Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
17de Jaarg.
Donderdag 30 Augustus 1894.
No. 4977.
bureau otev&ixaat 50.
feuilleton.
PRIJS VAN DIT BLAD:
^oor Schiedam per 3 maanden1.50
Franco per post door geheel Nederland 2.—
Afzonderlijke Nommers0.05
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 16 regelsf 0.60
Elke gewone regel meer- 0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten
aangegaan.
ALOE MEEN OVERZICHT.
29 Augustus '94.
e sluiting der Parlementszitting te Lon-
blad W°r'^t °°k rï°or toongevende Fransche
toek6n esPr°ken- Tëmps beschouwt de
als 0rns^ van ^et m'nisterie-Rosebery nog
het ?eer onze'ier' maar daarentegen komt
(je 0Urnal des Débats tot de conclusie, dat
'and°°rU'tZ'C'lten Voor hberaleninEnge-
ber nU gunstiger zijn, dan toen lord Rose-
aajIla ^'a(*stone's aftreden, de regeering
/0-ardde- ^et 'noen0menheid wijst het
in rJla^ ^6S débats tevens op de verklaring
gunst' S'U.^'ngsre<^e 8e(iaan, dat de kansen
v<>or Z^n V°0r eene schikking, waardoor
ges ?.°ec^ een e*nde wordt gemaakt aan de
hetr ff 6n tussc^en Frankrijk en Engeland
het - 6nde de verdeeling van Afrika. Van
blik
en
leeste belang is zeker voor het oogen-
e verhouding tusschen de Regeering
"iet 'a* ^00Serhuis. De conservatieve pers
in rj e Standard voorop, stelt de Zondag
jlleet7c^ePark te Londen gehouden protest-
reUs 'n^.te^en bet Hoogerhuis voor als een
var| ac fiasco, daar noch van liberale noch
'Uvlo1 ?d'ca'e zfide mannen van naam of
Paai-6 Gr V°°r badden gespannen.
iö entegen is de liberale pers er zeer mede
Va^6n°men- De Daily News noemt de meeting
te„p .^depark nhet begin der campagne
sch«« Hoogerhuis". Dit zijn, zegt ze, de
^«tselingen welke een ernstiger strijd
voo'^ "aan' Zij eindigt haar artikel met de
Iloor:P6lling dat weldra de sluiting van het
°ö6rhuis kan worden verwacht.
Zate f6 Sabatier te Parijs waren
vooer aS"av°nd een aantal socialisten, onder
herot'UerSCdap Van den afgevaardigde Fa-
0 bijeengekomen om de Regeering en
teri^6der Kamer op echt karak-
jj6fS e wijze den mantel uit te vegen.
»de 0°b'thema der redevoeringen waren
,je schurkachtige wetten," en nadat eenigen
Za;d waren uitgeworpen die wat af te
d)
01U eH,n^ers hebben een zonderlinge manier
beslerPt110 Seschillen in laatste beroep te
Uameb tnj 6n hunne onschuld te bewijzen,
bekend j Serechtelijke proef, algemeen
benedpn°y L den naam van moeavi, in de
van ambesistreek echter onder dien
beid Lran",a' Paar zij met eenige plechtig-
®tellinf ledt' en de algemeene belang
en alt 200 &root IS; dat zij in een zekeren
schniM,,,) °Penhare vermakelijkheid kan be-
opschriff w, ®n' hebben wij haar in ons
°°k dp v a duivelsteest aangeduidwant
gelijk bii JL der logentaal speelt hier,
e«ue voorname rol?'Sche plechtigheden,
vermeldebhad t6?1S't "1 °^derstaaude regelen
nabij de n P, Rembee, op het plein
J «e hoofdwacht van het Portugeesch
dingen hadden op de eerlijkheid van Fabe-
rot, werd met eenparige stemmen de volgende
motie aangenomen. De citoyens vereenigd
in de Salie Sabatier, na den citoyen Fabe
rot gehoord te hebben, verklaren te pro
testeeren tegen de schurkachtige wetten,
meesterstukken van laagheid eener reactio
naire regeering. Zij geven de 200 gemeene
knechten, de meerderheid die de Republiek
geprostitueerd hebben door het prostitueeren
hunner stem prijs aan de verachting aller
oprechte burgers. Zij keuren buitendien de
algemeene werkstaking goed als het eenige
revolutionaire middel om de reactie te bestrij
den en zij manen de revolutionair socia
listische partij aan, de algemeene werksta
king zoo spoedig mogelijk tot stand te
brengen, ten einde op die wijze de monar
chale kuiperijen der tegenwoordige regeering
met kracht te dwarsboomen.
Volgens nadere berichten uit Tanger is
het bericht der Spaansche bladen, dat de
jonge Sultan van Marokko zou overleden
zijn, geheel bezijden de waarheid. De Sultan
had een aanval van koorts, maar is vooruit
gaande. De toestand in Marokko laat nog
steeds veel te wenschen over. Het Engel-
sctie oorlogsschip Brambleis dezer dagen
van Magazan te Tanger aangekomen. De
commandant van dit vaartuig deelde mede,
dat de opstand in de zuidelijke provinciën
van Marokko nog steeds voortduurt. De
oproerige stammen van Marokko staan nog
steeds onder de wapenen en het aantal der
opperhoofden, die zich bij de tegenstanders
van den Sultan aansluiten, wordt steeds
grooter. Te Madrid is men daarom en
niet zonder reden alles behalve gerust
over hetgeen nog in Marokko kan gebeuren.
Bij het overlijden van den jongen Sultan is
zeker eene algemeene anarchie te verwach
ten, waardoor wellicht de tusschenkomst der
mogendheden onvermijdelijk zou worden.
Het is dus ook voor de rust in Europa te
wenschen, dat de Sultan in beterschap toe
neemt.
garnizoen. Een katholiek missionaris, pater
Courtoir, van de Sociëteit van Jesus, woonde
ze bij, ten einde als ooggetuige waar te
nemen wat er zoo al voorviel, en om, zoo
de gelegenheid gunstig mocht zijn, den
armen negers het dwaze hunner bijgeloo-
vige rechtsbedeeling onder het oog te brengen.
Twee boeders, Viviane en Furuvella, leef
den sinds verscheidene maanden met elkan
der in onmin. De eerste stond onder be
schuldiging, dat hij 's nachts de hutten zijns
broeders in brand zou gestoken hebben. De
benadeelde nam eerst zijn toevlucht tot het
gezag des kommandants van Bembee, die
volgens zijn ambt gehouden is uitspraak te
doen in de gedingen en rechtsgeschillen
tusschen de negers. Viviane, tot eene boete
veroordeeld, bleef zijne onschuld volhouden,
en verklaarde zich bereid, door het drinken
van moeavi, te bewijzen, dat hij onrecht
vaardig veroordeeld was. De negers hech
ten onvoorwaardelijk geloof aan schuldbewijs
of vrijspraak, aan dien noodlottigen drank
ontleendwie haar met levensbehoud door
staat, wordt voor een eerlijk en schuldeloos
man gehouden, al ware hij ook de grootste
boef van het zwarte werelddeelhij daaren
tegen, die bezwijkt, hij moge volkomen vrij
In afwachting van vertrouwbare berichten
omtrent den stand der zaken in het verre
Oosten, vermeit men zich in kansbereke
ningen. Een deskundige van naam en on
dervinding, de heer Von Brandt, Duitsch
gezant, die bijna 30 jaar in China werkzaam
is en aangeschreven staat als een uitmun
tend kenner van Oost-Aziatische toestanden,
gaf in het Septembernommer van de Deut
sche Rundschau eenige beschouwingen over
den Chineesch-Japanschen oorlog om Korea.
Volgens hem zijn de Japanners met hunne
aanspraken in Korea, zeer stellig in het
onrecht. Zeer beslist toch was Korea jegens
China schatplichtig, hetgeen ook bleek uit
verschillende tractaten met Europeesche
mogendheden, bijv. bij de handels- en
scheepvaarttractaten van 1882. De Japan
ners, die sedert onheuglijke tijden op het
bezit van Korea belust zijn en herhaaldelijk
daarop aanslagen deden, worden door de
Korear.en woedend gehaat. Dezen kunnen
echter niets uitrichten zonder hulp van een
Chineesch leger. Intusschen staat het met
deze hulp treurig geschapen, want van alle
gouverneurs der Chineesche provinciën, be
zit slechts de veelgenoemde Li-Hun-Chang
een leger en een vloot volgens Europeesche
begrippen.
Wat thans over de zoogenaamde almach
tige positie van Li-Hung-Chang wordt ver
teld, is niet waar. Hij is noch eerste mi
nister, noch almachtig, noch zelfstandig
meester over leger en vloot. Hij is gou
verneur-generaal over de provincie Tsheli
en als zoodanig in het bijzonder met de
bescherming der hoofdplaats belast, en voorts
met de betrekkingen ten aanzien van Korea.
Zijne zware verantwoordelijkheid om de
hoofdstad te beschermen, is hij zich wel
bewust, en evenzoo is hij zich bewust van
de zwakheid der Chineesche weerbaarheid.
Li-Hung-Chang kwam er natuurlijk tegen
op, zijne provincie van de eenig goed ge
oefende troepen te ontblooten. Hij moet
die bijeenhouden om in staat te zijn een
zijn van schuld en vlek, wordt een boos
wicht en de strengste straffen waardig ge
acht.
Grootendeels hangt de uitslag van de
vaardigheid des bereiders afdeze toch
weet het voordeel te brengen aan de zijde
der partij, welke hem persoonlijk de ruimste
belooning doet hopen.
De moeavi is een vergiftige drank, die
door de twee tegenstanders, bij herhaalde gif
ten, moet genomen worden, totdat een van
beiden bezwijkt. Alle samenstellende deelen
van het mengsel zijn getrokken uit de
schors, doch vooral uit de wortels van een
boom, die mevoela of ook moejaja genoemd
wordt, en waarvan zelfs de lucht voor vogels
doodelijk is, naar men zegt.
Indien de ingenomen drank als een ge
woon zuiveringsmiddel werkt, geldt dit als
bewijs van onschulddoch voor plichtig
wordt diegene gehouden, bij wien de moeavi
werkt als braakmiddel. Eertijds moesten de
betrokken personen den drank nemen, tegen
woordig echter, in die streken ten minste
welke rechtstreeks onder Portugeesch ge
bied staan, is dit, wegens het levensgevaar
aan de proef verbonden, in dien zin ge
wijzigd, dat de pleiters zich doen vertegen-
vijandelijken aanval op de hoofdstad af te
slaan, en hij mag zich niet blootstellen aan
het gevaar zijne troepen in een ander ge
vecht geheel of ten deele te verliezen. In
deze noodzakelijkheid (om zijne provincie te
beschermen en zijne troepen bijeen te hou
den) ligt ook de verklaring van de talmende
politiek, die Li-Hung-Chang steeds tegenover
de tegenstanders van China heeft gevoerd.
Daarvan kan mede het gevolg zijn, dat het
nog altijd tot het treffen van een vergelijk
met Japan zou kunnen komen, of in geval
men te Peking den oorlog wil, dat slechts
die strijdkrachten daaraan zullen deelnemen,
welke men uit andere provinciën dan die
van Li-Hung-Chang heeft samengetrokken.
Volgens Brandts' vermoeden zullen Rus
land en Engeland niet dadelijk op het oor-
logstooneel verschijnen. Beide zijn zij niet
voor eene botsing, omdat ze daardoor ten
slotte toch genoodzaakt worden partij te
kiezen, wat Engeland zeer gaarne geheel
zou vermijden en Rusland waarschijnlijk
zou hebben uitgesteld. Van de toekomst,
meent Brandt, valt vermoedelijk dit te
zeggen Als Rusland in Port Lazaref en
Engeland in Port Hamilton zit, zullen de
Japanners misschien nog naar den tijd terug
verlangen, dat de balk en niet de ooievaar
koning was in Korea.
Naar de Times uit Tientsin verneemt, is
er een keizerlijk decreet verschenen ten
strengste veroordeelend de jongste geweld
plegingen tegen zendelingen. De aansprake
lijke ambtenaren kregen bevel om de hoofd-
aanleggers te onthoofden, de verwoeste
kerken te herstellen op kosten der burgerij
en de betrekkingen der bedoelde zendelin
gen ruim schadeloos te stellen. Gelijktijdig
ontving de Britsche gezant wegens het
gebeurde Li-Hung-Chang's verontschuldigin
gen. De Times vernam uit Yokohama, dat
vijftig Japanners, op Formosa werkzaam als
kampferbereiders, aldaar werden vermoord.
woordigen door twee kippen, wien men den
drank ingeeft.
De openbare vergadering der zwarten
heeft iets indrukwekkendsmeer dan vijf
tien honderd menschen zijn op het feest
plein bijeen, in gespannen verwachting en
vol begeerte, om den triomf der waarheid
te aanschouwen. Bloedverwanten, vrienden
en kennissen van eiken pleiter zijn sterk
vertegenwoordigd, en menigeen heeft zijne
strijdbijl of knots ter hand, om aan de
zegepraal van het recht behulpzaam te zijn.
Geheel die menigte staat in het open veld,
in de Afrikaansche Novemberzon, welke haar
stralen loodrecht op die ebbenhouten ge
zichten laat vallenmaar de aandacht en
belangstelling zijn zoo groot, dat niemand
zich om de hitte bekommert.
Het middaguur is daar. Opeens weer
klinkt de muziek van marimba's en trom
men, om de komst van den giftmenger aan
te kondigen.
Wordt vervolgd.)
