Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
eerste blad.
Na den Strijd.
De Vioolspeler der Sansculotten.
17de Jaars*.
Zondag 29 April 1894.
No. 4877.
bureau ^otexztxaat 50.
3?rikt aan-
PRIJS VAN DIT BLAD:
Voor Schiedam per 3 maanden
Franco per post door geheel Nederland
Afzonderlijke Nommers
f 1.50
2.
- 0.05
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 16 regelsf 0.60
Eike gewone regel meer- 0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten
De groote strijd door Tak's gewelddadige
,amerontbinding *n 'even geroepen, is
zoo weder beslecht. De Stembus van 24
Pril heeft het votum van den lOn van
^'asrnaand bevestigd en voltooid. Het Pays
egaJ heeft uitspraak gedaan in de zaak
je het geroepen was te beslechten. Die
Ultspraak is zoo ondubbelzinnig mogelijk
geweest. Met verpletterende meerderheid
2ljn Taks beruchte kieswet-ontwerpen ver
oordeeld. Gesteld voor de vraag: of het
pittig en wenschelijk was, dat Tak's kies-
et-ontwerpen in hoofdzaak ongewijzigd of
echts op enkele onderdeden herzien, tot
et Werden verheven, heeft de groote meer
heid van het Nederlandsche volk geant-
°°rd: neen, wij willen uwe kiesrechtuit-
weiding niet; wij achten haar in strijd met
i 6 Grondwet, en zouden het een ramp voor
land achten, als zij in de Wet werd
ellchaamd.
's bet resutlaat van den strijd die op
roekelooze wijze door een overmoedig
^Iruster aangebonden, tot zulk een beslist
verblijdend einde werd gevoerd. Wat
nU atgeloopen verkiezingsstrijd ons vooral
dat 1 ^e'eer<^' 's boe beslist onwaar het is,
het Nederlandsche volk om kiesrecht
reeuwt. Nadat de Kieswet-Tak reeds
Uit 6rt tWee jaren de maa'1 was en °P
oerige wijze in de pers was besproken
at de Wet reeds voor de tweede maal
J de Staten-Generaal in behandeling kwam,
de laatste weken over hare artikelen
bl °v ^amer uitvoerig werd beraadslaagd
en zeer vele kiezers nog zoo weinig te
eb!ijpen, waar het om ging, dat zelfs het
aai denmiddel van eene Kamer-ontbinding
^et in staat was hen in hunne zoete rust
vorstoren. Bij de eerste stemming bleven
Feuilleton.
one Episode uit het Kunstenaarsleven
van Cherubini.
35)
lJWelnu, de koning is verloren als hij nog
ger in de Tuillerieën blijft."
vJa"e Antoinette staarde den syndicus
kast waai'been moet hij gaan, nu het
is en den tu'n door bet gepeupel omringd
jt, vroeg zij na eene korte pauze,
hem W6et s'ecbts één toevluchtsoord voor
de i- antwoordde Röderer aarzelend»dat
derir,°n[n^ z'ch naar de Nationale Verga-
p'ng begeve."
trek6" ba'bnide kreet klonk door het ver-
bed p'r, bwam van den zeeman, die tot
staan e iedlS aan de deur was blijven
Nu trad bij driftig voor,ut en zonder dat
vele duizenden kiezers achter, en eerst na
dat men dien thuisblijvers met alle moge
lijke middelen van overreding aan het ver
stand had gebracht, waarom het bij deze
verkiezing te doen was, gelukte het nog
velen van hen bij de tweede" reis aan het
verkiezingswerk te doen deelnemen. Geheel
deze historie bewijst hoe weinig politiek
ons volk ontwikkeld is, en hoezeer het tegen
alle waarheid strijdt, dat het zoo vurig ver
langt een werkzaam deel aan het Staats
bestuur te nemen. Neen, geeft men het
volk wat het voor het instand houden van
het leven het meest noodig heeft, dan is
het best tevreden. Beschermt men den
landbouw door gematigde rechten, die hem
in staat stelt hier te lande afzet voor zijne
producten te vinden; zorgt men, dat de
werkman arbeid en brood vindt door op de
eerste plaats de inlandsche industrie te
bevoordeelen, en te zorgen dat de handels
wetgeving den strijd met den buitenlandschen
concurrent niet in een wanhopige worsteling
doet ontaarden dan is zoowel de arbeider
op het platteland als de werkman in de
stad tevreden, en taalt hij niet naar het
kiesrecht, dat hij veelal zelfs niet eens ter
rechter plaats en tijd weet te gebruiken.
Gewaagden wij daareven van eene poli
tieke lusteloosheid die zich vooral in eene
veelvuldige onthouding bij de eerste stem
ming openbaarde, dan moeten wij getuigen,
dat ons district daarop eene gunstige uit
zondering heeft gemaakt. Bij de verkiezing
op Dinsdag 10 April bleven nog circa 500
kiezers achter, en aan de herstemming op
Dinsdag 24 April namen slechts 300 kiezers
geen deel. Op een totaal getal van bijna
2600 kiezers, is een getal van 300 achter
blijvers, met inbegrip van allen die onmo
gelijk ter stembus kunnen gaan, niet bedui
dend te achten.
Er was dan ook in ons district wel aan
leiding tot een meer opgewekte deelneming
aan het verkiezingswerk. Van den eenen
kant trad de partij, die »Tak's plannen"
de koningin hem er vergunning toe had
gegeven, mengde hij zich in het gesprek.
s Hoe riep hij barsch tot den syndicus.
»Waagt gij het Hare Majesteit voor te stel
len den koning over te leveren aan zijne
bitterste vijanden
Röderer trok de schouders op.
Daarna antwoordde hij »Er zijn in de
Nationale vergadering nog mannen genoeg,
die het koningschap hoogachten. Het volk
zal echter den monarch niet aanvallen als
het door de vertegenwoordigers der natie
wordt beschermd. Ik ken geen anderen
uitweg."
»Kan dan met de troepen, welke hier
aanwezig zijn, het kasteel niet meer ver
dedigd wordenriep de koningin. »Mijn-
heer De la Chesnaye heeft mij een kwar
tier geleden gezegd dat de Tuillerieën nog
goed te houden waren
»Ik zie daar geen voordeel in," antwoordde
Röderer. »Het volk zou in dat geval het
kasteel hardnekkig belegeren, de bezetting
uithongeren en haar daardoor noodzaken
de wapens neer te leggen. Iets anders ware
het, indien de belegerden op eene spoedige
ontzetting konden rekenen, indien in de
nabijheid van Parijs een leger lag, dat den
begunstigde, op met een in de hoofdplaats
van het district populair candidaateen
stadgenoot, die, ware het er om te doen
geweest, hem een plaats in onze vroedschap
opnieuw te bezorgen, zeker door alle par
tijen zou zijn gesteundeen candidaat die
het zeker ook voor een goed deel aan zijne
openlijke en rondborstige verklaring heeft te
danken, dat hij niet de plaats heeft bereikt,
die zijne medestanders hem wilden bezor
gen van den anderen kant traden de tegen
standers van Tak's kiesrechtontwerpen voor
het voetlicht met een candidaat, wiens naam
een goeden klank heeft in de ernstige cri
sis, die het land op het oogenblik doorleeft.
Dat de groote meerderheid der kiezers zich
niet door deze bijkomende omstandigheden
heeft laten leiden, maar vóór alles het groote
doel waar het om ging, in het oog heeft
gehouden, getuigt voor haren gezonden poli-
tieken zin en het helder inzicht in de groote
kwestie, die op het oogenblik ons staatkun
dig leven beheerscht.
Over het algemeen heeft deze verkiezings
strijd ook weder geleerd, dat kalme, beza
digde uiteenzetting van zaken op de groote
meerderheid der kiezers veel meer invloed
heeft dan al het marktgeschreeuw en de
reclame-achtige publiciteit, waarmede som
mige volbloed ijveraars hun doel trachten
te bereiken. Ieder die Maandag 11. bij de
openbare bijeenkomst in de Officierenzaal
het kalme, bezadigde betoog van den heer
Van Karnebeek met de grootste aandacht
volgde, en daarmede de opgewonden, harts
tochtelijke taal van sommige debatters ver
geleek, moest tot eene conclusie komen, die
niet zeer vleiend voor laatstbedoelden uit
viel. Tot het schitterend succes, dat deze
verkiezingsstrijd voor de tegenstanders van
Tak's plannen heeft opgeleverd, heeft dan
ook het waardig optreden van den heer Van
Karnebeek in niet geringe mate bijge
dragen. Door eerlijke middelen van over
tuiging en overreding moet een verkiezings
strijd worden gewonnen, maar niet o. a. door
koning toegedaan was. Ik herhaal het, ik
weet geen ander middel.
»Dan de genade van de Nationale Ver
gadering af te smeeken Nooit 1" viel hem
Marie-Anfoinette met een verachtelijk gebaar
in de reden.
»De koning kon in elk geval de Verga
dering verzoeken de noodige maatregelen
te nemen voor zijne veiligheid.
»Dat komt op hetzelfde neer."
»Dan blijft nog over eenige ministers naar
de Vergadering te zenden en van deze
namens Zijne Majesteit te verlangen dat zij
commissarissen naar het kasteel zende, om
den persoon des konings tegen de volks
woede te beschermen."
Marie Antoinnette zweeg. Het vernederde
haar, hulp te moeten zoeken, waar zij wist
dat zijne bitterste vijanden zitting hadden.
Het knelde den trots der koningin een be
roep te doen op de grootmoedigheid van
menschen, die zij diep verachtte.
Maar er stond te veel op bet spel dan
dat zij kon weigeren Röderers voorstel af
te wijzen.
»Ik zal er met den koning over spreken
zeide zij.
Met eene vluchtige beweging, der sid-
een middel, dat men aanwendt om zaken
van dagelijksch gebruik aan den man te
brengen.
Ook bij deze verkiezing heeft de harts
tocht vaak luider gesproken dan het kalm,
gezond verstand. Maar, gelukkig, deze pe
riode van strijd is weder doorleefd. En nu,
terwijl het slagveld verlaten wordt, en zij
een laatsten blik werpen over dat terrein,
'twelk getuige was van zulk een eigenaar-
digen en veelal onverkwikkelijken strijd, be-
hooren de tegenstanders elkaar eerlijk in
het gelaat te zien, en elkaar de broederhand
te reiken alvorens te scheiden. Eene gedachte
moet hier allen beheerschen, namelijkdat
voor- en tegenstanders van Tak's kieswet-
ontwerpen, beiden streden uit volle overtui
ging, en beiden het belang des Vaderlands,
zooals zij dit opvatten, op het oog hadden.
Wint die gedachte veld, dan zal het vrede
zijn na den strijd, en zullen velen van hen,
die nu tegenover elkander stonden, straks
weder in éene richt'ng werken tot heil des
Vaderlands, tot bevordering der belangen,
die wij allen met elkander gemeen hebben.
ALGEMEEN 0YERZIC1IT.
28 April '94.
Bij de beraadslaging over de begrooting
in het Heerenhuis te Berlijn heeft, de
minister-president, graaf Eulenburg, den
rijkskanselier verdedigd tegen een aanval
van Mirbach, dat de rijksregeering de be
langen van den landbouw niet voldoende
zou bevorderen. Ten stelligste moest hij
protesteeren tegen de dwaling, alsof de
rijkskanselier vijandig of zelfs maar onver
schillig tegenover de landbouwbelangen zou
zijn. Overigens was in den Bondsraad Prui
sen nooit in de behartiging dezer belangen
te kort geschoten.
In welingelichte kringen te Rome doet
het gerucht de ronde, dat prinses Friedrich
Karl van Pruisen voornemens is tot de
Katholieke Kerk over te gaan. Men voegt
derende hand. gat zij de twee heeren hun
afscheid, die na eene buiging vertrokken.
De koningin begaf zich, geheel geknakt
naar het kabinet des konings.
Het gevolg van het onderhoud met den
koning was vooruit te berekenen de
ministers Champion en Dejoly kregen bevel
naar de Nationale Vergadering te gaan en
daar te spreken zooals Röderer de koningin
had aangeraden.
Terwijl dit plaats had werd het gevaar
grooter, want het gepeupel maakte zich
gereed de verschillende toegangen tot het
kasteel te forceeren, en het scheelde niet
veel, of het was op verschillende plaatsen
reeds tot een bloedig gevecht gekomen.
De ministers bleven lang weg. Eindelijk
keerden zij onthutst terug hunne zen
ding was mislukt. Zij hadden in de Rijschool
nauwelijks zestig leden der Vergadering aan-
getroflen en deze waren na het vernemen
der boodschap van den koning tot de orde
van den dag overgegaan, hadden dus ge
weigerd den bedreigden koning in bescher
ming te nemen.
Wordt vervolgd
NIEUWE SCHIEDAMSGHE COURANT
il'lIHMIIIIilllllllllltMIIII'MIIIIII......
"p
