Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
I^eedeblad.
bureau "§Sofersfvaaf 50.
18de Jaar«r.
Zondag 3 November 1895.
No. 5333.
gruwelen te Trebizonde.
Vervolg Binnenland.
PRIJS TAN DIT BLAD:
^°or Schiedam per 3 maanden
franco per post door geheel Nederland
Afzonderlijke Nommers
f 1.50
- 2.
- 0.05
PRIJS DER
Van 16 regels.
ADVERTENTIËN:
f 0.60
Elke gewone regel meer- 0.10
Voor herhaalde plaatsing worden billijke overeenkomsten
b ulenaar, die zich te Trebizonde
Vi»n van de Venus, een der booten
7 uur
liggen.
t«en
b
,je ^ostenrijksche Lloyd, bevond, deelt
0 n' Ztg. uitvoerige bijzonderheden
(je er de vervolging der Armeniërs.
'e6riep ^.n 'lr'efi gedateerd 8 October, ont-
öe y1J ket volgende:
bye^Us, .Was des morgens om
r.^at de <pr k zo°de voor anker gaan liggen.
Saap iln"r^sche passagiers aan land waren
p!r. stad men eensklaps in de richting
in re ffeu6?^ 8eweerschot, spoedig door
fr §roote o Steele stad verkeerde
tn *a* n^^ew°adenheid, alles liep dooreen.
2 6(1 Wij a^welijks een minuut verloopen,
t$?> vlueh. meniör ijlings naar den oever
sola 11 zonk h- maar door een kogel ge"
d Voor miJn oogen neder. De
j\-r®ed 0m en aan en trokken, het geweer
«e bij ,i schieten, door de straten,
tt/' a^derpn"' geva"en Armeniër wierp men
gj ?r het wm Z8e' om kem te verdrinken,
lp k er met ^•erL was niet dieP genoeS> hiJ
W der> on fihoofd boven nif- Toen begon
tho hem aak'ge te steenigen een worp
0pnar spoe()ian, het hoofd, zoodat hij zonk,
e'JW rnQf° Wam hij weer boven en werd
f Daar rC60 hagelbui van steenen be
stol in een k Y-at lang duurde, ging een
hem j bootJe naar den Armeniër en
"Ie °Pgewnn^Schedel in.
'hinum ndenheid in de stad werd met
Vi ?0'datenGr00ter' Tan de vesting vuurden
te de bn°Phoudelijk, de ruiterij be
tweter s'raten. Weer had men een
bonter n oever te pakken tien of
l°s tm!f .sloegen met riemen op
Aiv^hlik i„. hij dood ineenzonk. Een
Otiv^nischo 6f st'et een hoot met drie
h6„ vluchtelingen van den wal,
lij^n een gev°lgd door Turken, en nu
sto! mot6'6" °P 'even en dood. Nauwe-
lin naboot - ,]f:r van °ns af lag een Russische
fev en'tn aa,h.e®n roeiden de vluehte-
geten de Ti,6? ziï in de nabijheid kwamen,
%!llrde het I de vervolging op. Maar nu
bv.P ftien h^a'6 wreed en onmenschelijk
?ii 1 ai- Toen 6i Lmeniërs van de scheeps-
1 vernip, rken hi* zagen, snelden
'k a.®'oe<ien de vvoede op de Armeniërs
afwenH0 d' Tol ontzetting moest
Sep ^spel u-o .^n'i maar door een nieuw
®sp Arihenipr- u getroffen. Een Turken
°otje uj^ten gemeenschappelijk
1 Verdiend H1 tot heden hun geld
Wee Tn..il aar homt een ander bootje
htp 'ir' herpen hagriJPen den Ar'
h;dtr, z°o lancr hem in het water en houden
alsof °ei. er totdat hij verdronken is,
'fijfL Turker' „n'ets gebeurd was, roeiden
Vndie tot den oever> en ook de
?®ha ^lër ziin h gezamenlijk met den
W»?.8 Vooi vil had verdiend en het
Wem' 'UStig had aangezien, roeide
be tthet Was 3? miJn oogen afwenden,
6<*" ai.i ni.et aan te zien.
Teulen> uufuurlijk, allen dadelijk
eg°tinen zó t6n aken ze echter open
26 te plunderen. Ik zag hoe
men het huis van een Armeniër volkomen
leegstal. Het schieten hield den geheelen
voormiddag aan, en telkens vielen er gru
weldaden voor. Met spanning wachtten wij
op een heer uit Weenen, die des ochtends
aan land was gegaan. Tegen drie uur kwam
hij, gelukkig, terug en vertelde het volgende
ïNauwelijks was ik in het hotel aangeko
men, of ik hoorde schoten vallen, en uit
het raam kijkend, zag ik de soldaten het
geweer gereed om te vuren, door de stj-aten
trekken. Na eenige minuten werd de hotel
houder, een Griek, met bloed bedekt bin
nengedragen hij was op straat gewond.
Om half drie ging ik, onder escorte van
een officier en twee soldaten, naar den
oever. De straat ligt vol lijken, de winkels
der Armeniërs zijn gesloten en geplunderd,
geheele gezinnen zijn uitgeroeid." 600 Ar
meniërs zijn vermoord, misschien nog meer
2000 vrouwen en kinderen hebben een
toevlucht gezocht in het hospitaal der
Jesuïeten.
De lijken bleven anderhalven dag op straat
liggen. Toen ik twee dagen later de stad
inging, werden mijn voeten met christen-
bloed bevlekt, want de bloedplassen lagen
op sommige plaatsen zoo dicht bij elkaar,
dat ik ze niet kon vermijden. De Oosten-
rijksche consul had 200 vrouwen en kinde
ren bij zich opgenomen.
De Lloyd-boot moest op bevel van den
consul te Trebizonde blijvenopdat de
Europeanen zich aan boord zouden kunnen
redden, als de opstand weer begon. De
passagiers moesten daarom hun reis op een
Deensche boot voortzetten. De schrijver
vertelt verder dat ook in de omstreken van
Trebizonde eenige Armenische nederzettin
gen zijn uitgemoord en verbrand.
Het getal der Armeniërs, die te Trebizonde
zijn vermoord, wordt ook in een schrjjven
aan de Polit. Corresp. op 600 geschat. (T.)
De sluiting der Tentoonstelling.
De tentoonstelling te Amsterdam is Don
derdag-avond met eenige feestelijkheden,
waaronder een vuurwerk, fakkeloptocht en
taptoe, gesloten. Van deze gelegenheid om
voor 't laatst de Tentoonstelling geopend te
zien, werd een druk gebruik gemaakt.
Omtrent de drukte die alom op het ter
rein heerschte, meldt de Tel. het volgende
't Was verbazend vol op 't terrein en ook
daar was veel gedrang.
Gedrang om de lichtende fonteinen, die
niemand nog scheen gezien te hebben ge
drang voor Afrika's wildernis, waar iedereen
Stanley nog eens wilde ziengedrang, ont
zettend gedrang vóór en op Oud-Holland.
De lucht werd donker en dreigde met
regen, doch 't bleef bij dreigen. De wind
was sterk en joeg den rook en de vonken
van het vuurwerk tusschen de toeschouwers.
Daarna trok men het terrein op, ging
buiten bij de café's zitten en deed als
's zomers met alle kragen op. De muziek
speelde er lustig op los en scheen vooral
dansmuziek te geven, te oordeelen althans
naar de beenbewegingen der wandelaars.
Het brandpunt van gezelligheid was Oud-
Holland, waar het langzamerhand een »pan"
werd. De gemoedelijkheid ontbrak ook niet,
Wolff sprak de treurende schare toe. We
gaan nu naar Engeland," zei hij, en daar
konden ze getuigen, dat voor de oud-Hol-
landsche kapel niet gegolden had »een pro
feet is niet geëerd in zijn eigen land." En
hij bracht er der Amsterdamsche burgerij
dank voor.
En toen weer muziek en weer gedans en
hoerageroep.
't Had heusch meer van een openings
avond dan van een afscheidsfeest. Zoo vroo-
lijk en opgewekt ging het er toe, tot de
tijd voor vertrek onherroepelijk was aan
gebroken.
Heden groote verhuizing, 't Schip was al
onttakeld en lag eenzaam en verlaten in
zijn vijver.
De Tijd stelt de vraagAan wie de
schuld, dat de tentoonstelling niet heeft
gegeven, dat zij niet kon geven, wat een
Wereldtentoonstelling, wil zij geen belache
lijk figuur maken, geven moet, en beant
woordt die als volgt:
Wij dingen niets af op den ijver en den
moed van het Uitvoerend Comité, om toen
het primitieve plan het organiseeren van
een tentoonstelling van Ilótel en Reiswezen,
niet wilde slagen, toch Amsterdam te maken
tot een middenpunt van druk verkeer en
vertier, noch op zijn goede bedoelingen meer
gericht op de bevordering der welvaart van
's Rijks hoofdstad dan op baatzuchtige specu
laties wij laten hier de grieven van een
groep exploitanten en exposanten buiten
rekening maar men stampt geen wereld
tentoonstelling uit den grond. Daartoe is
tijd, veel tijd van voorbereiding noodig en
die heeft ontbroken. Bovendien, nadat pas
een jaar ta voren Antwerpen eene inder
daad geslaagde tentoonstelling had gehad,
was het gewaagd te hopen, dat het getal
exposanten groot zou zijn of dat belang
stellenden uit het buitenland zouden toe-
stroomen, om nagenoeg hetzelfde na een
jaar nog eens te aanschouwen.
Er is ontegenzeggelijk gedwaald, doch
dwalen is menschelijk en vergeeflijk, waar
geen twijfel bestaat aan den goeden wil van
den dwalende. Dus zand er over. Intusschen
zij het gebeurde een les voor de toekomst.
Vooreerst zal men in ons land van wereld
tentoonstellingen wel genoeg hebben de
aardigheid zou er werkelijk afgaan doch
zoo ter eenigertijd dezelfde of andere man
nen met ondernemingsgeest en practischen
zin een nieuwe op het getouw mochten zetten,
dan zij niet als nu een vergelijking met de
Tentoonstelling van 1883 beschamend, doch
een eer en verheffing voor het kleine
Nederland
Wat voor Leeuwarden een reden is om
zich minder prettig te gevoelen, is voor
Assen een aanleiding geweest tot feestbe
toon.
Donderdag arriveerde in laatstgenoemde
gemeente de staf met twee bataljons van
het le regiment infanterie. Een groote
vermeerdering dus in garnizoen, voor de
toekomst van Assen van niet geringe be-
teekenis.
De gemeente heeft zich daarvoor opoffe
ringen getroost en zal zich deze r.og moeten
getroosten, o. a. voor uitbreiding van een
of meer scholen, maar daartegenover staan
voor haar ook groote voordeelen.
Door het uitsteken van vlaggen hadden
de ingezetenen blijk hunner vreugde gegeven.
Aan het station waren des morgens te
halftwaalf de commandanten van het gar
nizoen en van de schutterij, de kapitein der
marechaussee, officieren der schutterij, van
de genie en der infanterie en het muziek
korps der d. d, schutterij aanwezig, om het
nieuwe garnizoen te begroeten. Op het
Stationsplein was het 4e bat. inf., reeds te
Assen in garnizoen, opgesteld.
Nadat het muziekkorps bet »Wien Neer-
landsch bloed" had gespeeld bij het binnen
komen van den trein en de begroeting had
plaats gevonden, marcheerden de troepen
met het muziekkorps der d. d. schutterij,
naar het stadhuis.
Op het stadhuis werden de nieuwe offi
cieren in de met planten en groen versierde
vestibule door den burgemeester in ambts
gewaad, de wethouders, den secretaris der
gemeente en de leden van den Raad ont
vangen,
Op de bordes van het stadhuis staande,
hield de burgemeester een toespraak, waarin
hij de nieuwe burgers welkom heette,
waarna de kolonel Hofstede het woord
nam, om dank te zeggen voor de feestelijke
ontvangst.
De vermiste soldaat.
Toen onlangs de zoo veel gerucht ma
kende correspondentie in het Nieuws, onder
het opschrilt»Het geheim van de Zeis-
terheide", van verschillende zijden op zoo
besliste wijze werd tegengesproken, dat do
mededeelingen dier correspondentie op zijn
minst sterk betwijfeld mochten worden, door
velen zelfs als puur verdichtsel werden
beschouwd, beloofde het Nieuws, terwijl
het intusschen zijn berichtgever ter verant
woording riep, een nader onderzoek.
Het Nieuws kan thans de resultaten van
dat onderzoek mededeelen.
Dat onderzoek dan wij laten hier de
woorden van het N. v. d. D. volgen is
in allerlei richting voortgezet, en nog altijd
zou men er mee kunnen blijven voortgaan,
want 't is een feit, dat in den wijden
omtrek Zeist Woudenberg—Amersfoort tal
van menschen gelooven, dat er iets van
dien aard als het gemelde gebeurd moet
zijn, want A. (voor dezen en de volgenden
zouden namen en kwaliteiten in te vullen
zijn) heeft de gansche toedracht der zaak,
overeenkomende met het verhaal van onzen
berichtgever, openlijk in den trein verteld
B. heeft onderscheidene militairen ge
sproken, die èn het lijk van den soldaat
hebben gezien èn hem hebben begraven
C. heeft een geweer en ransel in het
station te gezien, en een soldaat, die
strenge orders had om te zwijgen, was met
de overbrenging van die wapenen belast
D. heeft na de openbaarmaking van het
verhaal in October zijn chef er aan her
innerd, dat zij hem, na afloop van de
manoeuvres in September verhaalde, dat
een detachement hospitaalsoldaten opdracht
had ontvangen »het lijk van een op de
heide gevonden soldaat" per brancard naar
het hospitaal te te vervoeren, waarna zij
later beweerden vruchteloos de heide afge
zocht en niets gevonden te hebben.
sNatuurlijk", zegt het Nieuws, «maken
al die gezegden uit den mond van personen,
die niet als ongeloofwaardig te boek staan,
NIEUWE SCHIEDA
COURANT
a Ko 1
a dep on<itai">
stop", door epn .yken oever viel een Arme-
Weer 0n p„ Setroften, maar hij
Turken ri?t stromPelde verder. Toen
Nmstaan en ,vi Zagen',glngen zij om hem
SlC hij zic? ™erPen hem met steenen,
Sa toen C rr°erde- Dit duurde een
'k^JUet e®n foeg een Turk den ongeluk-
Hp^est dikwm0ten -steen den schedel in.
