kiesrecht
eene zoodanige uitbreiding zal ondergaan,
^aardoor ook de fatsoenlijke ordelijke
^arkman, die werkelijk zelfstandig in
2pn onderhoud en dat der zijnen voor-
^lel| tot de stembus zal worden toege
ven; dan wel of de toegang tot de
embus ook zal worden opengezet voor
le schare van nietsdoeners en luiaards,
^°°r die onderste lagen der maatschappij,
le geheel of ten deele ten koste van
atlderen leven.
Baarover zal de Stembus van 24 April
IP°aten beslissen, en van hare beslissing
V de toekomst van het Vaderland af-
lahgen. De Stembus van 24 April 1894
^al de ingang zijn van een nieuwe aera,
a'e voor
zal
ons land heilvol of rampzalig
zijn, naar mate hare uitspraak
luiden zal.
Bedenkt dus, katholieke kiezers, welk
een hoogst zwaarwichtige plicht op het
°°genblik op u rust! Onthouding zou
onder de tegenwoordige omstandig-
eden, den duursten plicht tegenover
e' Vaderland doen verzaken en uw
kweten bezwaren. Maar niet alleen
j=een onthouding,maar de strengste plichts-
etrachting past u in deze ernstige crisis
^uarin ons land verkeert.
Hier behoort alle persoonlijke voor-
hen
l'efde op zij te worden gezethier heb-
wij niet te vragen naar districts-
z?. angen, waar zij het minst in het spel
fnhier is er geen sprake van partij-
ei«ugen, cue er het minst bij zijn
emoeid. Hier geldt het voor en boven
to i! h8t bekng Van het Vaderland, de
ekomst van het ons alle dierbare
Nederland, die voor een oogenblik in
onze handen is gelegd.
Komt dan allen, allen ter stembus
laat niet een enkele achterblijvenhelpt
hen voor wien de gang naar de stem
bus zooveel bezwaar oplevertbemoe
digt hen die eenigszins beschroomd zijn
om voor „de heeren" te verschijnen
wekt de lauwen en tragen opleidt de
zieken en zwakken naar het stembureau
want weet het wel: niemand, niemand
mag dezen keer achterblijvenwij kun
nen niet een enkelen kiezer missenvan
één enkele stem kan de uitslag af
hangen.
Ter stembus dus voor de handhaving
der bezworen Grondwet en tegen de
ongrondwettige plannen van den dictator
TakTer stembus voor den man onzer
keuze, den edelen en waardigen drager van
den historischen naam, die onafscheide
lijk verbonden is aan ons zelfstandig volks
bestaan en de handhaving der grond
wettige voorschriften en rechten Ter
stembus allen voor den fleren nakome
ling van een van het edel drietal van
1813, het jaar der herwonnen vrijheid:
Een Schiedamsch candidaat.
De «Kiesvereeniging Schiedam" doet haar
candidaat vooral poseeren als districtsman,
als Schiedamsch candidaat. Nu dit is haar
recht en de vlag waaronder zij bij deze
verkiezing meent te moeten varen. Merk
waardig is echter de wijze, waarop zij zich
tracht te verweren tegen het rechtmatig
verwijt, dat vroeger de districtsbelangen
nooit zoo bijzonder op den voorgrond zijn
gesteld. De vraagwaarom hebben de li
beralen dan niet vroeger een Schiedammer
in de Kamer gebracht wordt in de Sehied.
Court in dien zin beantwoord, dat de «Kies-
vereeniging Schiedam" steeds geijverd heeft
een Schiedammer in de Kamer te hebben,
en ook in 1888 een Schiedammer tot can
didaat heeft gekozenmaar in de Centrale
kiesvereeniging is toen de candidaat van
Schiedam in de minderheid gebleven, zoodat
de heer Patijn candidaat is geworden.
Welnu, de historie van 4888 hebben wij
nog niet vergeten. De uitverkorene van de
«Kiesvereeniging Schiedam" was toen de
heer mr. Brillenburg, een broeder van het
achtbare raadslid van dien naam. Was hij een
Schiedamsch candidaat in den eigenlijken
zin van het woord. De heer mr. Brillen
burg, die reeds sedert jaren de stad had
verlaten en, ver buiten Schiedam levende,
geacht kon worden aan het Schiedamsche
leven en bedrijf geheel vreemd te zijn ge
worden, mocht o. i. niet op dien titel in den
zin hier het meest bedoeld, aanspraak ma
ken. Maar er was in de voorvergadering
der «Kiesvereeniging Schiedam" nog een
andere candidaat genoemd, wiens wieg wel
is-waar niet op Schiedams grond had ge
staan, maar die toch meer dan de eerst
genoemde op den titel Schiedamsch candidaat
aanspraak kon maken. Herinneren wij ons
wel, dan werd toen ook even de can
didatuur van den heer Van Harwegen den
Breems besproken. De heer Den Breems
verklaarde daarop zich beschikbaar te stellen,
wanneer men van oordeel was, dat men
een candidaat moest hebben meer speciaal
met Schiedams handel en industrie bekend.
De leden der «Kiesvereeniging Schiedam"
oordeelden het toen blijkbaar niet noodig,
zulk een districtsman te candideerende
toga Candida mocht den heer Den Breems
niet sieren.
De ernstige liefde van de kiesvereeniging
Schiedam voor een echt Schiedamsch can
didaat is dus sedert van zeer jeugdigen
datum. Zij dagteekent van het oogenblik
dat «Schiedam", onder het commando van
den nieuwen kapitein in de radicale wate
ren verzeild, in de vlag der districtsbelan
gen een geschikt middel zag om de lading
van het radicalisme binnen te loodsen. Toen
was Maas groot en Horn zijn profeet. De
krijgsleus werd aangeheven en met de dis
trictsbelangen braaf geschermd. Ook op de
Katholieken werd behoorlijk gespeculeerd.
Laten zij zich nu door de vlag der districts
belangen misleiden, dan bezorgen zij het
radicalisme een gemakkelijke zegepraal.
Diezelfde Katholieken, die hier bij de Ka
merverkiezing in 4888 als de parias der
maatschappij werden behandeld, tegen wien
al wat met den hollen klank van protestant was
te omvangen, in beweging werd gebracht,
zouden nu goed genoeg zijn om den radi
calen candidaat den weg ter zegepraal te
effenen. Zullen zij zich daartoe laten ver
leiden Wij kunnen het niet gelooven.
Een Takkiaan als districtsman vermomd.
Voor de zooveelste maal worden nog eens
in de Scliied. Crt. de districtsbelangen op
gewarmd. Als de Kieswet verworpen wordt,
hetzij door de Tweede of de Eerste Kamer,
dan zit deze Kamer vier jaarde gekozene
is al dien tijd de afgevaardigde van ons
district. Op dien grond wordt de districts
man aanbevolen en de schoonste verwach
tingen op zijn Kamerlidmaatschap gebouwd.
Zouden de leiders die den districtsman
op dien grond aanbevelen, wel gelooven wat
ze beweren Zouden ze werkelijk denken,
dat wanneer de kieswetontwerpen-Tak, 4e
editie, door een der beide Kamers worden
verworpen, de Tweede Kamer die nu geko
zen wordt, vier jaar zal zitten Zou in
het stadium waarin de kiesrechthervorming
nu is gekomen, terwijl zij alle geesten
bezig houdt, een nieuw ministerie kunnen op
treden zonder als eerste nummer op zijn
program een nieuwe kieswet te plaatsen.
En is dan de levensduur der nieuwe Kamer
niet een kwestie van betrekkelijk slechts
korten tijd?
Men late zich toch niet van de wijs brengen
de Kamer die nu byeenkomt is het kiesrecht-
parlement. Nagenoeg uitsluitend voor het
regelen van het kiesrecht komt ze bijeen.
De heer Maas komt niet in de gelegenheid
de districtsbelangen ter sprake te brengen
hij zal ons dus niet van den overlast der
kommiezen kunnen afhelpen, zooals zijn
hartstochtelijke voorstanders beweren, maar
hij zal ons wel aan het bedelaarskiesrecht
van Tak kunnen helpen, zooals zijn tegen
standers terecht vreezen.
Beslist Takkiaan als de heer Maas is, kan
hij nu allerminst onze man zijn. Daarenboven
zou hem de gelegenheid worden gegeven
met het radicaal ministerie verder samen
te werken, dan zoti hij, als verklaard voor
stander van den leerplicht, er toe bjdragen
ons op den hals te schuiven dien hatelijken
dwang, die de heiligste rechten der ouders
geweld aandoet, die ons dwingen zou onze
kinderen zelfs aan de hoede van den onge-
loovigen, socialistischen of anarchistischen
onderwijzer toe te vertrouwen.
De heer Maas staat zoo vèr van ons af,
èn in beginselen èn in levensopvatting, dat
wij het met geen mogelijkheid kunnen be
grijpen, hoe een Katholiek, die dien naam
met eere wil dragen, zich zou kunnen be
ijveren hem een plaats in de Tweede Ka
mer te bezorgen. Wederkeerig heeft de
heer Maas van zulk een ijveren voor de
belangen en de rechten der Katholieken als
Staatsburgers of ingezetenen dezer stad
allerminst blijk gegeven. Wij raden dus
onze mede-Katholieken uit volle overtuiging
geen enkele stem op Maas!
De Gemeente-financiën.
Reeds herhaalde malen is aangetoond, dat
de kieswet-Tak een groot aantal personen
als kiezers zou toelaten, die geen teeken
van welstand bezitten en daarentegen een
aantal andere weren, die om allerlei redenen,
buiten hun welstand om, moetende verhuizen,
daardoor het kiesrecht zouden moeten derven.
Is het reeds bedenkelijk uit het oogpunt
van den Staat, de toelating van deze drom
men uit de alleronderste lagen der maat
schappij, nog bedenkelijker is het met het
oog op de gemeente-financiën. Zou wellicht
iemand durven beweren, dat het mogelijk
zal zijn bij de invoering van het allemans-
kiesrecht van Tak voor de Provinciale en
Generale Staten, voor de gemeenteraden een
beperkt kiesrecht te handhaven? Zullen
straks deze proletariërs-kiezers voor de
Tweede Kamer, ook niet de kiezers voor
de gemeenteraden zijn Zullen dan niet over
de gemeentelasten oordeelen zij, die niets
tot instandhouding der gemeente huishou
ding bijdragen. Hoe zullen een hoofdelijke
omslag, een gemeente-inkomstenbelasting er
uitzien, geheven door lieden die er volstrekt
niet bij betrokken zijn, en dus vrij over de
beurs van anderen zullen beschikken.
Waarlijk, ook over dit punt mag men wel
eens ernstig nadenken. Het gevaar van zoo
sterk het overwicht te leggen naar den kant
van hen die in de gemeente-lasten niets
bijdragen, en die voor de uitgaven, die zij
zullen vorderen, geen verantwoordelijkheid
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
e nr> ^ri (a T
